< Return to Video

بيرۆكەى كۆنكريتى بۆ كەمكردنەوەى دەردانى كاڕبۆن.

  • 0:01 - 0:06
    لە دواى ئاو، كۆنكرێت دووەم زۆرترين
    ماددەى بەكارهاتووە لەسەر زەوى،
  • 0:06 - 0:07
    بۆيە
  • 0:07 - 0:10
    كاريگەرى گرينگى ژينگەيى هەيە.
  • 0:10 - 0:16
    ئەگەر وڵاتێك هەبێت، لە دەركردن
    دواى چين و ئەمريكا بە پلەى سێيەم دێت.
  • 0:16 - 0:20
    بەڵام لە ڕاستيدا، كۆنكرێت
    ماددەيەكى ناوخۆى كەم كاريگەرە
  • 0:20 - 0:24
    دەركردنەكانيان زۆر نزمن لە ڕووى
    دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن بۆ هەر تەنێك
  • 0:24 - 0:29
    لە كەرەستەكانى ترى وەك ئاسن
    و پۆڵا و تەنانەت شتى وەك خشت.
  • 0:29 - 0:33
    بەڵام بەهۆى ئەو بڕە زۆرەى
    كە بەگشتى بەكارى دەهێنين،
  • 0:33 - 0:38
    كۆنكريت بەشدارى دەكات بە نزيكەى
    ٨% لە دەركردنى كاربۆنى مرۆڤ،
  • 0:38 - 0:40
    كۆنكرێت ماددەيەكى پێويستە.
  • 0:40 - 0:42
    پێويستمان پێدەبێت بو پەناگە دروست كردن،
  • 0:42 - 0:46
    بۆ دروست كردنى ڕێگە و پرد و بەنداو.
  • 0:46 - 0:48
    ناتواانين بەبێ ئەو بژين،
  • 0:48 - 0:52
    بەڵام دەتوانين شوێن پێى كاڕبۆن
    بەشێوەيەكى بەرچاو كەم بكەينەوە.
  • 0:52 - 0:54
    كۆنكرێتەكە بەتەواوى پتەوە.
  • 0:54 - 0:58
    ئەو چچيمەنتۆيەى ئێستا بەكارى دەهێنين،
    پێي دەوترێت چيمەنتۆى پۆرتلاند،
  • 0:58 - 1:03
    بە گەرمكردنى كۆمەڵێك ب
    ەردى قەڵەمى دروست دەكرێت
  • 1:03 - 1:08
    قوڕيش لە ١٤٥٠ پلەى سيليزى.
  • 1:08 - 1:11
    بەڵام لە ڕاستيدا، زۆربەى
    دەركردەكانى دوانە ئركسيدى كاڕبۆن
  • 1:11 - 1:13
    لە گەرمكردن دەرناكەون،
  • 1:13 - 1:17
    بەهۆى تێكشكانى بەردەوە،
    كە كاربۆناتى كاليسيۆمە،
  • 1:17 - 1:22
    بۆ ئۆكسيدى كاليسيۆم
    و دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن.
  • 1:22 - 1:25
    ئێمە ناتوانين بەبێ
    ئەو پێكهاتەتێكەڵكراوانە بژين،
  • 1:25 - 1:29
    چونكە هيچ كارامە نييە
    لە هێشتنەوەى شتەكان پێكەوە.
  • 1:29 - 1:32
    بەڵام دەتوانين ڕێژەيەكى
    زۆر جێگۆڕكێ پێبكەين
  • 1:32 - 1:36
    لەگەڵ ماددەكانى تر
    كە كاڕبۆنى كەمتريان هەيە.
  • 1:36 - 1:39
    زۆرێك لە هاوكاران بەدواى چارەسەر دەگەڕێن.
  • 1:39 - 1:41
    لێرە لە سويسڕا،
  • 1:41 - 1:45
    بۆمان دەركەوت كە قوڕ ماددەى
    زۆر چالاك بەرهەم دەهێنێت
  • 1:45 - 1:47
    كاتێك دەسوتێت،
  • 1:47 - 1:50
    ئەمە واتە گەرم بكرێت لە ٨٠٠ پلەى سيليزى،
  • 1:50 - 1:55
    بە باشى لەژێر گەرمى زياتر لە
    ١٤٥٠ بۆ بەرهەمهێنانى چيمەنتۆ.
  • 1:55 - 1:59
    بەڵام لەوە گرينگتر،هيچ دەركردەى
    دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن نييە
  • 1:59 - 2:02
    لە شيكردنەوەى بەردەقسڵ.
  • 2:02 - 2:05
    پاشان ئەو قوڕە سوتاوە وەردەگرين،
  • 2:05 - 2:07
    كەمێك بەردەقسڵ زياد دەكەين --
  • 2:07 - 2:11
    بەڵام ئوجارە گەرمى ناكەين، بۆيە
    دەركردەى دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن نييە --
  • 2:11 - 2:12
    و لەگەڵ هەندێك چپمەنتۆ،
  • 2:12 - 2:19
    ئەو تێكەڵەيەى بەردەقسڵ،
    قۆڕى سووتا و چيمەنتۆ, پێى دەڵێن LC3.
  • 2:20 - 2:22
    ئەو LC3 لێرەيە
  • 2:22 - 2:26
    چەند تايبەتمەنديەكى هەيە
    وەك چيمەنتۆى پۆرتلاند.
  • 2:26 - 2:30
    دەتوانرێت بەهەمان ئامێر
    و پڕۆسە بەرهەم بهێنرێت
  • 2:30 - 2:32
    و بەهەمان ڕێگە بەكاربهێنرێت،
  • 2:32 - 2:36
    بەڵام دەكردەكانى كاڕبۆن ٤٠% كەمترن.
  • 2:36 - 2:42
    ئەوەش لەو خانوەى لە نزيك جانسى
    لە هيندستان دروستمان كرد دەركەوت،
  • 2:42 - 2:46
    توانيمان زياتر لە ١٥ تۆن
    لە دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن بپارێزين،
  • 2:46 - 2:50
    كە يەكسانە بە ٣٠% بۆ ٤٠%
    بە بەراورد بە ماددەكانى ئێستا.
  • 2:51 - 2:54
    كەواتە بۆچى هەموو كەسێك LC3 بەكار ناهێنێت؟
  • 2:55 - 2:57
    باشە، چيمەنتۆ ماددەيەكى ناوەخۆييە.
  • 2:57 - 3:01
    هۆكارى بڵاوى چيمەنتۆى پۆرتلاند
  • 3:01 - 3:05
    ئەوەيە كە لە زۆر شتى
    سەر زەوى بەرهەم دەهێنرێت
  • 3:05 - 3:07
    دەكرێت لە هيندستان بەرهەم بهێنرێت،
  • 3:07 - 3:12
    لە ئەمريكا و ئەسوبيا و هەر شوێنێكى تر.
  • 3:12 - 3:15
    و دەبێت لەناوخۆدا كار لەگەڵ خىڵك بكەين
  • 3:15 - 3:19
    بۆ دۆزينەوەى باشترين پێكهاتەى
    ماددەيى بۆ دروستكردنى LC3.
  • 3:20 - 3:25
    پێشتر لێكۆڵينەوەى تەواومان
    لە هيندستان و كوبا كردووە.
  • 3:25 - 3:28
    لە كۆڵۆمبيا، بەرهەمێك
    لەسەر بنەماى ئەو نەكنەلۆجيايە
  • 3:28 - 3:30
    چەند مانگێك لەمەو بەر،
  • 3:30 - 3:32
    لە كەنارى لاڤۆرى،
  • 3:32 - 3:36
    كارخانەيەكى تەواو بۆ دروستكردنى
    قۆڕى سووركراوە كرايەوە.
  • 3:36 - 3:39
    و زۆرێك لە گەورەترين
    كۆمپانياكانى چيمەنتۆ لە جيهان
  • 3:39 - 3:43
    بەم نزيكانە لەگەڵ چندراوەكانى
    ئەم بەرهامانە دەناسێنن.
  • 3:44 - 3:47
    بۆيە ئەگەرى جێگرتنەوەى چيمەنتۆى پۆرتلاند
  • 3:47 - 3:49
    لەگەڵ ماددەيەكى تر --
  • 3:49 - 3:54
    بەڵام بە هەمان تايبەت مەندى،
    لە هەمان پڕۆسەدا بەرهەم بهێنرێت
  • 3:54 - 3:56
    بەهەمان شێوە بە كار بهێنرێت،
  • 3:56 - 3:58
    بەڵام بە بڵاوبوونەوەى كاڕبۆنى كەمتر --
  • 3:58 - 4:02
    زۆر گرينگە بۆ گۆڕانى كەش و هەوا
  • 4:02 - 4:07
    چونكە دەتوانين بەخێرايى ئەنجامى
    بدەين و بە فراوانى جێبەجێ بكرێت
  • 4:07 - 4:09
    لەگەڵ ئەگەرى فڕێدانى
  • 4:09 - 4:14
    زياتر لە ٤٠٠ مليۆن تۆنى
    دوانە ئۆكسيدى كاڕبۆن لە ساڵێكدا.
  • 4:15 - 4:18
    ناتوانين بەبێ كۆنكريت بژين،
  • 4:18 - 4:22
    بەڵام دەتوانين بەبێ ئەو بڕە زۆرە
    دەكردنەى بەرهەمدەهێنرێت بژين.
  • 4:23 - 4:24
    سوپاستان دەكەم.
Title:
بيرۆكەى كۆنكريتى بۆ كەمكردنەوەى دەردانى كاڕبۆن.
Speaker:
كارين سكريڤنەر
Description:

كونكريت لە دواى ئاو دووەم ماددەى بەكارهاتووى سەر زەوييە، و لە ٨% بەرپرسيارە لە بڵاوبوونەوەى كاڕبۆن. پۆژەرى چپمەنتۆ كارين سكريڤنەر تۆژينەوەكەى لەپشت جۆرێكى نوێى پێشەنگى چيمەنتۆ ناسراوە بە LC3 بڵاو كردەوە، كە دەتوانێت ٤٠% دەردانى كاڕبۆن لەم ماددە گرينگانەى بيناكە بباتە دەرەوە، ئەگەر بە پێوەرى باش هەڵگيرابێت.

https://amara.org/en/videos/oW5tn2RADJSZ/info/a-concrete-idea-to-reduce-carbon-emissions/

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:26

Kurdish (Central) subtitles

Revisions