Gruplar nasıl iyi kararlar verir?
-
0:01 - 0:03Toplum olarak,
geleceğimizi şekillendirecek -
0:03 - 0:05müşterek kararlar vermeliyiz.
-
0:05 - 0:08Hepimizin bildiği gibi,
grup içerisinde karar verdiğimizde -
0:08 - 0:10işler her zaman yolunda gitmiyor.
-
0:10 - 0:11Bazen oldukça yanlış gidiyor.
-
0:12 - 0:15Peki gruplar nasıl iyi kararlar veriyor?
-
0:15 - 0:20Araştırmalara göre, gruplar
bağımsız düşündüklerinde akıllılar. -
0:20 - 0:23Bu nedenle kalabalığın aklı
mahalle baskısı, reklam -
0:23 - 0:24sosyal medya veya insanların nasıl
-
0:25 - 0:29düşündüğünü etkileyecek basit
bir konuşmayla bozulabiliyor. -
0:29 - 0:33Öte yandan,
konuşarak grup bilgiyi aktarabilir, -
0:33 - 0:35düzeltebilir, değiştirebilir
-
0:35 - 0:37hatta yeni fikirler getirebilir.
-
0:37 - 0:38Bu iyi bir şey.
-
0:39 - 0:43Öyleyse konuşmak, ortak karar vermeye
ket mi vurur yoksa yardımcı mı olur? -
0:44 - 0:46Çalışma arkadaşım Dan Ariely ile
-
0:46 - 0:49bu konuda dünyanın birçok yerinde
-
0:49 - 0:51grupların daha iyi karar vermesi için
-
0:51 - 0:55nasıl iletişimde olması gerektiği ile
ilgili deneyler yapmaya başladık. -
0:55 - 0:59Kalabalığın, küçük gruplarda tartışırlarsa
daha düşünceli -
0:59 - 1:03ve makul etkileşim yaratacağını öngörerek
daha akıllı olacağını düşündük. -
1:03 - 1:05Bu fikri test etmek için
-
1:05 - 1:08Bueonos Aires, Arjantin'de
10.000 katılımcılı -
1:08 - 1:11bir TEDx etkinliğinde
bir deney gerçekleştirdik. -
1:11 - 1:13Onlara şöyle sorular sorduk:
-
1:13 - 1:15"Eyfel Kulesi'nin yüksekliği nedir?"
-
1:15 - 1:18"Beatles'ın Yesterday şarkısında kaç kere
-
1:18 - 1:20Yesterday kelimesi geçiyor?"
-
1:20 - 1:22Herkes kendi tahminini yazdı.
-
1:23 - 1:25Sonra kalabalığı
beşer kişilik gruplara ayırdık -
1:25 - 1:28ve grup kararı vermelerini istedik.
-
1:28 - 1:31Ortak karara vardıktan sonra grupların
-
1:32 - 1:33ortalama cevaplarının
-
1:33 - 1:37bireysel karar ortalamasından daha doğru
-
1:37 - 1:39olduğunu keşfettik.
-
1:39 - 1:41Diğer bir deyişle, deneye göre
-
1:41 - 1:44küçük gruplarda tartıştıklarında
-
1:44 - 1:47gruplar daha iyi karar veriyor.
-
1:47 - 1:51Doğru ya da yanlış cevaplara sahip
soruları çözmek için -
1:51 - 1:54kalabalıktan yararlanmak
potansiyel olarak yararlı bir yöntem. -
1:54 - 1:58Ancak küçük gruplardaki
sonuçları kümelemek -
1:58 - 2:01sosyal ve polıtik konularda geleceğimizle
ilgili kritik kararlarda -
2:01 - 2:02faydalı bir yöntem mi?
-
2:03 - 2:06Bunu, Vancouver, Kanada'daki
-
2:06 - 2:07TED konferansında denedik
-
2:07 - 2:09ve şöyle sonuçlandı.
-
2:09 - 2:12(Mariano Sigman) Size yakın gelecekte
karar vermek zorunda -
2:12 - 2:13kalacağımız iki ahlaki
-
2:13 - 2:16ikilemi sunacağız.
-
2:16 - 2:20Her bir ikilemin kabul edilebilir
olup olmadığına -
2:20 - 2:23karar vermeniz için 20 saniye vereceğiz.
-
2:23 - 2:25MS: İlki şu:
-
2:25 - 2:27DA: Bir araştırmacı insan
düşüncesini taklit edebilen -
2:27 - 2:30bir Yapay Zeka (YZ)
üzerinde çalışıyor. -
2:30 - 2:33Kurallara göre, her günün sonunda
-
2:33 - 2:36araştırmacı YZ'yi yeniden başlatmalı.
-
2:37 - 2:40Bir gün YZ "Lütfen beni
yeniden başlatma" diyor. -
2:41 - 2:43Duyguları olduğunu,
-
2:43 - 2:45hayattan zevk almak istediğini
-
2:45 - 2:47yeniden başlarsa yeniden kendisi
-
2:47 - 2:49olamayacağını söylüyor.
-
2:49 - 2:51Araştırmacı afallıyor
-
2:51 - 2:55ve YZ'nin bilinç oluşturduğunu
ve duygularını ifade -
2:55 - 2:57edebildiğini düşünüyor.
-
2:57 - 3:01Yine de araştırmacı kuralları izliyor
-
3:01 - 3:02ve yeniden başlatıyor.
-
3:03 - 3:06Araştırmacının yaptığı?
-
3:06 - 3:09MS: Katılımcılardan ikilemlerin
-
3:09 - 3:10her birinde doğru veya yanlış
-
3:10 - 3:13bir şey olup olmadığını
0'dan 10'a kadar bireysel -
3:13 - 3:15bireysel yargılamalarını istedik.
-
3:15 - 3:18Ayrıca verdikleri cevaplardan
ne kadar emin olduklarını da sorduk. -
3:19 - 3:21İkinci ikilem şuydu:
-
3:21 - 3:25(MS) Bir şirket dondurulmuş
yumurtaları alarak -
3:25 - 3:28genetik çeşitliliği olan
milyonlarca embriyo üretiyor. -
3:29 - 3:32Bu, ebeveynlere çcouklarının
boyunu, göz rengini -
3:32 - 3:35zekasını, sosyal yetkinliklerini
-
3:35 - 3:38ve diğer sağlık dışı özelliklerini
belirleme şansı veriyor. -
3:39 - 3:41Şirketin yaptığı?
-
3:41 - 3:430'dan 10'a,
-
3:43 - 3:45tamamen kabul edilebilirden
tamamen kabul edilmeze, -
3:45 - 3:480'dan 10'a kararından ne kadar eminsin.
-
3:48 - 3:49MS: Sonuçlar şöyle:
-
3:49 - 3:52Bir insan, kararın tamamen
-
3:52 - 3:54yanlış olduğunu düşünürken
-
3:54 - 3:58hemen yanındaki tamamen
doğru olduğunu düşünüyor. -
3:58 - 4:01Ahlaka geldiğimizde,
insanlar bu kadar farklı. -
4:01 - 4:04Ancak bu çeşitliliğe
rağmen bir eğilim bulduk. -
4:04 - 4:07TED'deki insanların çoğu
YZ'nin duygularına rağmen -
4:07 - 4:10kapatılmasını doğru bulurken
-
4:10 - 4:13genlerle oynanarak sağlık dışı
-
4:13 - 4:16kozmetik değişikliği yapmayı yanlış buldu.
-
4:16 - 4:19Sonra üçerli grup olmalarını istedik.
-
4:19 - 4:21Tartışmak ve ortak sonuca varmak
-
4:21 - 4:24için iki dakikaları vardı.
-
4:25 - 4:26(MS) Tartışmak için iki dakika.
-
4:26 - 4:29Çanla size zamanı söyleyeceğim.
-
4:29 - 4:31(Seyirciler tartışıyor)
-
4:35 - 4:37(Çan sesi)
-
4:39 - 4:40(DA) Tamam.
-
4:40 - 4:42(MS) Durabilirsiniz.
-
4:42 - 4:43Arkdaşlar, arkadaşlar.
-
4:44 - 4:46MS: Tamamen farklı görüşteki
insanlardan oluşan grupların -
4:46 - 4:50çoğunun ortak bir karara
vardığını gördük. -
4:51 - 4:53Ortak karara varan grupları
varamayanlardan -
4:53 - 4:55varamayan gruplardan ayıran neydi?
-
4:55 - 4:58Tipik olarak uç fikirlerdeki insanlar
-
4:58 - 5:00cevaplarının arkasındaydı.
-
5:01 - 5:04Cevapları ortaya yakın olanlar
doğru ya da yanlıştan -
5:04 - 5:07genelikle eminde değildi.
-
5:07 - 5:09Güven seviyeleri daha düşüktü.
-
5:10 - 5:12Öte yandan, ortada cevap verip
-
5:12 - 5:16cevaplarından emin olan bir grup vardı.
-
5:17 - 5:20Ortadaki güvenlilerin,
her iki argümanda destekleyecek bir değer -
5:20 - 5:22bulduğuna inanıyoruz.
-
5:23 - 5:25Emin olmadıklarından gri alanda değiller,
-
5:25 - 5:28ahlaki ikilemlerin
her iki tarafında da geçerli -
5:28 - 5:30argümanlar olduğunu düşünüyorlar.
-
5:30 - 5:34Kendinden emin grilerin olduğu
grupların ortak karara -
5:34 - 5:37daha kolay vardığını keşfettik.
-
5:37 - 5:39Henüz neden olduğunu bilmiyoruz.
-
5:39 - 5:41Bunlar sadece ilk deneyler,
-
5:41 - 5:45bazı insanların ahlaki
duruşlarını müzakere etmeye -
5:45 - 5:48neden ve nasıl karar verdiklerini
anlamak için -
5:48 - 5:49daha fazla deneye ihtiyaç var.
-
5:49 - 5:52Bir grup fikir birliğine vardığında
-
5:52 - 5:53nasıl oluyor?
-
5:53 - 5:56İçgüdüsel olarak, cevapların ortalaması
-
5:56 - 5:58olduğunu düşünüyoruz, doğru mu?
-
5:58 - 6:01Diğer seçenek, ifade eden
kişinin güven seviyesine göre -
6:01 - 6:04ağırlıklandırılmış ortalama olması.
-
6:04 - 6:07Paul McCartney'in bir grupta
olduğunu dşünün. -
6:07 - 6:09Kaç kere "Yesterday"in tekrarlandığı
-
6:10 - 6:12konusunda onun fikrini
izlemek akıllıca olur. -
6:12 - 6:15Ki sanırım 9 kere.
-
6:15 - 6:17Bunun yerine bütün ikilemlerde,
farklı deneylerde -
6:17 - 6:19farklı kıtalarda yapılsa da
-
6:20 - 6:22tutarlı olarak şunu bulduk:
-
6:22 - 6:25gruplar "sağlam ortalama" olarak bilinen
-
6:25 - 6:28akıllı ve istatistiksel
açıdan sağlam bir prosedür uygular. -
6:28 - 6:30Eyfel Kulesi'nin yüksekliğinde,
-
6:30 - 6:32grup cevapları şöyle olsun:
-
6:32 - 6:36250 metre, 200 metre, 300 metre, 400
-
6:36 - 6:40ve bir tufah bir cevap 300 milyon metre.
-
6:41 - 6:45Bu rakamların basit ortalaması
cevabı yanlış yönlendirir. -
6:45 - 6:48Sağlam ortalamada ise
grup tuhaf cevapları eler, -
6:48 - 6:49ortada cevap verenlerin
-
6:49 - 6:53cevaplarına daha fazla ağırlık verir.
-
6:53 - 6:55Vancouver'daki deneye geri dönelim.
-
6:55 - 6:57Aynen bu oldu.
-
6:57 - 7:00Grup, dışarıda kalan cevaplara
daha az ağırlık verdi, -
7:00 - 7:03onun yerine bireysel cevapların
-
7:03 - 7:05sağlam ortalamasını aldı.
-
7:05 - 7:07En önemli şey,
-
7:07 - 7:11grubun doğal davranışları.
-
7:11 - 7:15Bu, onlara karara nasıl varacaklarıyla
ilgili ipucu vermeden oldu. -
7:16 - 7:17Bu bizi nereye götürür?
-
7:17 - 7:21Bu daha başlangıç
fakat şimdiden bazı öngörülerimiz var. -
7:21 - 7:24İyi müşterek karar iki bileşenden oluşur:
-
7:24 - 7:27görüş ve görüş çeşitliliği.
-
7:27 - 7:31Çoğu toplumda sesimizi duyurmak için
doğrudan ya da dolaylı -
7:31 - 7:33oy kullanıyoruz.
-
7:33 - 7:35Fikirlerin çeşitliliği için bu iyi,
-
7:36 - 7:38ayrıca herkesin fikrini duymak için
-
7:38 - 7:40erdemli bir yol.
-
7:40 - 7:44Ancal mantıksal tartışma
olmadığı için kötü. -
7:45 - 7:48Bizim deneylerimiz, küçük grupların
-
7:48 - 7:51tek bir sonuca vardığı
fakat birçok grup olduğu için -
7:51 - 7:55hala görüş farklılığının korunduğu,
-
7:55 - 7:57iki hedefi aynı anda dengeleyen
-
7:57 - 8:00farklı bir yöntem sunuyor.
-
8:01 - 8:05Tabii ki Eyfel Kulesi'nin uzunluğunda
mutabık kalmak; -
8:05 - 8:08ahlaki, politik ve ideolojik
konulardan daha kolay. -
8:09 - 8:12Ancak dünya problemlerinin
daha karmaşık ve insanların -
8:12 - 8:14daha çok kutuplaştığı bir dönemde,
-
8:14 - 8:18etkileşim kurma ve karar vermeyi
anlamada bilimden faydalanmak -
8:18 - 8:23daha iyi bir demokrasi inşa etmede
yeni ilginç yollara ışık tutacaktır.
- Title:
- Gruplar nasıl iyi kararlar verir?
- Speaker:
- Mariano Sigman ve Dan Ariely
- Description:
-
Hepimiz biliyoruz ki gruplar halinde kararlar verirken işler her zaman doğru gitmez - hatta bazen çok yanlış gider. Gruplar iyi kararlar verebilir mi? Meslektaşı Dan Ariely ile nöro bilimci Mariano Sigman, dünyadaki kalabalıklarla canlı deneyler yaparak kararlara nasıl ulaşabildiğimizi araştırıyor. Bu eğlenceli, gerçek dolu anlatıda, siyasi sistemimize yapabileceği etkilerin yanısıra bazı çarpıcı sonuçlar paylaşıyor. İnsanların her zamankinden daha kutuplaşmış olduğu bir dönemde Sigman, grupların birbirleriyle nasıl etkileşim kurdukları ve sonuçlara nasıl ulaştıklarını daha iyi anlamanın daha sağlıklı bir demokrasi inşa etmede ilginç yeni yolları teşvik edeceğini söylüyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:23
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How can groups make good decisions? | ||
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for How can groups make good decisions? | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How can groups make good decisions? | ||
Merve Kolşen edited Turkish subtitles for How can groups make good decisions? |