Gayriresmî ekonominin açığa çıkmayan fırsatları
-
0:01 - 0:05Afrika'daki, kayıt dışı marketler
basmakalıp bir şekilde -
0:05 - 0:07karmakarışık ve cansız görülmektedir.
-
0:07 - 0:10Çok negatif bir manaya gelen
-
0:10 - 0:13"kayıt dışı" tabiri, yere serilerek
-
0:13 - 0:14oluşturulan tezgâhlardan ibaret
-
0:14 - 0:19ve bu durumun varlığı, tek başına
gayriresmî pazarların günlük kâr marjına -
0:19 - 0:24yüzde 40'tan yüzde 60'a kadar sahip olması
-
0:24 - 0:27ekonomiye ciddi zarar veriyor.
-
0:27 - 0:31Kayıt dışı ticaretin özüne bakarsak
-
0:31 - 0:3420 yıl geriye kadar giden
-
0:34 - 0:39Doğu Afrika ticaretinin bütün raporlarının
-
0:39 - 0:41kapsamlı haritasını ortaya koyduk.
-
0:41 - 0:45Kayıt dışı sektördeki ticareti neyin
tuttuğunu ve sorunu -
0:45 - 0:49anlamamızı sağlayan bir çalışmaydı.
-
0:50 - 0:53Son 20 yılda keşfettiğimiz şey,
hiç kimsenin, -
0:54 - 0:57-kayıt dışı sektördeki
kaçakçılık ve kaçak mal ayrımındaki gibi- -
0:57 - 1:02yasadışı mal ile domates,
portakal veya meyveler gibi -
1:02 - 1:04kayıt dışı yasal malların
-
1:04 - 1:07ne olduğunu ayırt edemediği.
-
1:08 - 1:10Bu ticaret (Savahilice'de biashara) suçunu
-
1:10 - 1:15kaçakçılık (Savahilice'de magendo)
suçuyla kıyaslarsak; -
1:15 - 1:19bu ticaret suçu,
-
1:19 - 1:22İngilizce'de bu bakış
açılarına bakılmaksızın -
1:22 - 1:26kayıt dışı sektörde
-
1:26 - 1:32her Afrika ülkesi'nin yıllık GSYİH'sine
-
1:32 - 1:35%60-80'lik katkı sağlayabilir,
-
1:35 - 1:38çünkü biz ekonomiyi yürüten
-
1:38 - 1:41mekanizmayı fark etmiyoruz.
-
1:41 - 1:44Kayıt dışı sektör, geleneksel resmî
ekonomiye veya yaygın bir ifade ile -
1:44 - 1:46"modern" ekonomiye 4 katı oranla
-
1:46 - 1:49istihdam sağlıyor.
-
1:49 - 1:52En beceriksiz insanlara dahi
-
1:52 - 1:56iş ve gelir olanağı sağlıyor.
-
1:56 - 2:00Ama eski bir arabadan
kızartma makinesi yapabilir misin? -
2:00 - 2:04İşte bu, bayanlar ve baylar,
-
2:04 - 2:07umutsuzca farkına varılmaya
ihtiyaç duyan şey. -
2:07 - 2:11Günümüz akımları
bunu suç saydığı sürece, -
2:11 - 2:13bu karanlıktır,
-
2:13 - 2:14yasa dışıdır.
-
2:14 - 2:19Kayıt dışı ekonomiyi, küresel ya da resmî
ekonomi sistemlere dâhil edecek -
2:19 - 2:22hiçbir girişim olmayacaktır.
-
2:23 - 2:26Tüm varsayımlarımızı altüst eden tüccar
-
2:26 - 2:30Teresia'nın hikâyesini anlatacağım.
-
2:30 - 2:3320 yıllık bir literatür çalışmasını
gözden geçirerek -
2:33 - 2:36bütün basmakalıp düşünceleri
sorgulamamıza neden oldu. -
2:38 - 2:43Teresia, Kenya ve Uganda sınırındaki
Malaba kasabasında, -
2:43 - 2:45bir ağacın altında kıyafet satardı.
-
2:46 - 2:48Bunun çok basit olduğunu
düşünüyorsunuz, değil mi? -
2:49 - 2:51Dallara yeni giysiler asar,
-
2:51 - 2:54tentemizi kurup yerleşirdik
ve müşteri beklerdik -
2:54 - 2:56ve müşteri gelirdi.
-
2:56 - 2:59Literatüre göre,
araştırmamıza göre, -
2:59 - 3:01o tam da olmasını beklediğimiz kişi,
-
3:01 - 3:04tamamıyla ticarete bağlı
yalnız bir anne, -
3:04 - 3:06çocuklarına bakıyor.
-
3:07 - 3:10Peki varsayımlarımızı
tersine çeviren şey neydi? -
3:10 - 3:11Bizi ne şaşırttı?
-
3:11 - 3:15Birincisi; Teresia ülkesine
her bir çalıştığı gün için -
3:15 - 3:17vergi ödüyor,
-
3:17 - 3:20çünkü ağacın altında ticaret yapma
önceliğine sahip. -
3:20 - 3:227 yıldır bu işi yapıyor,
-
3:22 - 3:24fiş kesiyor,
-
3:25 - 3:26kayıtları tutuyor.
-
3:26 - 3:29Yolun köşesinde imkânları kısıtlı,
-
3:29 - 3:31zayıf Afrikalı kadın tüccarı
-
3:31 - 3:36marjinal olarak görmüyoruz.
-
3:36 - 3:41Onu, satış kayıtlarını tutan,
-
3:41 - 3:47Uganda'dan gelen malları satan
-
3:47 - 3:49ya da el arabasıyla hem malzeme getiren,
-
3:49 - 3:53hem de toplayan
-
3:53 - 3:56ya da gecenin bir vakti nakit toplamaya
gelen taşınabilir para -
3:56 - 3:58acentası olarak görüyoruz.
-
3:58 - 4:02Teresia'nın Nairobi'den her ay getirttiği
-
4:02 - 4:05yeni kıyafetler için
-
4:05 - 4:07ortalama ne kadar
harcadığını biliyor musunuz? -
4:08 - 4:101.500 Amerikan Doları.
-
4:11 - 4:1620.000 Amerikan Doları civarı,
her yıl, ticari mal ve hizmetlere -
4:16 - 4:18yatırılıyor.
-
4:18 - 4:19Bu Teresia,
-
4:19 - 4:20görünmez olan,
-
4:20 - 4:22saklı orta sınıf.
-
4:22 - 4:27Küçük girişimciler için yalnızca
ilk basamak, -
4:27 - 4:31pazar kurulan bu kasabalarda mikro
işletmeler görülebilir. -
4:31 - 4:36En azından Malaba'nın geniş sınırları
içerisinde, ilk basamakta. -
4:37 - 4:39Tedarik zincirini ileriye taşıyan insanlar
-
4:39 - 4:42üç iş kolunu da kolayca idare ediyor,
-
4:42 - 4:47her ay 2.500 - 3.000 Amerikan Doları
yatırım yapıyorlar. -
4:48 - 4:52Yani, sorunun bunun
suç sayılması olmadığı ortaya çıktı. -
4:52 - 4:56Gerçekten de, fatura doldurduğunuz
kişi hakkında suçlamada bulunamazsınız. -
4:57 - 5:02Onların yeteneklerini tanımadaki
yetersizliktir. -
5:03 - 5:07Bankaların onları
mikro iş olarak tanıyacağı -
5:07 - 5:09bir sistemi yok,
-
5:09 - 5:11bildiğiniz gibi,
-
5:11 - 5:13onun ağacının bir adresi yok.
-
5:14 - 5:16Yani tam ortada kapana kısılmıştı.
-
5:16 - 5:19Tahminlerimizin çatlağına düştü.
-
5:19 - 5:22Afrikalı kadın tüccarlara verilen
mikro kredileri biliyor musunuz? -
5:23 - 5:25Ona 50 ya da 100 dolar kredi verecekler.
-
5:26 - 5:27Bu parayla ne yapacak?
-
5:27 - 5:29Her ay 10 katı fazlasını
sadece malzemelere -
5:29 - 5:31harcayacak--
-
5:31 - 5:33ek hizmetlerden ya da
destekleyici sistemlerden -
5:33 - 5:35bahsetmiyoruz.
-
5:36 - 5:39Bunlar; orta sınıfı oluşturduğu söylenen
-
5:39 - 5:42ne dışlanmış düşük becerilere sahip
basma kalıp insanlarla, -
5:42 - 5:45ne de beyaz yakalı ofis çalışanıyla
-
5:45 - 5:47ya da maaşlı memurlarla
-
5:47 - 5:50uyuşmaz.
-
5:50 - 5:55Bunun yerine; proto-SME dediğimiz
-
5:55 - 5:58işletmelerin üretken tohumları
-
5:58 - 6:00mekanizmayı çalıştırıyor.
-
6:00 - 6:02Masanıza yemeği koyarlar.
-
6:02 - 6:05Buradaki en ücra otelde bile
bu görünmez çalışanlar-- -
6:05 - 6:09kasaplar, aşçılar ve şamdancılar hepsi
-
6:09 - 6:11patates kızartmanızı yapan
makineyi yapıyorlar -
6:11 - 6:13ve yataklarınızı yapıyorlar.
-
6:13 - 6:16Bunlar, yolun her tarafındaki
sınırları aşıp ticaret yapan -
6:17 - 6:19görünmez iş kadınlarıdır.
-
6:19 - 6:22Veri toplayanlar için son derece
görünmezlerdir. -
6:23 - 6:26Kayıt dışı sektörle harmanlansalar da
-
6:26 - 6:31yasa dışı iş yapan kaçakçılar
-
6:31 - 6:34ve vergi kaçıranlarla
-
6:34 - 6:36çocuğunu üniversitede okutmak için masaya
-
6:36 - 6:40yemek koyan iş kadınlarını
ayırt etmek zahmetli değildir. -
6:40 - 6:44Gerçekten sormak istediğim bu.
-
6:44 - 6:46Bunu yaparak başlamalıyız.
-
6:47 - 6:51Meslekleri ve yetenekleri
tanıyarak başlayalım mı? -
6:52 - 6:56Bunları tanıyarak kayıt dışı
ekonomiyi değiştirebiliriz. -
6:56 - 7:01Sonra onlara kapı açarız.
-
7:01 - 7:03Böylece onları resmî sistemle,
-
7:03 - 7:04küresel sistemle,
-
7:04 - 7:06bütün sistemle bütünleştirebiliriz.
-
7:06 - 7:08Teşekkürler, bayanlar ve baylar.
-
7:08 - 7:11(Alkış)
- Title:
- Gayriresmî ekonominin açığa çıkmayan fırsatları
- Speaker:
- Niti Bhan
- Description:
-
Niti Bhan; küçük dükkânlar, yetenekli zanaatkârlar ve kıtanın ekonomisini yürüten çalışanlar gibi Afrika'nın kayıt dışı pazarları hakkında iş stratejisini araştırıyor. Onları vergi kaçakçısı hatta suçlu görmek öfkelendirici olmasına rağmen o; bu patlayan ekonomiyi yasal sayıyor ve araştırmaya değer görüyor. Eğer biz de böyle düşünürsek, onun demesine göre daha fazla iş imkânını oluşturabiliriz. Bhan dedi:"Bunlar işletmelerin ve girişimlerin üretken tohumları. Bu beceri ve meslekleri tanıyarak başlayabilir miyiz?"
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:26
Eren Gokce approved Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets | ||
Remzi Cihad Çam edited Turkish subtitles for The hidden opportunity of informal markets |