Trzy rodzaje grypy | Choroby zakaźne | Zdrowie i medycyna | Khan Academy

Poznaj trzy rodzaje wirusów grypy (typy A, B i C) i dowiedz się, czym się od siebie różnią. Rishi jest lekarzem chorób zakaźnych dzieci i pracuje dla Khan Academy. Filmy te nie powinny być traktowane jako porady lekarskie, służą tylko do celów informacyjnych. Nie zastąpią one wizyty u lekarza, diagnostyki ani leczenia. W razie jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia zawsze zwracaj się o poradę do wykwalifikowanych pracowników medycznych. Nigdy nie rezygnuj z profesjonalnej porady lekarskiej, ani nie zwlekaj z nią przez coś, co zobaczyłeś w filmie z Khan Academy. Stworzone przez Rishi Desai.

Obejrzyj następną lekcję: https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/infectious-diseases/influenza/v/naming-the-flu-h-something-n-something?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicine

Przegapiłeś poprzednią lekcję? https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/infectious-diseases/influenza/v/when-flu-viruses-attack?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicine

Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji Akamai.

Zdrowie i Medycyna w Khan Academy: Żaden inny narząd nie symbolizuje miłości tak, jak serce. Być może dlatego, że to właśnie ono sprawia że żyjemy, pompując około 5-ciu litrów krwi przez prawie 100 tysięcy kilometrów naczyń krwionośnych w ciągu każdej minuty! Serce pracuje codziennie, 24 godziny na dobę, bez chwili wytchnienia! To musi być prawdziwa miłość. Dowiedz się jak pracuje serce, w jaki sposób przepływa przez nie krew, dokąd trafia po jego opuszczeniu i skąd bierze się to charakterystyczne „Bum Bum”.

O Khan Academy: Khan Academy to organizacja non-profit, której misją jest zapewnienie darmowej edukacji dla każdego, na całym świecie. Wierzymy, że ludzie w każdym wieku powinni mieć nieograniczony dostęp do bezpłatnych materiałów edukacyjnych, które mogą przyswajać w dogodny dla siebie sposób. Aby jak najlepiej pomagać uczniom i nauczycielom z całego świata, korzystamy z inteligentnego oprogramowania, analizy danych i intuicyjnego interfejsu. Nasze materiały obejmują wiedzę z zakresu matematyki, biologii, chemii, fizyki, ekonomii, finansów, historii, gramatyki i wielu innych, na poziomach od przedszkola po studia. We współpracy z College Board, zapewniamy również spersonalizowany kurs przygotowujący do testu SAT. Materiały Khan Academy dostępne są w wielu językach i co roku korzysta z nich blisko 100 milionów ludzi z całego świata. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.khanacademy.org, Dołącz do nas na Facebooku i Twitterze! @khanacademy. Pamiętaj, możesz nauczyć się czego tylko chcesz.

Za darmo. Dla każdego. Zawsze. #YouCanLearnAnything

Subskrybuj kanał Zdrowie i Medycyna od Khan Academy: https://www.youtube.com/channel/UC1RAowgA3q8Gl7exSWJuDEw?sub_confirmation=1

Subskrybuj kanał Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Porozmawiamy dziś na temat wirusa grypy,

a w zasadzie wszystkich trzech typach wirusa grypy.

Trzech typach albo trzech rodzajach wirusa,

bo tak też można mówić.

Przejdziemy sobie przez każdy z nich

i wytłumaczę czym się między sobą różnią.

Najpierw je oznaczmy.

To jest typ A - to o nim słyszy się najwięcej,

bo jest najbardziej powszechny.

Typy B i C są wymieniane rzadziej,

ale o nich także opowiem.

Najpierw chciałbym omówić obraz kliniczny.

Jeśli złapiemy któryś z wirusów grypy,

jakich objawów możemy się spodziewać?

W przypadku typu A

będą to klasyczne objawy grypy.

Dolegliwości ze strony układu oddechowego, jak kaszel,

ale także te ogólnoustrojowe.

Zapiszę to.

Ale w skrócie,

pod hasłem "Constit.".

Do tego typu objawów zaliczamy gorączkę, złe samopoczucie, bóle kostno-stawowe.

Do tego typu objawów zaliczamy gorączkę, złe samopoczucie, bóle kostno-stawowe.

Tego typu rzeczy.

W przypadku typu B jest właściwie tak samo.

Mówi się, że typ B jest łagodniejszy
od typu A,

ale tak po prawdzie

bardzo trudno jest je rozróżnić patrząc na same objawy.

Mamy więc pierwsze dwa,

które objawiają się tak, jak zwykle myślimy o grypie.

Dolegliwościami oddechowymi i ogólnoustrojowymi.

Typ C jest z kolei nieco inny.

Zazwyczaj daje tylko objawy oddechowe.

Nie mogę powiedzieć, że zawsze tak jest,

bo zawsze da się znaleźć jakiś wyjątek,

bo zawsze da się znaleźć jakiś wyjątek,

ale typ C daje zwykle wyłącznie objawy ze strony układu oddechowego

i zwykle jest dość łagodny.

Czyli mogą się przy nim pojawić ból gardła i zatkany nos

i raczej nic poza tym.

Raczej nie będzie powodować gorączki, złego samopoczucia, bólu,

ani niczego z tych rzeczy.

Raczej.

To jedna z najważniejszych różnic.

Będę zaznaczał w ramce te bardziej istotne informacje.

Będę zaznaczał w ramce te bardziej istotne informacje.

A ta jest według mnie akurat bardzo interesująca,

bo typ C wirusa powoduje grypę

o przebiegu innym niż byśmy się tego spodziewali

w kontekście tej choroby.

Gdy ktoś ma katar i ból gardła,

Gdy ktoś ma katar i ból gardła,

zawsze myślę w pierwszej kolejności o zwykłym przeziębieniu.

Okazuje się, że niekoniecznie mam rację.

Mówiliśmy już kiedyś o wirusach - naśladowcach.

A tutaj mamy odwrotny przykład.

Przykład wirusa grypy wywołującego chorobę,

której nawet nie nazwałbym grypą.

Czym jeszcze różnią się te trzy typy?

Czym jeszcze różnią się te trzy typy?

Zapiszę tu hasło "epidemia".

Może niespecjalnie dobrze to brzmi,

Może niespecjalnie dobrze to brzmi,

niektórzy używają go w nieco innym kontekście.

Dlatego wytłumaczę o co mi chodzi.

Typy A i B mogą wywoływać epidemie grypy,

natomiast typ C niespecjalnie.

Co mam na myśli mówiąc o epidemiach?

Postaram się narysować o co mi chodzi.

Postaram się narysować o co mi chodzi.

Mamy tu jakiś jeden nieokreślony rok.

Styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj.

Przejdę szybko przez cały kalendarz.

To czerwiec i lipiec.

I sierpień, wrzesień, październik, listopad oraz grudzień.

cały rok kalendarzowy.

Typy A i B wirusa

zachowują się mniej więcej w ten sposób.

Wykazują największą aktywność w okresie zimy,

zmniejszają ją w miesiącach letnich

i kiedy znów robi się zimno, ich aktywność na powrót rośnie.

i kiedy znów robi się zimno, ich aktywność na powrót rośnie.

Tak zachowują się typy A i B.

Typ C zachowuje się zupełnie inaczej.

Oznaczę go kolorem czerwonym.

Typ C zachowuje z reguły niską aktywność przez cały rok.

Typ C zachowuje z reguły niską aktywność przez cały rok.

Nie obserwuje się tu żadnych znaczących zmian.

Kiedy więc mówię o epidemii,

mam na myśli to, co tu widzimy

- zwiększenie liczby przypadków grypy.

- zwiększenie liczby przypadków grypy.

Wzrost częstości występowania grypy

w niektórych okresach roku.

Ich liczba rośnie w czasie zimy

i powraca do "normy" w miesiącach letnich.

Jeśli na jakąś chorobę zakaźną choruje więcej ludzi niż byśmy się spodziewali

to myślimy o epidemii.

W tym przypadku można by nawet mówić o epidemii zimowej.

Zatem typy A i B są odpowiedzialne za epidemie grypy w miesiącach zimowych.

Zatem typy A i B są odpowiedzialne za epidemie grypy w miesiącach zimowych.

Natomiast typ C tego nie robi.

Nie mówiliśmy jeszcze o tym za dużo,

ale co ze szczepieniami?

Przed którymi wirusami chronią szczepionki na grypę?

Przed typem A oraz przed typem B,

ale nie przed typem C.

i myślę, że ma to sens,

bo szczepimy ludzi żeby uchronić ich przed chorobami o potencjalnie ciężkim przebiegu.

bo szczepimy ludzi żeby uchronić ich przed chorobami o potencjalnie ciężkim przebiegu.

Chcemy zapobiec gorączce i złemu samopoczuciu,

więc najważniejsza jest ochrona przed tymi dwoma typami,

więc najważniejsza jest ochrona przed tymi dwoma typami,

bo to one dają bardziej poważne objawy.

Chcemy zatrzymać grypę na ile się tylko da,

a więc chcemy przede wszystkim zapobiec epidemii.

Dlatego ma to sens, że szczepionka chroni przed typami A i B,

a przed typem C - nie.

Zakreślę to,

bo uważam, że to też jest ważna i interesująca informacja.

bo uważam, że to też jest ważna i interesująca informacja.

A co z przesunięciem antygenowym?

Chodzi tutaj o zjawisko gromadzenia się mutacji.

Wszystkie trzy typy wirusa ulegają od czasu do czasu mutacjom

Wszystkie trzy typy wirusa ulegają od czasu do czasu mutacjom

sprawiającym, że wirus wygląda dla układu odpornościowego nieco inaczej.

Jego białka mogą ulegać modyfikacjom.

Każdy z typów wirusa

mutuje z inną częstością.

Najrzadziej mutacjom ulega typ C,

a najczęściej typ A.

Najczęściej mutuje typ A.

Niech to będzie tempo pojawiania się mutacji.

To całkiem interesujące, typ A wirusa podlega dość intensywnym mutacjom,

To całkiem interesujące, typ A wirusa podlega dość intensywnym mutacjom,

a to m. in. jego antygeny znajdują się w szczepionkach.

a to m. in. jego antygeny znajdują się w szczepionkach.

Obok przesunięcia antygenowego, chciałbym wspomnieć o jeszcze jednym zjawisku.

Mówiłem wcześniej co nieco o przesunięciu i o skoku antygenowym.

Skok antygenowy polega na wymianie fragmentów RNA,

czyli niektórych fragmentów materiału genetycznego,

pomiędzy dwoma wirusami, które zainfekowały tą samą komórkę.

Dzieje się to przede wszystkim w przypadku wirusów typu A,

a nie ma miejsca, a w każdym razie znaczenia klinicznego,

w przypadku typów B i C.

Tutaj się o to nie martwimy.

Ale dla typu A ma on ogromne znaczenie.

Obok skoku genetycznego zapiszę hasło "pandemia".

O to boimy się najbardziej, prawda?

Nie chcielibyśmy, żeby wirus grypy, ani żaden inny wirus

wdarł się w nasze życie i zaczął powodować ogromne ilości hospitalizacji i zgonów.

wdarł się w nasze życie i zaczął powodować ogromne ilości hospitalizacji i zgonów.

To duży problem w kontekście wirusa grypy typu A,

kilkakrotnie mieliśmy już z tym do czynienia w ubiegłym stuleciu.

Na szczęście nie ma to miejsca w przypadku typów B i C.

Jeszcze powtórzę, za pandemie odpowiada zjawisko skoku antygenowego.

I ostatnia kategoria różnic - zwierzęta.

Wiemy, że wszystkie trzy typy wirusa grypy zarażają ludzi.

Wiemy, że wszystkie trzy typy wirusa grypy zarażają ludzi.

A czy któreś zarażają także zwierzęta?

Typ A dotyka bardzo wielu gatunków zwierząt.

Typ A dotyka bardzo wielu gatunków zwierząt.

chyba pierwsze, co przychodzi na myśl, to ptaki.

Każdy z nas słyszał o ptasiej grypie i o świńskiej grypie, prawda?

A więc także świnie.

Na niektóre chorują też konie.

Na niektóre chorują też konie.

psy

i wile innych zwierząt.

Warto zwrócić uwagę na to, że wszystkie wymienione przeze mnie zwierzęta

Warto zwrócić uwagę na to, że wszystkie wymienione przeze mnie zwierzęta

mają bliski kontakt z ludźmi.

Świnie są zwierzętami hodowlanymi,

niektórzy poruszają się konno, mają stadniny,

bardzo wielu z nas ma psy,

ptaki także ciągle są w pobliżu.

Z kolei typem B zarażają się zwierzęta,

z którymi człowiek rzadko ma jakikolwiek kontakt.

Więc nie stanowi to problemu.

Zwierzęta nie mają większego znaczenia w typie B.

Typ C również może być przenoszony przez niektóre zwierzęta.

Chociażby świnie,

Chociażby świnie,

psy.

Ale nie jest to tak duży problem jak w typie A.

To niezwykle istotne,

również w kontekście skoku antygenowego i pandemii.

również w kontekście skoku antygenowego i pandemii.

U świń, ptaków i ludzi może dochodzić

do tej wspomnianej wcześniej wymiany fragmentów RNA

i pojawienia się skoku antygenowego,

który może oczywiście skutkować pandemią.

I na tym skończymy.