Hikâyelerinizi değiştirmek hayatınızı nasıl değiştirebilir
-
0:01 - 0:03Geçenlerde aldığım bir
e-postadan bahsederek -
0:03 - 0:05söze başlayacağım.
-
0:05 - 0:08Benim gelen kutum biraz sıra dışı
-
0:08 - 0:10çünkü bir terapistim
-
0:10 - 0:13ve "Sevgili Terapist," adında
bir tavsiye köşesi yazıyorum. -
0:13 - 0:16Ne tür e-postalar aldığımı
tahmin edebiliyorsunuzdur. -
0:16 - 0:19Öyle ki, dünyanın farklı yerlerinden
tanımadığım insanların -
0:19 - 0:23çok özel meselelerini anlattıkları
binlerce mektup okudum. -
0:23 - 0:25Bu mektuplar,
kalp kırıklıkları ve kayıplardan -
0:25 - 0:28ebeveynler veya kardeşlerle olan
tartışmalara kadar birçok şey içeriyordu. -
0:28 - 0:30Onları bilgisayarımda "Yaşamın Sorunları"
-
0:30 - 0:33adını verdiğim bir klasörde saklıyorum.
-
0:33 - 0:36Çokça bu tarz e-posta alıyorum,
-
0:36 - 0:38size kendi dünyamı göstermek için
-
0:38 - 0:40bunlardan bir tanesini okumak istiyorum.
-
0:40 - 0:43Şöyle başlıyor:
-
0:47 - 0:48"Sevgili Terapist,
-
0:48 - 0:50ben 10 yıldır evliyim
-
0:50 - 0:53ve birkaç yıl öncesine kadar
her şey güzel gidiyordu. -
0:53 - 0:55Ancak sonra kocam daha az
seks yapmak istemeye başladı -
0:55 - 0:57ve şimdi neredeyse hiç seks yapmıyoruz."
-
0:57 - 0:59Eminim böyle bir şey beklemiyordunuz.
-
0:59 - 1:00(Gülüşmeler)
-
1:00 - 1:04"Geçen gece, son birkaç aydır,
ofisinden bir kadınla, -
1:04 - 1:06geç saatlerde
gizlice uzun telefon görüşmeleri -
1:06 - 1:08yaptığını öğrendim.
-
1:08 - 1:10Kadını Google'da arattım, kadın çok güzel.
-
1:10 - 1:12Bunun olduğuna inanamıyorum.
-
1:12 - 1:15Ben küçükken babamın da
iş arkadaşıyla gizli bir ilişkisi vardı -
1:15 - 1:17ve bu yüzden bizim ailemiz parçalanmıştı.
-
1:17 - 1:20Fazla söze gerek yok, yıkıldım.
-
1:20 - 1:21Eğer bu evliliği sürdürürsem
-
1:21 - 1:23kocama bir daha asla güvenemeyeceğim.
-
1:23 - 1:25Ama çocuklarımızı boşanma,
üvey anne gibi durumlara -
1:25 - 1:27maruz bırakmak da istemiyorum.
-
1:27 - 1:29Ne yapmalıyım?"
-
1:31 - 1:34Peki, sizce ne yapmalı?
-
1:35 - 1:36Bu mektup size gelmiş olsaydı
-
1:36 - 1:40aldatılmanın ne kadar acı verici
olduğunu düşünebilirdiniz. -
1:40 - 1:43Veya belki özellikle küçükken
babasının da yaptıklarından dolayı -
1:43 - 1:46durumun daha da
acı verici olduğunu düşünürdünüz. -
1:46 - 1:49Muhtemelen benim gibi,
bu kadına empati duyardınız, -
1:49 - 1:50hatta biraz da,
-
1:50 - 1:52bunu nasıl güzelce söyleyebilirim,
-
1:52 - 1:55kocası için "çok da olumlu olmayan"
duygular beslerdiniz. -
1:55 - 1:58Bunlar, gelen kutumdaki
bu mektupları okurken -
1:58 - 2:00benim de aklımdan geçen şeyler.
-
2:00 - 2:03Ama bu mektuplara cevap verirken
çok dikkatli olmalıyım -
2:03 - 2:07çünkü aldığım her mektubun aslında
bir hikâye olduğunu biliyorum, -
2:07 - 2:09belirli bir yazar tarafından
yazılmış bir hikâye. -
2:09 - 2:12Ve bu hikâyenin
başka bir versiyonu da bulunuyor. -
2:12 - 2:14Her zaman bulunur.
-
2:14 - 2:15Bundan eminim
-
2:15 - 2:17çünkü terapist olarak
öğrendiğim bir şey varsa -
2:17 - 2:22o da her birimizin, kendi hayatlarımızın
güvenilmez hikâye anlatıcıları olduğumuz. -
2:22 - 2:23Ben öyleyim.
-
2:23 - 2:24Siz de öylesiniz.
-
2:24 - 2:27Tanıdığınız herkes de öyle.
-
2:27 - 2:28Bunu belki de size söylememeliydim
-
2:28 - 2:31çünkü şimdi TED konuşmama
inanmayacaksınız. -
2:31 - 2:34Bakın, insanları kasten
yanlış yönlendirdiğimizi söylemiyorum. -
2:34 - 2:37İnsanların bana anlattığı şeylerin
büyük bir kısmı kesinlikle gerçek -
2:37 - 2:40ancak kendilerinin
şu anki bakış açılarına göre. -
2:40 - 2:42Neleri vurguladıkları
veya vurgulamadıkları, -
2:42 - 2:43neyi dahil edip, neyi attıkları,
-
2:43 - 2:46kendi gördükleri ve
bana gösterdiklerine bağlı olarak, -
2:46 - 2:48hikâyelerini belirli
bir şekilde anlatırlar. -
2:48 - 2:51Psikolog Jerome Bruner
bunu çok güzel tarif etti - -
2:51 - 2:56“Bir hikâyeyi anlatmak, kaçınılmaz olarak
ahlaki bir duruş almaktır.” -
2:56 - 2:59Hepimiz hayatlarımızla ilgili
hikâyelerle dolaşıyoruz. -
2:59 - 3:01Tercihler neden yapıldı?
Neden işler ters gitti? -
3:01 - 3:03Neden birine o şekilde davrandık? --
-
3:03 - 3:05çünkü tabii ki, bunu hak ettiler --
-
3:05 - 3:07neden birisi bize o şekilde davrandı?-
-
3:07 - 3:09çünkü tabii ki,
biz hak etmemiştik. -
3:09 - 3:12Hikâyeler, hayatlarımızı
anlamlandırma yolumuzdur. -
3:12 - 3:14Ama anlattığımız hikâyeler
-
3:14 - 3:18yanıltıcı, eksik veya
yanlış olduğunda ne olur? -
3:19 - 3:21O zaman hikâyeler,
açıklık sağlamak yerine, -
3:21 - 3:22çıkmaza girmemize yol açarlar.
-
3:22 - 3:26Koşullarımızın hikâyelerimizi
şekillendirdiğini varsayıyoruz. -
3:26 - 3:28Fakat işimde tekrar tekrar
fark ettiğim şey, -
3:28 - 3:30bunun tam tersinin gerçekleştiği.
-
3:30 - 3:34Hikâyeleme biçimimiz,
hayatlarımızı şekillendiriyor. -
3:35 - 3:37Hikâyelerimizin tehlikesi de burada
-
3:37 - 3:39çünkü her şeyi
berbat hale de getirebilirler. -
3:39 - 3:40Ancak aynı zamanda bu onların gücü.
-
3:40 - 3:42Çünkü bu şu anlama geliyor:
-
3:42 - 3:45Hikâyelerimizi değiştirebilirsek,
hayatlarımızı değiştirebiliriz. -
3:45 - 3:48Ve bugün size, bunu nasıl
yapabileceğimizi göstermek istiyorum. -
3:48 - 3:50Size terapist olduğumu söylemiştim.
-
3:50 - 3:53Gerçekten öyleyim, bunu söylerken
güvenilmez bir anlatıcı değilim. -
3:53 - 3:54Ancak mesela,
-
3:54 - 3:56uçaktayken birisi ne yaptığımı sorarsa
-
3:56 - 3:59genellikle editör olduğumu söylerim.
-
3:59 - 4:02Çünkü terapist olduğumu söylediğimde,
-
4:02 - 4:05daima garip olan şöyle tepkiler alıyorum:
-
4:05 - 4:06"Terapist mi?
-
4:06 - 4:08Bana psikanaliz mi yapacaksın?"
-
4:08 - 4:10Ben de düşünüyorum: "A: Hayır,
-
4:10 - 4:12B: Neden burada böyle bir şey yapayım?
-
4:12 - 4:14Jinekolog olduğumu söyleseydim,
-
4:14 - 4:17pelvis muayenesi yapıp
yapmayacağımı mı sorardınız?" -
4:17 - 4:19(Gülüşmeler)
-
4:19 - 4:21Ama editör olduğumu
söylememin asıl sebebi, -
4:21 - 4:22bunun doğru olması.
-
4:22 - 4:26Bütün terapistlerin işi, insanların
hikâyelerini düzenlemelerine yardım etmek. -
4:26 - 4:29Ancak benim "Sevgili Terapist" rolümle
ilgili ilginç olan şey, -
4:29 - 4:32düzenleme yaptığımda bunu
sadece bir kişi için yapmıyorum. -
4:32 - 4:34Her hafta farklı bir mektubu
örnek olarak kullanarak -
4:34 - 4:37okuyuculara hikâye düzenlemeyi
öğretmeye çalışıyorum. -
4:37 - 4:38Şunları düşünüyorum:
-
4:38 - 4:40"Hikâyenin hangi parçası konu dışı?"
-
4:40 - 4:43"Ana karakter ileri mi gidiyor,
olduğu yerde mi sayıyor, -
4:43 - 4:46yan karakterler önemli mi,
yoksa dikkat mi dağıtıyorlar?" -
4:46 - 4:49"Hikâyenin ana noktaları
bir tema oluşturuyor mu?" -
4:49 - 4:50Şunu fark ettim ki,
-
4:50 - 4:54birçok kişinin hikâyesi
iki ana tema etrafında toplanıyor. -
4:54 - 4:56İlki özgürlük,
-
4:56 - 4:58diğeri değişim.
-
4:58 - 4:59Düzenleme yaptığımda
-
4:59 - 5:01bu temalarla başlıyorum.
-
5:01 - 5:04Şimdi özgürlüğe bir göz atalım.
-
5:04 - 5:06Özgürlükle ilgili hikâyelerimiz
şu şekilde: -
5:06 - 5:08Genellikle, müthiş bir özgürlüğe
-
5:08 - 5:12sahip olduğumuzu düşünüyoruz.
-
5:12 - 5:14Ta ki, hayatımızdaki problem
ortaya çıkana kadar. -
5:14 - 5:17O zaman birdenbire, sanki hiç
özgürlüğümüz yokmuş gibi hissediyoruz. -
5:17 - 5:20Hikâyelerimizin birçoğu sıkışmış
hissetmekle alakalı, değil mi? -
5:20 - 5:23Ailelerimiz, işlerimiz,
ilişkilerimiz, geçmişimiz tarafından -
5:23 - 5:25hapsedilmiş gibi hissediyoruz.
-
5:25 - 5:29Bazen, kendi kendimizi adeta kırbaçlayan
hikâyelerimizle kendimizi hapsediyoruz -- -
5:29 - 5:30Bu hikâyeleri hepiniz bilirsiniz.
-
5:30 - 5:32"Herkesin hayatı
benimkinden iyi" hikâyesi -
5:32 - 5:33sosyal medyanın azizliği.
-
5:33 - 5:36"Ben bir düzenbazım",
"Ben sevilmeye layık değilim" hikâyesi, -
5:36 - 5:39"Hayatımda hiçbir şey
yolunda gitmeyecek" hikâyesi. -
5:39 - 5:41"Ben, 'Hey Siri' diyorum,
bana cevap vermiyor, -
5:41 - 5:44demek ki benden nefret ediyor" hikâyesi.
-
5:44 - 5:45Sizi görüyorum, yalnız değilim.
-
5:46 - 5:47Bana o mektubu yazan kadın da
-
5:47 - 5:49kendini sıkışmış hissediyor.
-
5:49 - 5:52Eğer kocasıyla kalırsa
bir daha ona asla güvenemeyecek, -
5:52 - 5:55eğer ondan ayrılırsa
çocukları sıkıntı çekecek. -
5:55 - 5:57Bir çizgi film var,
-
5:57 - 6:00bu hikâyelere
mükemmel bir örnek oluşturuyor. -
6:00 - 6:02Bu çizgi film, dışarı çıkmak için
-
6:02 - 6:05çaresizce demir çubuklara
asılan bir mahkumu gösteriyor -
6:05 - 6:07Ancak sağ ve sol kısım aslında açıkta.
-
6:07 - 6:09Çubuk yok.
-
6:09 - 6:11Mahkum hapishanenin içerisinde değil.
-
6:12 - 6:13Bu hikâye çoğumuzu anlatıyor.
-
6:13 - 6:15Tamamen sıkışmış hissediyoruz,
-
6:15 - 6:17duygusal hapishane hücrelerimizin
içerisinde takılı kalmışız. -
6:17 - 6:20Ama çubukların etrafından
özgürlüğe yürümüyoruz -
6:20 - 6:22çünkü biliyoruz ki,
dikkat etmek gerekir. -
6:22 - 6:24Özgürlük sorumluluk ister.
-
6:24 - 6:27Hikâyemizdeki rolümüzün
sorumluluğunu almak, -
6:27 - 6:30değişmemizi gerektirebilir.
-
6:30 - 6:33Bu da, hikâyelerdeki
bir diğer ortak tema: değişim. -
6:33 - 6:34Bu tür hikâyeler şöyle oluyor:
-
6:34 - 6:37Bir kişi, "değişmek istiyorum", diyor
-
6:37 - 6:39ancak aslında demek istediği,
-
6:39 - 6:42"Ben hikayedeki başka bir kişinin
değişmesini istiyorum." -
6:42 - 6:44Terapistler bu ikilemi
şu şekilde açıklıyor: -
6:44 - 6:47"Eğer kraliçenin hayaları olsaydı,
kraliçe kral olurdu." -
6:47 - 6:48Demek istiyorum ki --
-
6:48 - 6:49(Gülüşmeler)
-
6:49 - 6:51Çok saçma, değil mi?
-
6:52 - 6:54Neden ana karakterin,
-
6:54 - 6:56ki hikayenin kahramanı o,
değişmesini istemiyoruz? -
6:56 - 6:58Çünkü değişim
-
6:58 - 7:00gerçekten pozitif bir değişim olsa bile,
-
7:00 - 7:02şaşırtıcı derecede büyük kayıplar içerir.
-
7:02 - 7:04Alışıldık olanın kaybı.
-
7:04 - 7:07Alışıldık olan, hiç memnuniyet vermese de,
çok kötü bir durum da olsa, -
7:07 - 7:10en azından oradaki karakterleri,
sahneyi ve hikâyeyi biliyoruz. -
7:10 - 7:12Sürekli tekrarlanan
şu diyalogda bile biliyoruz: -
7:12 - 7:14"Hiçbir zaman çamaşır yıkamıyorsun!"
-
7:14 - 7:15"En son ben yıkadım!"
-
7:15 - 7:16"Öyle mi, ne zaman?"
-
7:16 - 7:17Her seferinde
-
7:17 - 7:20hikâyenin nasıl gelişeceğini
tam olarak bilmenin -
7:20 - 7:22tuhaf bir rahatlatıcı yanı var.
-
7:22 - 7:26Yeni bir sayfa açmak,
bilinmeyene doğru bir yolculuk. -
7:26 - 7:28Boş sayfaya öylece bakmak demek.
-
7:28 - 7:30Herhangi bir yazarın söyleyeceği gibi,
-
7:30 - 7:32boş bir sayfadan
daha korkutucu bir şey yoktur. -
7:32 - 7:34Ancak şöyle bir şey var:
-
7:34 - 7:36Hikâyemizde düzenlemeler yaptığımızda,
-
7:36 - 7:39bir sonraki bölümü yazmak
çok daha kolay hale geliyor. -
7:39 - 7:43Kültürümüzde kendimizi tanımaktan
çok fazla bahsediyoruz. -
7:43 - 7:46Ancak kendini tanıyabilmenin bir kısmı da
kendin hakkında bildiklerini unutmak. -
7:46 - 7:50Hikâyenin kendine anlattığın
versiyonunu bırakabilmek, -
7:50 - 7:52ki böylelikle hayatına dair
-
7:52 - 7:54kendine anlatıp durduğun
hikâyeyi değil de, -
7:54 - 7:56kendi hayatını yaşayabilesin.
-
7:56 - 7:59Bu şekilde o çubukların
etrafından dolanabiliyoruz. -
7:59 - 8:03Şimdi o kadından gelen mektuba geri
dönmek istiyorum, ilişkisiyle ilgili olan. -
8:03 - 8:05Bana ne yapması gerektiğini sormuştu.
-
8:05 - 8:07Şu kelimeyi ofisime astım:
-
8:07 - 8:09ultrakrepidaryanizm.
-
8:09 - 8:13Kişinin bilgisi veya yeterliliği dışında
öğüt verme veya fikir sunma alışkanlığı. -
8:13 - 8:15Mükemmel bir kelime, değil mi?
-
8:15 - 8:17Birçok farklı bağlamda kullanabilirsiniz.
-
8:17 - 8:20Bu TED konuşmasından sonra
bu kelimeyi kullanacağınızdan eminim. -
8:20 - 8:22Ben kullanıyorum çünkü
bir terapist olarak bana, -
8:22 - 8:25yapmak istedikleri şeyi bulmalarında
insanlara yardım edebileceğimi -
8:25 - 8:29ancak hayatlarındaki seçimleri benim
yapamayacağımı bana hatırlatıyor. -
8:29 - 8:31Sadece siz,
kendi hikâyenizi yazabilirsiniz -
8:31 - 8:33ve tek ihtiyacınız olan şey bazı araçlar.
-
8:33 - 8:34O yüzden şimdi burada,
-
8:34 - 8:35bu kadının mektubunu
-
8:35 - 8:36beraber düzenleyelim istiyorum
-
8:36 - 8:38böylelikle, hikâyelerimizi gözden geçirip
-
8:38 - 8:40nasıl düzenleyebileceğimizi görelim.
-
8:40 - 8:42Sizden şunu istiyorum:
-
8:42 - 8:45Kendinize anlatıyor olduğunuz
-
8:45 - 8:48ancak size iyi hizmet etmeyen
bir hikâye düşünün. -
8:48 - 8:50İçinden geçiyor olduğunuz
bir durum hakkında olabilir, -
8:50 - 8:53hayatınızdaki birisi hakkında olabilir,
-
8:53 - 8:56kendiniz hakkında bile olabilir.
-
8:56 - 8:59Buradaki yardımcı karakterlere bir bakın.
-
8:59 - 9:01Bu hikâyenin yanlış versiyonuna
-
9:01 - 9:04tutunmanızı sağlayan kişiler kimler?
-
9:04 - 9:06Mesela, bana o mektubu yazan kadın,
-
9:06 - 9:08olayı arkadaşlarına anlatsaydı,
arkadaşları muhtemelen -
9:08 - 9:11ona "aptal merhameti" diye tabir
edilen şeyi sunarlardı. -
9:11 - 9:14"Aptal merhameti"nde, bize
anlatılan hikâyeye sadık kalırız -
9:14 - 9:16ve deriz ki,
"Haklısın, çok büyük haksızlık." -
9:16 - 9:19Bir arkadaşımız istediği terfiyi
alamadığını söylediğinde, -
9:19 - 9:21çok kereler aynı şey olmuş olsa da
-
9:21 - 9:24gerçekten çabalamadığını bilmemize rağmen,
-
9:24 - 9:26ve ofis gereçlerini
çalıyor da olmasına rağmen... -
9:26 - 9:27(Gülüşmeler)
-
9:27 - 9:30Deriz ki, "Evet, haklısın,
tam bir pislik", -
9:30 - 9:33bir arkadaşımız sevgilisinin
kendisinden ayrıldığını söylediğinde, -
9:33 - 9:36arkadaşımızın ilişki içerisinde
belirli bir şekilde davrandığını -
9:36 - 9:37bilmemize rağmen,
-
9:37 - 9:40mesela sürekli mesaj atma
veya çekmeceleri karıştırma gibi, -
9:40 - 9:42bu durum böyle bir sonuca
yol açma eğilimindedir. -
9:42 - 9:44Aslında problem şu şekilde,
-
9:44 - 9:46gittiğin her barda bir kavga çıkıyorsa
-
9:46 - 9:47sorun belki de sendedir.
-
9:47 - 9:49(Gülüşmeler)
-
9:49 - 9:53İyi hikâye düzenleyicileri olabilmek için
bilgelikle şefkat sunmamız gerekiyor. -
9:53 - 9:55Sadece arkadaşlarımıza değil,
kendimize de. -
9:55 - 9:58Şöyle diyebiliriz -- teknik olarak
şu şekilde tanımlanabilir -- -
9:58 - 10:01"şefkatli gerçeklik bombaları atmak"
-
10:01 - 10:03Bu gerçeklik bombaları şefkat içeriyor
-
10:03 - 10:06çünkü hikâyenin dışında bıraktığımız
şeyleri görmemizi sağlıyorlar. -
10:06 - 10:07Gerçek şu ki,
-
10:07 - 10:10bu kadının kocası gerçekten
bir ilişki içerisinde mi -
10:10 - 10:13veya seks hayatlarında iki sene önce
neden değişiklik olmuş -
10:13 - 10:16veya gece geç saatteki konuşmalar
neyle ilgili, bunları bilmiyoruz. -
10:16 - 10:18Belki de kendi geçmişinden dolayı
-
10:18 - 10:20tekil bir ihanet hikâyesi yazıyordur
-
10:20 - 10:22ancak muhtemelen başka bir şey olmuştur
-
10:22 - 10:25ve mektubunda bundan bana bahsetmiyordur
-
10:25 - 10:28veya kendisi de farkında değildir.
-
10:28 - 10:30Tıpkı Rorschach testi yapan kişiler gibi.
-
10:30 - 10:32Rorschach testini bilir misiniz?
-
10:32 - 10:35Bir psikolog size bazı
mürekkep lekeleri gösterir, -
10:35 - 10:38bu lekeler şuna benzerler
ve sonra sorar, "Ne görüyorsun?" -
10:38 - 10:41Adam mürekkep lekesine bakar ve der ki,
-
10:41 - 10:45"Kan görmediğim kesin."
-
10:46 - 10:47Gözlemci der ki,
-
10:47 - 10:52"Tamam, peki kesin olarak görmediğin
başka ne var, anlat bana" -
10:52 - 10:54Yazı dilinde buna bakış açısı denir.
-
10:54 - 10:57Hikâyeyi anlatanın görmek istemediği
şey nedir? -
10:57 - 11:00Size bir mektup daha okumak istiyorum.
-
11:01 - 11:03Şöyle diyor:
-
11:05 - 11:07"Sevgili Terapist,
-
11:08 - 11:10Karımla ilgili yardıma ihtiyacım var.
-
11:10 - 11:12Son zamanlarda yaptığım her şey,
onu kızdırıyor, -
11:12 - 11:15küçük şeyler bile,
mesela bir şey çiğnerken çıkardığım ses. -
11:15 - 11:16Kahvaltıda fark ettim ki,
-
11:16 - 11:19tahıl gevreğime gizlice süt ekliyor
-
11:19 - 11:21ki daha az gevrek olsun."
-
11:21 - 11:22(Gülüşmeler)
-
11:22 - 11:27"Babam iki sene önce öldükten sonra
bana eleştiri yapmaya başladı. -
11:27 - 11:28Babamla çok yakındım.
-
11:28 - 11:30Onun babası ise gençken vefat etmişti.
-
11:30 - 11:32O yüzden içinden geçtiğim
durumu anlayamadı. -
11:32 - 11:35İş yerimde bir arkadaşın da babası
birkaç ay önce vefat etti. -
11:35 - 11:37O benim yasımı anlıyor.
-
11:37 - 11:40Keşke arkadaşımla konuşabildiğim
gibi eşimle de konuşabilsem. -
11:40 - 11:43Ancak karım şu aralar
bana zor tahammül ediyor gibi. -
11:43 - 11:45Eşimi nasıl geri alabilirim?"
-
11:45 - 11:46Tamam.
-
11:47 - 11:49Fark etmiş olabileceğiniz gibi
-
11:49 - 11:52bu size daha önce okumuş olduğum
hikâyenin aynısı. -
11:52 - 11:55Sadece başka bir anlatıcının
bakış açısıyla yazılmış. -
11:55 - 11:57Kadının hikâyesi
aldatan kocasıyla ilgiliydi. -
11:57 - 12:01Adamın hikâyesi ise
yasını anlayamayan karısı ile ilgili. -
12:01 - 12:04Ancak dikkat çekici olan şey,
-
12:05 - 12:06tüm farklarına rağmen,
-
12:06 - 12:09iki hikâyenin de bağlantı kurma
özlemine dair olması. -
12:09 - 12:11Eeğer ilk kişinin bakış açısını geçip
-
12:11 - 12:14başka bir karakterin gözünden
hikâyeyi yazarsak -
12:14 - 12:17birdenbire diğer karakter
çok daha fazla sempatik görünebiliyor -
12:17 - 12:19ve hikâye açılıyor.
-
12:19 - 12:22Düzenleme sürecindeki en zor adım bu
-
12:22 - 12:25ancak aynı zamanda değişimin de
başladığı nokta. -
12:25 - 12:28Eğer kendi hikâyenize başka
bir kişinin gözünden bakıp -
12:28 - 12:31hikâyeyi onun bakış açısına göre
yazsanız nasıl olurdu? -
12:32 - 12:36Daha geniş bu bakış açısı ile
ne görüyor olurdunuz? -
12:36 - 12:38O yüzden, canı sıkkın
kişileri gördüğümde, -
12:38 - 12:39bazen diyorum ki,
-
12:39 - 12:42"Senin hakkında konuşmak için
şu anda sen en iyi kişi değilsin" -
12:42 - 12:45çünkü sıkıntı,
hikâyeyi belirli şekillerde çarpıtıyor. -
12:45 - 12:47Bakış açımızı kısıtlıyor.
-
12:47 - 12:50Aynısı, yalnız, incinmiş veya
reddedilmiş hissettiğimizde de geçerli. -
12:50 - 12:52Kısıtlı bakış açımızla çarpıttığımız
-
12:52 - 12:54pek çok hikâye yaratıyoruz,
-
12:54 - 12:57öyle ki, o bakış açısıyla çarpıttığımızın
farkında bile değiliz. -
12:57 - 13:01Sonra da, kendi çarpıttığımız
haberlerimizi kendimiz servis ediyoruz. -
13:01 - 13:03Size bir şey itiraf edeceğim.
-
13:04 - 13:07Kocasının ağzından yazılmış gibi
görünen mektubu ben yazdım. -
13:07 - 13:09Bu arada, tahıl gevreği
ve pita cipsi arasında -
13:09 - 13:12ne kadar çok tartışma yaşadığımı
tahmin bile edemezsiniz. -
13:12 - 13:14Bu mektubu, seneler içerisinde gördüğüm
-
13:14 - 13:16çeşitli anlatılara göre yazdım,
-
13:16 - 13:20sadece terapi seanslarımdan değil,
kendi köşemden de ilham aldım. -
13:20 - 13:21Böyle aynı olayın içerisindeki
-
13:21 - 13:26iki kişinin birbirinden habersizce
bana yazdığı -
13:26 - 13:28ve hikâyenin iki farklı versiyonunu
-
13:28 - 13:30gelen kutumda gördüğüm zamanlar oldu.
-
13:30 - 13:31Bu gerçekten oldu.
-
13:32 - 13:35Bu kadının mektubunun öteki
versiyonunun ne olduğunu bilmiyorum -
13:35 - 13:36ama şunu biliyorum ki;
-
13:36 - 13:38o, bu mektubu yazmak zorunda.
-
13:38 - 13:40Çünkü cesur bir düzenlemeyle,
-
13:40 - 13:44bana yazdığı mektubun daha incelikli
bir versiyonunu yazması mümkün. -
13:44 - 13:47Kocası bir ilişki yaşıyor olsa bile --
-
13:47 - 13:48ki belki de yaşıyor --
-
13:48 - 13:52hikâyenin ne olduğunu şu anda
bilmesine gerek yok. -
13:52 - 13:55Çünkü düzenleme yapabilme meziyeti bile
-
13:55 - 13:59hikâyenin ne olabileceğine dair
çok fazla ihtimali barındırıyor. -
13:59 - 14:02Bazen insanların bir noktaya
takılıp kaldıklarını -
14:02 - 14:04ve bu takılıp kalmışlıklarına
-
14:04 - 14:06ne kadar çok yatırım yapmış
olduklarını görüyorum. -
14:06 - 14:09Bu kişilere yardımı reddeden
şikayetçiler diyoruz. -
14:09 - 14:11Eminim bu tarz kişileri tanıyorsunuzdur.
-
14:11 - 14:13Bir öneride bulunduğunuzda
şöyle yaklaşırlar: -
14:13 - 14:18"Evet, hayır bu işe yaramaz, çünkü",
-
14:19 - 14:22"Hayır, bu imkansız, bunu yapamam."
-
14:22 - 14:27"Evet, daha fazla arkadaşım olsun
istiyorum ama insanlar çok yorucu." -
14:27 - 14:28(Gülüşmeler)
-
14:28 - 14:30Orada aslında reddettikleri şey
-
14:30 - 14:34takılı kaldıkları acı dolu hikâyelerinde
bir düzenleme. -
14:34 - 14:38O yüzden, bu tarz insanlara
başka türlü yaklaşıyorum. -
14:38 - 14:40Onlara başka bir şey söylüyorum.
-
14:40 - 14:42Diyorum ki,
-
14:42 - 14:45"Hepimiz öleceğiz."
-
14:45 - 14:48Eminim şu an sizin terapistiniz
olmadığıma memnun oldunuz. -
14:48 - 14:50Çünkü bana öyle bir bakıyorlar ki,
-
14:50 - 14:52aynı şu an sizin baktığınız gibi,
-
14:52 - 14:53son derece şaşırmış bir biçimde.
-
14:53 - 14:55Ben de onlara açıklıyorum,
-
14:55 - 14:58eninde sonunda, her birimiz için
yazılacak bir hikâye var. -
14:58 - 15:00Buna ölüm ilanı deniyor.
-
15:01 - 15:05Diyorum ki, kendi mutsuzluğumuzun
yazarları olmak yerine, -
15:05 - 15:08bu hikâyelere hâlâ hayattayken
şekil verebiliyoruz. -
15:08 - 15:12Hikâyelerimizde kurban olmak yerine
hikâyelerimizin kahramanı olabiliriz, -
15:12 - 15:15zihnimizde yaşattığımız sayfalarda
nelerin yazdığını biz seçiyoruz -
15:15 - 15:17ve bunlar bizim gerçekliğimizi
şekillendiriyor. -
15:17 - 15:20Onlara diyorum ki,
hayat hangi hikâyelere kulak verdiğimiz -
15:20 - 15:24ve hangilerini düzenleyeceğimize
dair verdiğimiz kararlardan ibarettir. -
15:24 - 15:26Gözden geçirmek için
gösterilen çabaya değer -
15:26 - 15:29çünkü hayat kalitemiz için
kendimize anlattığımız hikâyelerden -
15:29 - 15:31daha önemli bir şey yok.
-
15:31 - 15:34Kendi hayat hikâyelerimizi yazarken
-
15:34 - 15:38kendi Pulitzer Ödülümüzü
kazanmayı hedeflemeliyiz. -
15:38 - 15:41Birçoğumuz yardıma direnç gösteren
şikayetçilerden değiliz -
15:41 - 15:44ya da en azından
öyle olduğumuza inanmıyoruz. -
15:44 - 15:47Ancak endişeli, öfkeli veya kırılgan
hissettiğimiz zamanlarda -
15:47 - 15:49bu role kaymak çok kolay.
-
15:49 - 15:52O yüzden, zor bir durumun içerisinde
olduğunuz bir sonraki seferde, -
15:52 - 15:54hatırlayın,
-
15:54 - 15:55hepimiz öleceğiz.
-
15:55 - 15:57(Gülüşmeler)
-
15:57 - 15:59Sonra da düzenleme gereçlerinizi çıkarın
-
15:59 - 16:01ve kendinize şunu sorun:
-
16:01 - 16:04Ben hikâyemin nasıl olmasını istiyorum?
-
16:05 - 16:08Sonra da gidin ve
kendi şaheserinizi yazın. -
16:09 - 16:10Teşekkürler.
-
16:10 - 16:13(Alkışlar)
- Title:
- Hikâyelerinizi değiştirmek hayatınızı nasıl değiştirebilir
- Speaker:
- Lori Gottlieb
- Description:
-
Hikâyeler hayatınızı anlamlandırmanıza yardımcı olur - ancak bu anlatılar eksik veya yanıltıcı olduğunda, netlik sağlamak yerine takılı kalmanıza yol açabilirler. Uygulanması müsait bu konuşmada, psikoterapist ve tavsiye köşe yazarı Lori Gottlieb, kendi kendinize anlattığınız bu hikâyeleri farklı bir bakış açısıyla düzenleyerek bu hikâyelerden nasıl özgürleşeceğinizi gösteriyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:41
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Meltem Sendag edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Meltem Sendag edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Meltem Sendag edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life | ||
Meltem Sendag edited Turkish subtitles for How changing your story can change your life |