Küresel bir gıda krizi yalnızca on yıl uzaklıkta olabilir

Sara Menker mal tüccarlığında bir kariyeri tarımın küresel değer zincirini anlamak için bıraktı. Bulguları ürkütücü öngörüleri beraberinde getirdi. "Dalgalı talep, tarım sisteminin gıda üretimine dair yapısal kapasitesini aşarsa, küresel gıda ve tarımda bir taşma noktasına varabiliriz." diyor. "İnsanlar açlık çekebilir ve hükümetler düşebilir." Menker'in modelleri bu senaryonun on yıl içinde gerçekleşebileceğini öngörüyor -- 2027 itibariyle dünya 214 trilyon kalori açığına sahip olabilir. Menker bugün bundan kaçınmak için atabileceğimiz adımların yanısıra imkansız görünen bu dünyaya ilişkin bir vizyon sunuyor.

2009'dan bu yana dünya,

yaklaşan küresel gıda krizi
ve kaçınmak için yapmamız gerekenler

hikayesine takılı kalmış durumda.

2050'lerde dokuz milyar insanı
nasıl besleyeceğiz?

Küresel gıda güvenliğine dair
tüm konferans, podcast ve diyaloglar

bu soruyla başlıyor.

Devamında da yüzde 70 daha fazla

gıda üretimi bahsiyle cevaplanıyor.

2050 hikayesi, küresel gıda fiyatlarının

2008'de tüm zamanların en yüksek değerine
ulaşmasıyla evrilmeye başladı.

İnsanlar zorluk ve acı çekiyordu,

devletler ve dünya liderleri

ilgilendiklerini
ve çözmeye çalıştıklarını

bize gösterme gereği duydular.

Olay şu ki,
2050 alaka kuramadığımız kadar

uzak bir gelecek gibi,

daha da önemlisi,

yaptığımızı yapmaya devam edersek,

çok daha yakın bir zamanda bizi vuracak.

Farklı bir soru sormamız
gerektiğine inanıyorum.

O sorunun cevabı da

farklı bir çerçevede ele alınmalı.

Aynı hikayeye farklı bir açıdan bakarsak

ve bize daha net resimler sunan

yeni sayılarla yer değiştirirsek,

herkesin anlayabileceği
ve alaka kurabileceği

sayılarla,

krizi hep beraber atlatabiliriz.

Geçmişte mal tüccarlığı yaptım

ve ticarette öğrendiğim şeylerden biri de

her piyasanın kendi taşma noktası olduğu,

değişimin dünyayı sonsuza dek

etkileyecek denli

bir hızda olduğu nokta.

Son ekonomik krizi düşünün

veya dot-com krizini.

Benim endişeme gelince,

küresel gıda ve tarımda,

dalgalı talebin, tarım sisteminin

gıda üretimine dair

yapısal kapasitesini aştığı nokta olan
bir taşma noktamız olabileceği.

Bu şu anlama geliyor;
artık fiyatlar uçsa dahi

ürünler talebi karşılayamaz.

Yine de yapısal bir değişime gidebiliriz.

Bu defa,

borsa ve paraya dair değil,

insanlara dair bir değişim.

İnsanlar açlık çekebilir
ve hükümetler düşebilir.

Arz hangi noktada
talebi karşılamakta zorlanır sorusu

ticaret yaparken

ilgi alanım olmaya başladı

ve tam bir takıntı haline geldi.

Araştırmalarım sayesinde

sistemin ne kadar bozuk olduğunu
ve kritik kararlar için ne kadar az veri

bulunduğunu fark ettiğimde,
ilgiden takıntıya dönüştü.

Wall Street'teki kariyerimi bırakıp
Gro İstihbarat'ı başlatmak üzere

bir girişim yolculuğuna çıkma kararını

o zaman aldım.

Gro'da her düzeydeki karar vericileri

güçlendirmek için bu veriyi getiriyor

ve işlemeye uygun kılmak için
gereken işi yapıyoruz.

Ama bu işi yaparken dünyanın,

yalnız dünya liderleri değil

işletmeler ve bu odadaki

herkes gibi vatandaşların da
olası küresel gıda güvenlik krizinden

nasıl kaçınabileceğimize dair

bir işlenebilirlik rehberinden
yoksun olduğunu gördük.

Bir model inşa ettik,

petabaytlarca veriyi geliştirdik

ve taşma noktası problemini çözdük.

Bu problem üzerinde çalıştığımızı
bilen yoktu

ve bulgumuzu ilk defa şu an paylaşıyorum.

Bulduğumuz şey, taşma noktasına
önümüzdeki on yıl içinde ulaşacağımız.

Dünyanın 2027 itibariyle

214 trilyon kalori

eksiği olacağını bulduk.

Dünya bu eksiği kapatacak durumda değil.

Şimdi farkedeceksiniz ki

bunu başlangıçtakinden
daha farklı bir bakış açısıyla

ele alıyorum ve bunu kasten yapıyorum

çünkü şimdiye dek bu problem
kütle ile ifade edildi:

kilogram, ton, hektogram,

hangi ölçü birimini tercih ediyorsanız.

Niye gıdadan ağırlık ölçüsü
ile bahsediyoruz?

Çünkü kolay.

Bir fotoğrafa bakıp gemideki tonajı
basit bir hesap makinesiyle

tahmin edebiliriz.

Kamyonları, uçakları,
kağnı arabalarını tartabiliriz.

Ama gıdada önemli olan
besin değeri.

Bütün gıdalar eşit değildir,

ağırlıkları eşit olsa bile.

Üniversite için Etiyopya'dan

Birleşik Devletler'e taşındığımda
bunu ilk elden öğrendim.

Eve geri döndüğümde,

beni gördüğü için çok heyecanlı olan babam

hemen niye şişmanladığımı sordu.

Anlaşılan o ki

Amerika'da, Etiyopya'da yediğimle
aynı miktarda yemiş olsam da

vücuduma kesin bir şişmanlık eklenmişti.

İşte bu yüzden kaloriyi önemsemeliyiz,

ağırlığı değil.

Bizi ayakta tutan kalori.

214 trilyon kalori çok büyük bir rakam,

ve en çok ilgilenenlerimiz bile

yüzlerce trilyon kalori
ölçüsünde düşünmüyor.

O zaman farklı yaklaşmama izin verin.

Bunu farklı şekilde düşünmenin bir yolu da

Big Mac'ler ile düşünmek.

214 trilyon kalori.

Bir Big Mac 563 kalori.

Yani dünya 2027 itibariyle
379 milyar Big Mac'i sağlayamayacak.

McDonald's'ın bugüne dek
ürettiğinden daha fazla bu.

Peki bu sayılara ilk başta nereden vardık?

Bu sayılar uydurulmadı.

Bu harita dünyanın
40 yıl önceki halini gösteriyor.

Dünyanın tüm ülkelerindeki
net kalori boşluklarını gösteriyor.

Şimdi basitçe bu,

her bir ülkede tüketilen kaloriden
üretilen kalorinin

çıkarılması hesabı.

Kötü beslenme veya başka bir şeyle
alakalı bir ifade değil.

Basitçe, her yıl
ne kadar kalori tüketildiğini

ve üretildilğini söylüyor.

Mavi ülkeler net kalori ihracatçıları.

veya kendine yeterli.

Kötü gün için birikimleri var.

Kırmızı ülkeler net kalori ithalatçıları.

Daha derin, daha parlak kırmızı,

daha çok ithalat demek.

40 yıl önce birkaç ülke
net kalori ihracatçısıydı.

Bir elin parmakları kadar.

Afrika kıtasının büyük bölümü,

Avrupa, Asya'nın büyük bölümü,

Arjantina hariç Güney Amerika,

hepsi net kalori ithalatçısıydı.

İlginç bir şekilde Çin aslında
gıdasal olarak kendine yeterliydi.

Hindistan net kalori ithalatında üstteydi.

40 yıl sonra, bugünkü durum bu.

Dünyadaki bu ciddi
dönüşümü görebilirsiniz.

Brezilya tarımsal anlamda
etkin bir güç olarak öne çıktı.

Avrupa küresel tarımda dominant halde.

Hindistan tam anlamıyla
kırmızıdan maviye geçti.

Gıdasal olarak kendine yeterli hale geldi.

Gördüğünüz gibi Çin,

açık maviden
en parlak kırmızıya geçti.

Nasıl buraya vardık? Ne oldu?

Bu grafikte Hindistan ve Afrika görünüyor.

Mavi çizgi Hindistan,
kırmızı çizgi Afrika.

Nasıl çok benzer başlangıç yapan iki bölge

çok benzer gidişatlarla

farklı yollar izleyebiliyor?

Hindistan, bir yeşil devrim yaşadı.

Hiçbir Afrika ülkesi yeşil devrim görmedi.

Net sonuçlar nedir?

Hindistan gıdada kendine yeterli

ve geçtiğimiz on yılda
kalori ihraç eder durumda.

Afrika kıtasıysa bugün yılda
300 trilyon kaloriden fazla ithal ediyor.

Sonra yeşil çizgiyle Çin'i ekliyoruz.

Maviden parlak kırmızıya
geçişi hatırladınız mı?

Ne oldu ve ne zaman oldu?

21. yüzyılın başlarına kadar
Çin Hindistan'a

çok benzer bir yolda gibiydi,

sonra aniden tersine döndü.

Genç ve gelişen bir nüfus ile

önemli ekonomik gelişmenin kombinasyonu,

bir big bang ile damgasını vurdu

ve piyasalardaki kimse gelişini görmedi.

Bu ters dönüş
küresel tarım piyasalarında her şeydi.

Neyse ki bugün Güney Amerika,

Çin'in yükselişiyle aynı zamanda
patlamaya başlıyor,

bu nedenle de
talep ve arz hala bir şekilde dengede.

Yani soru artık,

buradan nereye gidiyoruz?

İşin tuhafı,

bu yeni bir hikaye değil,

ama bu sefer sadece Çin'in hikayesi değil.

Çin'in bir uzantısı,

Afrika'nın bir genişletmesi,

Hindistan'da bir paradigma kayması.

2023 itibariyle,

Afrika'nın nüfusu Hindistan ve Çin'i
aşacak diye öngörülüyor.

2023'te, bu üç bölgenin birleşimi

dünya nüfusunun
yarısından fazlası olacak.

Bu aşma noktası
küresel gıda güvenliği için

çok ilginç zorluklar arz ediyor.

Birkaç yıl sonra,
bu gerçeklikle sert şekilde yüzleşeceğiz.

10 sene içinde dünya neye benzeyecek?

Şimdiye dek Hindistan
kendine yeterli halde.

Çoğu uzman bunun
böyle devam edeceğini öngörüyor.

Biz buna katılmıyoruz.

Hindistan yakında
net kalori ihracatçısı olacak.

Bu da ekonomik büyümenin yanısıra

büyüyen nufüsla birlikte artan talep

doğrultusunda olacak.

İkisine de dayanacak.

Üretim artışına dair

iyimser varsayımlarınız olsa bile,

o ince tersine dönüşü yapacak.

O ince tersine dönüşün
büyük sonuçları olabilir.

Sonra Afrika net kalori ihtalatına
devam edecek,

yine ekonomik büyüme
ve nüfus artışına bağlı olarak.

Ki bu yine üretim artışına dair
iyimser varsayımlar yaparsak.

Ve sonra nüfusun

sabitlenmeye başladığı Çin'de

kalori tüketimi patlayacak

çünkü tüketilen kalori türleri de

yüksek kalori içeren gıdalar
olmaya başlamakta.

Böylelikle,

bu üç bölge bir araya geldiğinde

dünya için gerçekten ilginç bir mücadeleye
işaret etmeye başlıyor.

Şimdiye dek kalori açığı olan ülkeler

bu açıkları ihtiyaç fazlasına
sahip ülkelerden

ithal ederek kapayabiliyordu.

Fazlalık sahibi ülkeler derken

Kuzey Amerika, Güney Amerika
ve Avrupa'dan bahsediyorum.

Bu grafik size gelecek on yılda
Kuzey Amerika,

Güney Amerika ve Avrupa'da yaşanacak

büyüme ve öngörülen büyümeyi gösteriyor.

Göstermediği şey ise

bu büyümenin çoğunun
Güney Amerika'dan gelecek olduğu.

Ve bu büyümenin çoğu

çok büyük bir ormansızlaştırmaya
mal olacak.

Sonuç olarak Hindistan, Çin

ve Afrika kıtasından gelen
birleşik talep artışına baktığınızda,

ve Hindistan, Çin, Afrika kıtası,
Avrupa, Kuzey Amerika,

ve Güney Amerika'dan gelen
birleşik üretim artışı ile

karşılaştırmasını ele aldığınızda,

üretemeyeceğimiz bir
214 trilyon kalori açığı

ile karşı karşıyayız.

Bu arada
Kuzey Amerika, Güney Amerika

ve Avrupa'daki
tüm üretim fazlası kalorileri

yalnızca Hindistan, Çin ve Afrika'ya
ihraç ettiğimizi varsayıyor.

Size gösterdiğim
imkansız bir dünyanın hayali.

Bunu değiştirebiliriz.

Tüketim biçimlerini değiştirebiliriz,

gıda israfını düşürebiliriz

veya ürünleri katlanarak arttırmaya

ciddi anlamda odaklanabiliriz.

Tüketim biçimlerini değiştirmeyi

veya gıda israfını düşürmeyi
tartışmayacağım

çünkü o tartışmalar şu ana dek
tartışıldı durdu.

Hiç bir şey olmadı.

Olmadı çünkü o tartışmalar

açığı olan ülkerin yararına
fazlalık sahibi bölgelerden

tutumlarında değişim talep ediyor.

Kendi yararınıza, kurtuluşunuz için

başkasından tavır değiştirmesini beklemek

korkunç bir fikir.

Üretken değil.

Ben de kırmızı bölgelerden gelecek
başka bir alternatif önermek istiyorum.

Çin, Hindistan, Afrika.

Çin, aslında tarıma uygun
arazi miktarı bakımından

kısıtlı durumda

ve çok büyük
su kaynağı bulunabilirlik meseleleri var.

Cevap hakikaten Hindistan
ve Afrika'da yatıyor.

Potansiyel ürün artışı yönünden
Hindistan avantajlı.

Şimdi bu, mevcut olan ürün ile
teorik olarak

ulaşılabilir maksimum ürün
arasındaki açık.

İşlenmemiş ekilebilir arazisi var
ama fazla değil,

Hindistan alan açısından oldukça kısıtlı.

Diğer yandan Afrika kıtası,

büyük genişlikte ekilebilir araziye sahip

ve ürün açısından önemli
bir artan potansiyele sahip.

Yine de buradaki basitleştirilmiş tablo

ama bugün sahra altı Afrika
mısır ürünlerine bakarsanız,

1940'ta Kuzey Amerika ürünlerinin
olduğu yerde.

Bunu idrak etmek için önümüzde
70 yıl ve fazlası yok.

Yani yeni bir şey bir şey denemeliyiz

ve bu farklı bir şey olmalı.

Çözüm reformlarla başlıyor.

Reforma gitmeli ve Afrika'daki

tarım sektörünü ticari hale getirmeliyiz.

Hindistan'da da.

Ticarileşme derken,

yalnız başına ticari tarım yapmak değil.

Ticarileşme, daha iyi
meslek politikaları,

altyapıyı geliştirmek,

ulaşım maliyetini düşürmek

ve bankacılık ve sigorta sektöründe

tamamen reforma gitmek için
veriyi güçlendirmekle ilgili.

Ticarileşme, tarımı
çok riskli bir girişimden

kar elde edilen bir şeye
dönüştürmekle ilgili.

Ticarileşme sadece çiftçilerden
ibaret değll.

Bütün tarım sistemiyle ilintili.

Ama ticarileşme aynı zamanda,
artık gelişim yükünü

küçük ölçekli çiftçilere yıkamayacağımız

gerçeğiyle yüzleşmek anlamına da geliyor.

Ticari ve ticarileşmeye
başlayan çiftliklerin

küçük ölçekli çiftçilerin de
yararlanabileceği

ölçek ekonomileri
sağlayabileceğini kabul etmek.

Bu küçük ölçekli çiftçilik
veya ticari tarımla

veya büyük tarımla ilgili değil.

Ticari tarımın yanında
küçük ölçekli çiftçiliğin

başarı ve birlikteliğine dair
başarılı ilk modelleri oluşturabiliriz.

Çünkü ilk defa,

sektörde başarı için en kritik araçlar --

veri ve enformasyon --

gün geçtikçe ucuzluyor.

Çok yakında, hedeflenen amaca
ulaşmadaki başarının olasılığını

maksimize etme

ve en uygun kararları almada
ne kadar paranız olduğu önemsiz olacak

veya ne kadar büyük olduğunuz.

Gro gibi kuruluşlar bunu gerçekliğe
dönüştürmek için çok sıkı çalışıyor.

Eğer bu yeni ve gözüpek
girişime kalkışırsak,

bu yeni ve gözüpek değişime,

bahsettiğim 214 trilyon açığı
kapamakla kalmayacağız,

resmen dünyayı
tamamen yeni bir yola sokacağız.

Hindistan gıdada kendine yeterli kalabilir

ve Afrika dünyanın yeni
koyu mavi bölgesi olabilir.

Yeni soru şu,

8.3 milyar insanı 2027'de doyurmak için

214 trilyon kaloriyi nasıl üretiriz?

Çözüm elimizde var.

Sadece harekete geçirmeliyiz.

Teşekkürler.

(Alkış)