Czemu grupy krwi są ważne? - Natalie S. Hodge
-
0:07 - 0:11Mówi się, że mimo
wielu różnych konfliktów, -
0:11 - 0:14wszyscy krwawimy tą samą krwią.
-
0:14 - 0:18To fajne przysłowie, ale niedokładne.
-
0:18 - 0:22Tak naprawdę krew
ma wiele różnych wariantów. -
0:22 - 0:25Czerwone krwinki zawierają
białko zwane hemoglobiną, -
0:25 - 0:27które wiąże się z tlenem,
-
0:27 - 0:30pomagając rozprowadzić go po całym ciele.
-
0:30 - 0:33Mają jednak też inny rodzaj
złożonego białka -
0:33 - 0:36na zewnątrz błony komórkowej.
-
0:36 - 0:41Te białka, zwane antygenami,
komunikują się z białymi krwinkami, -
0:41 - 0:45komórkami odpornościowymi
chroniącymi przed infekcjami. -
0:45 - 0:47Antygeny służą jako
markery identyfikujące, -
0:47 - 0:51pozwalają systemowi odpornościowemu
rozpoznawać komórki organizmu -
0:51 - 0:55i nie atakować ich jak ciał obcych.
-
0:55 - 1:00Dwa główne rodzaje antygenów:
A i B określają grupę krwi. -
1:00 - 1:04Skąd więc cztery grupy krwi
z wyłącznie dwóch antygenów? -
1:04 - 1:09Antygeny są kodowane
przez trzy różne allele, -
1:09 - 1:12czyli wersje danego genu.
-
1:12 - 1:15Podczas gdy allele A i B
kodują antygeny A i B, -
1:15 - 1:19allel 0 nie koduje nic,
-
1:19 - 1:22a ponieważ dziedziczymy po jednej kopii
każdego genu od każdego z rodziców, -
1:22 - 1:27otrzymujemy dwa allele
ustalające grupę krwi. -
1:27 - 1:29Kiedy będą różne,
-
1:29 - 1:34jeden przeważy drugi w zależności
od ich wzajemnej dominacji. -
1:34 - 1:40W grupach krwi allele A i B są dominujące,
zaś 0 jest allelem recesywnym. -
1:40 - 1:46Więc A i A dadzą grupę krwi A,
zaś B i B grupę krwi B. -
1:46 - 1:48Gdy odziedziczysz po jednym z obu,
-
1:48 - 1:53powstaną antygeny zarówno A i B,
-
1:53 - 1:54co da grupę krwi AB.
-
1:54 - 1:57Allel 0 jest recesywny,
-
1:57 - 2:00więc każdy inny nad nim przeważa,
-
2:00 - 2:03co daje grupę krwi A lub B.
-
2:03 - 2:08Jeśli jednak odziedziczysz dwa 0,
zostaną wydane instrukcje, -
2:08 - 2:13które wyprodukują komórki krwi
bez antygenu A i B. -
2:13 - 2:15Z powodu tych oddziaływań,
-
2:15 - 2:17znajomość grupy krwi obu rodziców
-
2:17 - 2:22pozwala przewidzieć
grupę krwi ich dziecka. -
2:22 - 2:24Czemu grupy krwi są ważne?
-
2:24 - 2:25W transfuzji krwi
-
2:25 - 2:29odpowiednia grupa
jest sprawą życia i śmierci. -
2:29 - 2:34Jeśli ktoś z grupą krwi A
otrzyma krew z grupy B lub na odwrót, -
2:34 - 2:38jego przeciwciała odrzucą
obce antygeny i je zaatakują, -
2:38 - 2:42co może spowodować skrzep krwi.
-
2:42 - 2:47Ponieważ ludzie z grupą krwi AB
produkują zarówno antygeny A i B, -
2:47 - 2:52nie posiadają przeciwciał
przeciwko nim, uznając oba za bezpieczne. -
2:52 - 2:54Są uniwersalnymi biorcami.
-
2:54 - 2:56Z drugiej strony,
-
2:56 - 2:59ludzie z grupą krwi 0
nie produkują żadnego antygenu, -
2:59 - 3:02są więc uniwersalnymi dawcami.
-
3:02 - 3:04To jednak powoduje,
że organizm wyprodukuje przeciwciała -
3:04 - 3:09odrzucające każdą inną grupę krwi.
-
3:09 - 3:14Niestety, dopasowanie biorcy i dawcy
jest bardziej skomplikowane -
3:14 - 3:16ze względu na dodatkowe systemy antygenów,
-
3:16 - 3:18zwłaszcza czynnik Rh,
-
3:18 - 3:23nazwany na cześć małp rezusów,
z których krwi go wyizolowano. -
3:23 - 3:29Rh+ i Rh- odnoszą się do obecności
lub braku antygenu D -
3:29 - 3:32z systemu grup krwi Rh.
-
3:32 - 3:35Poza utrudnieniem w transfuzjach krwi,
-
3:35 - 3:38może on spowodować
poważne komplikacje w ciąży. -
3:38 - 3:43Jeśli matka z Rh- nosi dziecko z Rh+,
-
3:43 - 3:47jej ciało wyprodukuje przeciwciała Rh,
które mogą przeniknąć przez łożysko -
3:47 - 3:49i zaatakować płód.
-
3:49 - 3:53Ten stan znany jest jako
choroba hemolityczna noworodków. -
3:53 - 3:57Niektóre kultury wierzą, że grupa krwi
jest związana z osobowością, -
3:57 - 3:59jednakże nauka tego nie potwierdza.
-
3:59 - 4:01Ponieważ proporcje różnych grup krwi
-
4:01 - 4:04wahają się w różnych populacjach,
-
4:04 - 4:07naukowcy nie są pewni, jak powstały;
-
4:07 - 4:09jako ochrona przed chorobami
przenoszonymi przez krew, -
4:09 - 4:12a może jako losowy dar genetyczny.
-
4:12 - 4:16Różne gatunki mają
różne zestawy antygenów. -
4:16 - 4:20Tak naprawdę, cztery grupy krwi
współdzielone z małpami -
4:20 - 4:26wypadają blado przy
trzynastu grupach krwi u psów.
- Title:
- Czemu grupy krwi są ważne? - Natalie S. Hodge
- Description:
-
Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-do-blood-types-matter-natalie-s-hodge
Niektórzy mówią, że pomimo różnych konfliktów, wszyscy ludzie krwawią tą samą krwią. To fajne powiedzenie, ale niedokładne. Tak naprawdę, nasza krew ma wiele różnych wariacji. Natalie S. Hodge definiuje cztery główne grupy krwi i rzuca światło na powód, dla którego niektóre grupy krwi się ze sobą łączą, a inne nie.
Lekcja: Natalie S. Hodge, animacja: Brad Purnell.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:42
![]() |
Rysia Wand approved Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Marta Konieczna commented on Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why do blood types matter? - Natalie S. Hodge |
Marta Konieczna
"Anglicy mówią" - nie możemy sami dowolnie dodawać do tłumaczenia treści, której nie ma w oryginale.
Jest to poza tym wtrącenie bardzo nieprecyzyjne, bo choć filmiki TedEd są po angielsku, nie oznacza, że zrobili je sami Anglicy. :)
Własciwie to nie ma znaczenia, jakiej narodowości jest to powiedzenie. Może autorka tego filmiku jest Australijką, Amerykanką lub Nowo Zelandką?
Ja też nie słyszałam tego powiedzenia, ale spokojnie można je przetłumaczyć na "Mówi się" czy "niektórzy mówią"
- nadużywanie zaimków dzierżawczych - w ang są stosowane częściej niż w polskim, w tłumaczeniu możemy je pomijać, żeby zaoszczędzić cenne miejsce:)
np. zamiast 'nasze czerwone krwinki' wystarczy samo 'czerwone krwinki' - z kontekstu wynika ze są nasze, czyli ludzkie
cell membrane - błona komórkowa