Γιατί έχουν σημασία οι ομάδες αίματος; - Νάταλι Σ. Χοτζ

Δείτε όλο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/why-do-blood-types-matter-natalie-s-hodge

Συχνά λέγεται ότι παρά τις πολλές συγκρούσεις της ανθρωπότητας, όλοι έχουμε το ίδιο αίμα. Είναι μια ωραία σκέψη, αλλά λίγο ανακριβής. Στην πραγματικότητα, το αίμα μας έχει διαφορετικές ομάδες. Η Νάταλι Σ. Χοτζ ορίζει τις τέσσερις μεγάλες ομάδες αίματος και ρίχνει φως στο γιατί κάποιες ομάδες μπορούν να αναμειχθούν ενώ κάποιες όχι.

Μάθημα από τη Νάταλι Σ. Χοτζ, ψηφιακή απεικόνιση από τον Μπραντ Πουρνέλ.

Συχνά λέγεται ότι παρά τις πολλές
συγκρούσεις της ανθρωπότητας,

όλοι αιμορραγούν το ίδιο αίμα.

Είναι ωραίο σκεπτικό αλλά λίγο ανακριβές.

Το αίμα μας έχει στην πραγματικότητα
διαφορετικές ομάδες.

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν μια πρωτεΐνη
που λέγεται αιμοσφαιρίνη,

η οποία δεσμεύει το οξυγόνο,

επιτρέποντας στα αιμοσφαίρια
να το μεταφέρουν σε όλο το σώμα.

Αλλά έχουν επίσης και μια άλλη
πολύπλοκη πρωτεΐνη

στην εξωτερική κυτταρική τους μεμβράνη.

Αυτές οι πρωτεΐνες, γνωστές ως αντιγόνα,
επικοινωνούν με τα λευκά αιμοσφαίρια,

τα ανοσοποιητικά κύτταρα
που μας προστατεύουν από λοιμώξεις.

Τα αντιγόνα είναι δείκτες ταυτοποίησης,

επιτρέποντας στο ανοσοποιητικό σύστημα
να αναγνωρίσει τα κύτταρα του σώματος σας

και να μην τους επιτίθεται ως ξένα σώματα.

Τα δύο κύρια είδη αντιγόνων, Α και Β,
καθορίζουν την ομάδα αίματος σας.

Αλλά πώς έχουμε τέσσερις ομάδες
από δύο μόνο αντιγόνα;

Τα αντιγόνα είναι κωδικοποιημένα
από τρία διαφορετικά αλληλόμορφα,

ποικιλίες ενός συγκεκριμένου γονιδίου.

Ενώ τα αλληλόμορφα Α και Β
κωδικοποιούν τα αντιγόνα τύπου Α και Β,

το αλληλόμορφο Ο δεν κωδικοποιεί κανένα,

και επειδή κληρονομούμε ένα αντίγραφο
κάθε γονιδίου από κάθε γονιό μας,

καθένας έχει δύο αλληλόμορφα που
καθορίζουν την ομάδα αίματος του.

Όταν αυτά είναι διαφορετικά,

το ένα υπερισχύει του άλλου,
αναλόγως της σχετικής κυριαρχίας.

Για ομάδες αίματος, τα αλληλόμορφα Α και Β
είναι κυρίαρχα, ενώ το Ο υπολειπόμενο.

Άρα από γονείς με ομάδα αίματος Α
κληρονομούμε αίμα ομάδας Α

ενώ από γονείς με ομάδα αίματος Β
κληρονομούμε αίμα ομάδας Β.

Αν κληρονομήσετε από ένα,

η συνεπικράτηση θα έχει ως αποτέλεσμα
αντιγόνα τόσο Α όσο και Β ομάδας,

που είναι η ομάδα ΑΒ.

Το αλληλόμορφο Ο είναι υπολοιπόμενο,

άρα καθένα από τα προηγούμενα δύο
θα κυριαρχήσει όταν γίνουν ζεύγη

με αποτέλεσμα
είτε ομάδα ΑΟ είτε ομάδα ΒΟ.

Αλλά αν κληρονομήσεις δύο Ο,
θα ενεργοποιηθούν οδηγίες

παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων χωρίς
παρουσία αντιγόνων Α ή Β.

Λόγω αυτών των αλληλεπιδράσεων,

όταν γνωρίζουμε τις ομάδες των γονιών

μπορούμε να προβλέψουμε τη σχετική
πιθανότητα των ομάδων αίματος των παιδιών.

Γιατί έχουν σημασία οι ομάδες αίματος;

Στις μεταγγίσεις αίματος

το να βρίσκουμε την σωστή ομάδα
είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.

Αν δώσουμε σε κάποιον με ομάδα αίματος Α,
αίμα ομάδας Β ή το αντίστροφο

τα αντισώματά τους θα απορρίψουν
τα ξένα αντιγόνα και θα τους επιτεθούν,

προκαλώντας πιθανώς πήξη
στο μεταγγιζόμενο αίμα.

Επειδή όμως οι άνθρωποι με ομάδα ΑΒ
παράγουν αντιγόνα Α και Β,

δεν παράγουν αντισώματα εναντίων τους,
άρα θα τα αναγνωρίζουν ως ασφαλή,

κάνοντάς τους πανδέκτες.

Από την άλλη,

άνθρωποι με ομάδα Ο
δεν παράγουν κανένα αντιγόνο,

έτσι αυτό τους κάνει πανδότες,

αλλά το ανοσοποιητικό τους σύστημα
να παράγει αντισώματα Α και Β

που απορρίπτουν κάθε άλλη ομάδα αίματος.

Δυστυχώς, οι συμβατοί δότες και αποδέκτες
είναι κάτι πιο πολύπλοκο

λόγω ενός ακόμα συστήματος αντιγόνων,

και πιο συγκεκριμένα το σύστημα Rh,

που ονομάστηκε έτσι από τις
μαϊμούδες Ρέζους στις οποίες ανακαλύφθηκε.

Ως Rh+ ή Rh- αναφέρεται η παρουσία
ή η απουσία του αντιγόνου D

του συστήματος ομάδας αίματος Rh.

Εκτός από το να αποκλείουν
κάποιες μεταγγίσεις αίματος,

μπορούν να έχουν σοβαρές
επιπλοκές στην εγκυμοσύνη.

Αν μια μητέρα με Rh- εγκυμονεί
ένα παιδί με Rh+

το σώμα της θα παράγει αντισώματα αντί-D
που ίσως περάσουν τον πλακούντα

και επιτεθούν στο έμβρυο,

μια νόσο που είναι γνωστή ως
αιμολυτική νόσος των νεογνών.

Κάποιοι πολιτισμοί πιστεύουν ότι η ομάδα
αίματος συνδέεται με την προσωπικότητα

αν και η επιστήμη δεν το επιβεβαιώνει.

Παρόλο που οι αναλογίες
των διαφορετικών ομάδων

διαφέρουν στους ανθρώπινους πληθυσμούς

οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι
γιατί αυτές εξελίχθηκαν,

ίσως ως προστασία
απέναντι στις ασθένειες του αίματος,

ή από τυχαίες γενετικές παρεκκλίσεις.

Τέλος, διαφορετικά είδη
έχουν διαφορετικά είδη αντιγόνων.

Οι τέσσερις κύριες ομάδες αίματος
που είναι κοινές με τους πιθήκους

φαίνονται ασήμαντες σε σύγκριση
με τις δεκατρείς που έχουν τα σκυλιά.