Πώς η συνθετική βιολογία μπορεί να αφανίσει την ανθρωπότητα -- και πώς μπορούμε να τη σταματήσουμε

Η προοπτική της συνθετικής βιολογίας και η αλλαγή του γονιδιώματος έχει μια σκοτεινή πλευρά. Σε αυτή τη διορατική ομιλία, ο συγγραφέας και επιχειρηματίας, Ρομπ Ρέιντ εξετάζει τους κινδύνους σε ένα κόσμο όπου όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε εργαλεία και απαιτούμενη τεχνολογία για τη δημιουργία ενός καταστροφικού ιού που θα μπορούσε να αφανίσει την ανθρωπότητα -- και προτείνει ότι είναι ώρα να πάρουμε αυτόν τον κίνδυνο στα σοβαρά.

Είμαστε περίπου
7,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
λέει ότι 300 εκατομμύρια έχουν κατάθλιψη

και περίπου 800.000 άνθρωποι
αυτοκτονούν κάθε χρόνο.

Ένα μικρό υποσύνολό τους διαλέγει
ένα βαθιά μηδενιστικό μονοπάτι,

όπου πεθαίνουν σκοτώνοντας
όσους περισσότερους μπορούν.

Αυτά είναι ορισμένα διάσημα
πρόσφατα παραδείγματα.

Κι ένα λιγότερο διάσημο,
που συνέβη πριν εννιά εβδομάδες.

Αν δεν το θυμάστε,

είναι επειδή συμβαίνουν πολλά τέτοια.

Η Βικιπαίδεια μόλις πέρσι
μέτρησε 323 μαζικούς πυροβολισμούς

στη χώρα μου, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Δεν είχαν όλοι οι σκοπευτές
τάσεις αυτοκτονίας,

δεν μεγιστοποιούσαν όλοι
τον φόρο αίματός τους,

αλλά πολλοί το έκαναν.

Δημιουργείται ένα σημαντικό ερώτημα:
Ποια είναι τα όρια αυτών των ανθρώπων;

Σκεφτείτε τον σκοπευτή του Βέγκας.

Σκότωσε 58 άτομα.

Μήπως σταμάτησε γιατί σκότωσε αρκετούς;

Όχι, και το ξέρουμε επειδή πυροβόλησε
και τραυμάτισε ακόμα 422 άτομα

που σίγουρα θα προτιμούσε να σκοτώσει.

Είναι παράλογο να νομίζουμε
ότι θα σταματούσε στους 4.200.

Κατ' ακρίβεια, κάποιος τόσο μηδενιστής
μετά χαράς θα μας σκότωνε όλους.

Δεν το ξέρουμε.

Αυτό που ξέρουμε είναι αυτό:

όταν οι δολοφόνοι με αυτοκτονικές
τάσεις τα παίζουν όλα για όλα,

η τεχνολογία πολλαπλασιάζει τη δύναμη.

Να ένα παράδειγμα.

Αρκετά χρόνια πριν, έγιναν
10 επιθέσεις σε σχολεία στην Κίνα

με αντικείμενα όπως μαχαίρια,
σφυριά και μπαλτάδες,

επειδή δύσκολα βρίσκεις όπλα εκεί.

Από μακάβρια σύμπτωση,
αυτή η τελευταία επίθεση συνέβη

λίγες ώρες πριν το μακελειό
στο Νιούταουν του Κονέκτικατ.

Όμως η μία αμερικάνικη επίθεση
είχε περίπου τον ίδιο αριθμό θυμάτων

όσο και οι 10 κινέζικες επιθέσεις μαζί.

Οπότε δίκαια μπορούμε να πούμε,
μαχαίρι: απαίσιο, όπλο: πολύ χειρότερο.

Και τo αεροπλάνο: πάρα πολύ χειρότερο,

όπως έδειξε ο πιλότος Αντρέας Λούμπιτς
όταν ανάγκασε 149 άτομα

να τον ακολουθήσουν στην αυτοκτονία του,

ρίχνοντας ένα αεροπλάνο
στις γαλλικές Άλπεις.

Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα όπως αυτό.

Και φοβάμαι ότι στο μέλλον θα υπάρχουν
πολύ φονικότερα όπλα από τα αεροπλάνα

που δεν θα είναι από μέταλλο.

Ας σκεφτούμε την αποκαλυπτική
δυναμική που θα ακολουθήσει

αν η μαζική δολοφονία μπει
σε ένα γρήγορα αναπτυσσόμενο πεδίο

που για το μεγαλύτερο ποσοστό έχει
απεριόριστη προοπτική για την κοινωνία.

Κάπου έξω στον κόσμο
υπάρχει μια μικρή ομάδα ανθρώπων

που θα δοκίμαζαν, κι όσο αδέξια,

να μας σκοτώσουν όλους
αν έβρισκαν τον τρόπο.

Ο σκοπευτής του Βέγκας
ίσως να ήταν ένας απ' αυτούς,

αλλά είμαστε 7,5 δισεκατομμύρια,

άρα όχι μηδενικός πληθυσμός.

Υπάρχουν πολλοί αυτοκτονικοί μηδενιστές.

Το έχουμε δει ήδη.

Υπάρχουν άτομα με σοβαρές
διαταραχές διάθεσης

που δεν μπορούν καν να τις ελέγξουν.

Είναι άτομα που έχουν υποστεί
εξωφρενικά τραύματα, κλπ, κλπ.

Όσον αφορά την προσβαλλόμενη ομάδα,

το μέγεθός της ήταν μηδενικό
μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο,

όπου ξαφνικά οι ηγέτες των δύο συμμαχιών

είχαν την ικανότητα
να ανατινάξουν τον κόσμο.

Ο αριθμός των ατόμων
με κουμπί για το τέλος του κόσμου

έχει μείνει σταθερός από τότε.

Αλλά φοβάμαι ότι θα μεγαλώσει

κι όχι μόνο μέχρι το τρία.

Θα πάει σε ακραίες τιμές.

Θα μοιάζει με επιχειρηματικό
σχέδιο εταιρείας.

(Γέλια)

Και ο λόγος είναι,

ότι είμαστε στην εποχή
των εκθετικών τεχνολογιών,

που τακτικά παίρνουν το τελείως ανέφικτο

και γίνονται η υπερδύναμη
ενός ή δύο ζωντανών διανοιών

και -- αυτό είναι το σημαντικότερο --

μετά διαχέουν αυτές τις δυνάμεις
σε σχεδόν όλους μας.

Να ένα καλό παράδειγμα.

Αν θέλατε να παίξετε ντάμα
στον υπολογιστή το 1952,

έπρεπε κυριολεκτικά να είστε αυτός,

να πάρετε ένα απ' τα 19 αντίγραφα
αυτού του υπολογιστή

και μετά να χρησιμοποιήσετε
το ιδιοφυές μυαλό σας για να μάθετε ντάμα.

Αυτό ήταν το όριο.

Σήμερα απλώς πρέπει να ξέρετε κάποιον
που ξέρει κάποιον που έχει τηλέφωνο,

επειδή οι υπολογιστές είναι
μια ραγδαία αυξανόμενη τεχνολογία.

Το ίδιο είναι και η συνθετική βιολογία,

που τώρα θα αποκαλώ «σύνβιο».

Το 2011 μερικοί ερευνητές
έκαναν κάτι πολύ έξυπνο

και πρωτοφανές, όπως
το κόλπο με την ντάμα,

με τον ιό H5N1.

Είναι ένα είδος που σκοτώνει
μέχρι και το 60% των ατόμων που μολύνει,

περισσότερο από τον Έμπολα.

Όμως είναι τόσο αντιμεταδοτικός

και από το 2015
σκότωσε λιγότερα από 50 άτομα.

Οπότε αυτοί οι ερευνητές
άλλαξαν το γονιδίωμα του H5N1

και το έκαναν εξίσου θανατηφόρο
και άκρως μεταδοτικό.

Το τμήμα ειδήσεων
σε μια επιστημονική εφημερίδα

είπε ότι αν αυτό το πράγμα δραπετεύσει,
θα προκαλέσει πανδημία

με, ίσως, εκατομμύρια νεκρούς.

Και ο Δρ. Πολ Κέιμ είπε

ότι δεν μπορεί να σκεφτεί έναν οργανισμό
τόσο τρομαχτικό όσο αυτός,

και προσωπικά είναι το τελευταίο
που θέλω να ακούσω

από τον πρόεδρο της Εθνικής Επιστημονικής
Συμβουλευτικής Επιτροπής στη Βιοασφάλεια.

Παρεμπιπτόντως, ο Δρ. Κέιμ είπε κι αυτό --

[«Δεν νομίζω ότι ο άνθρακας
είναι τρομαχτικός σε σύγκριση μ' αυτό».]

Είναι επίσης και αυτό.
[Ειδικός στον άνθρακα] (Γέλια)

Λοιπόν, τα καλά νέα για αυτή
την αλλαγή γονιδιώματος το 2011

είναι ότι τα άτομα που την έκαναν
δεν ήθελαν να μας βλάψουν.

Είναι ιολόγοι.

Πίστευαν ότι βελτίωναν την επιστήμη.

Τα κακά νέα είναι ότι η τεχνολογία
δεν μένει σταθερή εκεί που είναι

και τις επόμενες δεκαετίες

το επίτευγμά τους θα γίνει πανεύκολο.

Κατ' ακρίβεια, είναι ήδη ευκολότερο,
γιατί όπως μάθαμε χθες το πρωί,

δύο χρόνια μετά απ' αυτό που έκαναν,

το σύστημα CRISPR αξιοποιήθηκε
για αλλαγή του γονιδιώματος.

Ήταν μια σημαντική εξέλιξη

που κάνει την αλλαγή
του γονιδιώματος πολύ πιο εύκολη --

τόσο εύκολη που το CRISPR
τώρα διδάσκεται στα λύκεια.

Κι αυτό το πράγμα κινείται
πιο γρήγορα απ' τους υπολογιστές.

Βλέπετε αυτή την αργή,
άσπρη γραμμή εκεί πάνω;

Είναι ο νόμος του Μουρ.

Μας δείχνει πόσο γρήγορα
οι υπολογιστές γίνονται φθηνότεροι.

Αυτή η απότομη, αλλόκοτη πράσινη γραμμή,

μας δείχνει πόσο γρήγορα
η γενετική αλληλουχία γίνεται φθηνότερη.

Τώρα, η αλλαγή του γονιδιώματος,
η σύνθεση και η αλληλουχία

είναι διαφορετικοί τομείς,
αλλά συνδέονται στενά.

Και κινούνται όλα με γρήγορους ρυθμούς.

Τα κλειδιά της βασιλείας
είναι αυτά τα μικρά αρχεία δεδομένων.

Αυτό είναι ένα απόσπασμα
από το γονιδίωμα του H5N1.

Μπορεί να χωρέσει όλο σε λίγες σελίδες.

Και μην ανησυχείτε, μπορείτε
να το ψάξετε μόλις πάτε σπίτι.

Είναι παντού στο διαδίκτυο, έτσι;

Και το μέρος που το έκανε μεταδοτικό

μπορεί να χωρέσει σε ένα χαρτάκι.

Κι όταν μια ιδιοφυΐα
φτιάξει ένα αρχείο δεδομένων,

κάθε χαζός μπορεί να το αντιγράψει,

να το μοιράσει σε όλο τον κόσμο

ή να το εκτυπώσει.

Και δεν εννοώ να το εκτυπώσει σ' αυτό,

αλλά αρκετά σύντομα σ' αυτό.

Ας φανταστούμε ένα σενάριο.

Ας πούμε ότι είναι το 2026,
ως ένα τυχαίο έτος,

κι ένας πανέξυπνος ιολόγος,
ελπίζοντας να βελτιωθεί η επιστήμη

και να καταλάβει καλύτερα τις πανδημίες,

σχεδιάζει έναν νέο ιό.

Είναι μεταδοτικός όσο η ανεμοβλογιά,

θανατηφόρος όσο ο Έμπολα

και επωάζει για μήνες
πριν προκαλέσει έξαρση,

ώστε όλος ο κόσμος να μολυνθεί
πριν δει το πρώτο σημάδι του προβλήματος.

Μετά, το πανεπιστήμιό της χακάρεται.

Και φυσικά, αυτό δεν είναι
επιστημονική φαντασία.

Κατ' ακρίβεια, μια πρόσφατη
κατηγορία στην Αμερική

καταγράφει το χακάρισμα
περισσότερων από 300 πανεπιστημίων.

Οπότε το αρχείο με το γονιδίωμα του ιού
σκορπίζεται στις γωνιές του διαδίκτυο.

Κι όταν ένα αρχείο είναι εκεί,
δεν επιστρέφει ποτέ --

ρωτήστε οποιονδήποτε
που διοικεί στούντιο ή δισκογραφική.

Οπότε ίσως το 2026,

να χρειάζεται μια ιδιοφυΐα
όπως ο ιολόγος μας

για να φτιαχτεί το ζωντανό μαμούνι,

αλλά 15 χρόνια μετά,

ίσως να χρειάζεται μόνο ένας εκτυπωτής DNA
που βρίσκεται σε κάθε λύκειο.

Κι αν όχι;

Περιμένετε δυο-τρεις δεκαετίες.

Μια μικρή παρένθεση:

Θυμάστε αυτή τη διαφάνεια;

Προσέξτε αυτές τις δύο λέξεις.

Αν κάποιος το προσπαθήσει
κι είναι μόνο 0.1% αποτελεσματικό,

θα πεθάνουν οχτώ εκατομμύρια άτομα.

Δηλαδή 2.500 φορές περισσότερο
απ' τους δίδυμους πύργους.

Ο πολιτισμός θα επιζήσει,

αλλά θα είναι μόνιμα παραμορφωμένος.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει
να ανησυχούμε για οποιονδήποτε

που έχει την παραμικρή πιθανότητα,

όχι μόνο ιδιοφυΐες.

Σήμερα, υπάρχουν πολύ λίγες ιδιοφυΐες

που μπορούν να φτιάξουν
έναν καταστροφικό ιό

που είναι 0.1% αποτελεσματικός
και ίσως λίγο περισσότερο.

Τείνουν να είναι σταθεροί και επιτυχείς
και δεν ανήκουν σ' αυτή την ομάδα.

Οπότε υποθέτω ότι το δέχομαι κάπως.

Όμως τι και αν η τεχνολογία βελτιωθεί

και μεταδοθεί

και χιλιάδες φοιτητές βιολογίας
έχουν τη δυνατότητα;

Θα είναι ο καθένας απ' αυτούς
απόλυτα σταθερός;

Ή μετά από λίγα χρόνια,

όταν ο κάθε φορτισμένος φοιτητής
ιατρικής έχει πλήρη δυνατότητα;

Κάποια στιγμή σε αυτό το πλαίσιο

αυτοί οι κύκλοι θα διασταυρωθούν,

επειδή τώρα αρχίζουμε να μιλάμε
για χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο.

Πρόσφατα συμπεριέλαβαν τον τύπο
που ντύθηκε σαν τον Τζόκερ

και σκότωσε 12 άτομα
στην πρεμιέρα του Μπάτμαν.

Ήταν φοιτητής νευρολογίας με διδακτορικό

και υποτροφία.

Λοιπόν, ανατροπή:

Νομίζω ότι μπορούμε να επιβιώσουμε
αν αρχίσουμε να επικεντρωνόμαστε τώρα.

Και το λέω αυτό,
γιατί ξόδεψα αμέτρητες ώρες

να παίρνω συνέντευξη
από παγκόσμιους ηγέτες στη σύνβιο

και να ερευνώ το έργο τους
για επιστημονικές ραδιοφωνικές μεταδόσεις.

Κατέληξα να φοβάμαι τη δουλειά τους,
σε περίπτωση που δεν το έχω πει ήδη --

(Γέλια)

αλλά περισσότερο,
για να θαυμάσω τις δυνατότητές του.

Αυτό το πράγμα θα θεραπεύσει
τον καρκίνο, το περιβάλλον μας

και θα σταματήσει
την κακοποίηση σε άλλα όντα.

Πώς θα κερδίσουμε όλα αυτά
χωρίς να αφανιστούμε;

Πρώτον: είτε σας αρέσει είτε όχι,
η συνθετική βιολογία είναι εδώ,

οπότε ας αποδεχτούμε την τεχνολογία.

Αν απαγορεύσουμε την τεχνολογία,

τότε θα δώσουμε το τιμόνι
σε κακούς ηθοποιούς.

Αντίθετα με τα πυρηνικά προγράμματα,

η βιολογία μπορεί να εφαρμοστεί αόρατα.

Η μεγάλη σοβιετική ζαβολιά
για τη χρήση βιολογικών όπλων

το έκανε ξεκάθαρο, όπως όλα
τα παράνομα ναρκωτικά στον κόσμο.

Δεύτερον, θα επιστρατεύσουμε ειδικούς.

Ας τους εγγράψουμε
και να τους πολλαπλασιάσουμε.

Για κάθε εκατομμύριο και ένας
από βιολογικούς μηχανικούς που έχουμε

τουλάχιστον ένα εκατομμύριο απ' αυτούς
θα είναι με το μέρος μας.

Ο Αλ Καπόνε θα ήταν με το μέρος μας.

Το όριο να είσαι καλός είναι πολύ χαμηλό.

Και τα μεγάλα αριθμητικά
πλεονεκτήματα έχουν σημασία,

ακόμα κι αν ένας κακός
μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά,

επειδή μέσα σ' όλα τ' άλλα,

μας επιτρέπουν
να εκμεταλλευτούμε πλήρως αυτό:

έχουμε χρόνια κι ας ελπίσουμε δεκαετίες
να προετοιμαστούμε και να αποτρέψουμε.

Ο πρώτος που θα δοκιμάσει
κάτι φρικτό -- και θα είναι κάποιος --

ίσως να μην έχει γεννηθεί ακόμα.

Στη συνέχεια, χρειάζεται μια προσπάθεια
που θα γεφυρώσει την κοινωνία,

κι όλοι σας πρέπει να λάβετε μέρος,

επειδή δεν μπορούμε να ζητήσουμε
από μια μικρή ομάδα ειδικών

να είναι υπεύθυνη για τον περιορισμό
και τη χρήση της συνθετικής βιολογίας,

επειδή το έχουμε δοκιμάσει ήδη
με το οικονομικό σύστημα

και οι υπάλληλοί μας
έγιναν πολύ διεφθαρμένοι,

γιατί ανακάλυψαν
πώς να επιβάλουν λιτότητα,

πώς να προκαλούν τεράστιο ρίσκο
για εμάς τους υπόλοιπους

και να ιδιωτικοποιούν τα κέρδη,

κι έτσι έγιναν αποκρουστικά πλούσιοι

ενώ μας άφησαν ένα λογαριασμό
22 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων.

Και πιο πρόσφατα --

(Χειροκρότημα)

Εσείς πήρατε τις ευχαριστήριες επιστολές;

Εγώ ακόμα περιμένω τις δικές μου.

Κατάλαβα ότι ήταν πολύ απασχολημένοι
για να είναι ευγνώμονες.

Και πολύ πιο πρόσφατα,

η ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο
άρχισε να ορθώνεται ως τεράστιο πρόβλημα

και ουσιαστικά την αναθέσαμε σε τρίτους.

Και πάλι:

ιδιωτικοποιημένα κέρδη,
κοινωνικοποιημένες απώλειες.

Έχει κανείς άλλος κουραστεί
απ' αυτό το κόλπο;

(Χειροκρότημα)

Χρειαζόμαστε έναν τρόπο ανοιχτό σε όλους
για να προστατέψουμε την ευημερία μας,

την ιδιωτικότητά μας

και σύντομα, τη ζωή μας.

Πώς το κάνουμε όλο αυτό;

Όταν το σώμα καταπολεμά παθογόνα,

χρησιμοποιεί ένα έξυπνο
ανοσοποιητικό σύστημα,

που είναι πολύ περίπλοκο
και πολυστρωματικό.

Γιατί δεν φτιάχνουμε ένα τέτοιο
για όλο το οικοσύστημα;

Θα μπορούσαν να γίνουν πολλές TED ομιλίες
γι' αυτό το πρώτο κρίσιμο επίπεδο.

Αυτές είναι κάποιες από πολλές
σπουδαίες ιδέες που υπάρχουν.

Κάποιοι αναπτυσσόμενοι μύες

θα μπορούσαν να πάρουν τους πρωτόγονους
αισθητήρες που έχουμε για παθογόνα

και να τους βάλουν σε πολύ
απότομη καμπύλη απόδοσης

που γρήγορα θα γίνονταν ιδιοφυείς

και δικτυομένοι

και θα γίνονταν δημοφιλείς
όπως ο ανιχνευτής καπνού και τα κινητά.

Μιας και μιλάμε γι' αυτό:

τα εμβόλια έχουν πάσης φύσεως προβλήματα

όσον αφορά την παραγωγή και τη διανομή

και μόλις παραχθούν δεν μπορούν
να προσαρμοστούν σε νέες μεταλλάξεις.

Χρειαζόμαστε μια ευέλικτη
βιοπαραγωγική βάση

που θα εκτείνονται σε κάθε φαρμακείο
και ίσως στο σπίτι μας.

Η τεχνολογία εκτύπωσης
εμβολίων και φαρμάκων είναι κοντά

αν την κάνουμε προτεραιότητα.

Στη συνέχεια, ψυχική υγεία.

Πολύς κόσμος που σκοτώνει
μαζικά και αυτοκτονεί

υποφέρει από παραλυτική κατάθλιψη
με αντίσταση σε θεραπεία

ή μετατραυματικό στρες.

Χρειαζόμαστε ηθικούς ερευνητές
όπως ο Ρικ Ντόμπλιν, που δουλεύει σε αυτό

αλλά και τους εγωιστές βλάκες
που είναι πολύ περισσότεροι

να εκτιμήσουν το γεγονός ότι ο οξύς πόνος
θα μας βάλει όλους σε κίνδυνο,

όχι μόνο αυτούς που επηρεάστηκαν.

Αυτοί οι βλάκες θα έρθουν
με εμάς και τον Αλ Καπόνε

να αγωνιστούμε γι' αυτή την κατάσταση.

Τρίτον, ο καθένας μας μπορεί και πρέπει
να είναι ένα λευκό αιμοσφαίριο

σ' αυτό το ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι μαζικοί δολοφόνοι αυτοκτονίας
μπορεί να είναι ελεεινοί, ναι,

αλλά είναι επίσης απίστευτα
πληγωμένοι και θλιμμένοι άνθρωποι

και όσοι δεν πονάμε,
πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε

ώστε να μην αφήσουμε κανέναν χωρίς αγάπη.

(Χειροκρότημα)

Μετά, πρέπει να κάνουμε
τον αγώνα κατά του κινδύνου,

πυρήνα του τομέα της συνθετικής βιολογίας.

Υπάρχουν κάποιες εταιρείες
που τουλάχιστον ισχυρίζονται

ότι αφήνουν στους μηχανικούς τους
το 20% του χρόνου τους

να κάνουν ό,τι θέλουν.

Κι αν αυτοί που προσλαμβάνουν
βιολογικούς μηχανικούς

και γίνουν σαν αυτούς

δώσουν 20% του χρόνου τους
στο φτιάξιμο άμυνας για το κοινό καλό;

Δεν είναι κακή ιδέα, έτσι;

(Χειροκρότημα)

Τέλος, δεν θα είναι ευχάριστο.

Αλλά πρέπει να αφήσουμε το μυαλό μας
να πάει σε πολύ σκοτεινά μέρη

και σας ευχαριστώ που με αφήσατε
να σας πάω εκεί σήμερα.

Αντέξαμε τον Ψυχρό Πόλεμο

επειδή ο καθένας μας κατάλαβε
κι εκτίμησε τον κίνδυνο,

εν μέρει, γιατί για δεκαετίες

λέγαμε τρομακτικές ιστορίες φαντασμάτων

με ονόματα όπως «Δρ. Στρέιντζλαβ»

και «Παιχνίδια Πολέμου».

Δεν είναι ώρα να παραμείνουμε ήρεμοι.

Είναι μία απ' τις σπάνιες φορές
που είναι απίστευτα αποδοτικό

να φρικάρουμε σαν τρελοί --

(Γέλια)

να σκεφτούμε ιστορίες φαντασμάτων

και να χρησιμοποιήσουμε τον φόβο μας
για να καταπολεμήσουμε τον κίνδυνο.

Επειδή όλα αυτά τα τρομερά
σενάρια που έφτιαξα --

δεν είναι η μοίρα μας.

Είναι προαιρετικά.

Ο κίνδυνος είναι σχετικά μακριά.

Κι αυτό σημαίνει
ότι θα μας χτυπήσει την πόρτα

μόνο αν του το επιτρέψουμε.

Ας μην το κάνουμε.

Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.

(Χειροκρότημα)