< Return to Video

Jak widzimy kolory - Colm Kelleher

  • 0:15 - 0:17
    Może słyszeliście,
    że światło jest rodzajem fali,
  • 0:17 - 0:19
    a kolor danego przedmiotu
  • 0:19 - 0:22
    wynika z częstotliwości
    odbijanych fal świetlnych.
  • 0:22 - 0:24
    Wysokiej częstotliwości fale świetlne
    wyglądają fioletowo,
  • 0:24 - 0:26
    niskiej czerwono,
  • 0:26 - 0:28
    częstotliwości średnich żółto,
  • 0:28 - 0:28
    zielono,
  • 0:28 - 0:29
    pomarańczowo
  • 0:29 - 0:31
    i tak dalej.
  • 0:31 - 0:33
    Można nazwać tę ideę
    kolorem fizycznym
  • 0:33 - 0:37
    bo dowodzi, że kolor
    jest fizyczną własnością światła.
  • 0:37 - 0:39
    Nie zależy od ludzkiej percepcji.
  • 0:39 - 0:41
    Choć to prawda,
  • 0:41 - 0:44
    historia się na tym nie kończy.
  • 0:44 - 0:47
    Pewnie znacie już taki obrazek.
  • 0:47 - 0:52
    Tam, gdzie nakłada się światło
    czerwone i zielone, widać kolor żółty.
  • 0:52 - 0:54
    Wydaje się to dziwne.
  • 0:54 - 0:57
    Ponieważ światło jest falą,
    dwie różne częstotliwości
  • 0:57 - 0:59
    nie powinny w ogóle
    ze sobą oddziaływać,
  • 0:59 - 1:00
    powinny współistnieć,
  • 1:00 - 1:02
    jak wokaliści śpiewający na głosy.
  • 1:02 - 1:05
    W tym żółto wyglądającym obszarze,
  • 1:05 - 1:07
    występują dwa różne rodzaje
    fal świetlnych,
  • 1:07 - 1:09
    jedna o częstotliwości czerwonej,
  • 1:09 - 1:11
    druga zielonej.
  • 1:11 - 1:13
    Żółte światło
    nie występuje w ogóle.
  • 1:13 - 1:14
    Jak zatem ten obszar,
  • 1:14 - 1:17
    gdzie mieszają się
    czerwone i zielone światła,
  • 1:17 - 1:19
    może wyglądać żółto?
  • 1:19 - 1:22
    By to zrozumieć, trzeba trochę biologii,
  • 1:22 - 1:25
    zwłaszcza o sposobie,
    w jaki ludzie widzą kolor.
  • 1:25 - 1:28
    Percepcja światła zachodzi
    w cienkiej błonie,
  • 1:28 - 1:29
    znajdującej się
    w tylnej części oka,
  • 1:29 - 1:32
    zwanej siatkówką.
  • 1:32 - 1:36
    Siatkówka składa się z dwóch rodzajów
    światłoczułych komórek:
  • 1:36 - 1:38
    czopków i pręcików.
  • 1:38 - 1:40
    Pręciki służą do widzenia
    w warunkach słabego oświetlenia,
  • 1:40 - 1:43
    i występują tylko w jednym rodzaju.
  • 1:43 - 1:46
    Czopki natomiast,
    to zupełnie inna historia.
  • 1:46 - 1:48
    Istnieją trzy rodzaje tych komórek,
    które odpowiadają za widzenie
  • 1:48 - 1:49
    koloru czerwonego,
  • 1:49 - 1:50
    zielonego
  • 1:50 - 1:51
    i niebieskiego.
  • 1:51 - 1:53
    Kiedy widzimy kolor
  • 1:53 - 1:57
    każdy czopek wysyła do mózgu
    swój własny odrębny sygnał.
  • 1:57 - 1:59
    Na przykład, załóżmy,
    że prawdziwe żółte światło,
  • 1:59 - 2:02
    o żółtej częstotliwości,
  • 2:02 - 2:03
    świeci nam w oczy.
  • 2:03 - 2:06
    Nie macie czopków
    wykrywających żółty,
  • 2:06 - 2:08
    ale żółty znajduje się
    blisko zielonego
  • 2:08 - 2:10
    i czerwonego,
  • 2:10 - 2:12
    więc aktywują się
    i czerwone i zielone czopki
  • 2:12 - 2:16
    i każdy wysyła do mózgu
    swój sygnał.
  • 2:16 - 2:18
    Jest też inny sposób
  • 2:18 - 2:21
    na jednoczesną aktywację
    czerwonych i zielonych czopków,
  • 2:21 - 2:25
    gdy światło czerwone i zielone
    pojawia się jednocześnie.
  • 2:25 - 2:28
    Mózg odbiera ten sam sygnał,
  • 2:28 - 2:32
    niezależnie od tego, czy widzimy
    światło o żółtej częstotliwości,
  • 2:32 - 2:35
    czy mieszankę światła
    zielonego i czerwonego.
  • 2:35 - 2:39
    Dlatego, dla światła,
    czerwony i zielony dają żółty.
  • 2:39 - 2:43
    A dlaczego nie widzimy kolorów,
    gdy jest ciemno?
  • 2:43 - 2:45
    Pręciki siatkówki odpowiadają
  • 2:45 - 2:47
    za widzenie przy słabym oświetleniu
  • 2:47 - 2:49
    Pręciki występują
    tylko w jednym rodzaju
  • 2:49 - 2:51
    i dlatego istnieje
    tylko jeden rodzaj sygnału
  • 2:51 - 2:53
    wysyłanego do mózgu:
  • 2:53 - 2:55
    światło i brak światła.
  • 2:55 - 2:57
    Posiadanie tylko jednego
    rodzaju detektora światła
  • 2:57 - 3:00
    nie pozostawia już miejsca
    na widzenie koloru.
  • 3:00 - 3:02
    Istnieje nieskończenie wiele
    różnych kolorów fizycznych,
  • 3:02 - 3:05
    ale ponieważ posiadamy
    tylko 3 rodzaje czopków,
  • 3:05 - 3:08
    możemy wmówić mózgowi dowolny kolor,
  • 3:08 - 3:11
    starannie dodając odpowiedniej kombinacji
  • 3:11 - 3:12
    zaledwie 3 kolorów:
  • 3:12 - 3:14
    czerwonego, zielonego i niebieskiego.
  • 3:14 - 3:18
    To bardzo przydatne w rzeczywistym świecie.
  • 3:18 - 3:20
    Na przykład
    w produkcji telewizorów.
  • 3:20 - 3:23
    Zamiast umieszczać w odbiorniku
    nieskończenie wiele kolorów,
  • 3:23 - 3:25
    by symulować świat rzeczywisty,
  • 3:25 - 3:27
    wystarczy umieścić zaledwie trzy:
  • 3:27 - 3:29
    czerwony, zielony i niebieski.
  • 3:29 - 3:32
    Dla nich to naprawdę szczęście.
Title:
Jak widzimy kolory - Colm Kelleher
Speaker:
Colm Kelleher
Description:

Obejrzyj całą lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/how-we-see-color-colm-kelleher

W naszych oczach istnieją trzy typy receptorów kolorów: czerwonego, zielonego i niebieskiego. Wobec tego w jaki sposób widzimy cały niesamowity kalejdoskop innych kolorów, tworzących nasz świat? Colm Kelleher wyjaśnia, jak ludzie mogą zobaczyć wszystko, od koloru kasztanowego po akwamarynę.

Lekcja: Colm Kelleher, animacja: Ted-Ed.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:45
TED Translators admin edited Polish subtitles for How we see color
Monika Sulima approved Polish subtitles for How we see color
Monika Sulima edited Polish subtitles for How we see color
Monika Sulima edited Polish subtitles for How we see color
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How we see color
Lena Capa commented on Polish subtitles for How we see color
Rysia Wand commented on Polish subtitles for How we see color
Rysia Wand edited Polish subtitles for How we see color
Show all

Polish subtitles

Revisions Compare revisions