Làm sao việc tắm bồn lại dẫn đến nguyên lí Archimedes - Mark Salata

Xem toàn bộ bài giảng tại: http://ed.ted.com/lessons/mark-salata-how-taking-a-bath-led-to-archimedes-principle

Những câu chuyện về khám phá và phát minh thường bắt đầu với một bài toán cần phải giải quyết. Được gọi bởi nhà vua đến để điều tra một người thợ kim hoàng đáng nghi, Archimedes (Ac-si-met) nhà toán học Hi Lạp ngày xưa,
tình cờ phát hiện ra nguyên lý đã làm ông nổi tiếng.

Bài giảng bởi Amdon Consulting's Mark Salata, thiết kế đồ họa bởi TED-Ed.

Một vài cơ hội tốt nhất để tìm hiểu

là những lúc mà chúng ta đang rối trí.

Những lúc mà bạn bắt đầu tự hỏi, và đặt câu hỏi.

Những giây phút này đã xảy ra trong suốt lịch sử.

và đã dẫn đến một số khám phá thực sự tuyệt vời.

Hãy lấy câu chuyện này như một ví dụ.

Xưa có một chàng thanh niên tên Archimedes.

Ông sinh năm 287 trước công nguyên tại thành phố Syracuse, Sicily.

Ông là một nhà toán học người Hy Lạp, nhà vật lý học, kỹ sư,

nhà phát minh và nhà thiên văn học.

Ngày nọ, Archimedes được vua của Sicily triệu tập

để điều tra xem ông có bị lừa bởi một tên thợ kim hoàn.

Vua nói ông đã đưa tên thợ kim hoàn một lượng vàng chính xác

cần thiết để làm một Vương miện.

Tuy nhiên, khi vương miện hoàn thành, vua nghi ngờ rằng thợ kim hoàn lừa mình

và trộn một số bạc vào chiếc vương miện,

để giữ một số vàng cho mình.

Vua hỏi Archimedes làm sao để giải quyết vấn đề.

Nhưng có một điều kiện: ông không thể làm gây bất kỳ tổn hại nào tới vương miện.

Một ngày, khi đang tắm,

Archimedes đã nhận thấy rằng mức nước trong bồn tắm tăng.

và tràn ra ngoài khi ông đắm mình vào bồn tắm.

Ông đột nhiên nhận ra rằng lượng nước tràn ra ngoài

phụ thuộc vào phần cơ thể ông chìm trong bồn.

Khám phá này làm ông vui sướng và ông đã nhảy ra khỏi bồn tắm

và chạy qua đường phố trần truồng, hét to "Eureka!"

Mà trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là "Tôi đã tìm thấy nó."

Ông đã tìm thấy gì?

Vâng, ông đã tìm thấy cách để giải quyết vấn đề của nhà vua.

Bạn thấy đấy, Archimedes cần kiểm tra khối lượng riêng của vương miện

để xem nó có giống như khối lượng riêng của vàng nguyên chất hay không.

Khối lượng riêng là một đại lượng tính bằng khối lượng một vật thể chia cho thể tích của nó.

Vàng nguyên chất có khối lượng riêng lớn, trong khi bạc có khối lượng riêng nhỏ hơn.

Vì vậy, nếu có bạc trong vương miện, nó sẽ có khối lượng riêng nhỏ hơn nếu nó được làm bằng vàng nguyên chất.

Nhưng được làm bằng gì không quan trọng, vương miện sẽ có hình dạng giống nhau,

có nghĩa là cùng một thể tích.

Vì vậy, nếu Archimedes có thể đo khối lượng của vương miện trước,

và sau đó đo thể tích của nó,

ông có thể tính xem khối lượng riêng của nó.

Nhưng nó không phải dễ để đo thể tích vương miện - nó có hình dạng bất thường,

khác với một cái hộp hoặc quả bóng.

Bạn không thể đo các kích thước của nó và nhân lại như bạn tính với các vật khác.

Giải pháp, Archimedes đã nhận ra,

là cho vương miện "đi tắm".

bằng cách đặt nó trong nước và xem bao nhiêu nước tràn ra,

ông có thể đo thể tích,

và ông sẽ tính toán khồi lượng riêng của vương miện.

Nếu chiếc vương miện là không đặc như vàng nguyên chất,

thì tên thợ kim hoàn chắc chắn đã ăn gian.

Khi Archimedes làm thí nghiệm của mình cho vua xem,

câu chuyện kể rằng, ông đã phát hiện rằng thợ kim hoàn thực sự lừa dối vua,

và trộn một số bạc vào. Ngày nay,

sử dụng phương pháp nhúng một vật vào nước để đo thể tích được gọi là

nguyên lý Archimedes. Lần tới khi bạn tắm,

bạn có thể thấy nguyên lý Archimedes,

và có thể bạn sẽ có một ý tưởng thiên tài của riêng mình.