< Return to Video

Kontraseptifler nasıl çalışır? - NWHunter

  • 0:07 - 0:11
    İşte cinsel ilişkiden sonra hamile
    kalınabilmesi için olması gerekenler.
  • 0:11 - 0:13
    Sperm vajinadan yukarı,
  • 0:13 - 0:14
    rahim ağzı açıklığını geçerek
  • 0:14 - 0:16
    rahime doğru yüzmeli
  • 0:16 - 0:19
    ve iki follop tüpünden birine girmelidir.
  • 0:19 - 0:22
    Eğer o ayın ovülasyon döneminde
    bırakılan bir yumurta tüpün içinde ise
  • 0:22 - 0:26
    spermlerden biri
    onu dölleme şansına sahiptir.
  • 0:26 - 0:28
    Kontraseptifler bu süreci
    önlemek için tasarlanmışlardır
  • 0:28 - 0:31
    ve üç ana yöntemle çalışırlar.
  • 0:31 - 0:33
    Spermi bloke eder,
  • 0:33 - 0:36
    spermi rahme ulaşmadan
    etkisiz hâle getirir
  • 0:36 - 0:39
    ya da ovülasyonu ortadan kaldırırlar.
  • 0:39 - 0:42
    Bloke etmek en basitidir.
  • 0:42 - 0:45
    Erkek ve kadın prezervatifleri
    spermin vajinal boşlukla
  • 0:45 - 0:47
    temasa geçmesini önler.
  • 0:47 - 0:51
    Diğer kontraseptif metotlarının aksine,
    bu bariyer aynı zamanda
  • 0:51 - 0:55
    belirli cinsel yolla bulaşan
    hastalıkların yayılmasını engeller.
  • 0:55 - 1:00
    Bu esnada, diyafram,
    servikal başlık ve sünger
  • 1:00 - 1:05
    rahim girişini engelleyecek şekilde rahim
    boynunun üstüne yerleştirilerek çalışır.
  • 1:05 - 1:08
    Bu kontraseptiflere bazen
    bariyer metodları denir
  • 1:08 - 1:10
    ve ikinci kategori olan spermi
  • 1:10 - 1:13
    etkisiz hâle getirmek için kullanılan
    spermisidler ile kullanılabilirler.
  • 1:13 - 1:17
    Spermisid spermi felç ederek
    yok eden bir kimyasaldır.
  • 1:17 - 1:22
    Günümüzde spermisidler köpük, krem, jel,
    fitil ve vajina içinde çözünen
  • 1:22 - 1:26
    ince bir parça yarısaydam zar gibi
    farklı çeşitlerde gelirler.
  • 1:26 - 1:31
    Bu ürünler cinsel ilişkiden önce
    direkt vajina içine yerleştirilebilir
  • 1:31 - 1:34
    ya da ekstra koruma için diyafram
    veya prezervatif gibi
  • 1:34 - 1:36
    blok metotları ile beraber
    kullanılabilirler.
  • 1:36 - 1:38
    Hamileliği önlemedeki üçüncü yöntem
  • 1:38 - 1:43
    yumurtaların yumurtalıkta olgunlaşması
    eylemini ortadan kaldırarak çalışır.
  • 1:43 - 1:46
    Eğer follop tüpünde
    uygun bir yumurta olmazsa
  • 1:46 - 1:49
    sperm için dölleyecek
    bir şey de yok demektir.
  • 1:49 - 1:50
    Hap, plaster,
    Depo-Provera aşısı
  • 1:50 - 1:54
    ve vajinal yüzük gibi tüm hormonsal
    kontraseptifler progesteron ve östrojen
  • 1:54 - 2:00
    hormonlarının farklı kombinasyonlarının
    sentetik versiyonlarını vücuda salarlar.
  • 2:00 - 2:03
    Bu hormon kokteyli
    ovülasyonu ortadan kaldırarak
  • 2:03 - 2:06
    olgunlaşmamış yumurtayı yumurtalıkta
    ayrı bir yerde güvenli şekilde tutar.
  • 2:06 - 2:10
    Sentetik progesteronun ayrıca
    blok numarası da vardır.
  • 2:10 - 2:15
    Servikal mukusun spermin yüzmesini önlemek
    için kalın ve yapışkan olmasını sağlar.
  • 2:15 - 2:18
    Aynı zamanda birden fazla yöntemi
    olan başka kontroseptiflerde vardır.
  • 2:18 - 2:23
    Örneğin, çoğu IUD ya da rahim içi araç,
  • 2:23 - 2:26
    ovülasyonu ortadan kaldıracak
    sentetik hormon barındırır.
  • 2:26 - 2:28
    Ayrıca bazıları spermi
    etkisiz hâle getirirken
  • 2:28 - 2:33
    rahimdeki yumurta implantasyonunu
    zorlaştıracak bakır içerir.
  • 2:33 - 2:35
    Blok, etkisizleştirme ve ortadan kaldırma.
  • 2:35 - 2:38
    Peki herhangi biri
    diğerinden daha mı etkili?
  • 2:38 - 2:41
    Farklılıklar var fakat çoğu
    her bir kontroseptifi
  • 2:41 - 2:44
    doğru kullanmanın ne kadar
    elverişli ve kolay olduğu ile ilgili.
  • 2:44 - 2:48
    Örneğin, eğer herkes
    doğru şekilde kullansaydı
  • 2:48 - 2:50
    erkek prezervatifleri %98 etkili olurdu.
  • 2:50 - 2:55
    Bu %98, 100 çiftin prezervatifleri bir yıl
    süresince doğru kullandığı taktirde
  • 2:55 - 2:57
    sadece iki kadının
    hamile kalacağı anlamına gelir.
  • 2:57 - 3:03
    Fakat herkes doğru kullanmıyor,
    bu nedenle pratikte sadece %82 etkililer.
  • 3:03 - 3:07
    Plaster ve hap gibi diğer
    metotlar doğru kullanılırsa
  • 3:07 - 3:09
    %99 etkili.
  • 3:09 - 3:12
    Fakat pratikte bu oran %91.
  • 3:12 - 3:16
    Spermisidler doğru kullanılsa
    bile sadece %85 etkili
  • 3:16 - 3:19
    ve genel kullanımda bu oran %71.
  • 3:19 - 3:24
    Kontraseptif seçimindeki
    diğer önemli nokta
  • 3:24 - 3:27
    erkekler yerine çoğunlukla
    kadınları etkileyen yan etkiler.
  • 3:27 - 3:31
    Özellikle hormonal metodlar baş ağrısı,
  • 3:31 - 3:31
    bulantı
  • 3:31 - 3:33
    ve yüksek kan basıncı gibi
  • 3:33 - 3:35
    kadından kadına değişen
    yan etkileri içerir.
  • 3:35 - 3:39
    Bu yüzden bu metodlar reçete gerektirir.
  • 3:39 - 3:41
    Kontraseptif metodu seçimi kişiseldir
  • 3:41 - 3:45
    ve sizin için şuan doğru olan
    daha sonra olmayabilir.
  • 3:45 - 3:47
    Bilim insanları, erkeklerin
    alabileceği sperm üretimini
  • 3:47 - 3:51
    durduracak bir hap gibi yeni yöntemler
    üzerinde çalışmaya devam ediyorlar.
  • 3:51 - 3:54
    Bu esnada,
  • 3:54 - 3:55
    spermi bloke etme,
  • 3:55 - 3:56
    etkisiz hâle getirme
  • 3:56 - 3:59
    ve yumurtaları ortadan kaldırma
    gibi seçenekler de bulunmakta.
Title:
Kontraseptifler nasıl çalışır? - NWHunter
Speaker:
NWHunter
Description:

Tüm dersi görüntüle: http://ed.ted.com/lessons/how-do-contraceptives-work-nwhunter

Kontraseptifler bu süreci önlemek için tasarlanmışlardır ve üç ana yöntemle çalışırlar. Spermi bloke eder, spermi rahme ulaşmadan etkisiz hâle getirir ya da ovülasyonu ortadan kaldırırlar. Peki herhangi biri diğerinden daha mı etkili? Ve her biri nasıl çalışıyor? NWHunter farklı çeşit kontraseptiflerin arkasındaki mekaniği anlatıyor.

Ders: NWHunter
Animasyon: Draško Ivezić

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:21
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Beril Marhan edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Ceren Mutgan edited Turkish subtitles for How do contraceptives work?
Show all

Turkish subtitles

Revisions