< Return to Video

CA Algebra I: Quadratic equation | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy

  • 0:00 - 0:00
    (hazırlık yapıyor)
  • 0:00 - 0:00
    (sessizlik)
  • 0:00 - 0:00
    (soruyu hazırlıyor)
  • 0:00 - 0:00
    (soruyu yapıştırıyor)
  • 0:00 - 0:00
    (yeni problemi hazırlıyor)
  • 0:00 - 0:00
    (yeni sayfa açıyor=
  • 0:00 - 0:00
    (şıkkı arıyor)
  • 0:00 - 0:00
    2. dereceden denklem problemleri
  • 0:00 - 0:00
    değil mi?
  • 0:00 - 0:00
    çeviren: miyase
  • 0:00 - 0:00
    53. problemdeyiz.
  • 0:00 - 0:00
    Tony'nin bu denklemi, kareye tamamlayarak çözdüğünü söylüyor.
  • 0:00 - 0:00
    a x kare artı b x artı c eşittir 0, a'nın 0'dan büyük olduğu durumlarda.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Bu, klasik bir ikinci dereceden denklemdir.
  • 0:00 - 0:00
    Hadi, ne yaptıklarına bakalım.
  • 0:00 - 0:00
    Önce iki taraftan da c'yi çıkartmış. Böylelikle a x kare artı b x eşittir eksi c denklemini elde etmiş.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Tamam, gayet makul.
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bakalım,
  • 0:00 - 0:00
    Her iki tarafı da a ya bölmüş.
  • 0:00 - 0:00
    Evet, bu da mantıklı.
  • 0:00 - 0:00
    Eksi c bölü a elde etmiş.
  • 0:00 - 0:00
    Peki çözümün 3. adımı ne olmalı?
  • 0:00 - 0:00
    Pekiala, İfadeyi kareye tamamlıyor.
  • 0:00 - 0:00
    Aslında, bunun tam kare olmasını istiyor.
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bunu nasıl yapacağımıza bakalım.
  • 0:00 - 0:00
    Elimizde x kare artı b bölü ax--- ve ben burda küçük bir boşluk bırakıyorum-- eşittir eksi c bölü a.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Yani bunun tam kare olması için, buraya bir şeyler eklememiz gerekiyor, bir sayı eklemeliyiz.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Bunu önceki birkaç videoda öğrenmiştik aslında kanıtlamıştık da.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Hatta bazı videolarda sadece karaye tamamlayarak soruları çözmüştük.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Buraya temelde buradaki sayı ne olursa olsun, bunun yarısının karesini eklemelisiniz.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Eğer bu sizin için birşey ifade etmiyorsa, Khan Academy'nin kareye tamamlama üzerine videolarına izleyin.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Fakat, b bölü a nın yarısı nedir?
  • 0:00 - 0:00
    Pekiala b bölü 2a'dır.
  • 0:00 - 0:00
    1 bölü 2 çarpı b bölü a, b bölü 2a'ya eşittir.
  • 0:00 - 0:00
    Ve bunun karesini eklemek istiyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    Hadi denklemin her iki tarafına da bunu ekleyelim.
  • 0:00 - 0:00
    tamam elimizde x kare artı (b bölü a)x vardı.
  • 0:00 - 0:00
    ve bu kareli ifadeyi eklemek istiyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    Artı ( b bölü 2a)'nın karesi eşittir eksi c bölü a.
  • 0:00 - 0:00
    Deklemin bir tarafına eklediğiniz bir şeyi diğer tarafa da eklemelisiniz.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Yani bunu iki tarafa da eklemeliyiz.
  • 0:00 - 0:00
    Artı ( b bölü 2a )'nın karesi.
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bakalım, problemi şu ana kadar istedikleri doğrultusunda çözdük mü?
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    x, b bölü 2, değil mi?
  • 0:00 - 0:00
    İşte bu da tam yaptığımız şey. x kare artı b bölü a artı b bölü 2a'nın karesi ve bunu denklemin her iki tarafına ekliyorlar.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Yani, doğru cevap D şıkkı.
  • 0:00 - 0:00
    Eğer yaptıklarımız kafanızı karıştırdıysa, ya da içinize sinmediyse, bu basamakları ezerlemenizi istemem.
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    .
  • 0:00 - 0:00
    Khan Akademi'nin 'Kareye tamamlamak' ile ilgili videosunu seyredin.
  • 0:00 - 0:00
    Bir sonraki problem, 56.
  • 0:00 - 0:00
    hayır, 54.
  • 0:00 - 0:00
    Pekiala, bu da başka bir kes-yapıştır olması gereken çözüm.
  • 0:00 - 0:00
    2. dereceden formül yazabilmek için gereken 4 adım
  • 0:00 - 0:00
    aşağıda verilmiştir
  • 0:00 - 0:00
    İkinci dereceden denklemi kareye tamamlayarak çözdüğümüzü
  • 0:00 - 0:00
    daha önceki videoda söylemiştim.
  • 0:00 - 0:00
    ve bunu başka bir videoda da yapıyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    Diğer videolardan çok bahsetmek istemiyorum
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi ne yapmak istediklerine bakalım.
  • 0:00 - 0:00
    Bu basamakların doğru sıralaması nedir?
  • 0:00 - 0:00
    Bakmamız gereken ilk şey bir
  • 0:00 - 0:00
    ikinci dereceden denklemdir.
  • 0:00 - 0:00
    İşte bu ilk adım.
  • 0:00 - 0:00
    Son problemde de başlangıç noktamız buydu.
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bununyarısının karesini
  • 0:00 - 0:00
    iki tarafa da ekle
  • 0:00 - 0:00
    yani (b/2a)'nın karesini iki tarafa da eklemelisin.
  • 0:00 - 0:00
    İşte onların yaptığı da bu.
  • 0:00 - 0:00
    yani bizim sıramız I.
  • 0:00 - 0:00
    sonra IV.
  • 0:00 - 0:00
    Son problemimizde de bunu yapmıştık
  • 0:00 - 0:00
    IV. numarayı.
  • 0:00 - 0:00
    Biliyorsun ki, bu ifade x artı (b/2a) artı
  • 0:00 - 0:00
    (b/2a)nın karesine eşit olacak.
  • 0:00 - 0:00
    ve bir kez daha söylüyorum, anlamadıysan o
  • 0:00 - 0:00
    videoyu seyret
  • 0:00 - 0:00
    Bu buraya eklemenin asıl nedeni, biliyorsun ki,
  • 0:00 - 0:00
    yani, hangi iki sayının çarpımı (b/2a)nın karesine
  • 0:00 - 0:00
    ve toplamı b/a ya eşit olur?
  • 0:00 - 0:00
    Tabii ki de b/2a
  • 0:00 - 0:00
    iki tane (b/2a), (b/a) eder.
  • 0:00 - 0:00
    onları çarparsan işte bu ifadeyi elde edersin.
  • 0:00 - 0:00
    işte bu yalnızca x artı (b/2a) nın karesi, ve sen bunu
  • 0:00 - 0:00
    burdan buldun.
  • 0:00 - 0:00
    ve eşittir--- ve şimdi bu kesri
  • 0:00 - 0:00
    sadeleştiriyorlar.
  • 0:00 - 0:00
    Ortak paydayı ve kalanını görüyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    Bir sonraki adım, II. numara
  • 0:00 - 0:00
    ve geriye III. numara kaldı.
  • 0:00 - 0:00
    İşte ikinci dereceden formülü geliştirdik.
  • 0:00 - 0:00
    1, 4, 2, 3.
  • 0:00 - 0:00
    A şıkkı
  • 0:00 - 0:00
    55. problem
  • 0:00 - 0:00
    Hangi çözüm-- tamam bütün şıkları
  • 0:00 - 0:00
    gösteriyorum.
  • 0:00 - 0:00
    Bunlardan hangi bir denkleme ait?
  • 0:00 - 0:00
    öncelikle, tüm şıklarda görüyosun,
  • 0:00 - 0:00
    bu kare kökler ve diğer şeyler var.
  • 0:00 - 0:00
    Bu çarpanlara ayrılamaz.
  • 0:00 - 0:00
    2. dereceden denklem kullanman lazım.
  • 0:00 - 0:00
    Hadi kullanalım.
  • 0:00 - 0:00
    Denklem şöyle, Ax kare artı
  • 0:00 - 0:00
    Bx artı C eşittir 0.
  • 0:00 - 0:00
    çözüm kümesi şöyle, eksi b
  • 0:00 - 0:00
    küçük harflerle gösteriyorlar
  • 0:00 - 0:00
    artı ya da eksi kare kökün içinde b kare eksi 4ac
  • 0:00 - 0:00
    2ayla hepsini bölüyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    Bunu sadece kareye tamamlayarak elde ettik
  • 0:00 - 0:00
    ama başka bir videoda yaptık
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bunu kullanalım.
  • 0:00 - 0:00
    b nedir?
  • 0:00 - 0:00
    b eksi 1, değil mi?
  • 0:00 - 0:00
    eksi eksi 1, artı 1'e eşit o zaman.
  • 0:00 - 0:00
    artı eksi kare kök içinde b kare
  • 0:00 - 0:00
    eksi 1'in karesi artı 1.
  • 0:00 - 0:00
    eksi 4a
  • 0:00 - 0:00
    a 2 ise
  • 0:00 - 0:00
    çarpı 2
  • 0:00 - 0:00
    çarpı c
  • 0:00 - 0:00
    c eksi 4
  • 0:00 - 0:00
    yani çarpı eksi 4
  • 0:00 - 0:00
    hepsini 2a ya bölelim
  • 0:00 - 0:00
    a 2 ise, 2 çarpı 4 e bölüyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    yani 1 artı eksi kare kök içinde
  • 0:00 - 0:00
    şimdi 1'imiz var.
  • 0:00 - 0:00
    (-4) çarpı 2 çarpı (-4)
  • 0:00 - 0:00
    tıpkı artı 4 çarpı 2 çarpı 4 gibi.
  • 0:00 - 0:00
    şimdi şu eksiyi dışarı alalım
  • 0:00 - 0:00
    şimdi pozitif
  • 0:00 - 0:00
    hiç eksi kalmadı.
  • 0:00 - 0:00
    şimdi, 4 çarpı 2 8 etti.
  • 0:00 - 0:00
    çarpı 4, 32 eder.
  • 0:00 - 0:00
    artı 1, 33 olur.
  • 0:00 - 0:00
    hepsini 4'e böl,
  • 0:00 - 0:00
    bakalım, daha varamadık,
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi soruyorlar, hangisi denklemin çözümüdür?
  • 0:00 - 0:00
    bakalım
  • 0:00 - 0:00
    eğer bunu sadeeştirmek istiyorlarsa- evet
  • 0:00 - 0:00
    işte burda
  • 0:00 - 0:00
    Çünkü bizde 1 artı eksi kök içinde
  • 0:00 - 0:00
    33 bölü 4 var.
  • 0:00 - 0:00
    işte onlardan birini yazmışlar
  • 0:00 - 0:00
    yalnızca artılıyı.
  • 0:00 - 0:00
    C şıkkı çözümlerden biri.
  • 0:00 - 0:00
    eğer buraya eksi koysaydın öbür çözümü bulurdun.
  • 0:00 - 0:00
    Her neyse, sonraki problem
  • 0:00 - 0:00
    56 numara
  • 0:00 - 0:00
    Yine kes yapıştır yapmalık.
  • 0:00 - 0:00
    Hangi ifade bu denklemin gerçek bir çözümü
  • 0:00 - 0:00
    olmadığını en iyi şekilde gösterir?
  • 0:00 - 0:00
    Tamam, şimdiden bunu açıklayan güzel
  • 0:00 - 0:00
    bir tahminim var,.
  • 0:00 - 0:00
    Ama genel olarak--- hadi 2. dereceden denklemi deneyelim
  • 0:00 - 0:00
    Daha probleme bakmadan önce
  • 0:00 - 0:00
    içgüdüsel olarak
  • 0:00 - 0:00
    Negatif b, artı eksi karekök içinde
  • 0:00 - 0:00
    b kare eksi 4ac, tamamı bölü 2a.
  • 0:00 - 0:00
    Sana sorumsa şu: Bu ne zaman anlamsızdır?
  • 0:00 - 0:00
    Biliyorsun, herhangi bir b ve 2a için sorun yok.
  • 0:00 - 0:00
    Fakat, karekök işareti ne zaman işe yaramaz?
  • 0:00 - 0:00
    En azından gerçek sayılar içerisinde
  • 0:00 - 0:00
    Ipucunu kaptın mı?
  • 0:00 - 0:00
    Eğer bunun içinde negatif bir sayı varsa!
  • 0:00 - 0:00
    Karekökün içinde negatif sayı varsa,
  • 0:00 - 0:00
    Sanal sayıları henüz öğrenmediğimize göre,
  • 0:00 - 0:00
    ne yapacağını bilemezsin.
  • 0:00 - 0:00
    Bu denklemin gerçek bir çözüm kümesi yoktur.
  • 0:00 - 0:00
    Yani b kare eksi 4ac küçüktür
  • 0:00 - 0:00
    0'sa, başın belada adamım.
  • 0:00 - 0:00
    Gerçek çözüm kümesi yok.
  • 0:00 - 0:00
    Eksi işaretin karekökünü alamazsın,
  • 0:00 - 0:00
    en azından gerçek reel sayılarda.
  • 0:00 - 0:00
    İşte asıl problemimiz burda başlıyor.
  • 0:00 - 0:00
    Bakalım b kare eksi 4 ac'ye
  • 0:00 - 0:00
    b 1'di.
  • 0:00 - 0:00
    1 eksi 4 çarpı a
  • 0:00 - 0:00
    a 2'ydi
  • 0:00 - 0:00
    2 çarpı c, o da 7.
  • 0:00 - 0:00
    Tabii ki de. 1 eksi 4 çarpı 2 çarpı 7
  • 0:00 - 0:00
    0 'dan küçük
  • 0:00 - 0:00
    Bakalım neyimiz varmış burda?
  • 0:00 - 0:00
    Evet, 1'in karesl-- evet doğru.
  • 0:00 - 0:00
    bu b kare
  • 0:00 - 0:00
    1 in karesi kendisine eşit
  • 0:00 - 0:00
    1 eksi 4 kere 2 kere 7
  • 0:00 - 0:00
    tabii ki negatif
  • 0:00 - 0:00
    işte bu yüzden gerçek bir
  • 0:00 - 0:00
    çözüm kümemiz yok.
  • 0:00 - 0:00
    sonraki problem.
  • 0:00 - 0:00
    of yerim kalmadı.
  • 0:00 - 0:00
    Şimdi bu denklemin çözüm
  • 0:00 - 0:00
    kümesini istiyorlar.
  • 0:00 - 0:00
    aynı mantıkla çözülür.
  • 0:00 - 0:00
    bu denklemi sağlayan
  • 0:00 - 0:00
    x'ler kümesi
  • 0:00 - 0:00
    Bariz, buraya koyduğun her x için, sol taraf
  • 0:00 - 0:00
    0'a eşitlenecek.
  • 0:00 - 0:00
    O zaman Hangi x'ler geçerli?
  • 0:00 - 0:00
    2. dereceden denklemi uygulamamızı istiyorlar.
  • 0:00 - 0:00
    Birkaç kere yazdık zaten, ama hadi
  • 0:00 - 0:00
    bir kez daha.
  • 0:00 - 0:00
    negatif b,
  • 0:00 - 0:00
    b 2'ye eşit
  • 0:00 - 0:00
    yani eksi 2 artıeksi
  • 0:00 - 0:00
    karekök içinde b kare
  • 0:00 - 0:00
    2'nin karesi
  • 0:00 - 0:00
    eksi 4 kere a
  • 0:00 - 0:00
    a 8'miş.
  • 0:00 - 0:00
    çarpı c, ki o da 1.
  • 0:00 - 0:00
    hepsini 2 kere a'ya bölüyorum.
  • 0:00 - 0:00
    2 kere 8, yani eksi 2 artı eksi
  • 0:00 - 0:00
    karekök içinde 4--- bakalım
  • 0:00 - 0:00
    bunu yazdım mı?
  • 0:00 - 0:00
    negatif b artı eksikarekök içinde b kare eksi
  • 0:00 - 0:00
    4ac
  • 0:00 - 0:00
    işte bu,
  • 0:00 - 0:00
    yani 4 eksi 32
  • 0:00 - 0:00
    işte iki kere kontrol etmemin sebebi
  • 0:00 - 0:00
    çünkü negatif bir sayı elde edeceğim.
  • 0:00 - 0:00
    hepsini 16'ya bölelim.
  • 0:00 - 0:00
    İşte yine aynı çıkmaz yola geliyoruz.
  • 0:00 - 0:00
    4 eksi 32, sonumuzu eksi 2
  • 0:00 - 0:00
    artı eksi karekök içinde eksi 28 bölü 16
  • 0:00 - 0:00
    Eğer reel sayılardaysak, bunun reel
  • 0:00 - 0:00
    bir çözüm kümesi yoktur.
  • 0:00 - 0:00
    Başlarda endişeliydim.
  • 0:00 - 0:00
    Bir dikkat hatası yatığımı, ya da soruda bir
  • 0:00 - 0:00
    hata olduğunu düşünmüştüm
  • 0:00 - 0:00
    Sonra seçeneklere baktım.
  • 0:00 - 0:00
    İşte D şıkkı
  • 0:00 - 0:00
    İşte buraya D şıkkını yapıştırıyorum.
  • 0:00 - 0:00
    D şıkkı
  • 0:00 - 0:00
    Gerçek kök yok.
  • 0:00 - 0:00
    İşte cevap, çünkü Negatif bir sayının karekökü
  • 0:00 - 0:00
    alınamaz ve reel kökü olmaz.
  • 0:00 - 0:00
    Bakalım, başka bir tane için zamanım kaldı mı?
  • 0:00 - 0:00
    10 dakikayı aşmışım
  • 0:00 - 0:00
    Bir sonraki videoda
  • 0:00 - 0:00
    görüşmek üzere.
Title:
CA Algebra I: Quadratic equation | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
10:14

Turkish subtitles

Revisions