Πώς τα ραδιοτηλεσκόπια μας δείχνουν καινούριους γαλαξίες
-
0:01 - 0:04Διάστημα, το τελευταίο σύνορο.
-
0:06 - 0:09Πρωτοάκουσα αυτές τις λέξεις
όταν ήμουν μόλις έξι ετών, -
0:09 - 0:12και με ενέπνευσαν απόλυτα.
-
0:12 - 0:14Ήθελα να εξερευνήσω
περίεργους νέους κόσμους. -
0:14 - 0:16Ήθελα να ψάξω για νέα ζωή.
-
0:16 - 0:19Ήθελα να δω όλα
όσα είχε να προσφέρει το σύμπαν. -
0:20 - 0:24Αυτά τα όνειρα, αυτές οι λέξεις,
με πήραν σε ένα ταξίδι, -
0:24 - 0:25ένα ταξίδι εξερεύνησης,
-
0:25 - 0:27μέσα από το σχολείο,
μέσα από το πανεπιστήμιο, -
0:27 - 0:31μέχρι το διδακτορικό, και εν τέλει
μέχρι που έγινα επαγγελματίας αστρονόμος. -
0:32 - 0:35Έμαθα δύο καταπληκτικά πράγματα,
-
0:35 - 0:37το ένα κάπως ατυχές,
-
0:37 - 0:39όταν έκανα το διδακτορικό μου.
-
0:39 - 0:41Έμαθα ότι στην πραγματικότητα
-
0:41 - 0:44δε θα κυβερνούσα διαστημόπλοιο σύντομα.
-
0:45 - 0:49Αλλά έμαθα επίσης ότι το σύμπαν
είναι περίεργο, καταπληκτικό, -
0:49 - 0:51και απέραντο· για την ακρίβεια,
παραείναι απέραντο -
0:51 - 0:54για να μπορεί να εξερευνηθεί
με διαστημόπλοιο. -
0:54 - 0:57Κι έτσι έστρεψα την προσοχή μου
στην αστρονομία, στη χρήση τηλεσκοπίων. -
0:58 - 1:01Σας δείχνω εδώ μια εικόνα
από τον νυχτερινό ουρανό. -
1:01 - 1:03Μπορείτε να τον δείτε
από οπουδήποτε στον κόσμο. -
1:03 - 1:07Όλα αυτά τα άστρα είναι μέρος
του τοπικού μας Γαλαξία. -
1:08 - 1:10Εάν πηγαίνατε σε κάποιο
πιο σκοτεινό μέρος του ουρανού, -
1:10 - 1:13σε κάποια καλή σκοτεινή περιοχή,
ίσως στην έρημο, -
1:13 - 1:15ίσως να βλέπατε το κέντρο του Γαλαξία μας
-
1:15 - 1:18να απλώνεται μπροστά σας
με πολλά δισεκατομμύρια άστρα. -
1:19 - 1:21Είναι μια πανέμορφη εικόνα.
-
1:21 - 1:22Είναι πολύχρωμη.
-
1:22 - 1:25Και πάλι, αυτή είναι μόνο
μια τοπική γωνιά του σύμπαντός μας. -
1:25 - 1:29Βλέπετε πως υπάρχει κάποιου είδους
περίεργη σκοτεινή σκόνη κατά μήκος του. -
1:29 - 1:33Αυτή είναι τοπική σκόνη
που αποκρύπτει το φως των άστρων. -
1:33 - 1:35Αλλά μπορούμε να κάνουμε καλή δουλειά.
-
1:35 - 1:37Μόνο με τα μάτια μας,
μπορούμε να εξερευνήσουμε -
1:37 - 1:39τη μικρή γωνιά μας στο σύμπαν.
-
1:39 - 1:40Μπορούμε και καλύτερα.
-
1:40 - 1:42Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
εκπληκτικά τηλεσκόπια, -
1:42 - 1:44όπως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ.
-
1:44 - 1:46Οι αστρονόμοι έχουν συνθέσει
αυτήν την εικόνα. -
1:46 - 1:48Ονομάζεται Χαμπλ Βαθέως Πεδίου,
-
1:48 - 1:50και έχουν αφιερώσει εκατοντάδες ώρες
-
1:50 - 1:53παρατηρώντας μόλις ένα μικρό
κομμάτι του ουρανού, -
1:53 - 1:55όχι μεγαλύτερο του νυχιού σας
σε απόσταση ενός χεριού. -
1:56 - 1:57Και σε αυτήν την εικόνα
-
1:57 - 1:59μπορείτε να δείτε χιλιάδες γαλαξίες,
-
1:59 - 2:02και γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπάρχουν
δισεκατομμύρια γαλαξίες -
2:02 - 2:03σε ολόκληρο το σύμπαν,
-
2:03 - 2:06κάποιοι σαν τον δικό μας
και κάποιοι πολύ διαφορετικοί. -
2:06 - 2:07Οπότε σκέφτεστε:
-
2:07 - 2:10Μπορώ να συνεχίσω το ταξίδι.
Εύκολο είναι. -
2:10 - 2:12Θα χρησιμοποιήσω
ένα πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο -
2:12 - 2:14και θα κοιτάζω τον ουρανό,
κανένα πρόβλημα. -
2:14 - 2:18Στην πραγματικότητα,
θα χάναμε πολλά αν κάναμε μόνο αυτό. -
2:18 - 2:21Και αυτό επειδή, όλα όσα
έχω αναφέρει μέχρι στιγμής -
2:21 - 2:25βρίσκονται στο ορατό φάσμα,
μόνο όσα μπορούν να δουν τα μάτια σας, -
2:25 - 2:27και αυτό είναι ένα ελάχιστο,
ένα μικροσκοπικό κομμάτι -
2:27 - 2:30από ό,τι έχει να μας προσφέρει το σύμπαν.
-
2:31 - 2:35Υπάρχουν επίσης δύο πολύ σημαντικά
προβλήματα με τη χρήση ορατού φωτός. -
2:35 - 2:38Όχι μόνο χάνουμε
όλες τις άλλες διαδικασίες -
2:38 - 2:41που εκπέμπουν άλλα είδη ακτινοβολίας,
-
2:41 - 2:43αλλά υπάρχουν άλλα δύο θέματα.
-
2:43 - 2:46Το πρώτο είναι αυτή η σκόνη
που ανέφερα νωρίτερα. -
2:46 - 2:49Η σκόνη εμποδίζει
το ορατό φως να φτάσει σε εμάς. -
2:49 - 2:53Όσο πιο βαθιά κοιτάμε στο σύμπαν,
λοιπόν, τόσο λιγότερο φως βλέπουμε. -
2:53 - 2:56Η σκόνη το εμποδίζει να φτάσει σε μας.
-
2:56 - 2:59Αλλά υπάρχει ένα πραγματικά περίεργο
πρόβλημα με τη χρήση ορατού φωτός -
2:59 - 3:01στην προσπάθειά μας
να εξερευνήσουμε το σύμπαν. -
3:02 - 3:04Κάντε ένα διάλειμμα για ένα λεπτό.
-
3:04 - 3:07Ας πούμε ότι στέκεστε στη γωνία
ενός πολυσύχναστου δρόμου. -
3:07 - 3:09Αυτοκίνητα περνάνε από δίπλα.
-
3:09 - 3:10Ένα ασθενοφόρο πλησιάζει.
-
3:11 - 3:12Έχει μια υψίσυχνη σειρήνα.
-
3:12 - 3:16(Ήχος σειρήνας)
-
3:16 - 3:21Η σειρήνα φαίνεται να αλλάζει συχνότητα
καθώς πλησιάζει και μετά απομακρύνεται. -
3:21 - 3:25Ο οδηγός δεν άλλαξε τη σειρήνα
για να σας προβληματίσει. -
3:26 - 3:28Η αλλαγή ήταν προϊόν την αντίληψής σας.
-
3:29 - 3:31Τα ηχητικά κύματα,
καθώς το ασθενοφόρο πλησίαζε, -
3:31 - 3:33συμπιέστηκαν,
-
3:33 - 3:35και η συχνότητά τους έγινε υψηλότερη.
-
3:35 - 3:38Καθώς το ασθενοφόρο απομακρυνόταν,
τα ηχητικά κύματα διαστάλθηκαν, -
3:38 - 3:40και ακούστηκαν πιο μπάσα.
-
3:40 - 3:41Το ίδιο συμβαίνει και με το φως.
-
3:42 - 3:44Αντικείμενα που μας πλησιάζουν,
-
3:44 - 3:48τα κύματα φωτός τους συμπιέζονται
και φαίνονται πιο μπλε. -
3:48 - 3:50Αντικείμενα που απομακρύνονται από εμάς,
-
3:50 - 3:53τα κύματα φωτός τους διαστέλλονται
και μοιάζουν πιο κόκκινα. -
3:53 - 3:54Έτσι, αποκαλούμε αυτά τα φαινόμενα
-
3:54 - 3:57μετατόπιση προς το ιώδες
και προς το ερυθρό. -
3:57 - 3:59Το σύμπαν μας διαστέλλεται,
-
3:59 - 4:04οπότε τα πάντα απομακρύνονται μεταξύ τους,
-
4:04 - 4:06που σημαίνει ότι όλα φαίνονται κόκκινα.
-
4:07 - 4:11Παραδόξως, καθώς κοιτάτε
πιο βαθιά στο σύμπαν, -
4:11 - 4:15τα πιο μακρινά αντικείμενα
απομακρύνονται πιο γρήγορα, -
4:15 - 4:17και φαίνονται ακόμα πιο κόκκινα.
-
4:18 - 4:21Αν, λοιπόν, επιστρέψω
στην εικόνα Χάμπλ Βαθέως Πεδίου -
4:21 - 4:23και συνεχίσουμε να κοιτάμε
πιο βαθιά στο σύμπαν, -
4:23 - 4:25χρησιμοποιώντας μόνο το τηλεσκόπιο Χαμπλ,
-
4:25 - 4:29φτάνοντας σε μια συγκεκριμένη απόσταση,
όλα γίνονται κόκκινα, -
4:30 - 4:32και αυτό είναι ένα πρόβλημα.
-
4:32 - 4:34Τελικά, φτάνουμε τόσο μακριά
-
4:34 - 4:37που όλα είναι μετατοπισμένα στο υπέρυθρο
-
4:37 - 4:39και δεν βλέπουμε τίποτα.
-
4:40 - 4:42Πρέπει να υπάρχει κάποια λύση σε αυτό.
-
4:42 - 4:44Διαφορετικά, το ταξίδι μου
είναι περιορισμένο. -
4:44 - 4:46Ήθελα να εξερευνήσω ολόκληρο το σύμπαν,
-
4:46 - 4:49όχι μόνο αυτά που μπορώ να δω,
πριν γίνουν όλα κόκκινα. -
4:50 - 4:51Υπάρχει μια τεχνική.
-
4:51 - 4:53Ονομάζεται ραδιοαστρονομία.
-
4:53 - 4:55Οι αστρονόμοι τη χρησιμοποιούν
εδώ και δεκαετίες. -
4:55 - 4:57Είναι μια φανταστική τεχνική.
-
4:57 - 5:00Σας δείχνω το Ραδιοτηλεσκόπιο Πάρκς,
που χαϊδευτικά λέμε «Το Πιάτο». -
5:00 - 5:02Ίσως να έχετε δει την ταινία.
-
5:02 - 5:04Τα ραδιοκύματα είναι εξαιρετικά.
-
5:04 - 5:06Μας επιτρέπουν να δούμε πιο βαθιά.
-
5:06 - 5:09Δεν απορροφώνται από τη σκόνη,
-
5:09 - 5:11οπότε μπορείτε να δείτε
τα πάντα στο σύμπαν, -
5:11 - 5:13και η μετατόπιση στο ερυθρό
δεν είναι πρόβλημα, -
5:13 - 5:17γιατί μπορούμε να φτιάξουμε δέκτες
που λαμβάνουν σήμα σε ευρύ φάσμα. -
5:17 - 5:18Τι βλέπει, λοιπόν, το Παρκς
-
5:18 - 5:21όταν το στρέφουμε
προς το κέντρο του Γαλαξία; -
5:21 - 5:23Θα έπρεπε να βλέπουμε
κάτι το φανταστικό, σωστά; -
5:23 - 5:26Ε λοιπόν, όντως βλέπουμε κάτι ενδιαφέρον.
-
5:26 - 5:28Όλη η σκόνη έχει εξαφανιστεί.
-
5:28 - 5:32Όπως ανέφερα, τα ραδιοκύματα διαπερνάνε
τη σκόνη, οπότε δεν είναι πρόβλημα. -
5:32 - 5:34Αλλά η θέα είναι πολύ διαφορετική.
-
5:34 - 5:38Βλέπουμε πως το κέντρο του Γαλαξία
είναι πολύ φωτεινό, -
5:38 - 5:40και δεν είναι αστρικό φως.
-
5:40 - 5:43Αυτό το φως ονομάζεται
ακτινοβολία σύγχροτρον, -
5:43 - 5:45και δημιουργείται από ηλεκτρόνια
-
5:45 - 5:48που περιφέρονται
γύρω από διαστημικά μαγνητικά πεδία. -
5:48 - 5:51Οπότε το τοπίο φωτίζεται από αυτό το φως.
-
5:51 - 5:55Βλέπουμε και κάτι περίεργες
τούφες να εξέχουν, -
5:55 - 5:57και αντικείμενα που φαίνεται
να μην ευθυγραμμίζονται -
5:57 - 6:00με τίποτα από όσα μπορούμε
να δούμε με τα μάτια μας. -
6:00 - 6:03Αλλά είναι δύσκολο
να ερμηνεύσουμε αυτήν την εικόνα, -
6:03 - 6:06διότι όπως βλέπετε,
η ανάλυση είναι πολύ χαμηλή. -
6:06 - 6:08Τα ραδιοκύματα έχουν μεγάλο μήκος κύματος,
-
6:08 - 6:10και αυτό κάνει την ανάλυση πολύ χαμηλή.
-
6:10 - 6:12Αυτή η εικόνα, επίσης, είναι ασπρόμαυρη,
-
6:12 - 6:16οπότε δεν ξέρουμε ακριβώς
τι χρώμα έχει το κάθε τι εδώ. -
6:17 - 6:18Πάμε στο σήμερα.
-
6:18 - 6:20Μπορούμε να κατασκευάσουμε τηλεσκόπια
-
6:20 - 6:22που μπορούν να ξεπεράσουν
αυτά τα προβλήματα. -
6:22 - 6:23Εδώ σας δείχνω μια εικόνα
-
6:23 - 6:26από το Παρατηρητήριο
Ραδιοκυμάτων Μάρτσισον, -
6:26 - 6:28ένα φανταστικό μέρος
για την κατασκευή ραδιοτηλεσκοπίων. -
6:28 - 6:31Είναι επίπεδο, είναι στεγνό,
-
6:31 - 6:34και κυρίως, δεν έχει ραδιοκύματα:
-
6:34 - 6:39δεν υπάρχουν κινητά, wi-fi, τίποτα,
είναι πάρα πολύ ήσυχα, -
6:39 - 6:42και άρα το τέλειο μέρος
για την κατασκευή ραδιοτηλεσκοπίου. -
6:43 - 6:46Το τηλεσκόπιο στο οποίο
δουλεύω εδώ και λίγα χρόνια -
6:46 - 6:48ονομάζεται Murchison Widefield Array,
-
6:48 - 6:51και θα σας δείξω ένα μικρό βίντεο
από την κατασκευή του. -
6:51 - 6:55Αυτή είναι μια ομάδα από προπτυχιακούς
και μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Περθ. -
6:55 - 6:57Τους αποκαλούμε τον Φοιτητικό Στρατό,
-
6:57 - 7:00και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν
στην κατασκευή του τηλεσκοπίου. -
7:00 - 7:02Δεν παίρνουν επιπλέον μονάδες γι' αυτό.
-
7:02 - 7:05Συναρμολογούν αυτά τα ραδιο-δίπολα.
-
7:05 - 7:08Λαμβάνουν σήματα χαμηλών συχνοτήτων,
-
7:08 - 7:11κάπως σαν το ραδιόφωνό σας
ή την τηλεόρασή σας. -
7:11 - 7:14Κι εδώ τα αναπτύσσουμε στην έρημο.
-
7:14 - 7:17Το ολοκληρωμένο τηλεσκόπιο
καλύπτει δέκα τετραγωνικά χιλιόμετρα -
7:17 - 7:19της Δυτικής Αυστραλιανής ερήμου.
-
7:19 - 7:22Το ενδιαφέρον είναι
ότι δεν υπάρχουν φορητά μέρη. -
7:22 - 7:24Απλώς απλώνουμε αυτές τις κεραίες
-
7:24 - 7:26ουσιαστικά πάνω σε σύρμα για κοτέτσι.
-
7:26 - 7:27Είναι αρκετά φτηνό.
-
7:27 - 7:31Καλώδια παίρνουν τα σήματα από τις κεραίες
-
7:31 - 7:34και τα μεταφέρουν
σε κεντρικές μονάδες επεξεργασίας. -
7:34 - 7:36Κι είναι το μέγεθος αυτού του τηλεσκοπίου,
-
7:36 - 7:38το γεγονός ότι το κατασκευάσαμε
στην έρημο, -
7:38 - 7:42που μας δίνει καλύτερη ανάλυση εικόνας
απ' ό,τι το Παρκς. -
7:42 - 7:45Όλα αυτά τα καλώδια μεταφέρουν
τα σήματα σε μια μονάδα -
7:45 - 7:49που τα στέλνει
σε έναν υπερ-υπολογιστή εδώ στο Περθ, -
7:49 - 7:51και εδώ είναι που εμφανίζομαι εγώ.
-
7:51 - 7:54(Αναστεναγμός)
Δεδομένα ραδιοκυμάτων. -
7:54 - 7:56Έχω αφιερώσει τα τελευταία πέντε χρόνια
-
7:56 - 7:59δουλεύοντας με πολύ δύσκολα,
πολύ ενδιαφέροντα δεδομένα -
7:59 - 8:01που κανένας άλλος δεν είχε κοιτάξει πριν.
-
8:01 - 8:03Έχω αφιερώσει πολύ χρόνο
στη βαθμονόμησή τους, -
8:03 - 8:07τρέχοντας εκατομμύρια ώρες
επεξεργαστών υπερ-υπολογιστών -
8:07 - 8:09και πραγματικά προσπαθώντας
να καταλάβω τα δεδομένα. -
8:09 - 8:13Και με αυτό το τηλεσκόπιο,
με αυτά τα δεδομένα, -
8:13 - 8:17έχουμε μελετήσει ολόκληρο
τον νότιο ουρανό, -
8:17 - 8:22με τη Γαλαξιακή και Διαγαλαξιακή
MWA Έρευνα όλου του ουρανού, -
8:22 - 8:24ή GLEAM, όπως το ονομάζω εγώ.
-
8:24 - 8:26Και είμαι πολύ ενθουσιασμένη.
-
8:26 - 8:29Αυτή η μελέτη θα δημοσιευτεί σύντομα,
αλλά δεν έχει παρουσιαστεί ακόμα, -
8:29 - 8:31οπότε είστε κυριολεκτικά τα πρώτα άτομα
-
8:31 - 8:34που βλέπετε αυτή τη νότια έρευνα
ολόκληρου του ουρανού. -
8:35 - 8:37Είμαι πολύ χαρούμενη, λοιπόν,
που θα μοιραστώ μαζί σας -
8:37 - 8:39τις εικόνες από αυτή τη μελέτη.
-
8:39 - 8:41Φανταστείτε, τώρα,
ότι πήγατε στο Μάρτσισον, -
8:41 - 8:44ότι κατασκηνώσατε κάτω από τα άστρα
και κοιτάξατε προς τον Νότο. -
8:45 - 8:47Είδατε τον νότιο ουράνιο πόλο,
τον γαλαξία να ανατέλλει. -
8:47 - 8:50Εάν δούμε το φως των ραδιοκυμάτων
-
8:50 - 8:53να τι παρατηρούμε με τη μελέτη μας.
-
8:53 - 8:56Βλέπετε ότι το γαλαξιακό επίπεδο
δεν είναι πια σκοτεινό από τη σκόνη. -
8:56 - 8:58Είναι φωτισμένο με ακτινοβολία σύγχροτρον,
-
8:58 - 9:01και χιλιάδες κουκίδες είναι στον ουρανό.
-
9:01 - 9:02Το τεράστιο Νέφος του Μαγγελάνου,
-
9:02 - 9:05που είναι ο πλησιέστερος
γαλαξιακός μας γείτονας, -
9:05 - 9:07είναι πορτοκαλί
αντί για το πιο γνωστό μπλε-άσπρο. -
9:07 - 9:11Δηλαδή συμβαίνουν πολλά εδώ.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά. -
9:11 - 9:13Αν κοιτάξουμε πίσω
προς το γαλαξιακό κέντρο, -
9:13 - 9:16όπου είδαμε πρώτη φορά την εικόνα Παρκς
που σας έδειξα νωρίτερα, -
9:16 - 9:19με χαμηλή ανάλυση και ασπρόμαυρη,
-
9:19 - 9:22και αν πάμε στην εικόνα
που μας δίνει το GLEAM, -
9:22 - 9:26βλέπετε ότι η ανάλυση
έχει βελτιωθεί κατά 100 φορές. -
9:26 - 9:30Τώρα έχουμε έγχρωμη εικόνα του ουρανού,
μια τεκνικολόρ εικόνα. -
9:30 - 9:33Δεν είναι ψεύτικα τα χρώματα.
-
9:33 - 9:36Αυτά είναι πραγματικά χρώματα
ραδιοκυμάτων. -
9:37 - 9:39Έχω χρωματίσει
τις χαμηλές συχνότητες κόκκινες -
9:39 - 9:41και τις υψηλές συχνότητες μπλε,
-
9:41 - 9:43και τις ενδιάμεσες πράσινες.
-
9:43 - 9:45Και αυτό μας δίνει αυτήν
την πολύχρωμη εικόνα. -
9:45 - 9:47Και δεν πρόκειται για ψεύτικο χρώμα.
-
9:47 - 9:50Τα χρώματα σε αυτήν την εικόνα
μας λένε για τις φυσικές διαδικασίες -
9:50 - 9:52που συμβαίνουν στο σύμπαν.
-
9:52 - 9:55Εάν, για παράδειγμα,
κοιτάξετε στο επίπεδο του γαλαξία, -
9:55 - 9:57φωτίζεται με ακτινοβολία σύγχροτρον,
-
9:57 - 9:59που είναι κυρίως κοκκινωπό πορτοκαλί,
-
9:59 - 10:02αλλά αν κοιτάξουμε προσεκτικά,
βλέπουμε μικρές μπλε κουκκίδες. -
10:02 - 10:04Αν μεγεθύνουμε την εικόνα,
-
10:04 - 10:06αυτές οι μπλε κουκκίδες
είναι ιονισμένο πλάσμα -
10:06 - 10:08γύρω από πολύ φωτεινά άστρα,
-
10:09 - 10:11και αυτό που συμβαίνει
είναι ότι εμποδίζουν το κόκκινο φως, -
10:11 - 10:14οπότε εμφανίζονται μπλε.
-
10:14 - 10:18Και μπορούν να μας πουν για τις περιοχές
που δημιουργούνται άστρα στον Γαλαξία μας. -
10:18 - 10:20Και τα βλέπουμε απευθείας.
-
10:20 - 10:23Κοιτάμε τον γαλαξία,
και το χρώμα μας λέει ότι είναι εκεί. -
10:23 - 10:25Μπορείτε να δείτε μικρές σαπουνόφουσκες,
-
10:25 - 10:28μικρές κυκλικές εικόνες
γύρω από το γαλαξιακό επίπεδο, -
10:28 - 10:30οι οποίες είναι απομεινάρια
από υπερκαινοφανείς. -
10:31 - 10:32Όταν ένα άστρο εκρήγνυται,
-
10:32 - 10:35το εξωτερικό του κέλυφος αποβάλλεται
-
10:35 - 10:38και ταξιδεύει προς το διάστημα
συγκεντρώνοντας υλικό, -
10:38 - 10:40και δημιουργεί ένα μικρό κέλυφος.
-
10:41 - 10:44Είναι μυστήριο εδώ και πολύ καιρό
για τους αστρονόμους -
10:44 - 10:47το πού είναι όλα τα απομεινάρια
των υπερκαινοφανών. -
10:47 - 10:51Γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπάρχουν
υψηλοενεργειακά ηλεκτρόνια στο επίπεδο -
10:51 - 10:54που δημιουργούν
την ακτινοβολία σύγχροτρον που βλέπουμε, -
10:54 - 10:57και πιστεύουμε ότι παράγονται
από απομεινάρια υπερκαινοφανών, -
10:57 - 10:58αλλά δε φαίνεται να είναι αρκετά.
-
10:58 - 11:02Ευτυχώς, το GLEAM είναι πολύ καλό
στην ανίχνευση υπολειμμάτων υπερκαινοφανών -
11:02 - 11:06και ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε
μια νέα δημοσίευση σχετικά με αυτό. -
11:06 - 11:07Αυτό είναι εντάξει.
-
11:07 - 11:09Έχουμε εξερευνήσει
το μικρό τοπικό μας σύμπαν, -
11:09 - 11:12αλλά εγώ ήθελα να πάω
πιο βαθιά, πιο μακριά. -
11:12 - 11:14Ήθελα να πάω πέρα από τον Γαλαξία μας.
-
11:15 - 11:16Ε λοιπόν, μπορούμε να δούμε
-
11:16 - 11:18ένα πολύ ενδιαφέρον
αντικείμενο πάνω δεξιά, -
11:18 - 11:22και είναι ένας κοντινός ραδιογαλαξίας,
ο Κένταυρος Α. -
11:22 - 11:24Εάν κοιτάξουμε πιο κοντά,
-
11:24 - 11:27μπορούμε να δούμε ότι δύο τεράστιοι
πίδακες βγαίνουν προς το διάστημα. -
11:28 - 11:30Και αν κοιτάξετε ακριβώς ανάμεσα
σε αυτούς τους πίδακες -
11:31 - 11:33θα δείτε έναν γαλαξία
ακριβώς σαν τον δικό μας. -
11:33 - 11:35Είναι σπειροειδής, έχει μια λωρίδα σκόνης.
-
11:35 - 11:37Είναι ένας κανονικός γαλαξίας.
-
11:37 - 11:41Αλλά αυτοί οι πίδακες είναι ορατοί
μόνο στις ραδιοσυχνότητες. -
11:41 - 11:44Εάν κοιτάζαμε στο ορατό,
δε θα ξέραμε καν ότι είναι εκεί, -
11:44 - 11:47και είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτεροι
από τον ίδιο τον γαλαξία. -
11:47 - 11:51Τι συμβαίνει;
Τι δημιουργεί αυτούς τους πίδακες; -
11:51 - 11:55Στο κέντρο κάθε γαλαξία που γνωρίζουμε
-
11:55 - 11:57υπάρχει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα.
-
11:57 - 12:00Οι μαύρες τρύπες είναι αόρατες·
γι' αυτό ονομάζονται έτσι. -
12:00 - 12:04Το μόνο που μπορείτε να δείτε
είναι η εκτροπή του φωτός γύρω τους, -
12:04 - 12:07και περιστασιακά, όταν ένα άστρο
ή ένα νέφος αερίου -
12:07 - 12:11μπαίνει στην τροχιά τους,
διαλύεται από παλιρροϊκές δυνάμεις, -
12:11 - 12:13δημιουργώντας αυτό που λέμε
έναν δίσκο προσαύξησης. -
12:14 - 12:17Ο δίσκος προσαύξησης
είναι πολύ φωτεινός στις ακτίνες Χ -
12:17 - 12:21και ισχυρά μαγνητικά πεδία
εκτοξεύουν το υλικό στο διάστημα -
12:21 - 12:23σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός.
-
12:24 - 12:27Αυτοί, λοιπόν, οι πίδακες
είναι ορατοί στις ραδιοσυχνότητες -
12:27 - 12:30και αυτό είναι που βλέπουμε
στην έρευνά μας. -
12:30 - 12:33Ωραία, πολύ ωραία, έχουμε δει,
λοιπόν, έναν ραδιογαλαξία. -
12:33 - 12:34Αυτό είναι καλό.
-
12:34 - 12:36Αλλά αν κοιτάξετε
στο πάνω μέρος της εικόνας, -
12:36 - 12:38θα δείτε άλλον έναν ραδιογαλαξία.
-
12:38 - 12:41Είναι λίγο πιο μικρός,
επειδή είναι πιο μακριά. -
12:42 - 12:44Ωραία, δύο ραδιογαλαξίες.
-
12:44 - 12:46Μπορούμε να τους δούμε.
Αυτό είναι εντάξει. -
12:46 - 12:48Αλλά τι είναι οι υπόλοιπες κουκκίδες;
-
12:48 - 12:50Πιθανόν να είναι απλώς άστρα.
-
12:50 - 12:51Δεν είναι.
-
12:51 - 12:53Είναι όλοι ραδιογαλαξίες.
-
12:53 - 12:56Κάθε μία από τις κουκκίδες
σε αυτήν την εικόνα -
12:56 - 12:58είναι ένας μακρινός γαλαξίας
-
12:58 - 13:01από εκατομμύρια
έως δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά -
13:01 - 13:04με μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα
στο κέντρο του -
13:04 - 13:07που σπρώχνει υλικό στο διάστημα
σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός. -
13:07 - 13:09Είναι απίστευτο.
-
13:10 - 13:13Και αυτή η μελέτη είναι ακόμα μεγαλύτερη
απ' ό,τι σας δείχνω εδώ. -
13:13 - 13:16Εάν δούμε την πλήρη εικόνα της έρευνας
-
13:16 - 13:20θα δείτε ότι βρήκα 300.000
τέτοιους ραδιογαλαξίες. -
13:20 - 13:23Είναι πραγματικά ένα επικό ταξίδι.
-
13:23 - 13:26Ανακαλύψαμε όλους αυτούς τους γαλαξίες
-
13:26 - 13:29έως τις πρώτες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες.
-
13:30 - 13:34Είμαι πολύ περήφανη γι' αυτή τη μελέτη
που θα δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα. -
13:34 - 13:36Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
-
13:36 - 13:40Έχω εξερευνήσει τα πιο απόμακρα σημεία
του Γαλαξία σε αυτή τη μελέτη, -
13:40 - 13:44αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα
σε αυτήν την εικόνα. -
13:44 - 13:47Θα σας πάω στην αρχή του χρόνου.
-
13:48 - 13:51Όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν,
έγινε μια μεγάλη έκρηξη, -
13:51 - 13:55η οποία άφησε το σύμπαν
ως μια θάλασσα υδρογόνου, -
13:55 - 13:57ουδέτερου υδρογόνου.
-
13:57 - 14:00Και όταν γεννήθηκαν
τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες, -
14:00 - 14:02ιόνισαν αυτό το υδρογόνο.
-
14:02 - 14:05Κι έτσι το σύμπαν από ουδέτερο
έγινε ιονισμένο. -
14:06 - 14:09Αυτό σημάδεψε όλο το σύμπαν γύρω μας.
-
14:09 - 14:11Παντού, μας διαπερνάει,
-
14:11 - 14:13σαν τη Δύναμη.
-
14:13 - 14:17Επειδή αυτό έγινε πριν από πολύ καιρό,
-
14:17 - 14:19το σήμα έχει μετατοπιστεί προς το ερυθρό,
-
14:20 - 14:23οπότε τώρα αυτό το σήμα
είναι σε πολύ χαμηλές συχνότητες. -
14:23 - 14:27Έχει την ίδια συχνότητα με τη μελέτη μου
αλλά είναι πολύ αμυδρό. -
14:27 - 14:30Είναι το ένα δισεκατομμυριοστό
του μεγέθους οποιουδήποτε αντικειμένου -
14:30 - 14:31της μελέτης μου.
-
14:31 - 14:35Οπότε, το τηλεσκόπιό μας μπορεί
να μην έχει την απαραίτητη ευαισθησία -
14:35 - 14:36για να δει το σήμα.
-
14:36 - 14:39Αλλά υπάρχει ένα νέο ραδιοτηλεσκόπιο.
-
14:39 - 14:40Δεν μπορώ να έχω διαστημόπλοιο,
-
14:40 - 14:42αλλά ελπίζω να μπορέσω να έχω
-
14:42 - 14:45ένα από τα μεγαλύτερα
ραδιοτηλεσκόπια του κόσμου. -
14:45 - 14:48Κατασκευάζουμε το Square Kilometre Array,
ένα νέο ραδιοτηλεσκόπιο, -
14:48 - 14:51και θα είναι 1.000 φορές
μεγαλύτερο από το MWA, -
14:51 - 14:541.000 φορές πιο ευαίσθητο,
και θα έχει καλύτερη ανάλυση. -
14:54 - 14:56Θα πρέπει να βρούμε εκατομμύρια γαλαξίες.
-
14:56 - 14:59Και ίσως, βαθιά σε αυτό το σήμα,
-
14:59 - 15:03θα μπορέσω να δω τα πρώτα άστρα
και γαλαξίες του σύμπαντος, -
15:03 - 15:06και την αρχή του ίδιου του χρόνου.
-
15:06 - 15:07Σας ευχαριστώ.
-
15:07 - 15:10(Χειροκρότημα)
- Title:
- Πώς τα ραδιοτηλεσκόπια μας δείχνουν καινούριους γαλαξίες
- Speaker:
- Νατάσα Χάρλεϊ-Γουόκερ
- Description:
-
Το σύμπαν μας είναι περίεργο, καταπληκτικό και απέραντο, λέει η αστρονόμος Νατάσα Χάρλεϊ-Γουόκερ. Ένα διαστημόπλοιο δεν μπορεί (ακόμα) να σας πάει βαθιά στο σύμπαν, αλλά ένα ραδιοτηλεσκόπιο μπορεί. Σε αυτήν την όμορφη, γεμάτη εικόνες ομιλία, η Χάρλεϊ-Γουόκερ μας δείχνει πώς εξερευνά τα μυστήρια του σύμπαντος χρησιμοποιώντας ειδική τεχνολογία που αποκαλύπτει φάσματα φωτός που δεν μπορούμε να δούμε.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:25
Lucas Kaimaras approved Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Nikolaos Benias accepted Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Nikolaos Benias edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Maria Boura edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Maria Boura edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies | ||
Maria Boura edited Greek subtitles for How radio telescopes show us unseen galaxies |