WEBVTT

00:00:01.080 --> 00:00:04.320
Διάστημα, το τελευταίο σύνορο.

NOTE Paragraph

00:00:05.880 --> 00:00:09.366
Πρωτοάκουσα αυτές τις λέξεις
όταν ήμουν μόλις έξι ετών,

00:00:09.366 --> 00:00:11.646
και με ενέπνευσαν απόλυτα.

00:00:11.646 --> 00:00:14.046
Ήθελα να εξερευνήσω
περίεργους νέους κόσμους.

00:00:14.046 --> 00:00:15.566
Ήθελα να ψάξω για νέα ζωή.

00:00:15.566 --> 00:00:18.760
Ήθελα να δω όλα
όσα είχε να προσφέρει το σύμπαν.

00:00:19.840 --> 00:00:23.586
Αυτά τα όνειρα, αυτές οι λέξεις,
με πήραν σε ένα ταξίδι,

00:00:23.586 --> 00:00:25.056
ένα ταξίδι εξερεύνησης,

00:00:25.056 --> 00:00:27.276
μέσα από το σχολείο,
μέσα από το πανεπιστήμιο,

00:00:27.276 --> 00:00:31.190
μέχρι το διδακτορικό, και εν τέλει
μέχρι που έγινα επαγγελματίας αστρονόμος.

00:00:31.920 --> 00:00:34.966
Έμαθα δύο καταπληκτικά πράγματα,

00:00:34.966 --> 00:00:36.536
το ένα κάπως ατυχές,

00:00:36.536 --> 00:00:38.606
όταν έκανα το διδακτορικό μου.

00:00:38.606 --> 00:00:41.036
Έμαθα ότι στην πραγματικότητα

00:00:41.040 --> 00:00:44.200
δε θα κυβερνούσα διαστημόπλοιο σύντομα.

00:00:45.440 --> 00:00:48.750
Αλλά έμαθα επίσης ότι το σύμπαν
είναι περίεργο, καταπληκτικό,

00:00:48.750 --> 00:00:51.320
και απέραντο· για την ακρίβεια,
παραείναι απέραντο

00:00:51.320 --> 00:00:53.540
για να μπορεί να εξερευνηθεί
με διαστημόπλοιο.

00:00:53.720 --> 00:00:57.080
Κι έτσι έστρεψα την προσοχή μου
στην αστρονομία, στη χρήση τηλεσκοπίων.

NOTE Paragraph

00:00:57.840 --> 00:01:00.676
Σας δείχνω εδώ μια εικόνα
από τον νυχτερινό ουρανό.

00:01:00.676 --> 00:01:02.980
Μπορείτε να τον δείτε
από οπουδήποτε στον κόσμο.

00:01:03.040 --> 00:01:07.000
Όλα αυτά τα άστρα είναι μέρος
του τοπικού μας Γαλαξία.

00:01:07.560 --> 00:01:10.296
Εάν πηγαίνατε σε κάποιο
πιο σκοτεινό μέρος του ουρανού,

00:01:10.296 --> 00:01:12.846
σε κάποια καλή σκοτεινή περιοχή,
ίσως στην έρημο,

00:01:12.846 --> 00:01:15.286
ίσως να βλέπατε το κέντρο του Γαλαξία μας

00:01:15.286 --> 00:01:18.240
να απλώνεται μπροστά σας
με πολλά δισεκατομμύρια άστρα.

00:01:18.840 --> 00:01:20.556
Είναι μια πανέμορφη εικόνα.

00:01:20.556 --> 00:01:21.826
Είναι πολύχρωμη.

00:01:21.826 --> 00:01:25.446
Και πάλι, αυτή είναι μόνο
μια τοπική γωνιά του σύμπαντός μας.

00:01:25.446 --> 00:01:28.966
Βλέπετε πως υπάρχει κάποιου είδους
περίεργη σκοτεινή σκόνη κατά μήκος του.

00:01:28.966 --> 00:01:32.896
Αυτή είναι τοπική σκόνη
που αποκρύπτει το φως των άστρων.

00:01:32.896 --> 00:01:34.876
Αλλά μπορούμε να κάνουμε καλή δουλειά.

00:01:34.876 --> 00:01:37.066
Μόνο με τα μάτια μας,
μπορούμε να εξερευνήσουμε

00:01:37.066 --> 00:01:38.526
τη μικρή γωνιά μας στο σύμπαν.

00:01:38.526 --> 00:01:40.016
Μπορούμε και καλύτερα.

00:01:40.016 --> 00:01:42.410
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
εκπληκτικά τηλεσκόπια,

00:01:42.410 --> 00:01:44.200
όπως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ.

00:01:44.200 --> 00:01:46.406
Οι αστρονόμοι έχουν συνθέσει
αυτήν την εικόνα.

00:01:46.406 --> 00:01:48.296
Ονομάζεται Χαμπλ Βαθέως Πεδίου,

00:01:48.320 --> 00:01:50.060
και έχουν αφιερώσει εκατοντάδες ώρες

00:01:50.060 --> 00:01:52.680
παρατηρώντας μόλις ένα μικρό
κομμάτι του ουρανού,

00:01:52.680 --> 00:01:55.290
όχι μεγαλύτερο του νυχιού σας
σε απόσταση ενός χεριού.

00:01:55.520 --> 00:01:56.796
Και σε αυτήν την εικόνα

00:01:56.800 --> 00:01:58.536
μπορείτε να δείτε χιλιάδες γαλαξίες,

00:01:58.536 --> 00:02:01.946
και γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπάρχουν
δισεκατομμύρια γαλαξίες

00:02:01.960 --> 00:02:03.356
σε ολόκληρο το σύμπαν,

00:02:03.360 --> 00:02:06.036
κάποιοι σαν τον δικό μας
και κάποιοι πολύ διαφορετικοί.

00:02:06.040 --> 00:02:07.040
Οπότε σκέφτεστε:

00:02:07.040 --> 00:02:09.610
Μπορώ να συνεχίσω το ταξίδι.
Εύκολο είναι.

00:02:09.610 --> 00:02:11.730
Θα χρησιμοποιήσω
ένα πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο

00:02:11.730 --> 00:02:13.830
και θα κοιτάζω τον ουρανό,
κανένα πρόβλημα.

00:02:13.960 --> 00:02:17.796
Στην πραγματικότητα,
θα χάναμε πολλά αν κάναμε μόνο αυτό.

00:02:18.006 --> 00:02:20.766
Και αυτό επειδή, όλα όσα
έχω αναφέρει μέχρι στιγμής

00:02:20.766 --> 00:02:24.676
βρίσκονται στο ορατό φάσμα,
μόνο όσα μπορούν να δουν τα μάτια σας,

00:02:24.680 --> 00:02:27.496
και αυτό είναι ένα ελάχιστο,
ένα μικροσκοπικό κομμάτι

00:02:27.496 --> 00:02:29.760
από ό,τι έχει να μας προσφέρει το σύμπαν.

00:02:30.510 --> 00:02:34.926
Υπάρχουν επίσης δύο πολύ σημαντικά
προβλήματα με τη χρήση ορατού φωτός.

00:02:34.926 --> 00:02:37.686
Όχι μόνο χάνουμε
όλες τις άλλες διαδικασίες

00:02:37.686 --> 00:02:40.886
που εκπέμπουν άλλα είδη ακτινοβολίας,

00:02:40.886 --> 00:02:42.746
αλλά υπάρχουν άλλα δύο θέματα.

NOTE Paragraph

00:02:42.746 --> 00:02:45.726
Το πρώτο είναι αυτή η σκόνη
που ανέφερα νωρίτερα.

00:02:45.726 --> 00:02:48.656
Η σκόνη εμποδίζει
το ορατό φως να φτάσει σε εμάς.

00:02:48.680 --> 00:02:53.416
Όσο πιο βαθιά κοιτάμε στο σύμπαν,
λοιπόν, τόσο λιγότερο φως βλέπουμε.

00:02:53.416 --> 00:02:55.520
Η σκόνη το εμποδίζει να φτάσει σε μας.

00:02:55.520 --> 00:02:58.996
Αλλά υπάρχει ένα πραγματικά περίεργο
πρόβλημα με τη χρήση ορατού φωτός

00:02:58.996 --> 00:03:01.410
στην προσπάθειά μας
να εξερευνήσουμε το σύμπαν.

NOTE Paragraph

00:03:01.640 --> 00:03:03.686
Κάντε ένα διάλειμμα για ένα λεπτό.

00:03:03.920 --> 00:03:07.070
Ας πούμε ότι στέκεστε στη γωνία
ενός πολυσύχναστου δρόμου.

00:03:07.080 --> 00:03:08.596
Αυτοκίνητα περνάνε από δίπλα.

00:03:08.600 --> 00:03:10.370
Ένα ασθενοφόρο πλησιάζει.

00:03:10.840 --> 00:03:12.246
Έχει μια υψίσυχνη σειρήνα.

NOTE Paragraph

00:03:12.246 --> 00:03:15.976
(Ήχος σειρήνας)

NOTE Paragraph

00:03:16.000 --> 00:03:20.686
Η σειρήνα φαίνεται να αλλάζει συχνότητα
καθώς πλησιάζει και μετά απομακρύνεται.

00:03:20.960 --> 00:03:25.320
Ο οδηγός δεν άλλαξε τη σειρήνα
για να σας προβληματίσει.

00:03:26.040 --> 00:03:28.476
Η αλλαγή ήταν προϊόν την αντίληψής σας.

00:03:28.666 --> 00:03:31.466
Τα ηχητικά κύματα,
καθώς το ασθενοφόρο πλησίαζε,

00:03:31.466 --> 00:03:32.696
συμπιέστηκαν,

00:03:32.696 --> 00:03:34.606
και η συχνότητά τους έγινε υψηλότερη.

00:03:34.606 --> 00:03:37.696
Καθώς το ασθενοφόρο απομακρυνόταν,
τα ηχητικά κύματα διαστάλθηκαν,

00:03:37.696 --> 00:03:39.516
και ακούστηκαν πιο μπάσα.

00:03:39.516 --> 00:03:41.480
Το ίδιο συμβαίνει και με το φως.

00:03:42.040 --> 00:03:44.466
Αντικείμενα που μας πλησιάζουν,

00:03:44.466 --> 00:03:47.636
τα κύματα φωτός τους συμπιέζονται
και φαίνονται πιο μπλε.

00:03:47.640 --> 00:03:49.736
Αντικείμενα που απομακρύνονται από εμάς,

00:03:49.736 --> 00:03:52.566
τα κύματα φωτός τους διαστέλλονται
και μοιάζουν πιο κόκκινα.

00:03:52.566 --> 00:03:54.220
Έτσι, αποκαλούμε αυτά τα φαινόμενα

00:03:54.220 --> 00:03:56.730
μετατόπιση προς το ιώδες
και προς το ερυθρό.

NOTE Paragraph

00:03:57.170 --> 00:03:59.416
Το σύμπαν μας διαστέλλεται,

00:03:59.416 --> 00:04:03.606
οπότε τα πάντα απομακρύνονται μεταξύ τους,

00:04:03.606 --> 00:04:06.280
που σημαίνει ότι όλα φαίνονται κόκκινα.

00:04:07.040 --> 00:04:10.836
Παραδόξως, καθώς κοιτάτε
πιο βαθιά στο σύμπαν,

00:04:10.836 --> 00:04:15.126
τα πιο μακρινά αντικείμενα
απομακρύνονται πιο γρήγορα,

00:04:15.126 --> 00:04:17.149
και φαίνονται ακόμα πιο κόκκινα.

00:04:17.560 --> 00:04:20.525
Αν, λοιπόν, επιστρέψω
στην εικόνα Χάμπλ Βαθέως Πεδίου

00:04:20.525 --> 00:04:23.220
και συνεχίσουμε να κοιτάμε
πιο βαθιά στο σύμπαν,

00:04:23.240 --> 00:04:25.226
χρησιμοποιώντας μόνο το τηλεσκόπιο Χαμπλ,

00:04:25.226 --> 00:04:29.276
φτάνοντας σε μια συγκεκριμένη απόσταση,
όλα γίνονται κόκκινα,

00:04:29.920 --> 00:04:31.916
και αυτό είναι ένα πρόβλημα.

00:04:31.920 --> 00:04:34.006
Τελικά, φτάνουμε τόσο μακριά

00:04:34.006 --> 00:04:37.006
που όλα είναι μετατοπισμένα στο υπέρυθρο

00:04:37.006 --> 00:04:39.000
και δεν βλέπουμε τίποτα.

NOTE Paragraph

00:04:39.680 --> 00:04:41.526
Πρέπει να υπάρχει κάποια λύση σε αυτό.

00:04:41.526 --> 00:04:43.696
Διαφορετικά, το ταξίδι μου
είναι περιορισμένο.

00:04:43.696 --> 00:04:45.586
Ήθελα να εξερευνήσω ολόκληρο το σύμπαν,

00:04:45.586 --> 00:04:49.080
όχι μόνο αυτά που μπορώ να δω,
πριν γίνουν όλα κόκκινα.

00:04:50.160 --> 00:04:51.446
Υπάρχει μια τεχνική.

00:04:51.446 --> 00:04:52.826
Ονομάζεται ραδιοαστρονομία.

00:04:52.840 --> 00:04:55.206
Οι αστρονόμοι τη χρησιμοποιούν
εδώ και δεκαετίες.

00:04:55.206 --> 00:04:56.626
Είναι μια φανταστική τεχνική.

00:04:56.626 --> 00:05:00.036
Σας δείχνω το Ραδιοτηλεσκόπιο Πάρκς,
που χαϊδευτικά λέμε «Το Πιάτο».

00:05:00.040 --> 00:05:01.626
Ίσως να έχετε δει την ταινία.

00:05:01.856 --> 00:05:03.586
Τα ραδιοκύματα είναι εξαιρετικά.

00:05:03.586 --> 00:05:05.996
Μας επιτρέπουν να δούμε πιο βαθιά.

00:05:06.000 --> 00:05:08.726
Δεν απορροφώνται από τη σκόνη,

00:05:08.726 --> 00:05:10.976
οπότε μπορείτε να δείτε
τα πάντα στο σύμπαν,

00:05:11.000 --> 00:05:13.256
και η μετατόπιση στο ερυθρό
δεν είναι πρόβλημα,

00:05:13.256 --> 00:05:16.650
γιατί μπορούμε να φτιάξουμε δέκτες
που λαμβάνουν σήμα σε ευρύ φάσμα.

NOTE Paragraph

00:05:16.650 --> 00:05:18.130
Τι βλέπει, λοιπόν, το Παρκς

00:05:18.130 --> 00:05:20.560
όταν το στρέφουμε
προς το κέντρο του Γαλαξία;

00:05:20.560 --> 00:05:22.900
Θα έπρεπε να βλέπουμε
κάτι το φανταστικό, σωστά;

00:05:23.160 --> 00:05:26.076
Ε λοιπόν, όντως βλέπουμε κάτι ενδιαφέρον.

00:05:26.080 --> 00:05:27.786
Όλη η σκόνη έχει εξαφανιστεί.

00:05:27.786 --> 00:05:31.560
Όπως ανέφερα, τα ραδιοκύματα διαπερνάνε
τη σκόνη, οπότε δεν είναι πρόβλημα.

00:05:31.840 --> 00:05:33.736
Αλλά η θέα είναι πολύ διαφορετική.

00:05:33.760 --> 00:05:37.596
Βλέπουμε πως το κέντρο του Γαλαξία
είναι πολύ φωτεινό,

00:05:37.596 --> 00:05:39.520
και δεν είναι αστρικό φως.

00:05:39.960 --> 00:05:43.156
Αυτό το φως ονομάζεται
ακτινοβολία σύγχροτρον,

00:05:43.156 --> 00:05:45.280
και δημιουργείται από ηλεκτρόνια

00:05:45.280 --> 00:05:48.280
που περιφέρονται
γύρω από διαστημικά μαγνητικά πεδία.

00:05:48.280 --> 00:05:51.376
Οπότε το τοπίο φωτίζεται από αυτό το φως.

00:05:51.400 --> 00:05:54.716
Βλέπουμε και κάτι περίεργες
τούφες να εξέχουν,

00:05:54.716 --> 00:05:57.216
και αντικείμενα που φαίνεται
να μην ευθυγραμμίζονται

00:05:57.240 --> 00:05:59.890
με τίποτα από όσα μπορούμε
να δούμε με τα μάτια μας.

00:06:00.470 --> 00:06:02.896
Αλλά είναι δύσκολο
να ερμηνεύσουμε αυτήν την εικόνα,

00:06:02.896 --> 00:06:05.566
διότι όπως βλέπετε,
η ανάλυση είναι πολύ χαμηλή.

00:06:05.796 --> 00:06:07.936
Τα ραδιοκύματα έχουν μεγάλο μήκος κύματος,

00:06:07.936 --> 00:06:10.156
και αυτό κάνει την ανάλυση πολύ χαμηλή.

00:06:10.156 --> 00:06:12.096
Αυτή η εικόνα, επίσης, είναι ασπρόμαυρη,

00:06:12.096 --> 00:06:15.840
οπότε δεν ξέρουμε ακριβώς
τι χρώμα έχει το κάθε τι εδώ.

NOTE Paragraph

00:06:16.640 --> 00:06:18.036
Πάμε στο σήμερα.

00:06:18.040 --> 00:06:19.836
Μπορούμε να κατασκευάσουμε τηλεσκόπια

00:06:19.836 --> 00:06:22.166
που μπορούν να ξεπεράσουν
αυτά τα προβλήματα.

00:06:22.166 --> 00:06:23.440
Εδώ σας δείχνω μια εικόνα

00:06:23.440 --> 00:06:25.520
από το Παρατηρητήριο
Ραδιοκυμάτων Μάρτσισον,

00:06:25.520 --> 00:06:28.296
ένα φανταστικό μέρος
για την κατασκευή ραδιοτηλεσκοπίων.

00:06:28.320 --> 00:06:30.626
Είναι επίπεδο, είναι στεγνό,

00:06:30.640 --> 00:06:33.636
και κυρίως, δεν έχει ραδιοκύματα:

00:06:33.640 --> 00:06:38.846
δεν υπάρχουν κινητά, wi-fi, τίποτα,
είναι πάρα πολύ ήσυχα,

00:06:39.280 --> 00:06:42.440
και άρα το τέλειο μέρος
για την κατασκευή ραδιοτηλεσκοπίου.

00:06:42.880 --> 00:06:45.766
Το τηλεσκόπιο στο οποίο
δουλεύω εδώ και λίγα χρόνια

00:06:45.766 --> 00:06:47.706
ονομάζεται Murchison Widefield Array,

00:06:47.720 --> 00:06:50.746
και θα σας δείξω ένα μικρό βίντεο
από την κατασκευή του.

00:06:50.760 --> 00:06:55.216
Αυτή είναι μια ομάδα από προπτυχιακούς
και μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Περθ.

00:06:55.300 --> 00:06:57.076
Τους αποκαλούμε τον Φοιτητικό Στρατό,

00:06:57.080 --> 00:07:00.126
και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν
στην κατασκευή του τηλεσκοπίου.

00:07:00.126 --> 00:07:02.130
Δεν παίρνουν επιπλέον μονάδες γι' αυτό.

00:07:02.320 --> 00:07:05.216
Συναρμολογούν αυτά τα ραδιο-δίπολα.

00:07:05.240 --> 00:07:08.000
Λαμβάνουν σήματα χαμηλών συχνοτήτων,

00:07:08.000 --> 00:07:11.000
κάπως σαν το ραδιόφωνό σας
ή την τηλεόρασή σας.

00:07:11.000 --> 00:07:14.116
Κι εδώ τα αναπτύσσουμε στην έρημο.

00:07:14.120 --> 00:07:17.076
Το ολοκληρωμένο τηλεσκόπιο
καλύπτει δέκα τετραγωνικά χιλιόμετρα

00:07:17.076 --> 00:07:18.696
της Δυτικής Αυστραλιανής ερήμου.

00:07:18.720 --> 00:07:21.716
Το ενδιαφέρον είναι
ότι δεν υπάρχουν φορητά μέρη.

00:07:21.720 --> 00:07:24.016
Απλώς απλώνουμε αυτές τις κεραίες

00:07:24.016 --> 00:07:25.956
ουσιαστικά πάνω σε σύρμα για κοτέτσι.

00:07:25.956 --> 00:07:27.316
Είναι αρκετά φτηνό.

00:07:27.320 --> 00:07:31.126
Καλώδια παίρνουν τα σήματα από τις κεραίες

00:07:31.446 --> 00:07:33.936
και τα μεταφέρουν
σε κεντρικές μονάδες επεξεργασίας.

00:07:33.960 --> 00:07:36.066
Κι είναι το μέγεθος αυτού του τηλεσκοπίου,

00:07:36.066 --> 00:07:38.436
το γεγονός ότι το κατασκευάσαμε
στην έρημο,

00:07:38.440 --> 00:07:41.560
που μας δίνει καλύτερη ανάλυση εικόνας
απ' ό,τι το Παρκς.

NOTE Paragraph

00:07:41.880 --> 00:07:45.436
Όλα αυτά τα καλώδια μεταφέρουν
τα σήματα σε μια μονάδα

00:07:45.440 --> 00:07:48.996
που τα στέλνει
σε έναν υπερ-υπολογιστή εδώ στο Περθ,

00:07:49.000 --> 00:07:50.716
και εδώ είναι που εμφανίζομαι εγώ.

NOTE Paragraph

00:07:51.320 --> 00:07:53.806
(Αναστεναγμός)
Δεδομένα ραδιοκυμάτων.

NOTE Paragraph

00:07:53.806 --> 00:07:55.676
Έχω αφιερώσει τα τελευταία πέντε χρόνια

00:07:55.676 --> 00:07:58.506
δουλεύοντας με πολύ δύσκολα,
πολύ ενδιαφέροντα δεδομένα

00:07:58.520 --> 00:08:00.506
που κανένας άλλος δεν είχε κοιτάξει πριν.

00:08:00.520 --> 00:08:02.726
Έχω αφιερώσει πολύ χρόνο
στη βαθμονόμησή τους,

00:08:02.726 --> 00:08:06.576
τρέχοντας εκατομμύρια ώρες
επεξεργαστών υπερ-υπολογιστών

00:08:06.600 --> 00:08:09.080
και πραγματικά προσπαθώντας
να καταλάβω τα δεδομένα.

00:08:09.360 --> 00:08:12.596
Και με αυτό το τηλεσκόπιο,
με αυτά τα δεδομένα,

00:08:12.606 --> 00:08:16.536
έχουμε μελετήσει ολόκληρο
τον νότιο ουρανό,

00:08:16.560 --> 00:08:21.656
με τη Γαλαξιακή και Διαγαλαξιακή
MWA Έρευνα όλου του ουρανού,

00:08:21.680 --> 00:08:23.930
ή GLEAM, όπως το ονομάζω εγώ.

00:08:24.440 --> 00:08:25.916
Και είμαι πολύ ενθουσιασμένη.

00:08:25.920 --> 00:08:29.321
Αυτή η μελέτη θα δημοσιευτεί σύντομα,
αλλά δεν έχει παρουσιαστεί ακόμα,

00:08:29.325 --> 00:08:31.276
οπότε είστε κυριολεκτικά τα πρώτα άτομα

00:08:31.280 --> 00:08:34.380
που βλέπετε αυτή τη νότια έρευνα
ολόκληρου του ουρανού.

00:08:34.719 --> 00:08:37.300
Είμαι πολύ χαρούμενη, λοιπόν,
που θα μοιραστώ μαζί σας

00:08:37.300 --> 00:08:38.880
τις εικόνες από αυτή τη μελέτη.

NOTE Paragraph

00:08:38.880 --> 00:08:40.985
Φανταστείτε, τώρα,
ότι πήγατε στο Μάρτσισον,

00:08:40.985 --> 00:08:44.465
ότι κατασκηνώσατε κάτω από τα άστρα
και κοιτάξατε προς τον Νότο.

00:08:44.560 --> 00:08:47.417
Είδατε τον νότιο ουράνιο πόλο,
τον γαλαξία να ανατέλλει.

00:08:47.496 --> 00:08:50.116
Εάν δούμε το φως των ραδιοκυμάτων

00:08:50.120 --> 00:08:52.806
να τι παρατηρούμε με τη μελέτη μας.

00:08:52.806 --> 00:08:56.106
Βλέπετε ότι το γαλαξιακό επίπεδο
δεν είναι πια σκοτεινό από τη σκόνη.

00:08:56.106 --> 00:08:58.326
Είναι φωτισμένο με ακτινοβολία σύγχροτρον,

00:08:58.326 --> 00:09:00.796
και χιλιάδες κουκίδες είναι στον ουρανό.

00:09:00.796 --> 00:09:02.410
Το τεράστιο Νέφος του Μαγγελάνου,

00:09:02.410 --> 00:09:04.740
που είναι ο πλησιέστερος
γαλαξιακός μας γείτονας,

00:09:04.740 --> 00:09:07.370
είναι πορτοκαλί
αντί για το πιο γνωστό μπλε-άσπρο.

NOTE Paragraph

00:09:07.370 --> 00:09:10.650
Δηλαδή συμβαίνουν πολλά εδώ.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά.

00:09:10.800 --> 00:09:13.256
Αν κοιτάξουμε πίσω
προς το γαλαξιακό κέντρο,

00:09:13.256 --> 00:09:16.456
όπου είδαμε πρώτη φορά την εικόνα Παρκς
που σας έδειξα νωρίτερα,

00:09:16.480 --> 00:09:18.856
με χαμηλή ανάλυση και ασπρόμαυρη,

00:09:18.880 --> 00:09:21.750
και αν πάμε στην εικόνα
που μας δίνει το GLEAM,

00:09:22.170 --> 00:09:26.086
βλέπετε ότι η ανάλυση
έχει βελτιωθεί κατά 100 φορές.

00:09:26.086 --> 00:09:30.276
Τώρα έχουμε έγχρωμη εικόνα του ουρανού,
μια τεκνικολόρ εικόνα.

00:09:30.340 --> 00:09:33.336
Δεν είναι ψεύτικα τα χρώματα.

00:09:33.336 --> 00:09:36.080
Αυτά είναι πραγματικά χρώματα
ραδιοκυμάτων.

00:09:36.600 --> 00:09:39.456
Έχω χρωματίσει
τις χαμηλές συχνότητες κόκκινες

00:09:39.456 --> 00:09:41.056
και τις υψηλές συχνότητες μπλε,

00:09:41.080 --> 00:09:42.676
και τις ενδιάμεσες πράσινες.

00:09:42.680 --> 00:09:44.936
Και αυτό μας δίνει αυτήν
την πολύχρωμη εικόνα.

00:09:44.936 --> 00:09:47.196
Και δεν πρόκειται για ψεύτικο χρώμα.

00:09:47.200 --> 00:09:50.356
Τα χρώματα σε αυτήν την εικόνα
μας λένε για τις φυσικές διαδικασίες

00:09:50.356 --> 00:09:51.810
που συμβαίνουν στο σύμπαν.

00:09:51.974 --> 00:09:54.756
Εάν, για παράδειγμα,
κοιτάξετε στο επίπεδο του γαλαξία,

00:09:54.760 --> 00:09:56.516
φωτίζεται με ακτινοβολία σύγχροτρον,

00:09:56.516 --> 00:09:58.646
που είναι κυρίως κοκκινωπό πορτοκαλί,

00:09:58.646 --> 00:10:01.760
αλλά αν κοιτάξουμε προσεκτικά,
βλέπουμε μικρές μπλε κουκκίδες.

00:10:02.320 --> 00:10:03.896
Αν μεγεθύνουμε την εικόνα,

00:10:03.920 --> 00:10:06.456
αυτές οι μπλε κουκκίδες
είναι ιονισμένο πλάσμα

00:10:06.480 --> 00:10:08.470
γύρω από πολύ φωτεινά άστρα,

00:10:08.680 --> 00:10:11.456
και αυτό που συμβαίνει
είναι ότι εμποδίζουν το κόκκινο φως,

00:10:11.480 --> 00:10:13.580
οπότε εμφανίζονται μπλε.

00:10:13.880 --> 00:10:18.046
Και μπορούν να μας πουν για τις περιοχές
που δημιουργούνται άστρα στον Γαλαξία μας.

00:10:18.046 --> 00:10:19.806
Και τα βλέπουμε απευθείας.

00:10:19.806 --> 00:10:22.656
Κοιτάμε τον γαλαξία,
και το χρώμα μας λέει ότι είναι εκεί.

NOTE Paragraph

00:10:22.840 --> 00:10:24.756
Μπορείτε να δείτε μικρές σαπουνόφουσκες,

00:10:24.756 --> 00:10:27.886
μικρές κυκλικές εικόνες
γύρω από το γαλαξιακό επίπεδο,

00:10:27.886 --> 00:10:30.470
οι οποίες είναι απομεινάρια
από υπερκαινοφανείς.

00:10:30.600 --> 00:10:32.326
Όταν ένα άστρο εκρήγνυται,

00:10:32.326 --> 00:10:34.826
το εξωτερικό του κέλυφος αποβάλλεται

00:10:34.826 --> 00:10:38.126
και ταξιδεύει προς το διάστημα
συγκεντρώνοντας υλικό,

00:10:38.126 --> 00:10:40.400
και δημιουργεί ένα μικρό κέλυφος.

00:10:40.800 --> 00:10:44.176
Είναι μυστήριο εδώ και πολύ καιρό
για τους αστρονόμους

00:10:44.200 --> 00:10:46.710
το πού είναι όλα τα απομεινάρια
των υπερκαινοφανών.

00:10:46.960 --> 00:10:51.050
Γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπάρχουν
υψηλοενεργειακά ηλεκτρόνια στο επίπεδο

00:10:51.050 --> 00:10:53.866
που δημιουργούν
την ακτινοβολία σύγχροτρον που βλέπουμε,

00:10:53.866 --> 00:10:56.766
και πιστεύουμε ότι παράγονται
από απομεινάρια υπερκαινοφανών,

00:10:56.766 --> 00:10:58.406
αλλά δε φαίνεται να είναι αρκετά.

00:10:58.406 --> 00:11:02.490
Ευτυχώς, το GLEAM είναι πολύ καλό
στην ανίχνευση υπολειμμάτων υπερκαινοφανών

00:11:02.490 --> 00:11:05.830
και ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε
μια νέα δημοσίευση σχετικά με αυτό.

NOTE Paragraph

00:11:05.830 --> 00:11:07.076
Αυτό είναι εντάξει.

00:11:07.080 --> 00:11:09.446
Έχουμε εξερευνήσει
το μικρό τοπικό μας σύμπαν,

00:11:09.446 --> 00:11:11.856
αλλά εγώ ήθελα να πάω
πιο βαθιά, πιο μακριά.

00:11:11.856 --> 00:11:14.200
Ήθελα να πάω πέρα από τον Γαλαξία μας.

00:11:14.520 --> 00:11:16.460
Ε λοιπόν, μπορούμε να δούμε

00:11:16.460 --> 00:11:18.470
ένα πολύ ενδιαφέρον
αντικείμενο πάνω δεξιά,

00:11:18.470 --> 00:11:21.876
και είναι ένας κοντινός ραδιογαλαξίας,
ο Κένταυρος Α.

00:11:22.240 --> 00:11:23.536
Εάν κοιτάξουμε πιο κοντά,

00:11:23.536 --> 00:11:26.920
μπορούμε να δούμε ότι δύο τεράστιοι
πίδακες βγαίνουν προς το διάστημα.

00:11:27.600 --> 00:11:30.496
Και αν κοιτάξετε ακριβώς ανάμεσα
σε αυτούς τους πίδακες

00:11:30.520 --> 00:11:32.896
θα δείτε έναν γαλαξία
ακριβώς σαν τον δικό μας.

00:11:32.920 --> 00:11:35.360
Είναι σπειροειδής, έχει μια λωρίδα σκόνης.

00:11:35.360 --> 00:11:37.036
Είναι ένας κανονικός γαλαξίας.

00:11:37.040 --> 00:11:40.676
Αλλά αυτοί οι πίδακες είναι ορατοί
μόνο στις ραδιοσυχνότητες.

00:11:40.680 --> 00:11:43.876
Εάν κοιτάζαμε στο ορατό,
δε θα ξέραμε καν ότι είναι εκεί,

00:11:43.880 --> 00:11:46.920
και είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτεροι
από τον ίδιο τον γαλαξία.

NOTE Paragraph

00:11:47.480 --> 00:11:50.610
Τι συμβαίνει;
Τι δημιουργεί αυτούς τους πίδακες;

00:11:51.160 --> 00:11:54.736
Στο κέντρο κάθε γαλαξία που γνωρίζουμε

00:11:54.736 --> 00:11:56.996
υπάρχει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα.

00:11:57.000 --> 00:12:00.340
Οι μαύρες τρύπες είναι αόρατες·
γι' αυτό ονομάζονται έτσι.

00:12:00.440 --> 00:12:03.536
Το μόνο που μπορείτε να δείτε
είναι η εκτροπή του φωτός γύρω τους,

00:12:03.536 --> 00:12:06.970
και περιστασιακά, όταν ένα άστρο
ή ένα νέφος αερίου

00:12:06.970 --> 00:12:10.556
μπαίνει στην τροχιά τους,
διαλύεται από παλιρροϊκές δυνάμεις,

00:12:10.560 --> 00:12:13.320
δημιουργώντας αυτό που λέμε
έναν δίσκο προσαύξησης.

00:12:13.640 --> 00:12:16.886
Ο δίσκος προσαύξησης
είναι πολύ φωτεινός στις ακτίνες Χ

00:12:16.886 --> 00:12:21.296
και ισχυρά μαγνητικά πεδία
εκτοξεύουν το υλικό στο διάστημα

00:12:21.320 --> 00:12:23.040
σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός.

00:12:23.520 --> 00:12:26.910
Αυτοί, λοιπόν, οι πίδακες
είναι ορατοί στις ραδιοσυχνότητες

00:12:27.240 --> 00:12:29.720
και αυτό είναι που βλέπουμε
στην έρευνά μας.

NOTE Paragraph

00:12:30.040 --> 00:12:32.870
Ωραία, πολύ ωραία, έχουμε δει,
λοιπόν, έναν ραδιογαλαξία.

00:12:32.870 --> 00:12:34.080
Αυτό είναι καλό.

00:12:34.080 --> 00:12:36.276
Αλλά αν κοιτάξετε
στο πάνω μέρος της εικόνας,

00:12:36.280 --> 00:12:38.046
θα δείτε άλλον έναν ραδιογαλαξία.

00:12:38.046 --> 00:12:41.280
Είναι λίγο πιο μικρός,
επειδή είναι πιο μακριά.

00:12:41.800 --> 00:12:44.086
Ωραία, δύο ραδιογαλαξίες.

00:12:44.306 --> 00:12:46.342
Μπορούμε να τους δούμε.
Αυτό είναι εντάξει.

00:12:46.344 --> 00:12:48.176
Αλλά τι είναι οι υπόλοιπες κουκκίδες;

00:12:48.176 --> 00:12:49.710
Πιθανόν να είναι απλώς άστρα.

00:12:49.880 --> 00:12:51.126
Δεν είναι.

00:12:51.126 --> 00:12:52.990
Είναι όλοι ραδιογαλαξίες.

00:12:53.320 --> 00:12:56.236
Κάθε μία από τις κουκκίδες
σε αυτήν την εικόνα

00:12:56.240 --> 00:12:57.996
είναι ένας μακρινός γαλαξίας

00:12:58.000 --> 00:13:00.896
από εκατομμύρια
έως δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά

00:13:00.896 --> 00:13:03.536
με μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα
στο κέντρο του

00:13:03.536 --> 00:13:07.096
που σπρώχνει υλικό στο διάστημα
σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός.

00:13:07.120 --> 00:13:08.880
Είναι απίστευτο.

00:13:09.680 --> 00:13:13.456
Και αυτή η μελέτη είναι ακόμα μεγαλύτερη
απ' ό,τι σας δείχνω εδώ.

00:13:13.456 --> 00:13:16.006
Εάν δούμε την πλήρη εικόνα της έρευνας

00:13:16.006 --> 00:13:19.666
θα δείτε ότι βρήκα 300.000
τέτοιους ραδιογαλαξίες.

00:13:20.120 --> 00:13:23.006
Είναι πραγματικά ένα επικό ταξίδι.

00:13:23.006 --> 00:13:25.746
Ανακαλύψαμε όλους αυτούς τους γαλαξίες

00:13:25.746 --> 00:13:29.280
έως τις πρώτες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες.

00:13:29.960 --> 00:13:33.810
Είμαι πολύ περήφανη γι' αυτή τη μελέτη
που θα δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα.

NOTE Paragraph

00:13:34.390 --> 00:13:36.126
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.

00:13:36.126 --> 00:13:40.476
Έχω εξερευνήσει τα πιο απόμακρα σημεία
του Γαλαξία σε αυτή τη μελέτη,

00:13:40.480 --> 00:13:43.830
αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα
σε αυτήν την εικόνα.

00:13:44.320 --> 00:13:47.286
Θα σας πάω στην αρχή του χρόνου.

00:13:47.640 --> 00:13:51.326
Όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν,
έγινε μια μεγάλη έκρηξη,

00:13:51.326 --> 00:13:55.396
η οποία άφησε το σύμπαν
ως μια θάλασσα υδρογόνου,

00:13:55.400 --> 00:13:56.926
ουδέτερου υδρογόνου.

00:13:56.926 --> 00:13:59.726
Και όταν γεννήθηκαν
τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες,

00:13:59.726 --> 00:14:01.846
ιόνισαν αυτό το υδρογόνο.

00:14:01.846 --> 00:14:05.280
Κι έτσι το σύμπαν από ουδέτερο
έγινε ιονισμένο.

00:14:06.160 --> 00:14:09.366
Αυτό σημάδεψε όλο το σύμπαν γύρω μας.

00:14:09.366 --> 00:14:11.116
Παντού, μας διαπερνάει,

00:14:11.120 --> 00:14:12.576
σαν τη Δύναμη.

00:14:12.866 --> 00:14:16.570
Επειδή αυτό έγινε πριν από πολύ καιρό,

00:14:17.000 --> 00:14:19.300
το σήμα έχει μετατοπιστεί προς το ερυθρό,

00:14:19.560 --> 00:14:22.906
οπότε τώρα αυτό το σήμα
είναι σε πολύ χαμηλές συχνότητες.

00:14:22.906 --> 00:14:26.676
Έχει την ίδια συχνότητα με τη μελέτη μου
αλλά είναι πολύ αμυδρό.

00:14:26.760 --> 00:14:30.010
Είναι το ένα δισεκατομμυριοστό
του μεγέθους οποιουδήποτε αντικειμένου

00:14:30.010 --> 00:14:31.320
της μελέτης μου.

00:14:31.320 --> 00:14:34.780
Οπότε, το τηλεσκόπιό μας μπορεί
να μην έχει την απαραίτητη ευαισθησία

00:14:34.780 --> 00:14:36.240
για να δει το σήμα.

00:14:36.240 --> 00:14:38.776
Αλλά υπάρχει ένα νέο ραδιοτηλεσκόπιο.

00:14:38.776 --> 00:14:40.446
Δεν μπορώ να έχω διαστημόπλοιο,

00:14:40.446 --> 00:14:42.056
αλλά ελπίζω να μπορέσω να έχω

00:14:42.056 --> 00:14:44.576
ένα από τα μεγαλύτερα
ραδιοτηλεσκόπια του κόσμου.

00:14:44.600 --> 00:14:48.216
Κατασκευάζουμε το Square Kilometre Array,
ένα νέο ραδιοτηλεσκόπιο,

00:14:48.240 --> 00:14:50.996
και θα είναι 1.000 φορές
μεγαλύτερο από το MWA,

00:14:51.000 --> 00:14:54.246
1.000 φορές πιο ευαίσθητο,
και θα έχει καλύτερη ανάλυση.

00:14:54.246 --> 00:14:56.476
Θα πρέπει να βρούμε εκατομμύρια γαλαξίες.

00:14:56.480 --> 00:14:58.856
Και ίσως, βαθιά σε αυτό το σήμα,

00:14:58.856 --> 00:15:03.016
θα μπορέσω να δω τα πρώτα άστρα
και γαλαξίες του σύμπαντος,

00:15:03.040 --> 00:15:05.600
και την αρχή του ίδιου του χρόνου.

NOTE Paragraph

00:15:05.920 --> 00:15:07.156
Σας ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:15:07.160 --> 00:15:10.200
(Χειροκρότημα)