Cách AI cải thiện trí tuệ, năng suất công việc và xã hội loài người

Máy móc có thể giúp chúng ta thông minh tới cỡ nào? Tom Gruber - người đồng phát minh Siri - đang có tham vọng tạo ra một AI có khả năng hợp tác và giúp đỡ, thay vì cạnh tranh (hay thay thế) với loài người. Ông chia sẻ một tầm nhìn mới mẻ về tương lai, ở đó AI giúp chúng ta đạt được các khả năng phi thường trong tư duy và sáng tạo - từ việc tối ưu hoá các thiết kế của con người tới việc giúp ta có khả năng ghi nhớ mọi cuốn sách ta đã từng đọc và mọi cái tên ta đã từng bắt gặp. Ông cho rằng: "Chúng ta đang trong thời kỳ Phục hưng của AI". "Mỗi khi người máy thông minh hơn, thì chúng ta cũng thông minh hơn".

Tôi muốn giúp các bạn có cái nhìn mới
về ngành nghiên cứu của tôi

trí tuệ nhân tạo.

Tôi cho rằng mục đích của AI

là để trợ giúp con người
bằng trí tuệ của máy móc.

Mỗi khi máy móc thông minh lên,

ta cũng thông minh lên.

Tôi gọi điều này là
"AI có tính người" --

trí tuệ nhân tạo được thiết kế
phù hợp với nhu cầu con người,

bằng cách hợp tác
và thúc đẩy khả năng của họ.

Tôi rất vui mừng khi được biết

rằng ý tưởng về một trợ lý ảo thông minh

đang trở nên phổ biến.

Đó là cái tên thể hiện được phần nào
mối liên hệ giữa con người và AI.

Tôi đã góp sức sáng tạo nên Siri,
một trợ lý ảo như vậy.

Bạn hẳn đã biết Siri.

Siri có thể biết được việc bạn sắp làm

và giúp bạn làm việc đó,

giúp bạn hoàn thành công việc.

Nhưng điều có lẽ bạn chưa biết
đó là chúng tôi thiết kế Siri

như một AI thân thiện với con người,

trợ giúp họ dựa trên việc sử dụng lời nói,

tăng cường khả năng
truy cập thông tin ở mọi nơi,

bất kể họ là ai
và khả năng của họ tới đâu.

Với hầu hết chúng ta,

ích lợi của loại công nghệ này

là làm mọi thứ dễ dàng hơn chút ít.

Nhưng đối với anh bạn của tôi, Daniel,

AI đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời anh ấy.

Bạn thấy đó, Daniel là người rất hoà đồng,

anh ấy khiếm thị và bị liệt cả tay chân,

điều đó khiến anh gặp vô vàn khó khăn
khi sử dụng các thiết bị quen thuộc.

Lần gần nhất tôi đến thăm,
anh trai anh ấy bảo,

"Cậu chờ chút đã, Daniel đang bận.

Anh ta đang nói chuyện điện thoại
với một cô gái trên mạng".

"Thật tuyệt, anh ấy đã làm thế nào vậy?"

Siri đã trợ giúp anh ấy
hoạt động trên mạng xã hội:

email, tin nhắn, gọi điện...

mà không cần nhờ tới người trợ giúp.

Thật thú vị, đúng không?

Một sự thực rất trớ trêu.

Một anh chàng nhờ tạo "mối quan hệ" với AI

đã có được mối quan hệ thực sự
với những con người thực sự.

Đó chính là AI thân thiện với con người.

Một ví dụ đặc biệt tiêu biểu khác

liên quan tới chẩn đoán ung thư.

Khi bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc ung thư,

họ lấy mẫu bệnh phẩm
và gửi cho chuyên gia chẩn đoán,

người sẽ quan sát nó dưới kính hiển vi.

Nhà phân tích này nhìn vào
hàng trăm lớp cắt

và hàng triệu tế bào mỗi ngày.

Vì vậy, để trợ giúp họ,

một số nhà nghiên cứu đã tạo ra
AI phân loại.

Thuật toán phân loại sẽ trả lời câu hỏi:
"Đây có phải ung thư hay không?"

bằng cách quan sát bức ảnh.

Thuật toán phân loại khá tốt,

nhưng vẫn chưa tốt bằng con người,

họ thường đúng trong hầu hết trường hợp.

Nhưng khi ta tổng hợp sức mạnh
của cả con người và máy móc,

độ chính xác lên tới 99,5 phần trăm.

Cần bổ sung thêm rằng AI
đã giúp loại bỏ 85 phần trăm số lỗi

mà các nhà phân tích mắc phải
khi họ làm việc đơn lẻ.

Đó là rất nhiều ca bệnh ung thư
có thể đã không được chữa trị.

Nếu đi sâu hơn, ta sẽ thấy rằng

con người tốt hơn máy móc
khi phát hiện các ca dương tính giả,

và máy móc tốt hơn con người
trong các ca khó phân biệt.

Nhưng bài học rút ra ở đây
không phải là đánh giá xem ai giỏi hơn

trong bài toán phân loại này.

Điều đó đang thay đổi từng ngày.

Bài học nên rút ra ở đây

đó là nhờ kết hợp sức mạnh
của cả con người và máy móc,

ta đã tạo ra sự hợp tác
mang lại kết quả phi thường.

Đó chính là AI thân thiện với con người.

Hãy xét đến một ví dụ khác

liên quan tới hiệu suất bộ tăng áp động cơ

Hãy nói về việc thiết kế.

Hãy tưởng tượng bạn là một kỹ sư.

Muốn thiết kế khung
cho một máy bay tự động.

Bạn sử dụng phần mềm ưa thích,
công cụ CAD,

bạn tạo hình dạng và nhập vào vật liệu,
sau đó bạn phân tích hiệu suất.

Chúng giúp bạn có một thiết kế.

Nếu bạn cung cấp cho AI
các công cụ tương tự,

chúng có thể tạo ra
hàng nghìn thiết kế như vậy.

Video này của Autodesk thật kỳ diệu.

Đây là những đồ vật thật.

Như vậy, điều đó đã thay đổi
cách ta thiết kế.

Người kỹ sư hiện nay

chỉ cần cung cấp các tiêu chí thiết kế,

và máy móc sẽ nói,

"Đây là các kết quả khả quan".

Nhiệm vụ của người kỹ sư

đó là chọn một thiết kế
phù hợp nhất với mục tiêu,

điều một con người sẽ hiểu rõ hơn ai hết,

khi họ sử dụng óc phán xét và chuyên môn.

Ở đây, thiết kế tốt nhất

tương tự như một mô hình
mà mẹ thiên nhiên đã có,

trừ việc nó không tốn
hàng triệu năm tiến hoá,

cũng như không có lớp lông vô ích kia.

Bây giờ hãy xem ý tưởng về AI thân thiện
sẽ giúp loài người vươn xa tới đâu

nếu ta theo đuổi nó tới tận cùng.

Là con người, chúng ta
muốn cải thiện khả năng gì nhỉ?

Ta muốn tăng khả năng tư duy không?

Thay vì việc chỉ hỏi,

"Ta có thể làm AI thông minh tới cỡ nào?"

hãy hỏi rằng,

"Máy móc có thể giúp ta
thông minh tới cỡ nào?"

Hãy lấy ví dụ về trí nhớ.

Trí nhớ là nền tảng của tư duy con người.

Nhưng ai cũng biết
trí nhớ chúng ta chứa đầy lỗi.

Sở trường của chúng ta là kể chuyện,

nhưng lại hay quên các chi tiết.

Và trí nhớ chúng ta
thoái hóa theo thời gian,

Như là, những năm 1960 đi đâu rồi,
tôi cũng có thể đến đó chứ?

(Cười)

Nhưng nếu bạn có trí nhớ tốt
ngang ngửa bộ nhớ của chiếc máy tính,

và tất cả là về cuộc sống của bạn thì sao?

Chuyện gì sẽ xảy ra
nếu bạn nhớ hết những người bạn gặp,

cách bạn phát âm tên họ,

thông tin gia đình, môn thể thao họ thích,

cuộc trò chuyện cuối giữa bạn và họ?

Nếu bạn giữ được hết ký ức cả cuộc đời,

bạn có thể nhờ một AI
phân tích tất cả các tương tác

theo thời gian với mọi người,

và giúp bạn xây dựng nên lịch sử
về mối quan hệ của chính bạn.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu có một AI
đọc tất cả mọi thứ bạn đã từng đọc

và nghe mọi bài hát bạn đã từng nghe?

Từ những mảnh ghép nhỏ nhất,
nó sẽ giúp bạn nhớ lại

toàn bộ những gì bạn đã nghe hay đã đọc.

Hãy tưởng tượng điều đó sẽ giúp
chúng tạo những kết nối mới như nào

và viết nên những ý tưởng mới.

Còn về cơ thể ta thì sao?

Điều gì sẽ xảy ra nếu ta nhớ được
hậu quả của từng thứ ta ăn,

từng viên thuốc ta uống,

và từng đêm ta đã thức trắng?

Ta có thể dùng dữ liệu của chính ta
để tìm ra cách tốt nhất

nhằm giúp ta cảm thấy
khoẻ mạnh và thoải mái hơn.

Và hãy tưởng tượng về một cuộc cách mạng

trong công cuộc chống lại
các bệnh dị ứng và mãn tính.

Tôi tin việc AI sẽ nâng cao khả năng
ghi nhớ cá nhân là hoàn toàn thực tế.

Tôi không dám chắc về thời gian
hay các chi tiết cụ thể,

nhưng điều đó chắc chắn sẽ đến,

bởi lẽ ngày nay, những điều kiện tốt nhất
giúp AI trở nên mạnh mẽ --

bao gồm khối lượng dữ liệu lớn có sẵn

và khả năng xử lý dữ liệu của máy tính --

đều có thể được ứng dụng
vào khối dữ liệu của cuộc sống quanh ta.

Và số dữ liệu chúng ta có thể sử dụng
ngày nay,

là nhờ ta đang sống
giữa một thế giới số khổng lồ,

thông qua điện thoại và kết nối mạng.

Tôi cho rằng bộ nhớ cá nhân
là một thứ rất riêng tư.

Ta có toàn quyền lựa chọn
những điều đáng nhớ và đáng quên.

Việc giữ an toàn cho chúng
là cực kỳ quan trọng.

Với hầu hết chúng ta,

lợi ích của tăng cường trí nhớ cá nhân

có thể giúp cải thiện vấn đề về tinh thần,

và hy vọng là gia tăng
các mối liên kết xã hội.

Nhưng với hàng triệu người đang sống chung
với Alzheimer và sa sút trí tuệ,

sự khác biệt mà bộ nhớ cá nhân đem lại

chính là sự khác biệt
giữa một cuộc sống cô đơn

và một cuộc sống hoà đồng.

Chúng ta đang sống giữa thời kỳ Phục hưng
của trí tuệ nhân tạo.

Chỉ vài năm trước,

ta mới bắt đầu có lời giải
cho những bài toán liên quan tới AI,

những bài toán ta đã mất
hàng thập kỷ để tìm lời giải:

xử lý giọng nói, xử lý văn bản,

xử lý ảnh.

Ta có quyền lựa chọn cách ta sử dụng
loại công nghệ mạnh mẽ này.

Ta có thể phát triển AI thành tự động hoá
và cạnh tranh với chính chúng ta,

hoặc ta có thể khiến AI hợp tác
và làm ta trở nên mạnh mẽ hơn,

giúp ta vượt qua giới hạn
tư duy của chính mình

và giúp ta đạt được những điều
ta hằng mong muốn,

những điều tốt đẹp hơn.

Trong khi khám phá các phương pháp mới
giúp máy móc có trí tuệ,

ta có thể mang trí tuệ đó

tới mọi trợ lý ảo trên toàn thế giới

và từ đó, mang nó tới mọi người
trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Đó là lý do

mỗi khi máy móc thông minh hơn,

ta cũng thông minh hơn.

AI, một ý tưởng đáng để lan rộng.

Cám ơn.

(Vỗ tay)