< Return to Video

Decyzje o zabijaniu nie powinny należeć do robotów

  • 0:01 - 0:04
    Piszę fikcję i thrillery science-fiction,
  • 0:04 - 0:06
    więc gdy mówię "roboty mordercy",
  • 0:06 - 0:08
    pewnie myślicie o czymś takim.
  • 0:08 - 0:11
    Nie chcę jednak rozmawiać o fikcji,
  • 0:11 - 0:14
    ale o prawdziwych robotach zabójcach,
  • 0:14 - 0:17
    autonomicznych dronach bojowych.
  • 0:17 - 0:21
    Nie nawiązuję do dronów takich
    jak Predator czy Reaper,
  • 0:21 - 0:24
    których cele są wybierane przez ludzi.
  • 0:24 - 0:27
    Mówię o w pełni zautomatyzowanej broni,
  • 0:27 - 0:30
    która samodzielnie decyduje o losie
  • 0:30 - 0:32
    istot ludzkich.
  • 0:32 - 0:36
    Techniczny termin to śmiercionośna autonomia.
  • 0:36 - 0:39
    Śmiercionośne, autonomiczne roboty-zabójcy
  • 0:39 - 0:42
    przybierają różne formy: latające, jeżdżące,
  • 0:42 - 0:45
    czy leżące jak pułapka.
  • 0:45 - 0:48
    Bardzo szybko stają się rzeczywistością.
  • 0:48 - 0:50
    To są dwie autonomiczne stacje snajperskie,
  • 0:50 - 0:55
    rozmieszczone w Koreańskiej
    Strefie Zdemilitaryzowanej.
  • 0:55 - 0:57
    Oba urządzenia umieją automatycznie rozpoznać,
  • 0:57 - 1:00
    wycelować i strzelić do człowieka,
  • 1:00 - 1:05
    to po lewej na odległość ponad kilometra.
  • 1:05 - 1:08
    W obu przykładach człowiek bierze udział
  • 1:08 - 1:10
    w decyzji o śmiercionośnym strzale,
  • 1:10 - 1:16
    ale to wybór, a nie wymaganie techniczne.
  • 1:16 - 1:19
    Na tym wyborze chciałbym się skupić,
  • 1:19 - 1:22
    bo gdy przenosimy decyzje o śmierci
  • 1:22 - 1:25
    z ludzi na maszyny,
  • 1:25 - 1:28
    ryzykujemy nie tylko
    utratę pierwiastka ludzkiego na wojnie,
  • 1:28 - 1:32
    ale całkowitą zmianę ukształtowań społecznych
  • 1:32 - 1:34
    z dala od pola bitwy.
  • 1:34 - 1:38
    Sposób rozwiązywania konfliktów
  • 1:38 - 1:40
    kształtuje nasze społeczeństwa.
  • 1:40 - 1:43
    I było tak zawsze.
  • 1:43 - 1:46
    Tak wyglądało najnowsze uzbrojenie
  • 1:46 - 1:48
    w 1400 r.
  • 1:48 - 1:51
    Było bardzo drogie w budowie i utrzymaniu,
  • 1:51 - 1:54
    ale pozwalało utrzymać lud w ryzach,
  • 1:54 - 1:58
    co potwierdzał podział sił politycznych
    w społeczeństwie feudalnym.
  • 1:58 - 2:01
    Potęga skupiała się na samym szczycie.
  • 2:01 - 2:04
    Co się zmieniło? Innowacje techniczne.
  • 2:04 - 2:06
    Proch strzelniczy, armaty.
  • 2:06 - 2:10
    Zbroje i zamki szybko stały się przestarzałe,
  • 2:10 - 2:12
    a rodzaj armii znaczył mniej
  • 2:12 - 2:16
    niż jej rozmiar.
  • 2:16 - 2:20
    Armie rosły w siłę, a państwa narodowe
  • 2:20 - 2:23
    powstały jako polityczny
    i logistyczny wymóg obrony.
  • 2:23 - 2:26
    Władcy musieli bardziej polegać na ludności,
  • 2:26 - 2:28
    więc musieli się także dzielić władzą.
  • 2:28 - 2:30
    Zaczęły się formować rządy reprezentatywne.
  • 2:30 - 2:33
    Narzędzia do rozwiązywania konfliktów
  • 2:33 - 2:37
    mają wpływ na ukształtowanie społeczne.
  • 2:37 - 2:41
    Automatyczna, autonomiczna broń to narzędzie,
  • 2:41 - 2:46
    które ogranicza ilości ludzi idących na wojnę,
  • 2:46 - 2:51
    ale też stwarza ryzyko
    scentralizowania władzy w rękach kilku osób.
  • 2:51 - 2:57
    Może to zniweczyć 500 lat walki o demokrację.
  • 2:57 - 2:59
    Biorąc to pod uwagę możemy podjąć kroki,
  • 2:59 - 3:03
    by zachować nasze instytucje demokratyczne
  • 3:03 - 3:07
    i robić to, co umiemy najlepiej,
    czyli przystosować się.
  • 3:07 - 3:09
    Czas ma tu znaczenie.
  • 3:09 - 3:12
    70 państw rozwija zdalnie sterowane
  • 3:12 - 3:14
    drony bojowe na swój użytek.
  • 3:14 - 3:17
    Jak zobaczycie, drony są prekursorami
  • 3:17 - 3:22
    automatycznej, autonomicznej broni.
  • 3:22 - 3:24
    Używanie zdalnie sterowanych dronów
  • 3:24 - 3:28
    stoi za 3 potężnymi czynnikami,
    przenoszącymi podejmowanie decyzji
  • 3:28 - 3:32
    z ludzi na samą platformę bojową.
  • 3:32 - 3:38
    Pierwszy czynnik to lawina materiału wideo.
  • 3:38 - 3:41
    W 2004 r. flota dronów nagrała w sumie
  • 3:41 - 3:47
    71 godzin filmów zwiadowczych do analizy.
  • 3:47 - 3:51
    Do 2011 r. urosło to do 300 000 godzin,
  • 3:51 - 3:54
    co przekraczało możliwości wglądu personelu.
  • 3:54 - 3:58
    Nawet ta liczba ma drastycznie wzrosnąć.
  • 3:58 - 4:01
    Programy Pentagonu "Gorgon Stare" i "Argus"
  • 4:01 - 4:04
    rozmieszczą 65 niezależnie operowanych kamer,
  • 4:04 - 4:06
    na każdej dronowej platformie,
  • 4:06 - 4:09
    co znacznie przerośnie
    możliwość przejrzenia nagrań przez ludzi,
  • 4:09 - 4:11
    co oznacza, że materiał zostanie przejrzany
  • 4:11 - 4:15
    przez wizualne oprogramowanie zwiadowcze.
  • 4:15 - 4:17
    Czyli już niedługo
  • 4:17 - 4:19
    drony będą decydowały,
    na co ludzie mają patrzeć,
  • 4:19 - 4:22
    nie odwrotnie.
  • 4:22 - 4:24
    Następny potężny czynnik
  • 4:24 - 4:28
    przenoszący proces decyzyjny
    z ludzi na maszyny,
  • 4:28 - 4:31
    to elektromagnetyczne zagłuszanie,
  • 4:31 - 4:33
    ograniczające połączenie między dronem
  • 4:33 - 4:36
    a operatorem.
  • 4:36 - 4:38
    Przykład tego mieliśmy w 2011 r.,
  • 4:38 - 4:41
    kiedy amerykański RQ-170, dron Sentinel,
  • 4:41 - 4:46
    trochę się zamotał nad Iranem
    przez atak ogłupiający GPS.
  • 4:46 - 4:51
    Zdalnie sterowane drony są podatne
    na ten rodzaj ataku,
  • 4:51 - 4:53
    co oznacza,
  • 4:53 - 4:56
    że na nich spocznie proces decyzyjny.
  • 4:56 - 4:59
    Będą znały cel misji
  • 4:59 - 5:04
    i zareagują wobec nowych okoliczności
    bez pomocy ludzi.
  • 5:04 - 5:07
    Zignorują zewnętrze sygnały radiowe
  • 5:07 - 5:09
    i same niewiele ich wyślą.
  • 5:09 - 5:11
    No i ostatni, najpotężniejszy czynnik
  • 5:11 - 5:15
    przenoszący proces decyzyjny
  • 5:15 - 5:18
    z ludzi na maszyny:
  • 5:18 - 5:22
    wiarogodne zaprzeczenie odpowiedzialności.
  • 5:22 - 5:25
    Żyjemy w czasach globalnej gospodarki.
  • 5:25 - 5:29
    Wyspecjalizowana produkcja
    występuje na większości kontynentów.
  • 5:29 - 5:32
    Wirtualne szpiegostwo
    podkrada zaawansowane projekty,
  • 5:32 - 5:34
    Wirtualne szpiegostwo
    podkrada zaawansowane projekty,
  • 5:34 - 5:36
    a jest bardzo prawdopodobne,
  • 5:36 - 5:40
    że końcowy projekt drona
    zostanie gdzieś podrobiony
  • 5:40 - 5:43
    i zaleje czarny rynek.
  • 5:43 - 5:45
    Wówczas badanie zniszczeń
  • 5:45 - 5:48
    po samobójczym ataku drona
    nie da prostej odpowiedzi,
  • 5:48 - 5:52
    kto go wysłał.
  • 5:52 - 5:55
    To niesie za sobą poważne ryzyko
  • 5:55 - 5:58
    anonimowej wojny.
  • 5:58 - 6:01
    Geopolityczna równowaga
    mogła by się rozchwiać,
  • 6:01 - 6:04
    bo państwu trudno byłoby
    odpowiedzieć na atak,
  • 6:04 - 6:07
    co zakłóciłoby dzisiejszą równowagę
  • 6:07 - 6:11
    i przesunęło nacisk z obrony na atak.
  • 6:11 - 6:14
    Działanie militarne stałyby się dostępne
  • 6:14 - 6:16
    nie tylko dla małych państw,
  • 6:16 - 6:19
    ale i dla organizacji przestępczych,
    prywatnych przedsiębiorstw,
  • 6:19 - 6:21
    czy wpływowych osób.
  • 6:21 - 6:25
    Mogłoby się namnożyć
    rywalizujących watażków,
  • 6:25 - 6:28
    podkopujących rządy prawa
    i społeczeństwo obywatelskie.
  • 6:28 - 6:32
    Jeżeli odpowiedzialność i przejrzystość
  • 6:32 - 6:34
    to dwa kamienie węgielne
    rządu przedstawicielskiego,
  • 6:34 - 6:39
    automatyczna, autonomiczna broń
    może je podkopać.
  • 6:39 - 6:40
    Możesz myśleć,
  • 6:40 - 6:42
    że obywatele
    najnowocześniejszych państw
  • 6:42 - 6:45
    mieliby przewagę
    w każdej zautomatyzowanej wojnie,
  • 6:45 - 6:49
    że byliby mniej bezbronni,
  • 6:49 - 6:53
    szczególnie wobec rozwijających się państw.
  • 6:53 - 6:57
    Prawda jest wręcz odwrotna.
  • 6:57 - 6:59
    Obywatele najnowocześniejszych społeczeństw
  • 6:59 - 7:03
    są bardziej bezbronni
    w obliczu zautomatyzowanej broni,
  • 7:03 - 7:07
    a powód można zsumować
    jednym słowem: dane.
  • 7:07 - 7:11
    Dane napędzają zmodernizowane społeczeństwa.
  • 7:11 - 7:14
    Geolokacja komórek, metadane telekomunikacji,
  • 7:14 - 7:17
    media społecznościowe, email, SMSy,
    dane transakcji finansowych,
  • 7:17 - 7:21
    dane transportowe - to mnóstwo danych
    w czasie rzeczywistym,
  • 7:21 - 7:24
    o ruchach i interakcjach społecznych.
  • 7:24 - 7:28
    Jesteśmy widoczni dla maszyn
  • 7:28 - 7:30
    jak nigdy dotąd,
  • 7:30 - 7:36
    co świetnie odpowiada potrzebom namierzania
    przez broń autonomiczną.
  • 7:36 - 7:37
    To, co widzicie,
  • 7:37 - 7:41
    to analiza mapy połączeń grupy społecznej.
  • 7:41 - 7:44
    Linie wskazują łączność społeczną
    między jednostkami.
  • 7:44 - 7:47
    Takie mapy można wygenerować automatycznie,
  • 7:47 - 7:52
    na podstawie danych pozostawianych
    przez współczesne społeczeństwo.
  • 7:52 - 7:54
    Służy to do reklamowania towarów i usług
  • 7:54 - 7:59
    danemu profilowi demograficznemu,
    ale ma podwójne zastosowanie,
  • 7:59 - 8:02
    bo jest używane też w innym kontekście.
  • 8:02 - 8:05
    Zauważcie, że pewne jednostki są podświetlone.
  • 8:05 - 8:08
    To centra sieci społecznościowych.
  • 8:08 - 8:12
    Osoby kształtujące opinię publiczną,
    organizatorów i przywódców
  • 8:12 - 8:14
    można automatycznie zidentyfikować
  • 8:14 - 8:17
    przez ich sposób komunikacji.
  • 8:17 - 8:19
    Handlowiec może wysyłać im próbki,
  • 8:19 - 8:21
    rozpowszechniać markę
  • 8:21 - 8:24
    za pomocą ich grupy społecznej.
  • 8:24 - 8:26
    Represyjny rząd może w ten sposób
  • 8:26 - 8:31
    znaleźć i usunąć wrogów politycznych,
  • 8:31 - 8:34
    zlikwidować ich, rozbić ich grupę społeczną,
  • 8:34 - 8:37
    a ci, którzy pozostaną, stracą zwartość społeczną
  • 8:37 - 8:39
    i organizację.
  • 8:39 - 8:43
    W świecie licznych niedrogich
    zautomatyzowanych broni,
  • 8:43 - 8:45
    granice nie są wystarczającą ochroną
  • 8:45 - 8:47
    dla krytyków odległych rządów,
  • 8:47 - 8:51
    czy międzynarodowych organizacji kryminalnych.
  • 8:51 - 8:55
    Popularne ruchy, agitujące za zmianą,
  • 8:55 - 8:58
    można by szybko namierzać,
    a liderów likwidować,
  • 8:58 - 9:01
    zanim ich pomysły osiągną masę krytyczną.
  • 9:01 - 9:04
    Idee osiągające masę krytyczną
  • 9:04 - 9:08
    to sedno aktywności politycznej
    popularnych rządów.
  • 9:08 - 9:12
    Anonimowa, śmiercionośna broń
    zrobiłaby z takich ataków
  • 9:12 - 9:15
    łatwe rozwiązanie
    wszelkich skonfliktowanych interesów.
  • 9:15 - 9:19
    Zagroziłoby to wolności słowa,
  • 9:19 - 9:24
    popularnym akcjom politycznym,
    czyli esencji demokracji.
  • 9:24 - 9:27
    Potrzebujemy międzynarodowego porozumienia
  • 9:27 - 9:31
    w kwestii zautomatyzowanych broni,
    globalnego zakazu
  • 9:31 - 9:35
    rozwoju i rozmieszczania zabójczych robotów.
  • 9:35 - 9:38
    Mamy już międzynarodowe porozumienia
  • 9:38 - 9:41
    co do broni nuklearnej i biologicznej,
    i chociaż nie są idealne,
  • 9:41 - 9:44
    przeważnie skutkują.
  • 9:44 - 9:47
    Automatyczne bronie mogą być
    równie niebezpieczne,
  • 9:47 - 9:51
    bo niemal na pewno znajdą użytek
  • 9:51 - 9:56
    i zaszkodziłyby demokratycznym instytucjom.
  • 9:56 - 9:59
    W listopadzie 2012 Departament Obrony USA
  • 9:59 - 10:02
    wydał zarządzenie, wymagające
  • 10:02 - 10:06
    udziału człowieka
    w każdej zabójczej decyzji,
  • 10:06 - 10:11
    co oznacza tymczasowy zakaz używania
    broni autonomicznej w armii USA,
  • 10:11 - 10:15
    ale trzeba zmienić je w stałe zarządzenie.
  • 10:15 - 10:19
    Mogłoby to zapoczątkować
    globalny ciąg zdarzeń.
  • 10:19 - 10:23
    Potrzebujemy międzynarodowego
    modelu prawnego
  • 10:23 - 10:25
    w kwestii automatycznych broni.
  • 10:25 - 10:28
    I potrzebujemy go teraz,
    zanim nastąpi niszczycielski atak
  • 10:28 - 10:31
    lub incydent terrorystyczny,
    który spowoduje, że narody
  • 10:31 - 10:33
    pośpieszą się z przyjęciem tych broni,
  • 10:33 - 10:37
    przed przemyśleniem konsekwencji.
  • 10:37 - 10:40
    Autonomiczna, zautomatyzowana broń
    skupia zbyt dużą moc
  • 10:40 - 10:46
    w zbyt niewielu rękach,
    co zagraża samej demokracji.
  • 10:46 - 10:49
    Nie zrozumcie mnie źle, jest wiele celów
  • 10:49 - 10:51
    do których dronów świetnie się nadają:
  • 10:51 - 10:55
    monitorowanie środowiska,
    poszukiwania i ratunek czy logistyka.
  • 10:55 - 10:58
    Mając międzynarodowe porozumienie
    w sprawie automatycznych broni,
  • 10:58 - 11:02
    jak korzystać z autonomicznych dronów
  • 11:02 - 11:04
    czy pojazdów, broniąc się jednocześnie
  • 11:04 - 11:08
    przed nielegalną zautomatyzowaną bronią?
  • 11:08 - 11:13
    Tajemnica polega na przejrzystości.
  • 11:13 - 11:16
    Żaden robot nie powinien
    oczekiwać prywatności
  • 11:16 - 11:20
    w miejscu publicznym.
  • 11:20 - 11:25
    (Brawa)
  • 11:25 - 11:27
    Każdy dron oraz robot powinien mieć
  • 11:27 - 11:30
    kryptograficzną metrykę wypaloną fabrycznie,
  • 11:30 - 11:33
    używaną do śledzenia jego ruchu
    \w przestrzeni publicznej.
  • 11:33 - 11:36
    Mamy tablice rejestracyjne w samochodach,
    i numery identyfikacyjne na samolotach.
  • 11:36 - 11:38
    Tu nie powinno być inaczej.
  • 11:38 - 11:40
    Każdy obywatel powinien
    mieć dostęp do aplikacji,
  • 11:40 - 11:43
    która pokazuje liczbę dronów
    i autonomicznych pojazdów
  • 11:43 - 11:45
    poruszających się w przestrzeni publicznej
    wokół nich,
  • 11:45 - 11:48
    zarówno w teraz jak i w przeszłości.
  • 11:48 - 11:52
    Władze miejskie powinny
    rozmieszczać czujniki i miejskie drony,
  • 11:52 - 11:54
    które wykrywałyby rozrabiające drony.
  • 11:54 - 11:57
    Zamiast nasyłać na nich
    własne drony-zabójców,
  • 11:57 - 12:00
    powinny powiadomić ludzi o ich obecności.
  • 12:00 - 12:03
    W strefach zaostrzonej kontroli
  • 12:03 - 12:05
    miejskie drony mogłyby przychwytywać je
  • 12:05 - 12:07
    i zaciągać do obiektów rozbrajających.
  • 12:07 - 12:11
    To przypomina raczej układ odpornościowy
  • 12:11 - 12:12
    niż uzbrojenie.
  • 12:12 - 12:14
    Pozwoliłoby to nam korzystać
  • 12:14 - 12:16
    z autonomicznych pojazdów czy dronów,
  • 12:16 - 12:21
    zachowując otwarte obywatelskie społeczeństwo.
  • 12:21 - 12:24
    Musimy zakazać rozmieszczania
  • 12:24 - 12:26
    i rozwijania robotów-zabójców.
  • 12:26 - 12:30
    Nie ulegajmy pokusie zautomatyzowanej wojny.
  • 12:30 - 12:33
    Autokratyczne rządy i organizacje przestępcze
  • 12:33 - 12:36
    ulegną jej bez wątpienia,
    lecz nie łączmy się z nimi.
  • 12:36 - 12:38
    Autonomiczna, zautomatyzowana broń
  • 12:38 - 12:40
    zgromadziłaby zbyt wiele mocy
  • 12:40 - 12:43
    w niewielu niewidzialnych rękach,
  • 12:43 - 12:46
    co skorodowałoby rządy reprezentacyjne.
  • 12:46 - 12:49
    Upewnijmy się, choćby dla demokracji,
  • 12:49 - 12:51
    że zabójcy-roboty pozostaną fikcją.
  • 12:51 - 12:52
    Dziękuję.
  • 12:52 - 12:57
    (Brawa)
  • 12:57 - 13:02
    Dziękuję. (Brawa)
Title:
Decyzje o zabijaniu nie powinny należeć do robotów
Speaker:
Daniel Suarez
Description:

Jako powieściopisarz Daniel Suarez snuje dystopiczną opowieść o przyszłości. Na scenie TEDGlobal daje nam wgląd w rzeczywiste scenariusze, które powinniśmy znać: powstanie autonomicznego, zautomatyzowanego uzbrojenia wojennego. Zaawansowane drony, zautomatyzowana broń i narzędzia wywiadowcze zasilane przez sztuczną inteligencję mogłyby odebrać ludziom decyzje o wojnie.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:20
  • Zrobiłam poprawki do 6 minuty, ale za dużo jest błędów, które wyszłyby, gdybyś tylko przeczytał tekst przed wysłaniem. Proszę przejrzeć jeszcze raz. Jest za dużo literówek, linijki są za długie na czas wyświetlania i są przepuszczone inne błędy, które wyszłyby przy czytaniu. Zobacz Compare Revisions na http://www.amara.org/en/videos/hFKcMOxVWcpP/pl/504100/77230/?tab=revisions, żeby zobaczyć, o co mi chodzi i przejrzyj jeszcze raz linki z Listu Powitalnego. Inne szczegóły poniżej. ================================================================================
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu. Przykłady 1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne. 2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie). Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji. Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines================================================================================
    Literówki, które wykryłby moduł sprawdzania pisowni.

    Polecam zainstalować moduł sprawdzania pisowni w przeglądarce. W tłumaczeniu były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://addons.mozilla.org/en-us/firefox/search/?q=spell+checker&appver=8.0.1&platform=windows
    ================================================================================ Przypis tłumacza
    W napisach nie dajemy przypisów tłumacza, nie ma na to miejsca. Można je dodać w opisie. Akurat w wypadku Koreańskiej DMZ bym nie dawała wcale.
    ================================================================================ Literówki, które wykryłby moduł sprawdzania pisowni.

    Polecam zainstalować moduł sprawdzania pisowni w przeglądarce. W tłumaczeniu były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://addons.mozilla.org/en-us/firefox/search/?q=spell+checker&appver=8.0.1&platform=windows
    ================================================================================
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu" (3:37).
    ================================================================================ knock-off = podróbka ================================================================================ Tłumacz musi przeczytać całość przed oddaniem. Wówczas nie trafiłyby się takie kwiatki jak "przez kogo przeprowadzony on został". ================================================================================
    Kalka językowa
    Niektórych konstrukcji angielskich nie należy tłumaczyć słowo w słowo. Zamiast dosłownego "czyniąc bardzo trudnym państwu zwrócenie siły" lepiej dać: utrudniając państwu. Inne przykłady: *** I to jest właśnie to, przez co (lepiej: "właśnie dlatego", "dlatego". ***ponieważ racją jest że (lepiej: to prawda, że) //
    *** bardzo ważnym jest by pamiętać (lepiej: Musimy pamiętać / Trzeba pamiętać / Najważniejsze, to zapamiętać). ================================================================================
    Format tytułu niezgodny ze standardem.

  • Finished review. Awaiting translator's input. =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu: http://www.amara.org/en/videos/hFKcMOxVWcpP/pl/504100/803309/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie wiadomości tytuł i nazwisko prelegenta. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
    ================================================================================
    Było bardzo dużo literówek, w tym kilka błędów ortograficznych. Proszę
    zainstalować moduł sprawdzania pisowni w przeglądarce. https://addons.mozilla.org/en-us/firefox/search/?q=spell+checker&appver=8.0.1&platform=windows
    ============================================================================== achieve critical mass.--> osiągnąć masę krytyczną (w sensie rozgłos, znaczenie, skupienie uwagi), nie krytyczne masy (w sensie duże grupy, którym coś się nie podoba) ================================================================================
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu"
    ============================================================================= Nazwy miesięcy (i dni tygodnia) po polsku piszemy z małej litery. Podobnie z przymiotnikami typu "angielski","amerykański". ============================================================================= Nie rozdziela się podmiotu i orzecznia przecinkiem (jeśli nie ma między nimi zdania podrzędnego) 11:24 ============================================================================= Niewłaściwy format tytułu. W tytule prelekcji TED nie umieszcza się już nazwiska prelegenta; jest na to osobne pole. Tytułów nie kończymy kropką. =========================================================================================== Zawsze warto też odświeżyć sobie podstawowe zasady dotyczące tworzenia tłumaczeń (http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation) i postępowania w przypadku korekty (http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Review). =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jak zawsze zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

Polish subtitles

Revisions