Μάνσα Μούσα, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους που έζησαν ποτέ - Τζέσικα Σμιθ

Δείτε το πλήρες μάθημα στο: http://ed.ted.com/lessons/mansa-musa-one-of-the-wealthiest-people-who-ever-lived-jessica-smith

Ο Μάνσα Μούσα, Αφρικανός ηγεμόνας της αυτοκρατορίας του Μάλι τον 14ο αιώνα, λέγεται ότι είχε συσσωρεύσει μια κολοσσιαία περιουσία που πιθανότατα τον έκανε έναν από τους πιο εύπορους ανθρώπους που έζησαν ποτέ. Η Τζέσικα Σμιθ διηγείται την ιστορία του, για το πώς κατάφερε κυριολεκτικά να βάλει την αυτοκρατορία του - και τον εαυτό του - στον χάρτη.

Μάθημα από την Τζέσικα Σμιθ, κινούμενη απεικόνιση από τον Σάντρο Καταμασβίλι.

Αν σας ρωτούσαν ποιοι ήταν
οι πλουσιότεροι στην ιστορία,

τι θα απαντούσατε;

Ίσως κάποιος δισεκατομμυριούχος
τραπεζίτης ή μεγιστάνας,

όπως ο Μπιλ Γκέιτς ή ο Τζον Ντ. Ρόκφελερ.

Τι θα λέγατε για τον αφρικανό
βασιλιά Μούσα Κίτα Α';

Κυβέρνησε την αυτοκρατορία
του Μάλι τον 14ο αιώνα,

ο Μάνσα Μούσα,
ή ο «Βασιλιάς των Βασιλιάδων»,

και μάζεψε μια περιουσία
που πολύ πιθανόν τον έκανε

έναν από τους πλουσιότερους
ανθρώπους που έζησαν ποτέ.

Αυτή η αμύθητη περιουσία ήταν μόνο
ένα μέρος της πλούσιας κληρονομιάς του.

Όταν ο Μάνσα Μούσα
ανέβηκε στον θρόνο το 1312,

η περισσότερη Ευρώπη υπέφερε
από πείνα και εμφύλιους πολέμους.

Αλλά πολλά Αφρικανικά βασίλεια
και ο Ισλαμικός κόσμος άκμαζαν,

και ο Μάνσα Μούσα έπαιξε σημαντικό ρόλο
στο να φέρει όλα αυτά τα πλούτη

στο βασίλειό του.

Καταλαμβάνοντας την πόλη Τιμπουκτού

και κατακτώντας την πόλη Γκάο,

απέκτησε τον έλεγχο
σημαντικών εμπορικών αξόνων

ανάμεσα στη Μεσόγειο
και τη δυτική ακτή της Αφρικής,

και συνέχισε την επέκταση, αυξάνοντας
σημαντικά το έδαφος του Μάλι.

Η περιοχή της αυτοκρατορίας του Μάλι
είχε πολλούς φυσικούς πόρους,

όπως ο χρυσός και το αλάτι.

Ο κόσμος πήρε μια ιδέα του πλούτου
του Μάνσα Μούσα το 1324,

όταν πήγε για προσκύνημα στη Μέκκα.

Δεν είχε σκοπό να ταξιδέψει οικονομικά,

γι' αυτό και αγόρασε ένα καραβάνι
που έφτανε μέχρι εκεί που έβλεπε το μάτι.

Οι πληροφορίες γι' αυτό το ταξίδι
βασίζονται σε προφορικές μαρτυρίες

και αντιφατικά γραπτά κείμενα,

γι' αυτό και είναι δύσκολο
να εξακριβωθούν οι ακριβείς λεπτομέρειες.

Όλοι όμως συμφωνούν
ότι η πομπή ήταν μεγαλειώδης.

Οι ιστορικοί περιγράφουν μια συνοδεία
από δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες,

απλούς πολίτες,

και σκλάβους,

500 κήρυκες με χρυσές ράβδους,
ντυμένους με φίνα μεταξωτά,

και πολλές καμήλες και άλογα
φορτωμένα με άφθονες ράβδους χρυσού.

Έκανε σταθμούς σε πόλεις όπως το Κάιρο,

όπου έλεγαν ότι ο Μάνσα Μούσα
ξόδευε τεράστιες ποσότητες χρυσού,

δίνοντας σε φτωχούς, αγοράζοντας ενθύμια,

μέχρι και κτίζοντας τζαμιά
στο πέρασμά του.

Το ξόδεμα αυτό ίσως και να κλόνισε
την οικονομία της περιοχής,

αυξάνοντας τον πληθωρισμό.

Αυτό το ταξίδι αναφέρεται ότι διήρκεσε
πάνω από έναν χρόνο, και μέχρι να γυρίσει,

οι ιστορίες για τον αμύθητο πλούτο του
είχαν διαδοθεί στα λιμάνια της Μεσογείου.

Το Μάλι και ο βασιλιάς του
είχαν γίνει θρύλος,

με αποκορύφωμα την καταχώρηση
στον Καταλανικό Άτλαντα του 1375.

Ένας από τους σημαντικότερους χάρτες
της μεσαιωνικής Ευρώπης.

απεικόνιζε τον βασιλιά με ένα σκήπτρο
και ένα λαμπερό κομμάτι χρυσού.

Ο Μάνσα Μούσα είχε βάλει κυριολεκτικά
το βασίλειο και τον εαυτό του στον χάρτη.

Αλλά τον βασιλιά δεν τον ενδιέφεραν
μόνο τα υλικά πλούτη.

Σαν ένθερμος μουσουλμάνος που ήταν,
ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το Τιμπουκτού,

που πριν ακόμα το κατακτήσει
ήταν κέντρο θρησκείας και μόρφωσης.

Όταν γύρισε από το προσκύνημα,

έκτισε εκεί το σπουδαίο
τζαμί Τζινγκαρεϊμπέρ,

με τη βοήθεια
ενός ανδαλουσιανού αρχιτέκτονα.

Μεγάλωσε τη φήμη της πόλης
ιδρύοντας ένα σημαντικό πανεπιστήμιο,

που προσέλκυσε λόγιους και φοιτητές
απ' όλο τον Μουσουλμανικό κόσμο.

Υπό την ηγεσία του Μάνσα Μούσα,
η αυτοκρατορία αστικοποιήθηκε,

με σχολεία και τζαμιά σε εκατοντάδες
πυκνοκατοικημένες πόλεις.

Η πλούσια κληρονομιά του βασιλιά
διήρκεσε για πολλές γενεές,

και ακόμα και σήμερα υπάρχουν
μαυσωλεία, βιβλιοθήκες και τζαμιά,

που αποτελούν μαρτυρίες αυτής
της χρυσής εποχής στην ιστορία του Μάλι.