Ürəyin təbəqələri | İnsan anatomiyası və fiziologiyası | Səhiyyə və Tibb |Khan Academy

Ürəyə daha yaxından baxın, onun bəzi maraqlı xüsusiyyətlərini araşdırın və qəlbi təşkil edən üç təbəqəni tanıyın. Rishi uşaq yoluxucu xəstəliklər həkimidir və Khan Academy-də işləyir. Rishi Desai tərəfindən hazırlanmışdır.

Növbəti dərsi izləyin:
https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/human-anatomy-and-physiology/heart-introduction/v/thermoregulation-in-the-circulatory-system?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicine

Əvvəlki dərs qaçırdınız?
https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/human-anatomy-and-physiology/heart-introduction/v/lub-dub?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicine

Khan Academy-də Səhiyyə və Tibb: Heç bir orqan ürək kimi sevgini çox simvollaşdırmır. Bunun bir səbəbi, ürəyinizin hər dəqiqədə təxminən 100.000 kilometr (62.000 mil) qan damarları boyunca ~ 5 litr (1,3 galon) qan hərəkət edərək yaşamağınıza kömək etməsi ola bilər! Bunu bütün günü, hər gün, heç tətil etmədən etməlidir! İndi əsl sevgi. Ürəyin necə işlədiyini, qanın ürəyin içindən necə keçdiyini, qanın ürəyi tərk etdikdən sonra hara getdiyini və “Lub Dub” səsini çıxaranda ürəyinizin nə etdiyini öyrənin.

Khan Academy haqqında: Khan Academy hər kəs üçün hər yerdə, pulsuz, dünya səviyyəli bir təhsil vermək missiyası olan qeyri-kommersiya təşkilatıdır. İnanırıq ki, hər yaşdan olan tələbələr öz templəri ilə mənimsəyə biləcəkləri pulsuz təhsil məzmununa məhdudiyyətsiz giriş imkanı əldə etməlidirlər. Dünyadakı tələbə və müəllimlərə kömək etmək üçün ağıllı proqram, dərin məlumat analitikası və intuitiv istifadəçi interfeyslərindən istifadə edirik. Resurslarımız riyaziyyat, biologiya, kimya, fizika, iqtisadiyyat, maliyyə, tarix, qrammatika və daha çoxu daxil olmaqla erkən kollec təhsili ilə məktəbəqədər təhsil müəssisələrini əhatə edir. Test inkişaf etdirici olan College Board ilə ortaq şəkildə pulsuz fərdi SAT test hazırlığı təklif edirik. Khan Academy onlarla dilə tərcümə edilmişdir və dünyada hər il 100 milyon insan platformamızdan istifadə edir. Daha çox məlumat üçün www.khanacademy.org saytını ziyarət edin, Facebook-da bizə qoşulun və ya @khanacademy-də Twitter-də bizi izləyin. Və unutmayın, hər şey öyrənə bilərsiniz.

Pulsuz. Hər kəs üçün. Həmişə. #YouCanLearnAnything

Khan Academy Səhiyyə və Tibb kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UC1RAowgA3q8Gl7exSWJuDEw?sub_confirmation=1
Khan Academy-yə abunə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Bu ürək diaqramını bəyənə

bilərsiniz, ancaq icazə verin,

eyni səhifədə olduğumuzdan əmin olmaq

üçün bir neçə şeyi qeyd edim.

Qan sağ qulaqcıqdan sağ mədəciyə axır

və ağciyərlərə, sonra isə sol qulaqcıqdan

sol mədəciyə keçir.

Yəni, ümumilikdə qan axını budur.

Qanın düzgün istiqamətdə axmasını təmin

edən şeylərdən biri də qapaqlardır.

Sizə yeni adlar verəcəyim

qapaqlardan ikisi istinad etdiyimizdən

biraz fərqli bir şeydir.

Bunlar üçtaylı qapaqlardır, hansına

istinad etdiyimi təxmin edə bilərsiniz.

Üçtaylı qapaqlar qulaqcıq

və mədəciklər arasındakı iki qapaqdır.

Yəni biri trikuspid qapaq,

digəri isə mitral qapaq olacaqdır.

Sadəcə bizi istiqamətləndirmək üçün bu

trikuspid, T və bu bizim mitral və ya M.

Üçtaylı qapaqlar, bu iki qapaq, onlara

baxsanız, ikisi də aşağıya doğru baxırlar.

Sizə maraqlı gələcək şeylərdən

biri də budur ki, yaxşı, onlar

necə irəli-geri sürüşmürlər?

Xüsusilə də bu qapaqların çox maraqlı

bir strategiyası, onların

divarlara bağlanmış olmasıdır.

Beləliklə, burada belə saxlanılırlar

və digər uclarında orada

kiçik bir əzələ var.

İndi düşünsəniz, bu, tamamilə məntiqlidir,

çünki mədəciklər çox güclüdür.

Mədəciklərin güclü olduğunu bilirik.

Beləliklə, mədəciklər sıxılırsa,

qanın gedə biləcəyi hər hansı bir

tərəfə atılma ehtimalı böyükdür.

Ora gələ bilərsə, mitral qapaqdan

geri dönəcək və ya oraya çata bilsə, o

trikuspid qapaqdan keçəcəkdir.

Ancaq bunun baş verməməsinin səbəbi, bu

məməyəbənzər əzələlər, qapaqcığın geriyə doğru

dönməməsi üçün əsasən

kiçik vətər telləri göndərir.

Yəni bu vətər telləri, bu bağlar

bu səbəbdən vacibdir.

Onlar qapağın geri sürüşməsinə əngəl olur.

Yəni bunların hamısı vətər

telləri və məməyəbənzər əzələlərdir.

Mədəciklərin klapanları sındırmadığına

əmin olmağa çalışdığınız zaman

bunlar xüsusi əhəmiyyət kəsb edəcəklər.

İndi isə deyək ki, təsadüfən mədəciyimiz

çox güclüdür, çox qüvvətlidir.

və bu tellərdən birini qırdı.

Elə burda qırdı.

Bunun səbəbi mədəciyimiz çox miqdarda qanı

geriyə zorlaması və kordonu qoparmasıdır.

Nə baş verərdi?

Deməli, bu əsasən irəli və geri

çevrilməyə başlayar.

Bu tərəfə və bu tərəfə çevrilər.

Sonra növbəti ürək döyüntüsündə qan səhv

istiqamətə getməyə başlayar, çünki

bu qapaq o möhkəm möhürü saxlaya bilmir.

Beləliklə, qan, ehtimal edilmədiyi kimi,

əsasən bu şəkildə gedərdi.

Birdən-birə qan axınımız artıq

səhv istiqamətdə gedir.

Vətər telləri və məməyəbənzər əzələlər

bunun baş verməsinin qarşısını almaq üçün

həqiqətən çox vacib bir iş görürlər.

Diqqətimizi başqa bir sahəyə yönəldək.

Mədəciklərarası septum olan

bu hissəyə diqqət yetirək.

Septumu əsasən divar, mədəciklərarası

arakəsmə kimi düşünə bilərsiniz.

Bu mədəciklərarası arakəsmədə qeyd etmək

istədiyim tək şey, bəlkə də baxanda

kifayət qədər açıqdır, düşünə bilərsiniz ki,

niyə bunu deyirəm?

Bu olduqca aydındır.

Bu sahə incədir, müqayisə

edildikdə isə bu sahə qalındır.

İki sahə ölçülərinə görə bərabər deyil.

Bu daha qalındır.

Bunu deməyimin səbəbi bu mavi rəngli

ilk sahənin membranlı hissə adlanmasıdır,

sözün əsl mənasında bir membran kimi.

Alt, qırmızı hissə əzələ hissəsidir.

Bu güclü əzələ hissəsidir.

Beləliklə, mədəciklərarası arakəsmədə iki

fərqli sahə var, mədəciklər arasındakı

divar və membranlı hissə ilə əlaqəli maraqlı

cəhətlərdən biri də, xüsusilə,

bir çox körpənin bu membran hissəsində

dəliklər ilə doğulmasıdır.

Çox dedikdə körpələrin əksəriyyətini

nəzərdə tutmuram.

Ancaq ən çox görülən qüsurlardan biri,

əgər bir qüsur olacaqsa,

bu ikisi arasında bir

bir əlaqə quracaqsınız ki, qan getməməsi

lazım olan bir yerdən, sol mədəcikdən,

getməməli olduğu bir yerə,

sağ mədəciyə axa bilər.

Yəni qan əslində dəliklərdən axa bilər

və bu bir problemdir.

Buna MAQ deyilir.

Bu termini bir yerdə eşidə bilərsiniz.

Bunun harada olduğunu göstərmək istədim.

MAQ yazarkən bunun nə demək olduğunu

təxmin etməyə çalışa bilərsiniz.

Mədəcik və A arakəsmədir.

Arakəsmə divar mənasındadır.

Və Q qüsurdur.

Beləliklə, MAQ bu əzələ hissəsindən daha

çox membran hissədə görülür.

İndi işarə etmək istədiyim son şeyə

qayıdaq, divarları böyütmək istəyirəm.

Burada boz bir qutuda bu divarda nələrin

baş verdiyini və bu divarda neçə təbəqə

olduğunu vurğulamaq istəyirəm.

İcazə verin ürəyin üzərinə

çəkdiyim o kiçik düzbucaqlıya uyğun

gələcək bir düzbucaqlı çəkim.

Beləliklə, ürək əzələsində üç qat var.

Hər üç təbəqədən danışacam.

İçəridən başlayıb çıxışa
doğru davam edəcəyik.

Daxildə endokard adlanan şey var.

Mən əslində endokardı bütün yol boyunca

bura çəkəcəyəm.

O qapaqcıqların hamısını dolaşır,

yəni artıq klapanlarda endokardın

olduğunu öyrəndiniz.

Mədəciyin ətrafında, əvvəl də göstərdiyim

kimi, qulaqcıq ətrafında da dolaşır.

Tamamilə yuxarıya doğru gedir və həm sağ,

həm də sol tərəfi əhatə edir.

Endokard bir çox cəhətdən qan damarlarının

daxili qatına çox oxşardır.

Yəni incə bir təbəqədir.

Çox qalın bir təbəqə deyil.

O bütün qırmızı qan hüceyrələrinin

qarşı-qarşıya qaldığı təbəqədir.

Beləliklə, qırmızı qan hüceyrələri ürəyin

kameralarına daxil olanda görəcəkləri

hissə endokard olacaqdır.

Bu onun nəyə bənzədiyidir və indi

çəkdiyim ətrafdakı bütün bu yaşıl təbəqədir.

Yəni onu bir növ böyüdülmüş vəziyyətdə

çəksəm, belə görünə bilər.

Düzdür?

Bir neçə hüceyrə təbəqəsi qalındır.

Dediyim kimi, içəridə bir-birinə dəyən

qırmızı qan hüceyrələri var.

Bu qırmızı qan hüceyrəsidir və

bu bəlkə başqa bir hüceyrədir.

Onlar endokardla toqquşacaqlar.

Endokardın daha dərininə getsəniz, sonra

nə tapacaqsınız?

Bəli, miokarda çatırsınız.

Bu divarımızın ən böyük parçasıdır.

Buna bənzər bir şey görünür.

Miokardı mən göstərmədən öncə

belə qiymətləndirə bilərsiniz, çünki

bütün bunların ən ümumi hissəsidir.

Yəni bu bizim miokardımızdır, icazə verin

geri dönüm və endokardı da qeyd edim.

Digər tərəfdən, əslində sözlərin hamısının

bir-birinə bənzər olduğuna diqqət yetirin.

Mio əzələ deməkdir.

Miokarddan danışmışkən

bir şeyi də qeyd edim.

Miokard yığılan əzələlərin yerləşdiyi

yerdir, buna görə də işlərin çoxu burada

aparılır. Həm də enerjinin

böyük hissəsinin sərf olunduğu yerdir.

Ürəyin oksigenə ehtiyacı olduqda, adətən

miokard olur, bütün işləri edən odur.

Yaxşı.

İndi, miokardın digər tərəfində,

xaricində nə var?

Perikard deyilən bir təbəqəmiz var və

bunu sizin üçün çəkməyə çalışım.

Perikard buna bənzəyir, nazik təbəqədir.

Perikardın maraqlı tərəfi budur ki,

əslində iki qatı var.

Yəni iki qatın olduğu belə bir şey var,

daxili qat və xarici qat.

İki təbəqə arasında sanki bir boşluq var.

Orada bir boşluq var.

Və bu boşluqda bir az maye ola bilər.

Ancaq faktiki olaraq hüceyrələr yoxdur.

Məncə ən böyük məqam budur.

Bu hüceyrələr deyil.

Daha çox orada asılı qalan maye var.

Beləliklə, bütün bunlara perikard deyilir.

İndi dünyada içi boşluq olan bir təbəqəyə

necə sahib olduğunuzu düşünə bilərsiniz.

Döldə nə olduğunu göstərməyə çalışım.

Tutaq ki, balaca bir döl ürəyiniz var,

belə bir ürəyiniz var və

belə biraz daha böyüyür.

Nəhayət bir yetkin ürək olur,

buna bənzər bir şey.

Yəni bu, yetkin ürək olacaq, elədir?

Ürəyin böyüdüyü bir vaxtda, demək olar ki,

balaca bir şar kimi bir kisə də var.

Bu şar ürəyi bürüməyə başlayır, böyüyən

bu ürək birbaşa şarın içində böyüyür.

Şar ətrafına dolanmağa başlayır

və buna bənzər bir şey əldə edirsiniz.

Nəhayət, ürək böyüdükcə, buna

bənzər bir şey əldə edirsiniz.

Əsasən balonun içərisinə qoyulmuş

bu cür daxili təbəqəyə sahibsiniz ki,

artıq şar kimi görünmür.

Çox yastıdır və sonra bir növ bu şəkildə

öz-özünə qatlanır.

Hər tərəfdən gəlir.

İndi isə davamlı olmasına baxmayaraq niyə

qırılmadığını başa düşürsünüz.

Burada davamlıdır, bunun bir hissəsinə

baxsanız, burada baxdığımız kimi

necə bir pankekə bənzədiyini

görə bilərsiniz.

Ürəyimizdə, sözün əsl mənasında,

çox incə bir pankek kimi

bir şey olacaqdı.

İncə görünməsi üçün çox iş görmürəm,

ancaq böyüdərsəm necə olacağını

təsəvvür edə bilərsiniz.

Əsasən, buna bənzər bir şey,

burada əsasən özlərinə çevrilmiş

iki təbəqə var. Baş-başa dayanan hər iki

təbəqəyə sizin perikardınız deyilir.

Əslində iki qat üçün də ayrı adlar var.

Məsələn, ürəyə sarılan təbəqə,

hazırda çəkdiyim bu təbəqəyə,

visseral perikard deyilir.

Yəni buna visseral perikard deyirsiniz.

Visseral adı, tam buradakı,visseral olacaq

Visseral deyilməsinin səbəbi,

"viscera" orqanları ifadə edir,

buna görə də, visseral perikard deyilir.

Sonra indi çəkdiyim bu xarici təbəqəyə

parietal perikard deyilir.

Və əslində o xarici təbəqədir,

icazə verin bunu da qeyd edim.

Yəni bu şey odur.

Parietal perikard.

Beləliklə, indi ürəyin qatlarını-endokard,

miokard və perikardı görə bilərsiniz.

Əslində sizə əyri bir top atım, çünki

onun öhdəsindən gələ biləcəyinizə əminəm

bu visseral perikard bunun üçün başqa ad

epikarddı, çünki bəzən
qarşınıza çıxa bilər.

Bəzən epikard adını da görə bilərsiniz.

Narahat olmayın.

Bu, sadəcə visseral perikarddır.

Parietal təbəqəyə çatmadan əvvəl

ürəyin ən kənar təbəqəsidir.