Ürəyin təbəqələri | İnsan anatomiyası və fiziologiyası | Səhiyyə və Tibb |Khan Academy
-
0:02 - 0:03Ürək diaqramı ilə özünüzü
-
0:03 - 0:05rahat hiss edirsiniz, ancaq icazə verin,
-
0:05 - 0:07eyni səhifədə olduğumuzdan əmin olmaq
-
0:07 - 0:09üçün bir neçə şeydən xəbərdar edim.
-
0:09 - 0:12Qan sağ qulaqcıqdan sağ mədəciyə axır
-
0:12 - 0:15və ağ ciyərlərə, sonra isə sol qulaqcıqdan
-
0:15 - 0:16sol mədəciyə keçir.
-
0:16 - 0:19Yəni, ümumilikdə qan axını budur.
-
0:19 - 0:21Qanın düzgün istiqamətdə axmasını təmin
-
0:21 - 0:24edən şeylərdən biri də qapaqlardır.
-
0:24 - 0:25Və sizə yeni adlar verəcəyim
-
0:25 - 0:28qapaqlardan ikisi istinad etdiyimizdən
-
0:28 - 0:32biraz fərqli bir şeydir.
-
0:32 - 0:34Bunlar üçtaylı qapaqlardır, hansına
-
0:34 - 0:39istinad etdiyimi təxmin edə bilərsiniz.
-
0:39 - 0:42Üçtaylı qapaqlar qulaqcıq
-
0:42 - 0:44və mədəciklər arasındakı iki qapaqdır.
-
0:44 - 0:47Yəni biri triküspid qapaq,
-
0:47 - 0:49digəri isə mitral qapaq olacaqdır.
-
0:49 - 0:54Sadəcə bizi istiqamətləndirmək üçün bu
-
0:54 - 0:57triküspid, T və bu bizim mitral və ya M.
-
0:57 - 0:59Üçtaylı qapaqlar, bu iki qapaq, onlara
-
0:59 - 1:02baxsanız, ikisi də aşağıya baxırlar.
-
1:02 - 1:04Və sizə maraqlı gələcək şeylərdən
-
1:04 - 1:06biri də budur ki, yaxşı, onlar
-
1:06 - 1:08necə irəli-geri sürüşmürlər?
-
1:08 - 1:11Və xüsusilə bu qapaqların çox maraqlı
-
1:11 - 1:12bir strategiyası var.
-
1:12 - 1:17Və bu divarlara bağlanmış olmasıdır.
-
1:18 - 1:23Beləliklə, burada belə saxlanılırlar
-
1:23 - 1:27və digər uclarında orada
-
1:27 - 1:31kiçik bir əzələ var.
-
1:31 - 1:34İndi düşünsəniz, bu, tamamilə məntiqlidir,
-
1:34 - 1:37çünki mədəciklər çox güclüdür.
-
1:37 - 1:40Mədəciklərin güclü olduğunu bilirik.
-
1:40 - 1:43Beləliklə, mədəciklər sıxılırsa,
-
1:43 - 1:45qanın gedə biləcəyi hər hansı bir
-
1:45 - 1:48tərəfə atılma ehtimalı böyükdür.
-
1:48 - 1:53Ora gələ bilərsə, bəlkə də mitral qapaqdan
-
1:53 - 1:56geri dönəcək və ya oraya çata bilsə, o
-
1:56 - 1:58triküspid qapaqdan keçəcəkdir.
-
1:58 - 2:02Ancaq bunun olmamasının səbəbi, bu
-
2:02 - 2:04papiller əzələlər, qapaqcığın geriyə doğru
-
2:04 - 2:07dönməməsi üçün, kiçik can damarları, bu
-
2:07 - 2:11vətər telləri həyat xətləri göndərməsidir.
-
2:11 - 2:15Yəni bu vətər telləri, bu bağlar
-
2:15 - 2:17bu səbəbdən vacibdir.
-
2:17 - 2:21Onlar qapağın geri sürüşməsinə əngəl olur.
-
2:21 - 2:23Yəni bunların hamısı vətər
-
2:23 - 2:27telləri və papiller əzələlərdir.
-
2:27 - 2:30Və bunlar xüsusilə vacibdir, onda, biz
-
2:30 - 2:32mədəciklərin klapanlarını qırmayacağından
-
2:32 - 2:36əmin olduqda deyə bilərik.
-
2:36 - 2:39İndi isə deyək ki, təsadüfən mədəciyimiz
-
2:39 - 2:41çox güclü, çox qüvvətlidir.
-
2:41 - 2:44Deyək ki, bu tellərin birini qırdı.
-
2:44 - 2:46Deyək ki, bunu elə burda qırdı.
-
2:46 - 2:50Bunun səbəbi mədəciyimiz çox miqdarda qanı
-
2:50 - 2:53geriyə zorlaması və kordonu qoparmasıdır.
-
2:53 - 2:53Nə baş verərdi?
-
2:53 - 2:57Deməli, bu əsasən irəli və geri
-
2:57 - 2:58çevrilməyə başlayar.
-
2:58 - 3:01Bu tərəfə və bu tərəfə çevrilər.
-
3:01 - 3:04Və sonra növbəti ürək döyüntüsündə qan
-
3:04 - 3:05səhv istiqamətə getməyə başlayacaq, çünki
-
3:05 - 3:10bu qapaq o möhkəm möhürü saxlaya bilmir.
-
3:10 - 3:13Beləliklə, qan, ehtimal edilmədiyi kimi,
-
3:13 - 3:15əsasən bu şəkildə gedərdi.
-
3:15 - 3:17Və birdən-birə qan axınımız artıq
-
3:17 - 3:19səhv istiqamətdə gedir.
-
3:19 - 3:21Beləliklə vətər telləri və papillar əzələlər
-
3:21 - 3:23bunun baş verməsinin qarşısını almaq üçün
-
3:23 - 3:26həqiqətən çox vacib bir iş görürlər.
-
3:26 - 3:28Beləliklə diqqətimizi başqa bir sahəyə yönəldək.
-
3:28 - 3:30Mədəciklərarası septum olan
-
3:30 - 3:38bu hissəyə diqqət yetirək.
-
3:38 - 3:41Septumu əsasən divar, mədəciklərarası
-
3:41 - 3:43arakəsmə kimi düşünə bilərsiniz
-
3:43 - 3:45Bu mədəciklərarası septumda qeyd etmək
-
3:45 - 3:48istədiyim tək şey, bəlkə də baxanda
-
3:48 - 3:49olduqca açıqdır - düşünə bilərsiniz ki,
-
3:49 - 3:51niyə bunu deməlisən?
-
3:51 - 3:52Bu olduqca aydındır.
-
3:52 - 3:55Bu sahə həqiqətən incədir və müqayisə edildikdə
-
3:55 - 3:57bu sahə həqiqətən qalındır.
-
3:57 - 4:00Beləliklə, iki sahə ölçülərinə görə bərabər deyil.
-
4:00 - 4:02Bu daha qalındır.
-
4:02 - 4:04Bunu gündəmə gətirmək istəməyimin səbəbi,
-
4:04 - 4:06bu mavi rəngli ilk sahənin zarlı hissə
-
4:06 - 4:11adlanmasıdır, sözün əsl mənasında bir zar kimi.
-
4:11 - 4:15Və alt, qırmızı hissə əzələ hissəsidir.
-
4:15 - 4:17Bu güclü əzələ hissəsidir.
-
4:17 - 4:20Beləliklə, mədəciklərarası arakəsmədə
-
4:20 - 4:22iki fərqli sahə var, mədəciklər arasındakı divar.
-
4:22 - 4:25Və zarlı hissə ilə əlaqəli maraqlı
-
4:25 - 4:27cəhətlərdən biri də, xüsusilə,
-
4:27 - 4:31bir çox körpənin bu zar hissəsində
-
4:31 - 4:33dəliklər ilə doğulmasıdır.
-
4:33 - 4:35Yəni çox dedikdə heç bir şəkildə körpələrin
-
4:35 - 4:37əksəriyyətini nəzərdə tutmuram.
-
4:37 - 4:39Ancaq ən çox görülən qüsurlardan biri,
-
4:39 - 4:40əgər bir qüsur olacaqsa,
-
4:40 - 4:42həqiqətən bu ikisi arasında bir əlaqə
-
4:42 - 4:44quracaqsınız ki, qan getməməsi
-
4:44 - 4:47lazım olan bir yerdən, sol mədəcikdən,
-
4:47 - 4:50getməməli olduğu bir yerə,
-
4:50 - 4:52sağ mədəciyə axa bilər.
-
4:52 - 4:55Yəni qan bu əslində dəliklərdən axa bilər
-
4:55 - 4:56və bu bir problemdir
-
4:56 - 4:58Buna VSD deyilir.
-
4:58 - 5:01Əslində bu termini bir yerdə eşidə bilərsiniz.
-
5:01 - 5:03Mən bunun harada olduğunu göstərmək istədim.
-
5:04 - 5:09VSD yazarkən bunun nə demək olduğunu
-
5:09 - 5:11təxmin etməyə çalışa bilərsiniz.
-
5:11 - 5:16Mədəcik və S septaldır.
-
5:16 - 5:18Yenə septal sadəcə divar deməkdir.
-
5:18 - 5:19Və D qüsurdur.
-
5:19 - 5:25Beləliklə, VSD bu əzələ hissəsindən daha çox
-
5:25 - 5:28bu zar hissədə görülür.
-
5:28 - 5:31İndi işarə etmək istədiyim son şeyə qayıdaq,
-
5:31 - 5:35divarları böyütmək istəyirəm.
-
5:35 - 5:38Beləliklə, burada boz bir qutuda bu divarda
-
5:38 - 5:41nələrin baş verdiyini və bu divarda neçə təbəqə
-
5:41 - 5:43olduğunu vurğulamaq istəyirəm.
-
5:43 - 5:44İcazə verin ürəyin üzərinə çəkdiyim
-
5:44 - 5:46o kiçik düzbucaqlıya uyğun gələcək
-
5:46 - 5:49bir düzbucaqlı çəkim.
-
5:49 - 5:54Beləliklə, ürək əzələsində üç qat var.
-
5:54 - 5:58Və əslində hər üç təbəqədən keçəcəyəm.
-
5:58 - 6:00İçəridən başlayıb çıxış yolumuza davam edəcəyik.
-
6:00 - 6:04Beləliklə, daxildə endokard adlanan şey var.
-
6:04 - 6:07Mən əslində endokardı bütün yol boyunca
-
6:07 - 6:08bura çəkəcəyəm.
-
6:08 - 6:10O qapaqcıqların hamısını dolaşır,
-
6:10 - 6:12yəni artıq klapanlarda endokardın
-
6:12 - 6:14olduğunu öyrəndiniz.
-
6:14 - 6:19Mədəciyin ətrafında və əvvəlcə də göstərdiyim
-
6:19 - 6:21kimi, qulaqcıq ətrafında da dolaşır.
-
6:21 - 6:25Tamamilə yuxarıya doğru gedir və həm sağ,
-
6:25 - 6:27həm də sol tərəfi əhatə edir.
-
6:27 - 6:31Endokard, bir çox cəhətdən qan damarlarının
-
6:31 - 6:35daxili qatına çox oxşardır.
-
6:35 - 6:37Yəni həqiqətən incə bir təbəqədir.
-
6:37 - 6:38Çox qalın bir təbəqə deyil.
-
6:38 - 6:41O bütün qırmızı qan hüceyrələrinin
-
6:41 - 6:42qarşı-qarşıya qaldığı təbəqədir.
-
6:42 - 6:44Beləliklə, qırmızı qan hüceyrələri ürəyin
-
6:44 - 6:48kameralarına daxil olanda görəcəkləri hissə
-
6:48 - 6:50endokard olacaqdır.
-
6:50 - 6:53Beləliklə, bu onun nəyə bənzədiyidir və bu
-
6:53 - 6:55indi çəkdiyim ətrafdakı bütün yaşıl təbəqədir.
-
6:55 - 6:59Yəni onu bir növ şişirdilmiş vəziyyətdə çəksəm,
-
6:59 - 7:00belə görünə bilər.
-
7:00 - 7:01Elədir?
-
7:01 - 7:03Bir neçə hüceyrə təbəqəsi qalındır.
-
7:03 - 7:06Dediyim kimi, içəridə bir-birinə dəyən
-
7:06 - 7:08qırmızı qan hüceyrələri var.
-
7:08 - 7:10Beləliklə bu qırmızı qan hüceyrəsidir və
-
7:10 - 7:12bu bəlkə başqa bir hüceyrədir.
-
7:12 - 7:16Və o endokardla toqquşacaqlar.
-
7:16 - 7:18İndi endokardın bir az daha dərininə getsəniz,
-
7:18 - 7:19bundan sonra nə əldə edəcəksiniz?
-
7:19 - 7:22Sonra miokarda çatırsınız.
-
7:22 - 7:30Bu, deyək ki, divarımızın ən böyük parçası olardı.
-
7:30 - 7:33Və buna bənzər bir şey görünür.
-
7:33 - 7:37Və bu miokardı mən göstərmədən
-
7:37 - 7:39qiymətləndirəcəksiniz, çünki bütün bu
-
7:39 - 7:42işlərin ən ümumi hissəsi budur.
-
7:42 - 7:48Yəni bu bizim miokardımızdır, icazə verin
-
7:48 - 7:51geri dönüm və endokardı da qeyd edim.
-
7:54 - 7:59Və digər tərəfdən - əslində sözlərin hamısının
-
7:59 - 8:01bir-birinə bənzər olduğuna diqqət yetirin.
-
8:01 - 8:03Myo əzələ deməkdir.
-
8:03 - 8:04Əslində miokardda olduğum zaman
-
8:04 - 8:06bir şeyi də qeyd edim.
-
8:06 - 8:10Miokard bütün yığılan əzələlərin yerləşdiyi
-
8:10 - 8:12yerdir, buna görə işlərin çoxu
-
8:12 - 8:14burada aparılır. Həm də
-
8:14 - 8:16enerjinin böyük hissəsinin sərf olunduğu yerdir.
-
8:16 - 8:19Ürəyin oksigenə ehtiyacı olduqda, bu adətən
-
8:19 - 8:23miokard olur, çünki bütün işləri yerinə yetirən odur.
-
8:23 - 8:23Yaxşı.
-
8:23 - 8:25İndi, miokardın digər tərəfində,
-
8:25 - 8:27xaricində nə var?
-
8:27 - 8:29Perikard deyilən bir təbəqəmiz var və
-
8:29 - 8:31bunu sizin üçün çəkməyə çalışım.
-
8:31 - 8:35Perikard buna bənzər şeydir, nazik bir təbəqədir.
-
8:35 - 8:36Perikardın maraqlı tərəfi budur ki,
-
8:36 - 8:39əslində iki qatı var.
-
8:39 - 8:44Yəni əslində iki qatın olduğu belə bir şey var,
-
8:44 - 8:46daxili qat və xarici qat.
-
8:46 - 8:50Və iki təbəqə arasında sanki bir boşluq var.
-
8:50 - 8:52Orada bir boşluq var.
-
8:52 - 8:56Və bu boşluqda bir az maye ola bilər.
-
8:56 - 8:59Ancaq faktiki olaraq hüceyrələr yoxdur.
-
8:59 - 9:00Məncə ən böyük məqam budur.
-
9:00 - 9:01Bu həqiqətən hüceyrələr deyil.
-
9:01 - 9:04Daha çox orada asılı qalan bir az maye var.
-
9:04 - 9:07Beləliklə, bütün bunlara perikard deyilir.
-
9:10 - 9:13İndi dünyada içi boşluq olan bir təbəqəyə
-
9:13 - 9:16necə sahib olduğunuzu düşünə bilərsiniz.
-
9:16 - 9:20Sizə döldə nə baş verdiyini göstərməyə çalışım.
-
9:20 - 9:22Tutaq ki, balaca bir döl ürəyiniz var,
-
9:22 - 9:24belə bir ürəyiniz var və
-
9:24 - 9:27belə biraz daha böyüyür.
-
9:27 - 9:29Və sonra nəhayət bir yetkin ürəyi olur,
-
9:29 - 9:31buna bənzər bir şey
-
9:31 - 9:33Yəni bu yetkin ürəyi olacaq, elədir?
-
9:33 - 9:35Ürəyin böyüdüyü bir vaxtda, demək olar ki,
-
9:35 - 9:40balaca bir şar kimi bir kisə də var.
-
9:40 - 9:47Və bu şar əslində qəlbi bürüməyə başlayır,
-
9:47 - 9:50böyüyən bu ürək birbaşa şarın içində böyüyür.
-
9:50 - 9:52Beləliklə, bu şar onun ətrafına dolanmağa başlayır
-
9:52 - 9:56və buna bənzər bir şey əldə edirsiniz.
-
9:56 - 10:00Və nəhayət, ürək həqiqətən böyüdükcə,
-
10:00 - 10:01buna bənzər bir şey əldə edirsiniz.
-
10:01 - 10:03Əsasən balonun içərisinə qoyulmuş
-
10:03 - 10:05bu cür daxili təbəqəyə sahibsiniz ki,
-
10:05 - 10:07artıq şar kimi görünmür.
-
10:07 - 10:09Çox yastıdır və sonra bir növ bu şəkildə
-
10:09 - 10:12öz-özünə qatlanır.
-
10:12 - 10:14Və hər tərəfdən gəlir.
-
10:14 - 10:17İndi isə davamlı olmasına baxmayaraq
-
10:17 - 10:19niyə qırılmadığını başa düşə bilərsiniz.
-
10:19 - 10:25Burada davamlıdır - bunun bir hissəsinə baxsanız,
-
10:25 - 10:28burada baxdığımız kimi, həqiqətən də
-
10:28 - 10:30necə bir pankekə bənzədiyini
-
10:30 - 10:31görə bilərsiniz.
-
10:31 - 10:34Və əslində ürəyimizdə, sözün əsl mənasında,
-
10:34 - 10:38çox incə bir pankek növü kimi
-
10:38 - 10:38bir şey olacaqdı.
-
10:38 - 10:42Və incə görünməsi üçün çox yaxşı iş görmürəm.
-
10:42 - 10:44ancaq böyüdərsəm necə olacağını
-
10:44 - 10:46təsəvvür edə bilərsiniz.
-
10:46 - 10:48Əsasən, buna bənzər bir şey,
-
10:48 - 10:50burada əsasən özlərinə çevrilmiş
-
10:50 - 10:54iki təbəqə var. Və baş-başa dayanan hər iki
-
10:54 - 10:56təbəqəyə sizin perikardınız deyilir.
-
10:56 - 10:59Əslində iki qat üçün də ayrı adlar var.
-
10:59 - 11:02Məsələn, ürəyə sarılan təbəqə,
-
11:02 - 11:06hazırda çəkdiyim bu təbəqəyə,
-
11:06 - 11:09visseral perikard deyilir.
-
11:09 - 11:11Yəni buna visseral perikard deyirsiniz.
-
11:11 - 11:17Və visseral adı, tam buradakı, visseral olacaqdır.
-
11:17 - 11:18Visseral deyilməsinin səbəbi,
-
11:18 - 11:21viscera orqanları ifadə edir,
-
11:21 - 11:24buna görə də, visseral perikard deyilir.
-
11:24 - 11:27Və sonra indi çəkdiyim bu xarici təbəqəyə
-
11:27 - 11:31pariyetal perikard deyilir.
-
11:31 - 11:35Və əslində o xarici təbəqədir,
-
11:35 - 11:37icazə verin bunu da etiketləyim.
-
11:37 - 11:38Yəni bu şey odur.
-
11:38 - 11:41Pariyetal perikard olardı.
-
11:41 - 11:44Beləliklə, indi ürəyin qatlarını -
-
11:44 - 11:48endokard, miokard və perikardı görə bilərsiniz.
-
11:48 - 11:51Əslində sizə əyri bir top atım, çünki
-
11:51 - 11:55onun öhdəsindən gələ biləcəyinizə əminəm, bu
-
11:55 - 11:57viseral perikard bunun üçün başqa bir ad
-
11:57 - 12:00epikarddır, çünki bəzən bunu görə bilərsiniz.
-
12:00 - 12:03Bəzən epikard adını da görə bilərsiniz.
-
12:03 - 12:04
-
12:04 - 12:07Bu, həqiqətən yalnız visseral perikarddır.
-
12:07 - 12:11Pariyetal təbəqəyə çatmadan əvvəl
-
12:11 - 12:14ürəyin ən kənar təbəqəsidir.
- Title:
- Ürəyin təbəqələri | İnsan anatomiyası və fiziologiyası | Səhiyyə və Tibb |Khan Academy
- Description:
-
Ürəyə daha yaxından baxın, onun bəzi maraqlı xüsusiyyətlərini araşdırın və qəlbi təşkil edən üç təbəqəni tanıyın. Rishi uşaq yoluxucu xəstəliklər həkimidir və Khan Academy-də işləyir. Rishi Desai tərəfindən hazırlanmışdır.
Növbəti dərsi izləyin:
https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/human-anatomy-and-physiology/heart-introduction/v/thermoregulation-in-the-circulatory-system?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicineƏvvəlki dərs qaçırdınız?
https://www.khanacademy.org/science/health-and-medicine/human-anatomy-and-physiology/heart-introduction/v/lub-dub?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=healthandmedicineKhan Academy-də Səhiyyə və Tibb: Heç bir orqan ürək kimi sevgini çox simvollaşdırmır. Bunun bir səbəbi, ürəyinizin hər dəqiqədə təxminən 100.000 kilometr (62.000 mil) qan damarları boyunca ~ 5 litr (1,3 galon) qan hərəkət edərək yaşamağınıza kömək etməsi ola bilər! Bunu bütün günü, hər gün, heç tətil etmədən etməlidir! İndi əsl sevgi. Ürəyin necə işlədiyini, qanın ürəyin içindən necə keçdiyini, qanın ürəyi tərk etdikdən sonra hara getdiyini və “Lub Dub” səsini çıxaranda ürəyinizin nə etdiyini öyrənin.
Khan Academy haqqında: Khan Academy hər kəs üçün hər yerdə, pulsuz, dünya səviyyəli bir təhsil vermək missiyası olan qeyri-kommersiya təşkilatıdır. İnanırıq ki, hər yaşdan olan tələbələr öz templəri ilə mənimsəyə biləcəkləri pulsuz təhsil məzmununa məhdudiyyətsiz giriş imkanı əldə etməlidirlər. Dünyadakı tələbə və müəllimlərə kömək etmək üçün ağıllı proqram, dərin məlumat analitikası və intuitiv istifadəçi interfeyslərindən istifadə edirik. Resurslarımız riyaziyyat, biologiya, kimya, fizika, iqtisadiyyat, maliyyə, tarix, qrammatika və daha çoxu daxil olmaqla erkən kollec təhsili ilə məktəbəqədər təhsil müəssisələrini əhatə edir. Test inkişaf etdirici olan College Board ilə ortaq şəkildə pulsuz fərdi SAT test hazırlığı təklif edirik. Khan Academy onlarla dilə tərcümə edilmişdir və dünyada hər il 100 milyon insan platformamızdan istifadə edir. Daha çox məlumat üçün www.khanacademy.org saytını ziyarət edin, Facebook-da bizə qoşulun və ya @khanacademy-də Twitter-də bizi izləyin. Və unutmayın, hər şey öyrənə bilərsiniz.
Pulsuz. Hər kəs üçün. Həmişə. #YouCanLearnAnything
Khan Academy Səhiyyə və Tibb kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UC1RAowgA3q8Gl7exSWJuDEw?sub_confirmation=1
Khan Academy-yə abunə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy - Video Language:
- English
- Team:
- Khan Academy
- Duration:
- 12:13