Cách hợp tác cùng nuôi dưỡng con

Khi Shaka Senghor và Ebony Roberts kết thúc mối quan hệ, họ đã lập một giao ước để bảo vệ con trai họ khỏi hệ quả của cuộc hôn nhân tan vỡ. Kết quả cuối cùng là sự suy ngẫm thơ mộng về ý nghĩa của việc cùng nuôi dạy con, dẫu rời xa nhau. Trong bài chia sẻ cá nhân đầy cảm động và sâu sắc này, Senghor và Roberts chia sẻ cách tiếp cận việc đồng nuôi dưỡng của họ - một mối quan hệ cộng tác tích cực có thể đương đầu với khó khăn và tận hưởng niềm vui dẫn dắt con mình trên đường đời bằng lý tưởng và chủ đích.

Ebony Roberts: Tôi còn nhớ cái ngày
cha tôi đã chĩa súng

thẳng vào đầu mẹ tôi.

Bà đã cầu xin ông bỏ súng xuống,

nhưng ông phớt lờ bà.

Khi mẹ vọt chạy về phía cửa,
ông đuổi theo sát phía sau.

Và khi bước ra khỏi nhà,
ông đã nổ một phát súng duy nhất.

Tôi chỉ mới 12 tuổi.

Tôi nhớ rõ từng khoảnh khắc một.

Tôi nhớ rõ cảm giác tê dại.

Tôi nhớ rõ cả sự cô độc khi ấy.

Tạ ơn Chúa là viên đạn đã trượt,

nhưng gia đình tôi

không thể trở lại như xưa được nữa.

Chính bản thân tôi cũng vậy.

Tôi không hề hay biết

rằng mối quan hệ thất thường của cha mẹ
sẽ ảnh hưởng đến tôi về nhiều mặt,

nhưng tôi hiểu rằng
mình không mong muốn thứ tình yêu như thế.

Câu chuyện đời tôi sẽ phải khác.

Nhiều năm sau, khi gặp được anh,

em đã yêu anh say đắm.

Mối liên kết giữa chúng ta
là không thể chối bỏ,

như thể anh sinh ra là dành cho em.

Em đã cho rằng ta sẽ bên nhau mãi mãi.

Nhưng ta phải vật lộn với những khó khăn
như cha mẹ em từng trải,

để sau gần chín năm chung sống,

hai chúng ta chia tay.

Khi đó ta đã có Sekou.

Thằng bé chỉ mới lên ba.

Mặc dù nó còn quá nhỏ
để hiểu chuyện gì đang diễn ra,

thằng bé đủ lớn để nhận ra

rằng cha và mẹ

sẽ không sống chung một nhà nữa.

Cuộc chia tay khiến em vô cùng suy sụp.

Nhưng em đã quyết định

em sẽ không để nỗi đau cá nhân
ngăn cản Sekou đến với những điều tốt đẹp.

Ban đầu ta đã chật vật,
cố gắng định hướng trong công việc mới

là đồng nuôi dưỡng.

Em tự hỏi bản thân

chúng ta sẽ nuôi dạy đứa trẻ thông minh,
đầy hứa hẹn và vô cùng mạnh mẽ này

như thế nào,

dẫu cho thất bại về hôn nhân của chúng ta?

Câu trả lời với em rất đơn giản.

Em có thể chọn sợ hãi,

sợ hãi sự cô độc,

sợ hãi điều bất định,

hoặc lựa chọn yêu thương.

Và em đã chọn tình yêu.

Điều này nghĩa là nhìn nhận
những phẩm chất của một người cha nơi anh.

Nghĩa là em nhận thấy
phẩm chất của một người cha nơi anh

mà không phải
những khiếm khuyết của một người chồng.

Điều này cũng có nghĩa là
luôn đặt Sekou lên đầu,

kể cả khi em không thể làm điều mình muốn.

Em biết cha mẹ mình
đã phải dây dưa qua lại

cố gắng giải quyết mọi chuyện
vì lợi ích của em và anh trai em.

Dù tôi rất cảm kích nỗ lực của họ,

tôi ước gì họ chưa từng làm vậy.

Tôi đã thấy quá nhiều, đã nghe quá nhiều.

Tôi biết bản thân không mong
câu chuyện cuộc đời Sekou cũng như vậy.

Tôi muốn Sekou hiểu được

ý nghĩa của việc thấy cha mẹ hoà thuận,

cha mẹ cùng chung sức như đồng đội.

Tôi muốn Sekou nhận ra

dáng hình nguyên bản của tình yêu.

Tình yêu thương là nhẫn nhịn,
tình yêu thương là nhân từ.

Tình yêu thương không dễ nóng giận,

không ghi nhớ việc ác.

Tình yêu thương dung thứ mọi sự,

tin tưởng mọi sự, hy vọng mọi sự,
chịu đựng mọi sự.

Shaka Senghor: Khi đó là năm 1983.

Anh 11 tuổi.

Anh nhớ mình ở dưới tầng hầm với cha,

trong căn nhà nằm nơi bờ đông Detroit.

Anh quan sát ông xếp những tập ảnh

vào mấy cái thùng sữa màu xanh và cam,

còn nước mắt thì tuôn trào trên mặt ông.

Chỉ mới trước đó,

ông ấy và mẹ anh

đã bảo anh cùng các anh chị em ngồi xuống

và nói rằng họ sẽ ly hôn.

Ba mươi năm sau,

anh thấy nước mắt mình trào ra,

khi đang thu dọn hành lý
trong nhà chúng ta.

Ebony và tôi gặp nhau

lúc tôi còn chịu án tù 19 năm.

Suốt bốn năm,

bằng những lá thư, cuộc gọi và chuyến thăm

chúng tôi tạo nên thứ tưởng như
là một mối liên kết vững bền.

Chúng tôi cùng chống lại

và đã nghĩ rằng cả hai có thể sửa chữa
những sai lầm của cha mẹ chúng tôi.

Cô ấy là một nhà thơ,

tôi thì là một nhà văn.

Cô ấy xinh đẹp, với tấm bằng tiến sĩ.

Tôi thì điển trai,

với bằng tốt nghiệp trung học.

(Tiếng cười)

Chúng ta đã tạo nên điều kì diệu.

Chúng ta đã xây nên thứ
ta nghĩ bản thân sẽ chịu đựng được.

Nhưng thật không may,

mối quan hệ này trở nên lung lay
ngày tôi ra tù.

Hội chứng hậu sang chấn tâm lý,

chấn thương tâm lý từ trước khi vào tù,

gánh nặng từ mối quan hệ của cô ấy,

sự thiếu kinh nghiệm của tôi
trong tình yêu

đã làm tan biến phép màu của
thứ chúng tôi dựng xây sau song sắt.

Quan trọng nhất trong đó

chính là con trai của chúng tôi.

Anh nhớ lần đầu ta mang Sekou về nhà.

Khi ấy thật thú vị và thật tuyệt vời,

chúng ta cùng làm, hợp tác với nhau,

chúng ta hỗ trợ lẫn nhau.

Em làm ca đêm, anh thì làm ca sáng.

Và chuyện ấy diễn biến thật tốt đẹp.

Rồi sau đó tất cả đều thay đổi.

Tất cả thay đổi vào buổi sáng em bước vào
cực kì phấn khởi, em đã nói:

"Này, em sẽ đi làm lại đấy!

Anh có mừng không?"

Và anh kiểu như: "Có chứ.
Anh đang rất vui sướng đây.

(Tiếng cười)

Anh không thể vui mừng hơn được nữa."

Nhưng bên trong, anh cảm thấy sợ.

Nhưng anh không thể nói với em điều đó.

Thay vào đó, anh đã nói:

"Này, hãy ra ngoài
và tận hưởng một ngày tuyệt vời đi."

Và em bỏ đi,

còn anh ở lại với Sekou.

Điều mà bây giờ anh hiểu thấu về khi ấy

là chúng ta đã nuôi dưỡng một niềm tin

cần thiết để cha mẹ cùng hiện hữu.

Và hiểu rằng em đã tin tưởng trao anh
món quà quý giá nhất của hai ta,

cũng như hiểu rằng em đã xây nên
nền tảng cho thứ quan trọng

đối với vai trò làm cha mẹ.

ER: Hiểu rõ việc cha mẹ mình chia tay
đã tác động lên chúng ta thế nào,

anh biết đấy, hai ta đã rất nhạy cảm

về chuyện ly hôn sẽ ảnh hưởng đến Sekou.

Chúng ta đã gặp khó khăn,

nhưng ta cũng tìm ra giải pháp.

Và để Sekou nói lên điều đó,

chúng ta là
bậc cha mẹ tuyệt nhất trên thế giới.

Em yêu cách thằng bé nhìn ta như vậy.

Ta đã đưa ra lựa chọn ngay từ đầu

là đồng nuôi dưỡng như đồng minh
mà không phải như kẻ thù.

Là phá vỡ quy luật độc hại

mà ta đã chứng kiến lặp đi lặp lại

mỗi khi cha mẹ mất tập trung
vào điều quan trọng nhất,

những đứa trẻ.

Họ để cho đau khổ trong tình cảm
cản trở cuộc sống.

Nhưng cuối cùng, chúng ta chung một đội,

và đó là đội của Sekou.

Anh biết đấy, em phải thừa nhận rằng,

chúng ta có một mối quan hệ khác thường

mà nhiều người không thể hiểu nổi.

Hai ta chẳng phải những con người
hay bậc cha mẹ hoàn hảo.

Nhưng ta tôn trọng vai trò của nhau
đối với cuộc sống của Sekou.

Chúng ta để thằng bé làm những điều

mà cha mẹ sẽ không bao giờ cho phép ta.

Chúng ta không để nỗi sợ của mình
đặt giới hạn lên thằng bé.

Chúng ta nuôi dưỡng tính tò mò trời sinh
về vũ trụ của thằng bé

và mối quan hệ giữa nó với thế giới.

Còn nhớ ngày đó khi chúng ta
trở về nhà sau một ngày dài làm việc,

và Sekou nhìn thấy một cái vũng ở ngoài,

một vũng bùn.

Mặc một bộ quần áo Levi mới tinh
từ đầu đến chân.

Và thằng bé nhìn thấy vũng bùn đó,
và nó với đến chỗ ấy.

Và thằng bé muốn chạm vào chỗ bùn đất,
và chúng tôi cho phép nó.

Chúng tôi cưỡng lại thôi thúc nói không,

và lấy cho thằng bé một cái xẻng,

và để cho nó cảm nhận mặt đất

đồng thời khám phá theo ý mình,
và thằng bé đã chơi

vui vẻ như một chú lợn nghịch bùn.

(Tiếng cười)

Chúng tôi nhận ra rằng
quần áo có thể giặt được,

tắm rửa sẽ tẩy sạch mọi vết bẩn,

nhưng sự phấn khởi khi được ở ngay lúc ấy,

có thể chạm vào

và ấn tượng bởi thứ
thằng bé chưa từng thấy trước đó

giá trị hơn những bộ đồ
hay cáu bẩn có thể bị rửa trôi.

Chúng tôi tiếp tục nghĩ lại
về điều gì đúng và sai

trong việc nuôi dạy.

Sekou thử thách chúng tôi mỗi ngày.

Bạn biết đấy, chúng tôi để thằng bé
trèo lên những cái ghế sofa

và vẽ lên quần áo với giày dép,

cho nó chạy khắp cửa hàng --
ừ, em làm vậy đó.

Và tôi vấp phải ánh nhìn giận dữ
từ các bà mẹ khác đang nhìn tôi

và nghĩ rằng trẻ con nên giữ yên lặng
và ngoan ngoãn ở nơi công cộng.

Tôi cũng nhận được những câu hỏi
khá là phán xét,

nhưng tôi không để tâm.

Bởi đến cuối cùng,

việc của chúng tôi là dẫn dắt Sekou
trên con đường đời,

không phải kiểm soát thằng bé.

Chúng tôi ở đây để giúp thằng bé
xác định vị thế của mình trên thế giới,

để khám phá những tài năng
tuyệt nhất nơi nó,

để hiểu tại sao thằng bé được sinh ra đời.

Chúng tôi đang nuôi dưỡng
một cậu bé da đen tự do

trong một thế giới khinh miệt
niềm vui của người da đen

và chúng tôi từ chối giới hạn thằng bé
như cách thế giới này làm.

SS: Cách nuôi dạy của chúng tôi
có thể xem như một ẩn dụ

cho hai khả năng trái ngược
như hai mặt đồng xu.

Một mặt,

là hiện thực của việc nuôi dưỡng
một cậu bé da đen trong một xã hội

xem những đứa trẻ, thân thể
và cuộc sống của người da đen

hoặc là hữu ích hoặc là có thể vứt bỏ.

Đồng thời còn một mặt khác.

Một khả năng mà hai cha mẹ
không còn ở bên nhau nữa

vẫn cùng hiện hữu, hỗ trợ lẫn nhau,

yêu thương nhau,
thể hiện tình cảm công khai

theo cách tôn trọng mối quan hệ
với con trai chúng tôi.

Và càng quan trọng hơn

chính là sức mạnh hỗ trợ đối phương
trong những giây phút yếu đuối.

Đã từng có một lần,

đó là ngày anh đi đón Sekou,
em còn nhớ lần đấy chứ?

Tôi đi đón Sekou, thằng bé học lớp Một,

và khi tôi đang đi,

một phụ huynh bước tới
và nói: "Này, Shaka.

Tôi đã thấy Oprah Winfrey gọi tên anh

trên CNN tối qua."

Cô ta đã rất phấn khích, thậm chí hồ hởi.

Tôi đã thấy sợ hãi.

Bởi tôi nghĩ rằng, chuyện gì sẽ xảy ra
nếu cô ta nói cho một phụ huynh khác,

và họ lại nói cho một cha mẹ khác,

và họ sẽ tìm hiểu về tôi,

và sẽ phát hiện ra

tôi từng ngồi tù
vì giết người cấp độ hai.

Và con họ sẽ nghe chuyện đó.

Rồi chúng đến trường,
và nói với Sekou:

"Cha cậu đã đi tù vì giết người."

Và tôi nhớ, khi trông thấy Sekou chạy ra,

tôi biết mình cần gọi cho Ebony.

Lúc gọi điện thoại, tôi giải thích
với cô ấy chuyện đã xảy ra,

Ebony bảo rằng: "Anh cần phải nói chuyện."

Sau đó tôi đã đưa Sekou về nhà,

chuẩn bị cho thằng bé đi ngủ,

và chúng ta đã nói chuyện suốt nửa tiếng.

Tôi nói cho thằng bé vì sao tôi đi tù.

Và tôi lắng nghe phản hồi từ nó.

Sau đó chúng tôi gọi mẹ thằng bé
để thực hiện nghi thức hàng đêm

khi cô ấy trao lời nguyện cầu

rồi tôi sẽ nói lời khẳng định.

Và tôi nhớ đã ôm thằng bé thật chặt.

Đồng thời tôi nhận ra tầm quan trọng
của những lời khẳng định mỗi đêm.

Và tôi xem chúng như bản đồ,
như lời dẫn lối,

như một tiêu chuẩn
để các bậc cha mẹ khác có thể bảo vệ

và tiếp thêm sức mạnh cho con mình,

đặc biệt là trong một thế giới
mà việc đó thì vô cùng khó khăn.

Với chúng tôi, đồng nuôi dưỡng
thì cần nhiều hơn là

việc lên lịch đưa đón đến trường,

ngày vui chơi,

lựa chọn quần áo mặc,
đồ ăn cho thằng bé.

Với chúng tôi, đó là về việc
giúp đỡ nhau gánh vác trọng trách,

tháo gỡ muộn phiền,

và hiện diện trên thế giới
theo cách ngợi khen vẻ đẹp

của con trai chúng tôi.

Và vì những lý do ấy
mà chúng tôi nói lời khẳng định.

ER: Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ
mình sẽ đứng ở đây.

Nhưng chúng tôi đang ở đây.

Và chúng tôi hi vọng rằng
cách mình xuất hiện vì Sekou

và vì đối phương

là hình mẫu cho việc
đồng nuôi dưỡng thành công.

Chúng tôi muốn tất cả cùng tham gia
nghi thức tự khẳng định hàng đêm

mà Shaka làm với Sekou
mỗi tối trước giờ đi ngủ.

SS: Này

(Vỗ tay)

SS: Tôi vĩ đại.
Sekou: Tôi vĩ đại.

SS: Tôi tuyệt vời.
Sekou: Tôi tuyệt vời.

SS: Tôi kì diệu.
Sekou: Tôi kì diệu.

SS: Tôi thấu hiểu.
Sekou: Tôi thấu hiểu.

SS: Tôi tốt bụng.
Sekou: Tôi tốt bụng.

SS: Tôi yêu thương.
Sekou: Tôi yêu thương.

SS: Tôi quan tâm.
Sekou: Tôi quan tâm.

SS: Tôi thú vị.
Sekou: Tôi thú vị.

SS: Tôi tài giỏi.
Sekou: Tôi tài giỏi.

SS: Tôi người lớn.
Sekou: Tôi người lớn.

SS: Tôi là một người lính.
Sekou: Tôi là một người lính.

SS: Tôi là một chiến binh.
Sekou: Tôi là một chiến binh.

SS: Tôi là Sekou.
Sekou: Tôi là Sekou.

(Hoan hô và vỗ tay)

ER: Làm tốt lắm con trai.