-
Gəlin 0,15-i
adi kəsr şəklində yazaq.
-
İlk olaraq bu ədədin
mərtəbə
-
vahidlərinə baxmalıyıq.
-
Belə ki, bu 1 ondabirlər
mərtəbəsindədir.
-
Bunu, 1 vur 1/10 kimi
düşünə bilərik.
-
Bu 5 isə yüzdəbirlər
mərtəbəsindədir.
-
Bunu 5 vur 1/100 kimi
düşünə bilərik.
-
Əgər bunu yenidən yazsaq,
-
bu 1, 1 vur 1/10
deməkdir,
-
elə isə 1/10 üstəgəl--
-
bu 5, 5 vur 1/100
deməkdir,
-
elə isə üstəgəl 5/100.
-
Əgər bunları toplamaq
istəsək,
-
ortaq məxrəc tapmalıyıq.
-
Ortaq məxrəc 100-dür.
-
100, ən kiçik ortaq
bölünəndir.
-
100, həm 10-a, həm də 100-ə
bölünür.
-
Bu, 100-də nəsə
-
üstəgəl 100-də nəsə yaza bilərik.
-
Bu dəyişməyəcək.
-
Bu, 5/100-dür.
-
Əgər burada məxrəci
-
10-a vursaq, o zaman
-
surəti də gərək
10-a vuraq.
-
Elə isə bu, 10/100
edəcək.
-
İndi cəmi tapa bilərik.
-
Bu ikisini toplasaq,
5 üstəgəl 10, deməli, 15/100 edir.
-
Ancaq bunu daha tez də
-
edə bilərdik.
-
Belə ki, bu ədədin
ən kiçik mərtəbəsi
-
yüzdəbirlərdir.
-
Buna onda bir demək
əvəzinə,
-
yüzdə on deyə bilərik
-
və ya buna bütövlükdə
yüzdə on beş deyə bilərik.
-
İndi isə əgər bunu sadələşdirsək,
-
surət və məxrəc
-
5-ə bölünür.
-
Elə isə gəlin ikisini də 5-ə
bölək.
-
Surətdə, 15 böl 5, bu 3 edir.
-
Məxrəcdə isə
100 böl 5, 20 edir.
-
Bu qədər.