-
Hàm số khả vi 2 lần g,
-
và đạo hàm bậc 2 g phẩy phẩy được minh họa bằng đồ thị.
-
Và bạn có thể thấy ở ngay đây.
-
Mình đang làm một bài viết,
-
trên Khan Academy, có tên là,
-
Chứng minh bằng cách sử dụng đạo hàm bậc 2.
-
Vậy ta có hàm số g ở đây.
-
Và ta có đạo hàm, không phải bậc 1,
-
mà là bậc 2 của nó,
-
được tô bằng màu nâu.
-
Tiếp theo, đề bài nói,
-
đề cho ta biết rằng,
-
4 học sinh được yêu cầu đưa ra,
-
lời chứng minh hợp lí dựa trên giải tích,
-
cho việc g có điểm uốn tại x bằng -2.
-
Từ trực giác của ta, ta thấy rằng,
-
điều này đúng.
-
Vậy x bằng -2, giờ ta hãy nhớ lại,
-
điểm uốn là gì.
-
Nó là điểm mà ta thay đổi từ lồi xuống,
-
thành lồi lên.
-
Hoặc, từ lồi lên, thành lồi xuống.
-
Hay một cách khác để nghĩ về nó,
-
là liên tưởng đến trường hợp,
-
khi hệ số góc của ta giảm rồi lại tăng,
-
hoặc tăng rồi giảm.
-
Khi ta nhìn vào đây, ta thấy,
-
hệ số góc đang giảm, nó dương,
-
nhưng nó đang giảm, giảm về 0.
-
Rồi nó tiếp tục giảm,
-
và bây giờ nó âm.
-
Nó tiếp tục giảm cho tới khi ta tới,
-
x bằng -2.
-
và rồi nó bắt đầu tăng trở lại,
-
nó bắt đầu ít âm hơn.
-
Có vẻ như nó là 0 ngay tại đây,
-
và rồi nó cứ tăng tiếp, nó trở nên,
-
dương hơn.
-
Vậy, đúng là tại x bằng -2,
-
ta đi từ lồi xuống,
-
thành lồi lên.
-
Giờ, để chứng minh sử dụng giải tích,
-
ta có thể dựa vào đạo hàm bậc 2,
-
và xem xem là nó sẽ,
-
cắt trục x ở đâu.
-
Vì khi đạo hàm bậc 2 âm,
-
nghĩa là khi đó hệ số góc đang giảm,
-
và ta đang lồi xuống.
-
Còn khi đạo hàm bậc 2 dương,
-
thì nghĩa là đạo hàm bậc 1,
-
đang tăng, và hệ số góc của hàm số g,
-
đang tăng, nghĩa là ta có lồi lên.
-
Vậy, để ý rằng, ta có đạo hàm bậc 2,
-
cắt trục x,
-
tại x bằng -2.
-
Sẽ là không đủ nếu nó chỉ bằng 0,
-
hoặc chạm vào trục x,
-
nó phải cắt truc x, phải cắt, để ta có,
-
một điểm uốn tại đó.
-
Với thông tin đó, ta hãy xem cách chứng minh,
-
của những học sinh, và xét xem,
-
nếu ta có thể,
-
đóng vai một giáo viên,
-
và nghĩ xem giáo viên sẽ nói gì,
-
cho từng cách chứng minh này.
-
Bạn đầu tiên nói rằng, đạo hàm bậc 2 của g,
-
thay đổi dấu khi x bằng với -2.
-
Chà, đó chính xác là những gì ta vừa nói tới.
-
Nếu đạo hàm bậc 2 đổi dấu,
-
trong trường hợp này, nó đi từ âm sang dương,
-
nghĩa là đạo hàm bậc 1 thay đổi từ,
-
giảm thành tăng.
-
Vậy cách chứng minh này là đúng, và nó có dựa trên,
-
giải tích.
-
Vậy, ở đây mình sẽ để là,
-
kudos, bạn đã đúng rồi.
-
Nó cắt trục x.
-
Cách nói này khá mơ hồ.
-
Cái gì cắt trục x?
-
Mình sẽ thắc mắc,
-
bạn ấy đang nói về cái gì, hàm số,
-
hay là đạo hàm bậc 1,
-
hay đạo hàm bậc 2.
-
Vậy mình sẽ để là, hãy diễn đạt rõ ràng hơn.
-
Đây không được tính là cách chứng minh đúng.
-
Mình đọc sang cái khác nhé.
-
Đạo hàm bậc 2 của g,
-
tăng tại x bằng,
-
-2.
-
Đây không phải là cách giải thích đúng,
-
cho việc vì sao ta có điểm uốn tại đó.
-
Ví dụ nhé,
-
đạo hàm bậc 2 tăng,
-
tại x bằng -2.5.
-
Đạo hàm bậc 2 cũng tăng,
-
tại x bằng với,
-
-1.
-
Nhưng bạn không có điểm uốn,
-
tại những điểm đó.
-
Vậy mình nói, cái này không giải thích được,
-
vì sao g có điểm uốn.
-
Và câu trả lời của học sinh cuối,
-
tính lồi/lõm của đồ thị g,
-
thay đổi tại x bằng -2.
-
Điều này đúng,
-
nhưng nó không phải là cách chứng minh dựa vào giải tích.
-
Ta muốn sử dụng đạo hàm bậc 2 ở đây.