Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa? - Helen M. Farrell

Zobacz pełną lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/what-is-bipolar-disorder-helen-m-farrell

Słowo dwubiegunowy oznacza "dwie skrajności". Dla wielu milionów osób
na całym świecie doświadczających choroby afektywnej dwubiegunowej życie rozbite jest pomiędzy dwiema różnymi rzeczywistościami: euforią i depresją. Co powoduje tę chorobę? Czy można ją wyleczyć? Helen M. Farrell opisuje przyczyny i sposoby leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej.

Lekcja: Helen M. Farrell, animacja: Uncle Ginger.

Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?

Dwubiegunowość oznacza dwie skrajności.

Dla milionów osób na całym świecie
doświadczających tej choroby

życie jest rozpięte pomiędzy
dwiema różnymi rzeczywistościami,

euforią i depresją.

Jest wiele odmian choroby
afektywnej dwubiegunowej,

przyjrzyjmy się kilku.

Typ I to na zmianę okresy skrajnie
podwyższonego i obniżonego nastroju,

typ II to krótsze,
mniej ekstremalne okresy euforii

pomiędzy długimi okresami depresji.

Ktoś, kto balansuje
między stanami emocjonalnymi,

często nie potrafi znaleźć równowagi
niezbędnej do normalnego życia.

Okresy skrajnie podwyższonego nastroju
w typie I to epizody maniakalne.

Jedni pacjenci czują się wtedy
rozdrażnieni, inni - niezwyciężeni.

Epizody euforii przewyższają
zwykłe poczucie radości,

powodując kłopotliwe objawy
jak rozbiegane myśli,

bezsenność,

słowotok,

impulsywne działania

i ryzykowne zachowania.

Bez leczenia epizody te
nawracają coraz częściej,

nasilają się

i trudniej z nich wyjść.

Faza depresyjna choroby
objawia się na wiele sposobów:

obniżonym nastrojem,

utratą zainteresowań,

zaburzeniami łaknienia,

poczuciem braku wartości
i nadmiernej winy,

zbyt długim lub krótkim snem,

nadpobuliwością ruchową lub powolnością

albo nieustępującymi
myślami o samobójstwie.

Na świecie około 1 do 3 procent dorosłych

doświadcza szerokiego zakresu
objawów ChAD.

Większość z nich
dobrze funkcjonuje społecznie,

a ich życie, wybory i związki

nie są zdefiniowane chorobą.

Jednakże dla wielu osób
konsekwencje są poważne.

Choroba może negatywnie wpływać
na sukcesy w szkole i pracy,

związki,

stabilność finansową

i bezpieczeństwo osobiste.

Co powoduje chorobę
afektywną dwubiegunową?

Naukowcy sądzą, że główną rolę odgrywa
zawiły system nerwowy mózgu.

Zdrowy mózg utrzymuje
mocne połączenia między neuronami

dzięki nieustającym staraniom,
by utrzymać porządek

poprzez usuwanie nieużywanych
bądź wadliwych połączeń nerwowych.

Ten proces jest ważny, ponieważ
nasze ścieżki neuronowe służą za mapę

dla wszystkiego, co robimy.

Wykorzystując rezonans magnetyczny

naukowcy odkryli, że zdolność
mózgu do utrzymania porządku

jest zaburzona u osób z ChAD.

To znaczy, że ich neurony wariują

i tworzą sieć, w której
nie można się odnaleźć.

Mając za przewodnika
jedynie sprzeczne sygnały,

ludzie z ChAD mają
anormalne myśli i zachowania.

Psychotyczne objawy

jak niezborna mowa i zachowanie,

urojenia,

paranoja

i halucynacje

mogą pojawiać się podczas
ekstremalnych faz choroby.

Łączy się to z nadmiarem
neuroprzekaźnika zwanego dopaminą.

Mimo tej wiedzy nie da się przypisać
jednej przyczyny tej chorobie.

W rzeczywistości to złożony problem.

Na przykład ciało migdałowate
mózgu odgrywa rolę w myśleniu,

pamięci długotrwałej

i przetwarzaniu emocji.

W tym obszarze mózgu czynniki
jak geny czy trauma społeczna,

mogą powodować zaburzenia
i wywoływać objawy ChAD.

Choroba często występuje rodzinnie,

więc wiemy, że w dużym stopniu
jest uwarunkowana genetycznie.

Ale to nie znaczy, że istnieje
pojedynczy gen dwubiegunowości.

Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby

zależy od interakcji
pomiędzy wieloma genami

w skomplikowanym procesie,
który nadal staramy się zrozumieć.

Przyczyny są złożone,

a diagnoza i życie z chorobą afektywną
dwubiegunową są wyzwaniem.

Mimo to da się ją kontrolować.

Leki takie jak związki litu pomagają
opanować niebezpieczne myśli i zachowania

poprzez ustabilizowanie nastroju.

Leki stabilizujące zmniejszają
anormalną aktywność w mózgu,

wzmacniając połączenia między neuronami.

Inne często stosowane leki
to leki przeciwpsychotyczne,

które zmieniają wpływ dopaminy.

Czasami w awaryjnych sytuacjach

stosuje się też terapię elektrowstrząsami,

która działa jak kontrolowany
napad drgawkowy.

Niektórzy chorzy odrzucają leczenie,

bo obawiają się, że przytłumi ich emocje

i zniszczy ich kreatywność.

Ale nowoczesna psychiatria
aktywnie próbuje temu zapobiec.

Dziś lekarze pracują
z pacjentami indywidualnie

i stosują takie połączenie
leczenia farmakologicznego z terapią.

które pozwoli im żyć
wykorzystując w pełni swój potencjał.

Oprócz leczenia osobom z ChAD

pomaga wprowadzenie prostych zmian.

Są to regularne ćwiczenia,

dobra higiena snu

i wstrzemięźliwość
od narkotyków i alkoholu,

nie wspominając o akceptacji
i wsparciu rodziny i przyjaciół.

Pamiętajcie, choroba afektywna
dwubiegunowa to schorzenie,

nie wina osoby, której dotyka,

ani cała jej tożsamość.

Można ją kontrolować

poprzez połączenie leków,
które działają wewnętrznie

postawę przyjaciół i rodziny, promującą
akceptację i zrozumienie w otoczeniu

oraz motywację osób z ChAD

do odnalezienia równowagi w życiu.