Cando comezan a importarlles aos nenos as opinións dos máis?

A partir da súa investigación sobre o desenvolvemento da primeira infancia, a psicóloga Sara Valencia Botto investiga cando (e como) os nenos comezan a cambiar as súas condutas ante a presenza doutros, e explora o que iso significa para os valores que comunicamos nas interaccións diarias. (Atentos ás graciosas imaxes dos pícaros.)

Gustaríame que tomasen un intre

en pensasen na roupa que levan agora.

Fágolles unha pregunta
profunda e filosófica:

Por que non levamos todos
pixamas cómodos xusto agora?

(Risas)

Ben, eu son psicóloga
e non unha lectora de mentes,

aínda que moita xente
pense que son o mesmo.

Podo apostar que a súa resposta
sería algo así como:

"Espérase de min que non utilice
pixama en público"

ou "Non quero que a xente pense
que son un lacazán."

Sexa como sexa, o feito de que todos
elixamos levar roupa informal de traballo,

no canto dos nosos pantalóns
de chándal favoritos

non é unha casualidade parva.

Pola contra, revela dúas características
humanas que nos definen.

A primeira é que somos conscientes
do que outras persoas valoran,

o que aprobarán ou desaprobarán,

así como non usar pixama
para este tipo de eventos.

E dúas, utilizamos esta información
para guiar o noso comportamento.

A diferenza de outras moitas especies,

os humanos somos propensos a adaptar o noso
comportamento ante a presenza doutros

para obter aprobación.

Pasamos un tempo valioso maquillándonos,

escollendo a imaxe correcta
e o filtro de Instagram,

e compoñendo ideas
que sen dúbida cambiarán o mundo

en 140 caracteres ou menos.

É evidente que a nosa preocupación
por como nos avaliarán os demais

é unha gran parte do ser humano.

Mais a pesar de ser este
unha gran característica humana

sabemos relativamente pouco
de cando e como

chegamos a preocuparnos
pola opinión dos demais.

Esta é unha gran pregunta
que require moitos estudos.

Pero o primeiro paso
para descubrir esta cuestión

é investigar cando no desenvolvemento

nos convertemos en sensibles
ás avaliacións dos outros.

Pasei os últimos catro anos
na Emory University

investigando como un bebé,

que non ten problemas para andar
polo supermercado en pixama,

se transforma nun adulto
que teme falar en público

por medo a ser xulgado negativamente.

(Risas)

Agora é normalmente
cando a xente me pregunta:

"Como investigas exactamente ese tema?

Os bebés non poden falar, non si?"

Ben, se o meu marido estivese aquí agora,

el diríalles que entrevisto os bebés,

porque preferiría non dicir
que a súa muller experimenta con nenos.

(Risas)

En realidade,
deseño experimentos para nenos,

normalmente en forma de xogos.

O psicólogo do desenvolvemento
Philippe Rochat e eu

deseñamos un "xogo"
chamado "A tarefa do robot"

para explorar cando os nenos
comezan a ser sensibles

á avaliación dos outros.

En concreto, a tarefa do robot captura
cando os nenos, como os adultos,

modifican estratexicamente
o seu comportamento cando outros os miran.

Para iso, mostramos aos nenos
de 14 a 24 meses

como activar un robot de xoguete,

e algo importante:
asignamos un valor positivo,

dicindo: "Guau!, non é xenial?"

ou un valor negativo,
dicindo: "Oh, oh. Epa, non"

despois de premer o mando a distancia.

Despois desta demostración,

invitamos aos nenos
a xogar co mando a distancia,

e logo mirámolos

ou nos damos a volta
e finximos ler unha revista.

A idea era que se antes dos 24 meses,

os nenos xa son de verdade
sensibles á avaliación dos outros,

entón o seu modo de usar
o botón debería estar influído

non só por ser ou non observados

senón tamén polos valores
que o experimentador expresou

sobre premer o mando.

Entón por exemplo:

esperaríamos que os nenos xogasen
co mando positivo significativamente máis

se estivesen sendo observados

pero logo optasen por explorar
o mando negativo

cando ninguén estivese mirando.

Para captar realmente este fenómeno,
fixemos tres variacións do estudo.

O primeiro estudo exploraba como os bebés
se implicaban cun xoguete novo

se non se daban valores ou instrucións.

Só mostramos aos nenos
cómo activar o robot de xoguete,

pero non lle asignabamos valor,

e tampouco lles dixemos
que podían xogar co control remoto,

dándolles unha situación
realmente ambigua.

No segundo estudo,

incorporamos os dous valores,
un positivo e un negativo.

E no último estudo, tivemos
dous experimentadores e un mando.

Un experimentador expresaba un valor
negativo ao premer o mando,

dicindo: "Uf, o xoguete moveuse"

e o outro experimentador
expresaba un valor positivo, dicindo:

"Hurra, o xoguete moveuse."

E así reaccionaron os nenos
ante estes tres diferentes escenarios.

No primeiro estudo, a situación ambigua,

eu estou mirando a nena.

Ela non parece demasiado interesada
en presionar o mando.

Mais unha vez que me dou a volta --

agora está lista para xogar.

(Risas)

Aquí non estou mirando a nena.

Está moi centrada.

Doume a volta.

(Risas)

Non facía nada, non si?

No segundo estudo, o dos dous mandos,

un co valor positivo e outro co negativo.

Aquí estou observando a nena.

E o mando laranxa é o negativo.

Ela só está mirando arredor,
para min e xogando.

Entón dou a volta ...

(Risas)

Iso é a polo que ela vai.

Aquí non estou mirando ao neno.

El quere que a nai xogue con iso, ¿non?

Coller unha ruta máis segura.

Doume a volta ...

(Risas)

E tampouco estaba facendo nada.

Si, séntese raro.

(Risas)

Todos coñecemos
esa mirada de esguello, non?

No terceiro estudo,
os dous experimentadores e un mando.

O experimentador que reaccionou
negativamente ao presionar o mando

esta a mirar a nena agora.

Séntese un pouco rara, non sabe que facer,
confía na nai.

E entón, ela dáse a volta

para que o experimentador que tivo
unha resposta positiva a vexa.

Todo despexado,
agora está lista para xogar.

(Risas)

Así que, como os datos suxiren,

descubrimos que o comportamento
de premer o botón

estaba moi influenciado polos valores
e instrucións do experimentador.

Porque no primeiro estudo,
os nenos non sabían

o que sería avaliado
positivamente ou negativamente,

e tendían a tomar a ruta máis segura

e agardar a que me virase
para presionar o mando.

Os nenos do segundo estudo

optaban por presionar o mando positivo
de xeito máis significativo cando os vía,

pero unha vez me viraba,

inmediatamente tomaban o mando negativo
e comezaban a xogar con el.

Algo importante: nun estudo de control,

onde eliminamos
os diferentes valores dos mandos --

e só dixemos: "Oh, vaites!"
despois de presionar calquera dos mandos -

vimos que o comportamento dos nenos
xa non difería entre as condicións,

o que suxire que foron os valores
que lles demos aos dous mandos

o que impulsou o comportamento
no estudo anterior.

E por último, pero non menos importante,

os nenos do terceiro estudo optaron
por presionar máis un mando

cando o experimentador que expresaba
un valor positivo estaba mirando,

ao contrario do experimentador
que expresara un valor negativo.

Non casualmente,

tamén en torno a esta idade
os nenos comezan a ter vergoña

en situacións que poidan implicar
unha avaliación negativa,

como mirarse no espello

e notar unha mancha no nariz.

O equivalente a ter espinaca nos dentes,
para os adultos.

(Risas)

Entón, que podemos dicir
en función destes achados?

Ademais do feito de que os bebés son
moi moi, moi arteiros.

(Risas)

Dende moi cedo, os nenos, coma os adultos,

son sensibles aos valores que poñemos
en obxectos e comportamentos.

E empregan estes valores
para orientar o seu comportamento.

Sexamos conscientes ou non,

estamos comunicando constantemente
valores aos que nos rodean.

Non me refiro a valores
como "ser amable" ou "non roubar",

aínda que eses son certamente valores.

Refírome a que amosamos a outros,
especialmente aos nosos fillos,

o que é agradable, valioso e loable,
e o que non.

E moitas das veces,

facémolo sen sequera decatarnos.

Os psicólogos estudan o comportamento
para explorar o contido da mente,

porque o noso comportamento
adoita reflectir as nosas crenzas,

os nosos valores e os nosos desexos.

Aquí en Atlanta, todos cremos o mesmo.

Que a Coca-Cola é mellor que a Pepsi.

(Aplausos)

Isto podería ter que ver co feito de que
a Coca-Cola se inventou en Atlanta.

Pero independentemente,

esta crenza exprésase no feito de que
a maioría da xente elixirá beber Coca-Cola

Do mesmo xeito,

comunicamos un valor

cando louvamos as nenas

polo seu pelo bonito
ou o seu bonito vestido,

e aos nenos, pola súa intelixencia.

Ou cando eliximos ofrecer doces,
en vez de alimentos nutritivos,

como recompensa polo bo comportamento.

Nenos e adultos somos
incriblemente eficaces

captando valores
nestes comportamentos sutís.

E á súa vez, isto acaba configurando
o seu propio comportamento.

A investigación
que compartín hoxe con vós

suxire que esta capacidade
xorde moi cedo no desenvolvemento,

antes incluso de poder dicir
unha oración completa

ou de deixar o cueiro.

E vólvese unha parte integrante
de quen somos de adultos.

E antes de marchar,

quero invitalos a contemplar os valores

que transmitimos
nas interaccións cotiás,

e como poden estar configurando
o comportamento dos que os rodean.

Por exemplo, que valor se está a emitir

cando pasamos máis tempo
sorríndolle ao noso teléfono

que sorrindo con outra xente?

Consideren así mesmo como os que o rodean
formaron o seu comportamento,

de formas que pode
non ter considerado antes.

Para volver á nosa sinxela ilustración,

prefiren de verdade Coca-Cola a Pepsi?

ou foi esta preferencia motivada
polo que outros ao seu redor valoraban?

Os pais e os profesores
teñen sen dúbida o privilexio

de dar forma ao comportamento dos nenos.

Pero é importante lembrar

que a través dos valores que transmitimos
en interaccións sinxelas do día a día,

todos temos o poder de conformar
o comportamento dos que nos rodean.

Grazas.

(Aplausos)