Μπέτσι Μάνσον: Ελπίδα μέσα από τις φωτογραφίες.

Μετά το σεισμό και το τσουνάμι που χτύπησε την Ιαπωνία το 2011, ανάμεσα στα συντρίμμια, είχαν χαθεί και καταστραφεί φωτογραφίες οικογενειών και αγαπημένων προσώπων. Η Μπέτσι Μανσον, επαγγελματίας στη διόρθωση και επιμέλεια φωτογραφιών, μαζί με άλλους ντόπιους εθελοντές και ένα δίκτυο συναδέλφων από όλο τον κόσμο που δημιούργησε στο ίντερνετ, βοήθησε στον καθαρισμό και τη διόρθωσή τους, χαρίζοντας πίσω μοναδικές αναμνήσεις στους ιδοκτήτες τους.

Πριν το Μάρτιο του 2011, έκανα διορθώσεις σε φωτογραφίες

και είχα σαν βάση την Νέα Υόρκη.

Είμαστε χλωμά, γκρίζα πλάσματα.

Κρυβόμαστε σε σκοτεινά δωμάτια, χωρίς παράθυρα

και γενικά αποφεύγουμε το φως του ήλιου.

Κάνουμε αδύνατα μοντέλα να δείχνουν πιο αδύνατα, άψογα δέρματα ακόμα πιο άψογα,

και το αδύνατο, δυνατό,

και ο τύπος μας κατακρίνει συνέχεια,

αλλά, στην πραγματικότητα, κάποιοι από εμάς είμαστε ταλαντούχοι καλλιτέχνες

με μεγάλη εμπειρία

και αληθινή εκτίμηση για την εικόνα και τη φωτογραφία.

Στις 11 Μαρτίου του 2011, όπως όλοι, παρακολούθησα από το σπίτι

τα τραγικά συμβάντα όπως εξελίχτηκαν στην Ιαπωνία.

Αμέσως μετά, μια οργάνωση στην οποία συμμετείχα ως εθελόντρια,

τα «Χέρια παντού» βρέθηκαν εκεί μέσα σε λίγες μέρες

και πήραν μέρος στην προσπάθειες διάσωσης.

Όπως εκατοντάδες άλλοι εθελοντές, το ίδιο κι εγώ,

καταλάβα ότι δεν μπορούμε απλά να καθήσουμε στο σπίτι,

κι έτσι αποφάσισα να τους ακολουθήσω για 3 εβδομάδες.

Στις 13 Μαίου, έφτασα στην πόλη του Οφουνάτο.

Είναι ένα μικρό ψαροχώρι στην περιφέρεια του Ιγουάτε,

με περίπου 50.000 κατοίκους,

ένα από τα πρώτα που χτυπήθηκε από το κύμα.

Εκεί τα νερά έφτασαν σε ύψος

πάνω από 24 μέτρα,

και διέσχισαν πάνω απο 2 μίλια στα ενδότερα.

Όπως μπορείτε να φανταστείτε, η πόλη είχε καταστραφεί.

Ανασύραμε συντρίμμια από κανάλια και χαντάκια.

Καθαρίσαμε σχολεία. Ξελασπώσαμε σπίτια

για να είναι έτοιμα για ανοικοδόμηση και ανακατασκευή.

Καθαρίσαμε τόνους χαλασμένων ψαριών και σκελετών

από τις τοπικές ιχθυοπαραγωγικές μονάδες.

Λερωθήκαμε και το λατρέψαμε.

Επί εβδομάδες, εθελοντές και ντόπιοι

έβρισκαν παρόμοια πράγματα.

Έβρισκαν φωτογραφίες και συλλογές φωτογραφιών,

μηχανές και κάρτες ηλεκτρονικής αποθήκευσης.

Όλοι έκαναν το ίδιο.

Τα μάζευαν και τα έδιναν σε

διάφορα μέρη τριγύρω σε διάφορες πόλεις για ασφαλή αποθήκευση.

Σε αυτό το σημείο διαπίστωσα

ότι αυτές οι φωτογραφίες αποτελούσαν ένα μεγάλο μέρος

της απώλειας που αυτοί οι άνθρωποι αισθάνθηκαν σε προσωπικό επίπεδο.

Τρέχοντας για να σωθούν από το κύμα και να σώσουν τη ζωή τους,

ό,τι είχαν

το άφησαν πίσω.

Στο τέλος της πρώτης μου εβδομάδας εκεί,

βοήθησα ένα κέντρο εκκένωσης στην πόλη.

Βοήθησα να καθαριστούν τα κοινά λουτρά,

αυτές οι τεράστιες μπανιέρες.

Αυτό ήταν και το μέρος όπου

το κέντρο εκκένωσης μάζευε και τις φωτογραφίες.

Εκεί ο κόσμος τις παρέδιδε

και εγώ αισθανόμουν περήφανη που με εμπιστεύτηκαν

να τους βοηθήσω να τις καθαρίσουμε.

Ήταν συγκινητικό και με ενέπνεε,

και πάντα μου έλεγαν να σκέφτομαι χωρίς παρωπίδες,

αλλά όταν πραγματικά έβγαλα τις παρωπίδες

κάτι έγινε.

Καθώς κοιτούσα τις φωτογραφίες

κάποιες τόσο παλιές όσο εκατό χρόνων,

κάποιες ήταν ακόμα στον φάκελο από την εμφάνισή τους,

δεν μπορούσα να μην σκεφτώ σαν διορθωτής φωτογραφιών

ότι δηλαδή θα μπορούσα να διορθώσω αυτό το δάκρυ και να εξαλείψω την γρατζουνιά,

και ήξερα εκατοντάδες ανθρώπους που θα έκαναν το ίδιο.

Έτσι, εκείνο το βράδυ, μέσω του Φέισμπουκ αναζήτησα

κάποιους από αυτούς και μέχρι το επόμενο πρωί

η ανταπόκριση ήταν τόσο ενθουσιώδης και θετική,

που ήξερα ότι έπρεπε να το δοκιμάσουμε.

Έτσι αρχίσαμε να διορθώνουμε φωτογραφίες.

Αυτή ήταν η πρώτη.

Δεν ήταν ιδιαίτερα κατεστραμμένη, αλλά το σημείο όπου το νερό

είχε αποχρωματίσει το πρόσωπο του κοριτσιού

έπρεπε να διορθωθεί με ακρίβεια και λεπτομέρεια.

Αλλιώς αυτό το μικρό κορίτσι δεν θα δείχνει το ίδιο

πλέον, και σίγουρα θα ήταν τόσο τραγικό

όσο αν είχε καταστραφεί η ίδια η φωτογραφία.

(Χειροκροτήματα)

Με τον καιρό, περισσότερες φωτογραφίες έρχονταν, ευτυχώς,

και περισσότεροι από μας χρειάζονταν

κι έτσι πάλι μέσω Φέισμπουκ και Λίνκντιν έκανα επαφές

και μέσα σε πέντε μέρες, 80 άτομα προσφέρθηκαν να βοηθήσουν

από 12 διαφορετικές χώρες.

Μέσα σε δύο εβδομάδες, είχα 150 άτομα

που ήθελαν να συμμετάσχουν.

Μέχρι τον Ιούλιο, στην Ιαπωνία επεκταθήκαμε

από την γειτονική πόλη Ρικουζεντάκατα,

πιο βόρεια σε μια πόλη που λέγεται Γιάμαντα.

Μια φορά την εβδομάδα στήναμε το σύστημα σαρώματος

στις προσωρινές βιβλιοθήκες φωτογραφιών που είχαν στηθεί

και όπου ο κόσμος έπαιρνε τις φωτογραφίες του.

Οι ηλικιωμένες κυρίες μερικές φορές δεν είχαν δει σαρωτή φωτογραφιών

αλλά μέσα σε δέκα λεπτά ψάχοντας την χαμένη τους φωτογραφία

μας την έδιναν, την σαρώναμε,

την ανεβάζαμε σε ένα δίκτυο, θα την κατέβαζε

κάποιος ξένος

κάπου στην άλλη άκρη της γης,

και θα άρχιζε η διόρθωση.

Αλλά ο χρόνος που απαιτούνταν για να επιστραφεί

είναι μια άλλη ιστορία,

και εξαρτώνταν ασφαλώς από την ζημιά που είχε γίνει.

Θα μπορούσε να πάρει μία ώρα, εβδομάδες

ή και μήνες.

Σε αυτή την φωτογραφία, το κιμονό έπρεπε στην ουσία να σχεδιαστεί στο χέρι

ή να κολληθεί, ενώνοντας τα σημεία του χρώματος

και τις λεπτομέρεις που το νερό δεν είχε καταστρέψει.

Απαιτούνταν πολύς χρόνος.

Τώρα, όλες αυτές οι φωτογραφίες είχαν καταστραφεί από το νερό,

βυθισμένες σε θαλασσινό νερό, καλυμμένες από βακτήρια,

στην αποχέτευση, καμιά φορά σε λάδια, το οποίο με τον καιρό

θα συνεχίσει να τις καταστρέφει,

κι έτσι ο καλός καθαρισμός στο χέρι ήταν ένα μεγάλο κομμάτι του έργου.

Δεν μπορούσαμε να επιμεληθούμε τις φωτογραφίες αν δεν ήταν καθαρές,

στεγνές και έτοιμες για διόρθωση.

Τώρα, ήμασταν τυχεροί με τον καθαρισμό στο χέρι.

Είχαμε μια καταπληκτική κυρία, από το μέρος εκεί, που μας καθοδηγούσε.

Είναι αρκετά εύκολο να κάνεις πιο μεγάλη ζημιά σε αυτές τις φωτογραφίες.

Όπως είχε πει μια φορα η ομαδάρχισσά μου Γουίν,

είναι σαν να κάνεις τατουάζ σε κάποιον.

Δεν έχεις άλλη ευκαιρία να το δουλέψεις κι άλλο.

Η κυρία που μας έφερε αυτές τις φωτογραφίες ήταν τυχερή

όσον αφορά τις φωτογραφίες.

Είχε αρχίσει να τις καθαρίζει η ίδια στο χέρι και σταμάτησε

όταν διαπίστωσε ότι τους έκανε μεγαλύτερη ζημιά.

Είχε επίσης αντίτυπα.

Μέρη στη φωτογραφία όπως εκεί που φαίνεται ο σύζυγός της και το πρόσωπό της, τα οποία

θα ήταν τελείως αδύνατον να διορθωθούν

μπορέσαμε και τα βάλαμε μαζί σε μια ωραία φωτογραφία

και την ξαναφτιάξαμε.

Όταν ήρθε να παραλάβει τις φωτογραφίες,

μοιράστηκε με εμάς λίγο την ιστορία της.

Οι φωτογραφίες της βρέθηκαν από τους συναδέλφους του άντρα της

στο τοπικό πυροσβεστικό τμήμα, στα συντρίμμια,

πολύ μακριά από εκεί που βρισκόταν το σπίτι της,

και τον αναγνώρισαν σε αυτές.

Την ημέρα του τσουνάμι, είχε την ευθύνη να

κρατήσει τις πύλες του τσουνάμι κλειστές.

Έπρεπε να πάει κοντά στο νερό, όταν ακούστηκαν οι σειρήνες.

Τα δύο μικρά της αγόρια, όχι τοσο μικρά πια, τα δύο λοιπόν της αγόρια

ήταν στο σχολείο, σε ξεχωριστά σχολεία.

Το ένα το βρήκε το κύμα.

Της πήρε μια εβδομάδα να τους βρει όλους ξανά

και να μάθει ότι όλοι είχαν επιζήσει.

Την ημέρα που της έδωσα τις φωτογραφίες ήταν

η μέρα των γενεθλίων του γιού της που έκλεινε τα 14.

Γι' αυτήν, παρά όσα συνέβησαν, αυτές οι φωτογραφίες

ήταν το τέλειο δώρο γι' αυτόν,

κάτι που θα μπορούσε να κοιτάει ξανά και να θυμάται

ανέπαφο από την μέρα εκείνη του Μαρτίου

όταν τα πάντα στην ζωή του είχαν αλλάξει

ή καταστραφεί.

Έξι μήνες μετά, στην Ιαπωνία

1.100 εθελοντές πέρασαν στα «Χέρια παντού»,

βοηθώντας στον καθαρισμό

πάνω από 135.000 φωτογραφιών,

η πλειοψηφία (Χειροκροτήματα)

των οποίων βρήκε τους ιδιοκτήτες τους ξανά,

πολύ σημαντικό.

Πάνω από πεντακόσιοι εθελοντές παγκοσμίως

μας βοήθησαν να δώσουμε σε 90 οικογένειες εκατοντάδες φωτογραφίες πίσω

πλήρως διορθωμένες.

Σε αυτό το διάστημα ξοδέψαμε περίπου

χίλια δολάρια σε εξοπλισμό και υλικό,

στην πλειοψηφία μελάνια εκτυπωτών.

Συνέχεια φωτογραφίζουμε.

Η φωτογραφία είναι μια ανάμνηση κάποιου ή για κάτι,

ένα μέρος, μια σχέση, ένα αγαπημένο πρόσωπο.

Μας κρατάνε τις αναμνήσεις και τις ιστορίες,

το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να αρπάξουμε

και το πρώτο πράγμα που θα ψάχναμε.

Αυτό ήταν το έργο,

για την αποκατάσταση αυτών των μικρών κομματιών της ανθρωπότητας,

χαρίζοντας πίσω σε κάποιον αυτό το δεσμό.

Όταν μια φωτογραφία μπορεί να επιστραφεί έτσι,

κάνει τεράστια διαφορά

στις ζωές αυτών των ανθρώπων.

Το έργο αυτό άλλαξε και τη δική μας τη ζωή, σαν διορθωτές.

Για κάποιους, τους χάρισε ένα δεσμό

με κάτι μεγαλύτερο, το να δίνεις,

με το ταλέντο τους

πέρα από τα αδύνατα μοντέλα και τα άψογα δέρματα.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω διαβάζοντας ένα μήνυμα

της Σίντυ,

την ημέρα που γύρισα από την Ιαπωνία, μετά από έξι μήνες.

«Ενώ δούλευα, σκεφτόμουν τους ανθρώπους

και τις ιστορίες που εκπροσωπούσαν οι εικόνες.

Μια, συγκεκριμένα, που είχε γυναίκες όλων των ηλικιών,

γιαγιά μέχρι ένα κοριτσάκι, όλες γύρω από ένα μωρό,

με συγκίνησε, γιατί μια παρόμοια φωτγραφία από την οικογένειά μου,

την γιαγιά μου, την μητέρα μου, εμένα,

κι ένα νεογέννητο, κρέμεται στον τοίχο μας.

Σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές,

οι βασικές μας ανάγκες είναι οι ίδιες, έτσι δεν είναι»;

Σας ευχαριστώ. (Χειροκροτήματα)

Χειροκροτήματα