< Return to Video

ကာဘူကီ။ အများပြည်သူတွေရဲ့ ပြဇာတ်ဆန်တဲ့ အနုပညာ။ Amanda Mattes

  • 0:07 - 0:09
    ချက်ပြုတ်နည်းနဲ့ သိုင်းပညာလို အစဉ်အလာ
  • 0:09 - 0:10
    ဂျပန် ယဉ်ကျေးမှုရဲ့
  • 0:10 - 0:12
    အရိပ်လက္ခဏာတွေဟာ
  • 0:12 - 0:14
    ကမ္ဘာတစ်လွှားမှာ လူသိများပါတယ်။
  • 0:14 - 0:16
    ကာဘူကီဟာ ဂန္ထဝင် သဘင် ဖျော်ဖြေမှုရဲ့
    ပုံစံတစ်ခုပါ။
  • 0:16 - 0:19
    အနောက်တိုင်းမှာ ကောင်းစွာ
    နားမလည်နိုင်လောက်ပေမဲ့
  • 0:19 - 0:21
    ပြောင်းလဲခဲ့တာ နှစ် ၄၀၀ ကျော်ရှိပြီး
  • 0:21 - 0:25
    ယနေ့တိုင် ဩဇာလွှမ်းမှုနဲ့ လူကြိုက်များမှု
    ကို ထိန်းသိမ်းထားဆဲပါ။
  • 0:25 - 0:26
    ကာဘူကီဆိုတဲ့ စကားလုံးက
  • 0:26 - 0:28
    ဂျပန် ကြိယာ 'ကာဘုကု'ကနေ ဆင်းသက်လာပြီး
  • 0:28 - 0:31
    သာမန်မှ ကွဲထွက်မှု (သို့) တစ်မူထူးမှုလို့
    အနက်ရတယ်။
  • 0:31 - 0:34
    ၎င်းရဲ့သမိုင်းက ၁၇ ရာစု အစောပိုင်း
    ကျိုတိုမှာ စတင်ခဲ့တယ်။
  • 0:34 - 0:37
    အဲဒီမှာ အိဇုမို နို အိုကုနီလို့ အမည်ရတဲ့
    ဗိမာန် အပျိုတော်ဟာ
  • 0:37 - 0:41
    မြို့ရဲ့ခြောက်သွေ့တဲ့ Kamo
    မြစ်ကြမ်းပြင်ကို ဇာတ်စင်အဖြစ် သုံးခဲ့တယ်။
  • 0:41 - 0:43
    သူ့ဗုဒ္ဓဘာသာ ဆုတောင်းစာတွေရဲ့
    ရဲဝံ့တဲ့ပြက်လုံးတွေဟာ ပျော်စရာ၊
  • 0:43 - 0:46
    ဖမ်းစားနိုင်တယ်လို့
    ထင်တဲ့ ဖြတ်သွားဖြတ်လာတွေအတွက်
  • 0:46 - 0:48
    ​ထူးခြားတဲ့ အကတွေကို ဖျော်ဖြေဖို့ပါ။
  • 0:48 - 0:50
    မကြာခင်မှာတော့ အခြားဇာတ်အဖွဲ့တွေဟာ
  • 0:50 - 0:52
    ပုံစံတူ စတင်ဖျော်ဖြေလာတော့့
  • 0:52 - 0:53
    ကာဘူကီဟာ သာမန်လူတွေကို
  • 0:53 - 0:56
    ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့
    ဂျပန်ရဲ့ ပထမဆုံး ပြဇာတ်ဆန်တဲ့
  • 0:56 - 0:57
    ဖျော်ဖြေမှု ပုံစံအဖြစ် သမိုင်းတွင်ခဲ့တယ်။
  • 0:57 - 1:00
    မျက်နှာဖုံးတွေအစား မိတ်ကပ်(သို့)
    keshou နဲ့
  • 1:00 - 1:02
    မျက်နှာ အမူအရာတွေကို အမှီပြုရင်း၊
  • 1:02 - 1:04
    ရှေးရိုးပုံပြင်တွေထက် သမိုင်းဖြစ်ရပ်တွေနဲ့
  • 1:04 - 1:07
    နေ့စဉ်ဘဝကို အာရုံစိုက်ခြင်းအားဖြင့်
  • 1:07 - 1:08
    ကာဘူကီဟာ 'နို' လို့ခေါ်တဲ့
  • 1:08 - 1:10
    အထက်တန်းစား သဘင် ပုံစံကနေ
  • 1:10 - 1:12
    ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး
  • 1:12 - 1:14
    အီဒိုခေတ်အတွင်းက လူမှုအဖွဲ့အစည်းမှာ
    ရှိတဲ့ ထူးခြားတဲ့
  • 1:14 - 1:16
    တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုကို ပံ့ပိုးပေးတယ်။
  • 1:16 - 1:19
    ပထမတော့ အကကို အမျိုးသမီးတွေသာ
    လေ့ကျင့်ခဲ့ပြီး
  • 1:19 - 1:22
    အများအားဖြင့် Onna-Kabuki လို့
    ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုခဲ့တယ်။
  • 1:22 - 1:25
    မကြာခင်မှာ စုပေါင်းဖျော်ဖြေမှုတစ်ခု
    အဖြစ် ပြောင်းလဲကာ
  • 1:25 - 1:27
    လက်ဘက်ရည်ပွဲတွေမှာ ပုံမှန်
    ဆွဲဆောင်မှုဖြစ်လာတယ်။
  • 1:27 - 1:30
    လူတန်းစားအားလုံးက ပရိတ်သတ်တွေကို
    ဆွဲဆောင်ရင်းပါ။
  • 1:30 - 1:33
    ဒီနေရာမှာ Onna-Kabuki တွေဟာ မကြာခဏ
    မတော်တရော် ပြက်လုံးဖြစ်တာက
  • 1:33 - 1:35
    ဂေရှာမယ်တွေလိုပဲ သီဆိုတာနဲ့
    ကတဲ့ အရည်အချင်းတွေကို
  • 1:35 - 1:37
    ပြသဖို့ ဖျော်ဖြေရုံသာမက
  • 1:37 - 1:40
    အလားအလာရှိတဲ့ ဖောက်သည်တွေကို
    သူတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်တွေကိုပါ ကြော်ငြာတာပါ။
  • 1:40 - 1:43
    ၁၉၂၉ မှာ ရှေးရိုးစွဲ
    တိုကူဂါဝါ ရှိုဂွန်တွေရဲ့
  • 1:43 - 1:45

    တားမြစ်မှုတစ်ခုက
  • 1:45 - 1:48
    သရုပ်ဆောင်တွေအဖြစ် ကောင်လေးတွေ
    ပါဝင်တဲ့ Wakashu-Kabuki
  • 1:48 - 1:50
    ပေါ်ထွန်းမှုကို ဦးတည်စေခဲ့တယ်။
  • 1:50 - 1:53
    ဒါပေမဲ့ ဒါလည်း အလားတူ အကြောင်း
    တွေနဲ့ တားမြစ်ခံခဲ့ရတဲ့အခါ
  • 1:53 - 1:55
    အမျိုးသားတွေ ဖျော်ဖြေတဲ့ Yaro-Kabuki ဆီ
  • 1:55 - 1:56
    အကူအပြောင်းရှိခဲ့တယ်။
  • 1:56 - 1:59
    အမျိုးသမီးအခန်းမှာ
    သရုပ်ဆောင်တဲ့ onnagata အတွက်
  • 1:59 - 2:01
    အနုစိတ် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အဝတ်အစားနဲ့
  • 2:01 - 2:02
    မိတ်ကပ်တွေ လိုအပ်လာပါတယ်။
  • 2:02 - 2:04
    ကာဘူကီကိုထိန်းဖို့
    အစိုးရကြိုးပမ်းမှုတွေဟာ
  • 2:04 - 2:06
    ဖျော်ဖြေသူတွေရဲ့ လိင်(သို့) အသက်မှာ
  • 2:06 - 2:08
    တားမြစ်မှုတွေနဲ့ အဆုံးသတ်မသွားဘူး။
  • 2:08 - 2:09
    တိုကူဂါဝါ စစ်အုပ်စု
  • 2:09 - 2:11
    (သို့) Bakufu ဟာ
  • 2:11 - 2:13
    ကွန်ဖြူးရှပ် စံတွေနဲ့ လောင်စာဖြည့်ပြီး
  • 2:13 - 2:14
    မကြာခဏတော့ အဝတ်အစား ရက်ထည်တွေ၊
  • 2:14 - 2:15
    ဇာတ်စင် အပြင်အဆင်တွေနဲ့
  • 2:15 - 2:17
    ဇာတ်ကွက်အကြောင်းအရာမှာ
  • 2:17 - 2:19
    အရေးယူမှုတွေကို ဥပဒေပြုခဲ့တယ်။
  • 2:19 - 2:20
    တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ
  • 2:20 - 2:22
    ကာဘူကီဟာ အနုစိတ် ဆင်ထားတဲ့ ရုပ်သေးရုံ
  • 2:22 - 2:24
    ပုံစံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Bunraku နဲ့ နီးစပ်စွာ
  • 2:24 - 2:26
    ဆက်နွယ်ပြီးဩဇာလွှမ်းခံခဲ့ရတယ်။
  • 2:26 - 2:28
    ဒီဩဇာလွှမ်းမှုတွေကြောင့်
  • 2:28 - 2:30
    တစ်ခါက ပင်ကိုသဘောဆောင်တဲ့
    တစ်ခန်းရပ် အကဟာ
  • 2:30 - 2:33
    စနစ်တကျတည်ဆောက်ထားတဲ့
    ငါးခန်း ပြဇာတ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားတယ်။
  • 2:33 - 2:37
    မကြာခဏတော့ ကွန်ဖြူရှပ် ဒဿနရဲ့
    သက်ဝင်ယုံကြည်မှုတွေကို အခြေခံပါတယ်။
  • 2:37 - 2:41
    ၁၈၆၈ မတိုင်မီ တိုကူဂါဝါ
    ရှိုဂွန်တွေ ကျဆုံးပြီး
  • 2:41 - 2:43
    မေဂျီ ဧကရာဇ် အာဏာ ပြန်ရတဲ့အခါ
  • 2:43 - 2:46
    ဂျပန်ဟာ Sakoku (သို့)အခြားနိုင်ငံတွေကနေ
    အထီးကျန်နေခြင်းကို
  • 2:46 - 2:47
    ကျင့်သုံးခဲ့တယ်။
  • 2:47 - 2:49
    ဒီနည်းနဲ့ ကာဘူကီ ဖွံ့ဖြိုးမှုဟာ
  • 2:49 - 2:51
    ပြည်တွင်း ဩဇာလွှမ်းမှုတွေရဲ့
    ပုံသွင်းတာခံခဲ့ရတယ်။
  • 2:51 - 2:53
    ဒါပေမဲ့ ဒီကာလ မတိုင်မီမှာတောင်
  • 2:53 - 2:56
    Claude Monet လို ဥရောပ အနုပညာရှင်တွေဟာ
  • 2:56 - 2:57
    ဂျပန် အနုပညာကို စိတ်ဝင်စားကာ
  • 2:57 - 2:59
    စေ့ဆော်မှု ခံခဲ့ရတယ်။
  • 2:59 - 3:01
    ဥပမာ တိုက်ရိုက် ဖျော်ဖြမှုအပါအဝင်
  • 3:01 - 3:02
    သစ်ထွင်း ပုံနှိပ်မှုတွေပါ။
  • 3:02 - 3:05
    ၁၈၆၈ နောက်ပိုင်းမှာ အခြားသူတွေဖြစ်တဲ့
    Vincent Van Gogh နဲ့
  • 3:05 - 3:08
    ဂီတစာဆို Claude Debussy တို့ရဲ့လက်ရာမှာ
  • 3:08 - 3:11
    ကာဘူကီ ဩဇာလွှမ်းမှုတွေကို
    စတင်ပေါင်းစပ်ခဲ့ကြပေမဲ့
  • 3:11 - 3:12
    ကာဘူကီ ကိုယ်၌ကတော့ ခေတ်သစ်ကာလနဲ့
  • 3:12 - 3:14
    လိုက်ဖက်စေဖို အပြောင်းအလဲနဲ့
  • 3:14 - 3:16
    စမ်းသပ်မှု အများကြီး ကြုံခဲ့ရတယ်။
  • 3:16 - 3:18
    အခြားသော ရိုးရာ အနုပညာ ပုံစံတွေလိုပဲ
  • 3:18 - 3:20
    ကဘူကီဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်းမှာ
  • 3:20 - 3:21
    ရေပန်းစားမှု ဒုက္ခကြုံခဲ့ရပေမဲ့
  • 3:21 - 3:23
    ဒါရိုက်တာ Tetsuji Takechi လို
  • 3:23 - 3:25
    အနုပညာရှင်တွေရဲ့ ဆန်းသစ်မှုကြောင့်
  • 3:25 - 3:28
    မကြာခင်အတွင်းမှာ ပြန်လည်ရှင်မှုကို
    ဖြစ်စေခဲ့တယ်။
  • 3:28 - 3:30
    တကယ်တမ်းက ကာဘူကီဟာ
    ဂျပန် အစဉ်အလာတွေကို
  • 3:30 - 3:31
    အမေရိကန်ရဲ့ အစောပိုင်း
  • 3:31 - 3:34
    စိစစ်ဖြတ်တောက်မှု
    ရှိပေမဲ့ ဂျပန်မှာ စခန်းချခဲ့တဲ့
  • 3:34 - 3:36
    အမေရိကန်တပ်တွေ
    ကြားမှာ လူကြိုက်များတဲ့
  • 3:36 - 3:38
    ဖျော်ဖြေရေး ပုံစံအဖြစ် မှတ်ယူခံရတယ်။
  • 3:38 - 3:39
    ယနေ့ ကာဘူကီဟာ ဂျပန်ရဲ့ကြွယ်ဝတဲ့
  • 3:39 - 3:42
    ယဉ်ကျေးမှုရဲ့ခွဲခြားမရတဲ့ အစိတ်အပိုင်း
    အဖြစ် ရှင်သန်နေဆဲပါ။
  • 3:42 - 3:44
    ၎င်းရဲ့ဩဇာ အကျုံးဝင်တာက ဇာတ်စင်ကနေ ကျော်ကာ
  • 3:44 - 3:45
    ရုပ်မြင်သံကြား၊
  • 3:45 - 3:46
    ရုပ်ရှင်နဲ့
  • 3:46 - 3:47
    ပုံရိပ်ရှင်တွေ အထိပါ။
  • 3:47 - 3:49
    အိုကုနိ ကနေ အစပြုခဲ့တဲ့ အနုပညာ ပုံစံဟာ
  • 3:49 - 3:51
    သရုပ်ဆောင်တွေရဲ့ အနုစိတ် မိတ်ကပ်၊
  • 3:51 - 3:53
    ခမ်းနားကာ အနုစိတ်ကွန့်ထားတဲ့အဝတ်အစား
  • 3:53 - 3:56
    ဇာတ်စင်ပေါ်မှာ ပြောတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေရဲ့
    ထင်ရှားပေါ်လွင်နေတဲ့
  • 3:56 - 3:58
    သဘာဝလွန် ဇာတ်အိမ်နဲ့အတူ ပရိတ်သတ်တွေကို
  • 3:58 - 3:59
    အကြိုက်တွေ့နေစေတုန်းပါ။
Title:
ကာဘူကီ။ အများပြည်သူတွေရဲ့ ပြဇာတ်ဆန်တဲ့ အနုပညာ။ Amanda Mattes
Speaker:
Amanda Mattes
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/kabuki-the-people-s-dramatic-art-amanda-mattes တွင် ကြည့်ရှုပါ။


 "သာမန်မှ ကွဲထွက်မှု"လို့ အနက်ရတဲ့ ကာဘုကုဆိုတဲ့ စကားလုံးကနေ ဆင်းသက်လာတဲ့ ဂျပန် အကနဲ့ ကာဘူကီ သဘင် အနုပညာကို ၁၇ ရာစု ကျိုတိုရဲ့ လမ်းတွေဆီမှာ ခြေရာခံနိုင်ပါတယ်။ ကာဘူကီဟာ သာမန်လူတွေအတွက် ပြဇာတ်ဆန်တဲ့ အနုပညာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ မျက်နှာဖုံးတွေထက် မိတ်ကပ်နဲ့ မျက်နှာ အမူအရာတွေကို အသုံးပြုမှုနဲ့အတူ လက်ရှိ ပွဲတွေမှာ ပျော်စေပြက်စေလိုတဲ့ သဘောမျိုးလည်းပါပါတယ်။ Amanda Mattes ကနေပြီး ကာဘူကီရဲ့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုနဲ့ ဂျပန်ရဲ့ ကြွယ်ဝတဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ထဲမှာ ၎င်းရဲ့ နေရာကို ခြေရာခံထားပါတယ်။

သင်ခန်းစာကို Amanda Mattes က ပြုစုပြီး လှုပ်ရှားမှုပုံရိပ်များကို Tom Gran က ဖန်တီးထားပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:16

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.