วัคซีนทำงานได้อย่างไร - เกวลิน ธนสารสมบัติ (Kelwalin Dhanasarnsombut)
-
0:07 - 0:10ในปี ค.ศ. 1796
นักวิทยาศาสตร์ นาม เอ็ดเวอร์ด เจนเนอร์ -
0:10 - 0:15ฉีดสารจากไวรัสฝีดาษวัว
เข้าไปในเด็กชายวัย 8 ขวบ -
0:15 - 0:18ด้วยความหวังที่จะสร้างการป้องกัน
ที่เป็นที่ต้องการ -
0:18 - 0:23ในการช่วยเหลือคน
จากการระบาดของโรคร้ายอย่างไข้ทรพิษ -
0:23 - 0:25มันได้ผล
-
0:25 - 0:28เด็ก 8 ขวบคนนั้นถูกปลูกฝีต้านโรค
-
0:28 - 0:31และนั่นก็เป็นวัคซีนแรกที่ถือกำเนิดขึ้น
-
0:31 - 0:33แต่มันได้ผลได้อย่างไร
-
0:33 - 0:35เพื่อที่จะเข้าใจการทำงานของวัคซีน
-
0:35 - 0:39เราจะต้องต้องเข้าใจเสียก่อนว่า
-
0:39 - 0:41ระบบภูมิคุ้มกัน
ป้องกันเราจากโรคร้ายอย่างไร -
0:41 - 0:43เมื่อจุลชีพแปลกปลอมบุกเข้ามา
-
0:43 - 0:46ระบบภูมิคุ้มกันก็กระตุ้นชุดสัญญาณตอบสนอง
-
0:46 - 0:50ซึ่งพยายามที่จะบ่งชี้
และกำจัดเชื้อเหล่านี้ออกจากร่างกาย -
0:50 - 0:53สัญญาณที่บอกว่าการตอบสนอง
ทางภูมิคุ้มกันนี้ทำงาน -
0:53 - 0:58คือการไอ จาม อักเสบ และมีไข้
-
0:58 - 1:03ซึ่งทำหน้าที่กักบริเวณ กำจัด และไล่
ตัวอันตราย เช่น แบคทีเรีย ออกจากร่างกาย -
1:03 - 1:08การตอบสนองภูมิคุ้มกันพื้นฐาน
ยังกระตุ้นสั่งการระบบป้องกันที่ 2 -
1:08 - 1:10ที่เรียกว่า ภูมิคุ้มกันที่จำเพาะ
(adaptive immunity) -
1:10 - 1:15เซลล์พิเศษชื่อ บี เซลล์ และ ที เซลล์
ถูกเรียกมาเพื่อสู้กับจุลชีพ -
1:15 - 1:18และยังเก็บข้อมูลเกี่ยวกับพวกมัน
-
1:18 - 1:21สร้างเป็นบันทึก
ว่าผู้บุกรุกมีหน้าตาอย่างไร -
1:21 - 1:24และวิธีการใดที่จะสู้กับมันได้ดีที่สุด
-
1:24 - 1:26องค์ความรู้นี้จะมีประโยชน์
-
1:26 - 1:29ถ้าเชื้อตัวเดิมบุกเข้าร่างกายอีกครั้ง
-
1:29 - 1:34ถึงแม้ว่าเราจะมีการตอบสนองอันชาญฉลาดนี้
มันก็ยังมีความเสี่ยงอยู่ -
1:34 - 1:37ร่างกายใช้เวลาในการเรียนรู้
ว่าจะตอบสนองต่อเชื้อก่อโรคอย่างไร -
1:37 - 1:39และค่อยๆ สร้างการป้องกัน
-
1:39 - 1:40ยิ่งกว่านั้น
-
1:40 - 1:43ถ้าร่างกายอ่อนแอ หรือเด็กเกินไป
ที่จะตอบโต้เมื่อถูกเชื้อบุกเข้ามา -
1:43 - 1:49ร่างกายก็จะเผชิญกับความเสี่ยงร้ายแรง
ถ้าหากเชื้อก่อโรคนั้นมีความรุนแรง -
1:49 - 1:52แต่ถ้าหากเราสามารถเตรียม
การตอบสอนงทางภูมิคุ้มกันของร่างกาย -
1:52 - 1:55ให้พร้อมก่อนที่จะป่วยได้ล่ะ
-
1:55 - 1:57นี่เป็นจุดที่วัคซีนได้ก้าวเข้ามา
-
1:57 - 2:01โดยใช้หลักการเดียวกัน
กับที่ร้างกายใช้ในการป้องกันตนเอง -
2:01 - 2:06นักวิทยาศาสตร์ใช้วัคซีนในการกระตุ้น
ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะของร่างกาย -
2:06 - 2:10โดยไม่ต้องให้ร่างกายเจอกับโรคแบบจังๆ
-
2:10 - 2:14มีวัคซีนมากมายหลายชนิด
ซึ่งทำงานแตกต่างกันไป -
2:14 - 2:16และจำแนกได้หลายประเภท
-
2:16 - 2:20อย่างแรก เรามีวัคซีนจากเชื้ออ่อนแรง
(live attenuated vaccine) -
2:20 - 2:25วัคซีนชนิดนี้ทำจากเชื้อก่อโรค
แต่เป็นเชื้อแบบอ่อนแรง และเชื่องกว่า -
2:25 - 2:29จากนั้น เรามี วัคซีนที่เชื้อถูกทำให้ตาย
(inactive vaccine) ซึ่งเชื้อก่อโรคถูกฆ่า -
2:29 - 2:33การทำให้เชื้ออ่อนแรง และตาย
ในวัคซีน 2 ชนิดนี้ -
2:33 - 2:36ก็เพื่อให้มั่นใจว่า
เชื้อจะไม่พัฒนาเป็นตัวก่อโรคกอย่างสมบูรณ์ -
2:36 - 2:40แต่เหมือนกับโรค
พวกมันกระตุ้นการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน -
2:40 - 2:42สอนให้ร่างกายเราจำรูปแบบการโจมตี
-
2:42 - 2:46โดยสร้างประวัติของเชื้อก่อโรค
เพื่อเป็นการเตรียมการ -
2:46 - 2:51ข้อเสียก็คือ วัคซีนที่ทำให้เชื้ออ่อนแรง
ผลิตได้ลำบาก -
2:51 - 2:53และเพราะว่ามันมีชีวิต
และค่อนข้างจะมีฤทธิ์อยู่ -
2:53 - 2:57คนที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
ไม่สามารถที่จะรับวัคซีนนี้ได้ -
2:57 - 3:01ขณะที่วัคซีนที่เชื้อถูกทำให้ไม่ก่อโรคนั้น
สร้างภูมิคุ้มกันระยะยาวไม่ได้ -
3:01 - 3:04ซับยูนิตวัคซีน (subunit vaccine)
คือวัคซีนอีกชนิดหนึ่ง -
3:04 - 3:08ที่สร้างขึ้นจากแค่ส่วนหนึ่งของเชื้อก่อโรค
เรียกว่า แอนติเจน (antigen) -
3:08 - 3:12ซึ่งเป็นส่วนที่จริงๆ แล้วกระตุ้น
การตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน -
3:12 - 3:15โดยการแยกส่วนประกอบจำเพาะ
ของแอนติเจน -
3:15 - 3:17เช่นโปรตีน หรือโพลีแซคคาไรด์
-
3:17 - 3:22วัคซีนเหล่านี้กระตุ้นการตอบสนองจำเพาะ
-
3:22 - 3:26ขณะนี้นักวิทยาศาสตร์
สร้างวัคซีนจำพวกใหม่ -
3:26 - 3:27เรียกว่า ดีเอ็นเอ วัคซีน
-
3:27 - 3:32สำหรับวัคซีนชนิดนี้
พวกเขาจำแนกยีนจำเพาะที่สร้างแอนติเจน -
3:32 - 3:37ที่ร่างกายต้องการใช้
กระตุ้นการตอบสนองภูมิคุ้มกันต่อเชื้อก่อโรค -
3:37 - 3:39เมื่อฉีดเข้าไปในร่างการยมนุษย์
-
3:39 - 3:43ยีนเหล่านี้สั่งให้เซลล์ในร่างกาย
สร้างแอนติเจน -
3:43 - 3:45สิ่งนี้สร้างการตอบสนองทาง
ภูมิคุ้มกันที่แรงกว่า -
3:45 - 3:48และเตรียมร่างกายให้พร้อม
กับโรคที่อาจเข้ามา -
3:48 - 3:51และเพราะว่าวัคซีนมีแต่เพียง
ส่วนพันธุกรรมจำเพาะ -
3:51 - 3:55มันไม่มีส่วนอื่นๆ จากเชื้อก่อโรค
-
3:55 - 3:59ที่จะสามารถพัฒนาไปเป็นโรค
และเป็นอันตรายต่อผู้ป่วยได้ -
3:59 - 4:01ถ้าวัคซีนเหล่านี้ถูกพัฒนาสำเร็จ
-
4:01 - 4:04เราอาจสามารถสร้าง
การบำบัดรักษาที่มีประสิทธิภาพ -
4:04 - 4:06สำหรับเชื้อก่อโรคติดต่อในเวลาอันใกล้
-
4:06 - 4:08เหมือนกับการค้นพบที่น่าทึ่งของ
เอ็ดเวอร์ด เจนเนอร์ -
4:08 - 4:12ที่กระตุ้นการแพทย์สมัยใหม่
มาหลายศตวรรษ -
4:12 - 4:14การพัฒนาวัคซีนอย่างไม่หยุดยั้ง
-
4:14 - 4:17อาจทำให้เราสามารถจัดการกับโรคอย่าง
เอชไอวี -
4:17 - 4:18มาลาเรีย
-
4:18 - 4:20หรือ อีโบลาได้ ในสักวัน
- Title:
- วัคซีนทำงานได้อย่างไร - เกวลิน ธนสารสมบัติ (Kelwalin Dhanasarnsombut)
- Description:
-
more » « less
ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/how-do-vaccines-work-kelwalin-dhanasarnsombut
วัคซีนแรกถูกสร้างขึ้นเป็นผลสำเร็จ เมื่อเอ็ดเวอร์ด เจนเนอร์ แพทย์และนักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษ ฉีดไวรัสฝีดาษปริมาณน้อยให้กับเด็กชายคนหนึ่ง เพื่อป้องกันเขาจากไวรัสไข้ทรพิษที่คล้ายกัน (แต่ร้ายกาจ) แต่กระบวนการที่เหมือนการตอบโต้โดยสัญชาตญาณนี้ทำงานได้อย่างไร
เกวลิน ธนสารสมบัติ ให้รายละเอียดเกี่ยวกับศาสตร์ที่เป็นเบื้องหลังของวัคซีนบทเรียนโดย Kelwalin Dhanasarnsombut, แอนิเมชันโดย Cinematic.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:36
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
Sritala Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Sritala Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Sritala Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Sritala Dhanasarnsombut accepted Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut | |
|
|
Sritala Dhanasarnsombut declined Thai subtitles for How do vaccines work? - Kelwalin Dhanasarnsombut |