Wielki podział gramatyczny: przecinek oksfordzki - TED-Ed

Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/grammar-s-great-divide-the-oxford-comma-ted-ed

Jeśli na liście gości widzisz "Bob, DJ i klaun", czy na przyjęcie przyjdą trzy osoby czy tylko jedna? To zależy czy jesteś za czy przeciw stosowaniu przecinka oksfordzkiego - może najbardziej dyskusyjnego znaku interpunkcyjnego wszech czasów. Kiedy go stosujemy? Czy naprawdę jest opcjonalny, czy istnieje jakaś uniwersalna reguła?
TED-Ed zgłębia obie strony zagadki przecinka.

Lekcja: TED-Ed, animacja: Zedem Media.

Powiedzmy, że pomagasz urządzić przyjęcie,

i dostajesz SMS-a z prośbą:

"Przyprowadź Boba, DJ-a i klauna".

Jesteś pod wrażeniem,

że Bob ma tyle talentów.

Ale w dniu imprezy

okazuje się, że jest inaczej.

Miałaś przyprowadzić trzy różne osoby.

Kiedy siedzisz z Bobem
bez muzyki i klauna,

przychodzi ci na myśl,
że pomyłki można było uniknąć

w prosty sposób:
wstawiając przecinek po słowie 'DJ'.

Ostatni przecinek na liście,

bezpośrednio przed głównym spójnikiem,

takim jak: i, lub, albo,

nazywa się przecinkiem seryjnym

albo przecinkiem oksfordzkim.

Od dawna doprowadza
maniaków gramatyki do szaleństwa,

bo nawet duże instytucje językowe

nie zgadzają się co do jego użycia.

Jak na ironię, przecinek oksfordzki

jest bardziej powszechny w USA,

gdzie zalecają go

poświęcone stylowi opracowania:
MLA, Chicago Style Manual

oraz Rządowa Oficyna Drukarska USA,

ale nie AP Style Book.

W UK i innych krajach anglojęzycznych

większość opracowań neguje
takie użycia przecinka,

za wyjątkiem jego imiennika,

Oxford University Press.

Dlaczego nie używać przecinka seryjnego?

Jeden z głównych argumentów mówi,

że sam spójnik na ogół wystarczy

do oznaczenia odrębnego elementu.

Tam gdzie nie wystarczy,

jak na niefortunnej liście w zaproszeniu,

zamiana kolejności zwykle
osiągnęłaby ten sam cel.

Dziennikarze również nie lubią przecinka,

bo zabiera cenną spację,

ujmując tekstowi przejrzystości.

Czasami nawet narobi zamieszania.

Na przykład,

gdyby lista wymagała Boba,

DJ-a i szczeniaczka,

łatwo by się domyślić,

że to trzy odrębne istoty.

Szczeniaki są urocze,

ale nie są dobrymi DJ-ami.

Z przecinkiem można pomyśleć,

że Bob jest DJ-em,

a potrzeba tylko jego i szczeniaka.

Dyskusja nad przecinkiem oksfordzkim

na przestrzeni lat powodowała
tak silne emocje,

że w końcu doszło
do czegoś w rodzaju rozejmu.

Powszechnie uważa się,

że jego użycie jest opcjonalne,

a zależy od tego,

czy pomoże uniknąć nieporozumień.

Przede wszystkim

należy zachować konsekwencję
w stosowaniu lub unikaniu

przecinka oxfordzkiego

w całym tekście.

Stosowanie go jedynie tam,
gdzie jest niezbędny,

to nie opcja.

Sam pomysł

opcjonalnej reguły gramatycznej

jest trochę dziwaczny.

Przypuśćmy, że przyjęcie się udało,

a następnego dnia czytasz,
że "wszyscy świetnie się bawili -

wojownicy ninja, piraci, wikingowie,
starzy i młodzi".

Gdyby przecinek oksfordzki był standardem,

jego brak rzuciłby się w oczy,

sugerując, że "młodzi i starzy"

opisuje wspaniałych gości
wymienionych wcześniej.

Obecnie nigdy nie ma pewności,

czy na przyjęciu nie było też

zwykłych nudnych dzieciaków i seniorów.

Przecinek seryjny
może być przydatny albo irytujący,

ale twoja opinia na jego temat,

jak na wiele dowolnych kwestii,

wiąże się ze stylem,

jakiego cię nauczono.

Nauczyciel z liceum preferował ten styl?

Pewnie nadal go stosujesz.

Twój pierwszy redaktor nienawidził go?

Pewnie ty też.

Może dzielenie włosa na czworo

nad maleńkim zawijasem na kartce

jest trochę niemądre.

W końcu

są większe powody do zmartwień.

Ale czasami małe rzeczy
mogą wiele zmienić.

[Dedykuję tę książkę
moim rodzicom, Ayn Rand i Bogu]