Genie Wiley - TLC Documentary (2003)

Αξιωματούχοι στο προάστιο
Arcadia του Los Angeles

ανέλαβαν υπό την επιμέλειά τους
ένα δεκατριάχρονο κορίτσι και λένε

ότι κρατείτο σε τέτοια απομόνωση
από τους γονείς της

που δεν είχε μάθει ποτέ
ούτε καν να μιλάει.

Το κορίτσι φορούσε ακόμα πάνες και
έβγαζε νηπιακούς ήχους

όταν ένας κοινωνικός λειτουργός ανακάλυψε
την υπόθεση πριν από δύο εβδομάδες.

Όμως οι αρχές ελπίζουν
ότι μπορεί

να διατηρεί ακόμα
την ικανότητα μάθησης.

Ανάμεσα στους πρώτους
που είδαν το κορίτσι

ήταν ο επιθεωρητής του Temple City,
ο Αρχιφύλακας Frank Linley.

Ήδη γνώριζα ότι το
παιδί ήταν 13 1/2 ετών.

Και της έριξα μία ματιά...

και δεν ήταν πολύ
μεγαλύτερη από την κόρη μου,

Beverly, που είχε γίνει
επτά μόλις

τρεις μήνες νωρίτερα.

Και έβρισκα πραγματικά δύσκολο
να συνειδητοποιήσω

ότι το παιδί ήταν
σε αυτή την ηλικία.

Το παιδί ήταν προφανώς
πολύ κακομεταχειρισμένο

αφού φορούσε ακόμα πάνες,
δεν μπορούσε να περπατήσει

Δεν είχε καθόλου γλωσσικές
ικανότητες εκείνη τη στιγμή.

Την τελευταία φορά που ήμουν
σε αυτόν το δρόμο ήταν μάλλον

πριν από 30 χρόνια.

Ναι, εδώ είναι.
Δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα.

Η πίσω αυλή φαίνεται ίδια. Είναι όλο
αγριόχορτα και ξεραμένο γρασίδι.

Μοιάζει ίδιο όπως
ήταν το 1970.

Το σπίτι άνηκε στον Clark Wiley.

Μοναχικό άτομο, ο Clark είχε
γυρίσει την πλάτη του στον κόσμο

μετά το θάνατο της μητέρας του σε
ατύχημα όπου έμεινε εγκαταλελειμμένη.

Μετά το ατύχημα,

τα πράγματα στο σπίτι των Wiley
δεν θα ήταν ποτέ όπως πριν.

Το σπίτι ήταν τελείως σκοτεινό.

Τα παραθυρόφυλλα ήταν κλειστά
και δεν υπήρχαν καθόλου παιχνίδια,

ούτε ρούχα, τίποτα που θα
μπορούσε ποτέ να υποδηλώνει

ότι ένα παιδί οποιασδήποτε
ηλικίας ζούσε εκεί.

Το δωμάτιο του παιδιού ήταν πίσω,
σε αυτή τη γωνία.

Αυτό ήταν το δωμάτιο.

Τα παράθυρα ήταν καλυμμένα αφήνοντας
ένα κενό 7,5cm από την κορυφή.

Το μοναδικό σημείο από όπου
μπορούσε να μπει το φως του ήλιου

όλη την ώρα που το παιδί
ήταν στο δωμάτιο.

Όλα τα έπιπλα του δωματίου
ήταν ένα κλουβί καλυμμένο

με συρμάτινο πλέγμα και κάποιο

είδος σύρματος που το ασφάλιζαν
ώστε να μένει κλειστό.

Υπήρχε ένα παιδικό κάθισμα

με έναν αυτοσχέδιο ιμάντα.

Για 13 χρόνια, η Genie περνούσε τα
βράδια κλειδωμένη στο δωμάτιο.

Την μέρα, δεμένη στο παιδικό κάθισμα.

Ο Clark είχε δώσει εντολή
στον γιο του John

και τη σύζυγό του Irene, να
μην της μιλάνε ποτέ.

Στο σκοτεινό της δωμάτιο είχε οδηγηθεί
σε μία ζωή σχεδόν απόλυτης απομόνωσης.

Ακόμα και οι κοντινοί γείτονες
αγνοούσαν τελείως την ύπαρξή της.

Επιστρέφαμε στο σπίτι από τη
δουλειά και η αστυνομία ήταν εδώ

και ήρθαν να μας κάνουν ερωτήσεις.

Τότε ήταν που μάθαμε,
ξέρετε,

τι συνέβαινε, και ξέρετε,
ότι είχαν ένα κοριτσάκι.

Κανείς δεν ήξερε,
κανείς δεν ήξερε μέχρι τότε.

Και μόλις μάθαμε

τι συνέβαινε και πως
της φερόντουσαν,

όλοι είχαμε σοκαριστεί...
ήταν απίστευτο.

Σε όλη τη διάρκεια του γάμου τους

ο Clark είχε επιβάλλει τη
θέλησή του στην Irene.

Και τυφλή λόγω Καταρράκτη,

ήταν αρκετά φοβισμένη
για να αντισταθεί.

Όμως μία μέρα κάτι άλλαξε.

Ενώ ο Clark ήταν έξω για ψώνια,

βρήκε την ευκαιρία να φύγει από το σπίτι.

Επρόκειτο για την πρώτη
φορά που ο κόσμος

μπορούσε να δει το σκοτεινό
μυστικό του Clark και της Irene.

Συνάντησα τον Clark και την Irene στο
αστυνομικό τμήμα του Temple City.

Είχαν ήδη συλληφθεί.

Όταν ανακρίναμε την Irene
δεν έκανε καμία απολύτως

αναφορά για την οικογένεια,
ειδικά για τα παιδιά.

Προσπάθησα με το συνεργάτη
μου να ανακρίνουμε τον Clark.

Αρνήθηκε να μας μιλήσει.
Δεν έλεγε ούτε λέξη.

Δεν αναγνώρισε ούτε καν ότι

καταλαβαίνει για ποιο πράγμα μιλάμε.

- Κύριε Wiley?
- Ναι

- Γιατί κρατούσατε την
κόρη σας στο δωμάτιο;

- Ο κύριος Wiley δεν έχει κάποιο σχόλιο
- Ουδέν σχόλιο

Δεν είχαμε το χρόνο να συζητήσουμε
σχετικά με τις κατηγορίες

και ούτε καν τις έχουμε δει.

Ανήμπορος να αντικρίσει την αλήθεια,

ο Clark πήρε την κατάσταση στα χέρια του.

Σήμερα το πρωί οι αρχές ανακοίνωσαν
ότι ο 70χρονος Clark Wiley,

αυτοπυροβολήθηκε πριν πάει στο δικαστήριο

και να παραπεμφθεί για κακοποίηση παιδιού.

Μετά από 13 χρόνια, η Genie
ήταν επιτέλους ελέυθερη.

Και για τους επιστήμονες,

ήταν ακριβώς η περίπτωση
που περιμέναν.

Για 13 χρόνια η Genie είχε ζήσει
μία ζωή απόλυτης απομόνωσης.

Μεγαλωμένη σε ένα δωμάτιο,
η Genie ήταν ένα άγριο παιδί

ακριβώς σαν να είχε
μεγαλώσει μαζί με λύκους.

Στα 13 της είχε το
μέγεθος ενός εξάχρονου.

Το χειρότερο όμως από όλα ήταν
ότι δεν είχε μάθει ποτέ να μιλάει.

Η ερώτηση ήταν,
θα μπορούσε ποτέ να μάθει;

Η περίπτωση της Genie ήταν
τόσο επιστημονικά σημαντική

που η κυβέρνηση χρηματοδότησε
μία ομάδα επιστημόνων

για να δώσει απαντήσεις σε όλα αυτά
τα ερωτήματα που είχαν τεθεί.

Δύο από τους επιστήμονες που
θα γινόντουσαν ιδιαίτερα σημαντικοί

για τη Genie ήταν ο
παιδοψυχολόγος James Kent

και η γλωσσολόγος Susan Curtiss.

- [Curtiss] Είναι τόσο υπέροχο που
σε βλέπω. Θεέ μου.

Κανείς τους δεν είχε ποτέ συναντήσει
μία περίπτωση τόσο ακραία όσο της Genie.

- [Kent] Την βλέπαμε σαν ένα...

σαν ένα νεογέννητο κατά κάποιο τρόπο.

Ενώ ξέραμε ότι δεν ήταν...

ερχόταν με αναμνήσεις και
εμπειρίες 13 ετών.

Δεν ήταν όλες υπέροχες.
Μάλλον οι περισσότερες, πιστεύω.

Και έτσι πιστέψαμε
ότι αυτό που χρειαζόταν

ήταν να ξεκινήσουμε να την εκθέτουμε
σε αυτό που θα ήταν ο κόσμος

για εκείνη πέρα από το
κρεβάτι του νοσοκομείου.

Για τη Genie, τα πάντα
ήταν μία νέα εμπειρία.

Κάναμε αυτό που θα έκανες με...

το δικό σου παιδί.

Εάν τους έδειχνες τον κόσμο.

Θα τα έβγαζες έξω και θα τα σήκωνες
πάνω και θα τους έδειχνες.

Με βάση το πως αντιδρούν

βλέπεις αν αυτό είναι πολύ

ή όχι αρκετό και προχωράς
στο επόμενο πράγμα.

Η Genie είχε απίστευτη πρόοδο.

Ενώ οι ειδικοί παρακολουθούσαν,

συνειδητοποίησαν ότι μπορούσε
να είναι η απάντηση στο ερώτημα

που προβλημάτιζε την επιστήμη
τόσο καιρό.

- [Curtiss] Έτσι προσπαθήσαμε να
αξιοποιήσουμε αυτή την υπέροχη ευκαιρία

που μας πρόσφερε με όσο πιο όμορφο τρόπο

μπορούσαμε ώστε να καταφέρουμε τελικά

να ελέγξουμε σημαντικές υποθέσεις

και θεωρίες σχετικά με την ανθρώπινη
γλώσσα και το ανθρώπινο μυαλό.

Αυτές οι υποθέσεις βασίζονταν
στις πιο πρόσφατες ιδέες

για το πως αναπτύσσεται το
μυαλό των παιδιών.

Σύμφωνα με τη θεωρία,

τα μικρά παιδιά μπορούσαν να μάθουν ορισμένα
πράγματα μόνο σε ορισμένες περιόδους,

οι οποίες ονομάζονταν κριτικές περίοδοι.

Κριτική περίοδος υπήρχε και για τη γλώσσα

και σύμφωνα με τη θεωρία,

η Genie που ήταν τώρα έφηβη, είχε
χάσει την ευκαιρία αυτή για πάντα.

Όμως παραδόξως, η Genie φάνηκε
να βγάζει τη θεωρία λανθασμένη.

Όπως φαίνεται σε αυτό το πλάνο,
η Genie άνθιζε.

Όχι μόνο έπαιρνε χαρά από τον κόσμο

γύρω της αλλά μάθαινε τις λέξεις

για τα καινούργια πράγματα που έβλεπε.

- [Curtiss] Έδειχνε τεράστιο ενδιαφέρον
για τα πάντα γύρω της.

Ήθελε να ξέρει τη λέξη για οτιδήποτε γύρω της.

Ήθελε να έρχεται σε επαφή με τους
ανθρώπους γύρω της.

Δεν υστερούσε νοητικά.

Ήταν ένα φωτεινό παιδί και όλοι

όσοι δούλευαν μαζί της από τους
δασκάλους μέχρι τους θεραπευτές και εμένα,

γνώριζαν ότι δεν ήταν καθυστερημένη.

Ήταν φανερό όσο η μέρα.

Και καθώς άρχισε να μαθαίνει όλο
και περισσότερες λέξεις,

εκατοντάδες λέξεις, πολύ πιο γρήγορα
από όσο ποτέ φαντάστηκα.

Και τις έβαζε μαζί στη σειρά, άρχισα να
σκέφτομαι ότι ίσως είχα άδικο.

Ίσως να είναι αυτή

που θα αποδείξει ότι
αυτή η υπόθεση είναι λάθος.

Όμως η Genie δεν μπορούσε να ξεφύγει

από το παρελθόν της τόσο εύκολα.

Ήταν ακόμα κυνηγημένη από
την τραυματική της ανατροφή.

Παγιδευμένη από τις αναμνήσεις της
απαίσιας μοίρας που υπέφερε.

Και γλωσσικά είχε σταματήσει να προοδεύει.

- [Curtiss] Έμαθε πάρα πολλές λέξεις.

Είχε ένα τεράστιο λεξιλόγιο.
Η γλώσσα όμως δεν είναι λέξεις.

Η γλώσσα είναι γραμματική.
Η γλώσσα είναι προτάσεις.

Πως φτιάχνεις μία πρόταση;
Τι μπορεί να είναι μία πρόταση;

Τι είναι μία πρόταση;

Πως γνωρίζεις αυτόματα ότι
κάτι αποτελεί μία πρόταση;

Έτσι δεν ήταν ότι υστερούσε γνωσιακά

από μία άλλη πλευρά ήταν επειδή
υστερούσε γνωσιακά

σε αυτή την περιοχή του ανθρώπινου νου:

τη διανοητική ικανότητα που
ονομάζουμε γραμματική.

Την εποχή που βρέθηκε η Genie,

η έρευνα σχετικά με τον εγκέφαλο
ήταν ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο.

Όμως σήμερα έχουμε μία πολύ
πιο καθαρή εικόνα του

τι ακριβώς συμβαίνει σε περιπτώσεις

ακραίας παραμέλησης όπως της Genie.

- [Perry] Στον εγκέφαλο της Genie,
το αριστερό μέρος του εγκεφάλου,

ο φλοιός, ο οποίος περιλαμβάνει τα
νευρικά συστήματα που είναι υπεύθυνα

για την ομιλία και τη γλώσσα.

Επειδή δεν είχε ακούσει ποτέ
της ούτε μία λέξη,

και επειδή δεν διδάχθηκε ποτέ

πως να μιλάει.

Δεν διεγείρονταν.

Και επειδή δεν διεγείρονταν,

έγιναν ατροφικά και λιγότερο λειτουργικά

και τελικά αυτό το μέρος

του εγκεφάλου στην κυριολεξία αλλάζει.

Σήμερα χάρη στη σύγχρονη
τεχνολογία επεικόνισης

μπορούμε βασικά να δούμε τι συμβαίνει
στον εγκέφαλο των άγριων παιδιών.

Και τα αποτελέσματα είναι σοκαριστικά.

Χωρίς την φυσιολογική διέγερση,

ο εγκέφαλος τους είναι
ατροφικός και δύσμορφος.

Και όσο νωρίτερα αυτή η παραμέληση ξεκινά
και όσο περισσότερο συνεχίζεται,

τόσο χειρότερη είναι η βλάβη.

Ελλείψει διέγερσης,

ο εγκέφαλος της Genie απλά
δεν είχε αναπτύξει

την ικανότητα της γλώσσας.

Και τώρα που ήταν έφηβη,

δεν θα μπορούσε ποτέ να μάθει.

Παρ' όλα αυτά, η Genie συνέχισε να
είναι σημαντικό κομμάτι της ζωής όλων.

Περισσότερα προβλήματα όμως
έμελλε να έρθουν.

- [Kent] Τα παιδιά πρέπει να ανήκουν
κάπου ενώ μεγαλώνουν

και ήταν ακόμα παιδί.

Και χρειαζόταν μία οικογένεια
για να ανήκει σε αυτήν.

Αυτό θα θέλαμε,

μία οικογένεια στην οποία
μπορούσε να ανήκει.

Και δυστυχώς δεν ήταν αυτό που συνέβη.

Αυτό που συνέβη ήταν το χειρότερο

Πιστεύω ότι έπρεπε να το προβλέψουμε.

Στα δέκατα όγδοα γενέθλιά της,

η Genie γύρισε πίσω στη μητέρα της,
την Irene, στο σπίτι

όπου είχε τόσο τρομερά βασανιστεί.

Όμως μετά από μόλις λίγες εβδομάδες,

ήταν ξεκάθαρο ότι η Irene
δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει.

Από εκεί, η Genie πέρασε
υπό κρατική φροντίδα

με τρομερές συνέπειες.

- [Curtiss] Ήμουν μία φοιτήτρια και
δεν θα με άκουγαν.

Οι άνθρωποι που χρειαζόταν να
παρέμβουν δεν με άκουσαν.

Και έτσι πέρασα ώρες και ώρες
στο τηλέφωνο παρακαλώντας

ανθρώπους να παρέμβουν
και να σώσουν αυτό το άτομο

που είχε τις χειρότερες εμπειρίες

στέρησης και απομόνωσης σε ολόκληρη
την καταγεγραμμένη ιατρική ιστορία.

Η Genie μετακόμιζε από σπίτι σε σπίτι.

Κάποιες φορές με τα ίδια τα άτομα
που τη βοηθούσαν ως θεραπευτές.

Αυτή η πιθανή σύγκρουση συμφερόντων
δημιούργησε εντάσεις

ανάμεσα στους πολλούς ανθρώπους
που ενεπλάκησαν στη ζωή της.

Και ένας πόλεμος ξέσπασε
πάνω από το παιδί.

Καθώς η κατάσταση της Genie χειροτέρευε,

η Irene αποφάσισε ότι η Susan Curtiss

και οι άλλοι ακαδημαϊκοί είχαν
έρθει πολύ κοντά στη Genie.

Μία αγωγή ακολούθησε.

- [Curtiss] Κατέληξα από το να είμαι ο
φύλακάς της, μία εβδομάδα

αργότερα να μου απαγορεύεται
να τη βλέπω και να της τηλεφωνώ.

Και από τότε και στο εξής
μου απαγορεύτηκε

να έχω οποιαδήποτε επαφή μαζί της.

Έτσι, παρ' όλα αυτά, ξέρεις,
είμαι ακόμα επιστήμονας,

ακόμα ενδιαφέρομαι να μάθω
πράγματα για τη γλώσσα της τώρα.

Και διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα

που θα ήθελα να μελετήσω ακαδημαϊκά,

πρώτα απ' όλα όμως θα ήθελα απλά να τη δω.

Τώρα υπό κρατική προστασία,

η Genie ζει σε έναν οίκο
φροντίδας ενηλίκων κάπου

στο Los Angeles, χωρίς να
μπορεί να δει ανθρώπους

που κάποτε ήταν τόσο
σημαντικοί για εκείνη.