Dlaczego Arktyka jest systemem wczesnego ostrzegania przed zmianami klimatu - William Chapman

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-the-arctic-is-climate-change-s-canary-in-the-coal-mine-william-chapman

Arktyka wydaje się być mroźnym i jałowym miejscem, w którym nic się nigdy nie zmienia. Klimat tego wyjątkowego i odległego regionu może jednak zarówno uwidaczniać zmiany klimatu całej Ziemi, jak i sterować pogodą na całym globie. William Chapman wyjaśnia, dlaczego naukowcy często określają Arktykę "systemem wczesnego ostrzegania" w odniesieniu do zmian klimatu.

Lekcja - William Chapman, animacja - Sandro Katamashvili.

Obszar wokół bieguna północnego

może wyglądać na mroźne i jałowe miejsce,
w którym nic się nie nigdy zmienia.

Tak naprawdę to skomplikowany
i dobrze wyważony system,

a jego skrajne położenie sprawia, że jest
podatny na procesy sprzężenia zwrotnego,

które mogą ujawnić
nawet drobne zmiany w atmosferze.

Naukowcy często określają Arktykę
jako system wczesnego ostrzegania,

odnosząc się do przewidywania
skutków zmian klimatu.

Klimatyczne sprężenie zwrotne
bazuje głównie na odbijaniu światła.

Białe powierzchnie, jak śnieg i lód,

odbijają promienie słoneczne
z powrotem w kosmos,

a ciemniejsza ziemia i powierzchnia wody
pochłaniają znacznie więcej światła.

Gdy Arktyka się ogrzewa
część śniegu i lodu topnieje,

odsłaniając ląd i ocean pod spodem.

Więcej dostarczonego ciepła
powoduje większe topnienie

i tak w kółko.

Choć obecna sytuacja w Arktyce
opiera się na procesie ogrzewania,

przeciwieństwo też jest możliwe.

Mały spadek temperatury
wywoła dalsze ochładzanie,

zwiększając powierzchnię
odbijających światło śniegu i lodu.

To spowoduje słabsze pochłanianie światła

i doprowadzi do cyklu ochłodzenia,
jak w poprzednich epokach lodowcowych.

Lód w Arktyce odpowiada też
za inne sprzężenie zwrotne,

przez izolację cieplną.

Tworząc pokrywę na tafli oceanu

lód oddziela mroźne arktyczne powietrze

od względnie ciepłej wody pod spodem.

Kiedy pokrywa lodowa
chudnie, łamie się lub topnieje,

z oceanu ucieka ciepło,

ogrzewając atmosferę
i powodując dalsze topnienie lodu.

Oba przykłady to sprzężenia dodatnie

nie dlatego, że robią coś dobrego,

ale dlatego, że początkowa zmiana
jest wzmacniana w tym samym kierunku.

Z kolei sprzężenie ujemne zachodzi,

kiedy początkowa zmiana
wywołuje przeciwdziałające jej efekty.

Topnienie lodu jest też przyczyną
pewnego sprzężenia ujemnego,

wydzielającego wilgoć do atmosfery.

Zwiększa to ilość i grubość chmur,

co może ochłodzić atmosferę
przez blokowanie światła słonecznego.

Ale sprzężenie ujemne działa krótko,

przez czas trwania lata w Arktyce.

Przez resztę roku, kiedy brakuje słońca,

zwiększona wilgotność i zachmurzenie

ogrzewa powierzchnię Ziemi
zatrzymując jej ciepło,

zamieniając sprzężenie w dodatnie
z wyjątkiem tych paru miesięcy.

Podczas gdy sprzężenia ujemne
stabilizują system

kierując go w stronę punktu równowagi,

sprzężenia dodatnie destabilizują go,
wywołując coraz większe odchylenia.

Ostatnie, coraz poważniejsze efekty
działania sprzężeń dodatnich

mogą mieć skutki
sięgające daleko poza Arktykę.

Na ocieplającej się planecie

sprzężenia powodują, iż biegun północny
ociepla się szybciej niż równik.

Mniejsze różnice temperatur tych obszarów

mogą spowolnić prądy powietrzne

i zaburzyć cyrkulację powietrza
na średnich szerokościach geograficznych,

gdzie żyje większość światowej populacji.

Naukowcy obawiają się, że zmiany pogodowe

będą długotrwałe i radykalne,

a krótkotrwałe fluktuacje
przybiorą postać długich mrozów,

upałów, susz i powodzi.

Czułość Arktyki nie służy
wyłącznie do wczesnego ostrzegania

przed zmianami klimatu na całej planecie.

Sprzężenia zwrotne mogą mieć na nas
bezpośredni i natychmiastowy wpływ.

Klimatolodzy często ostrzegają,

że to, co wydarzy się w Arktyce,
nie zawsze tam zostaje.