< Return to Video

Pamela Meyer: Si te identifikosh nje genjeshtar

  • 0:00 - 0:05
    Ok, sa per fillim nuk dua qe asnjeri nga ju ketu ne salle te filloje panikun
  • 0:05 - 0:07
    por ja qe me ka shkuar neper mendje ideja
  • 0:07 - 0:09
    qe personi ne te djathten tuaj eshte thjesht nje genjeshtar.
  • 0:09 - 0:11
    (Qeshje)
  • 0:11 - 0:14
    Gjithashtu, edhe ai ne te majten tuaj eshte nje genjeshtar.
  • 0:14 - 0:17
    Edhe ai qe eshte ulur ne karrigen tuaj mban nje epitet te tille.
  • 0:17 - 0:19
    Ne te gjithe jemi genjeshtare.
  • 0:19 - 0:21
    Ajo cka une do te bej sot
  • 0:21 - 0:24
    eshte se do t`ju tregoj se pse studimet e fundit na bejne te gjitheve genjeshtare
  • 0:24 - 0:26
    si mund te shnderrohesh ne nje kapes genjeshtrash
  • 0:26 - 0:29
    dhe pse ndoshta do ta kerkosh edhe me shume te verteten
  • 0:29 - 0:32
    duke kaluar nga nje kapes i genjeshtrave ne nje kerkues te vetem te te vertetes
  • 0:32 - 0:34
    dhe ne fund te krijosh ate qe quhet besim.
  • 0:34 - 0:37
    Dhe per te folur rreth besimit,
  • 0:37 - 0:40
    qekur e kam shkruar librin "Liespotting,"
  • 0:40 - 0:43
    askush sdeshiron te me takoje me personalisht, jo jo jo jo,jo.
  • 0:43 - 0:46
    Ata thone "Pa problem, ta dergojme me e-mail".
  • 0:46 - 0:48
    (Qeshje)
  • 0:48 - 0:52
    Madje nuk mund as te pij nje kafe ne Starbuck.
  • 0:52 - 0:54
    Burri im me thote "He zemer, ndonje mashtrim?
  • 0:54 - 0:57
    Ndoshta me mire do kish qene te fokusoheshe tek gatimi. Si mendon rreth gatimit te ushqimit francez?"
  • 0:57 - 0:59
    Keshtu qe para se te filloj, ajo cfare do te bej
  • 0:59 - 1:02
    eshte se do te bej te qarte synimin tim
  • 1:02 - 1:04
    qe nuk eshte rreth te mesuarit te ndonje loje.
  • 1:04 - 1:06
    Mashtruesit nuk jane vetem ata femijet e llastuar,
  • 1:06 - 1:09
    qe ne fund te dhomes bertasin "Gotcha,Gotcha"
  • 1:09 - 1:12
    Vetulla jote menjere ngrihet. Je prekur aty ku nuk duhet.
  • 1:12 - 1:15
    Une e shikoj ate TV show "Me genje mua" ose "E di qe po me genjen".
  • 1:15 - 1:17
    Jo, mashtruesit jane te armatosur
  • 1:17 - 1:20
    me nje dije shkencerisht te madhe si ta qendisin me se miri mashtrimin
  • 1:20 - 1:22
    Ata e perdorin mashtrimin per te arritur shpejt tek e verteta
  • 1:22 - 1:24
    dhe bejne pikerisht ate qe bejne cdo dite lideret boterore;
  • 1:24 - 1:27
    ata kane biseda te veshtira me njerez te veshtire
  • 1:27 - 1:29
    shpesh edhe ne kohera te veshtira.
  • 1:29 - 1:31
    Dhe kshtu ata e fillojne kete udhetim
  • 1:31 - 1:33
    duke e pranuar nje propozim te rendesishem
  • 1:33 - 1:35
    i cili eshte:
  • 1:35 - 1:38
    Genjeshtra eshte nje akt bashkepunimi.
  • 1:38 - 1:42
    Mendoje pak, genjeshtra ska asnjehere fuqi, cfaredo qofte menyra e te shprehurit dhe e te folurit.
  • 1:42 - 1:44
    "Fuqia" e saj zbarkon
  • 1:44 - 1:46
    vetem kur dikush tjeter pranon per ta besuar genjeshtren.
  • 1:46 - 1:48
    E di qe mund te tingelloj si nje dashuri e veshtire,
  • 1:48 - 1:52
    por, nese ndonjehere edhe ju keni qene pala e genjyer
  • 1:52 - 1:54
    ka ndodhur sepse keni pranuar te jeni e tille.
  • 1:54 - 1:57
    Rregulla e pare per genjeshtren: Genjeshtra eshte veprim bashkepunimi.
  • 1:57 - 1:59
    Tani, jo te gjitha genjeshtrat jane te demshme.
  • 1:59 - 2:02
    Ndonjehere, pa vetedije, ne jemi te gatshem te marrim pjese tek mashtrimi
  • 2:02 - 2:05
    per interesin e dinjitetit social,
  • 2:05 - 2:08
    vetem per arsyen qe ta ruajme sekretin, si sekret.
  • 2:08 - 2:10
    Ne themi, " Kenge e mire."
  • 2:10 - 2:13
    "Zemer, nuk e dukesh e shendosh nen te, jo"
  • 2:13 - 2:15
    Ose themi, kjo eshte e preferuara,
  • 2:15 - 2:18
    "E dini cfare, sapo e fshiva ate e-mail nga folderi spam.
  • 2:18 - 2:21
    Me vjen keq."
  • 2:21 - 2:24
    Por ka edhe raste, kur ne sduam te jemi pjese ne mashtrim.
  • 2:24 - 2:27
    Dhe kjo mund te na kushtoje ne menyre drastike.
  • 2:27 - 2:30
    Vitin e kaluar u regjistruan 991 bilione dollare deme
  • 2:30 - 2:34
    vetem nga mashtrimet e korporatave ne Amerike.
  • 2:34 - 2:36
    Kjo eshte vetem nje pjesez e vogel nen nje trilion dollar.
  • 2:36 - 2:38
    Kjo i bie te jete gati shtate perqind e totalit te te ardhurave.
  • 2:38 - 2:40
    Ky eshte shembulli kur mashtrimi mund te kushtoje biliona.
  • 2:40 - 2:43
    Mendoni rastin Enron, Madoff, krizen e hipotekave.
  • 2:43 - 2:46
    Ose ne rastin e agjenteve te dyfishte dhe tradhtare,
  • 2:46 - 2:48
    si rastet e Robert Hanssen ose Aldrich Ames,
  • 2:48 - 2:50
    kur genjeshtra mund edhe ta tradhtoje shtetin tone
  • 2:50 - 2:53
    mund ta kompromentoje sigurine dhe mund ta minoje zhvillimin e demokracise,
  • 2:53 - 2:56
    ato mund te shkaktojne vdekjen e atyre qe na mbrojne
  • 2:56 - 2:59
    Mashtrimi realisht eshte nje teme serioze
  • 2:59 - 3:01
    Ky njeri batakçi, Henry Oberlander,
  • 3:01 - 3:03
    ishte nje mashtrues efektiv me diplome.
  • 3:03 - 3:05
    Autoritetet britaneze thone se
  • 3:05 - 3:08
    ai mund te jete njeriu i cili ka demtuar gjith sistemin bankar te botes perendimore.
  • 3:08 - 3:10
    Dhe ju nuk mund ta gjeni kete njeri ne Google, nuk mund ta gjeni ne asnje vend.
  • 3:10 - 3:13
    Ate e kishin intervistuar njehere, dhe kishte thene:
  • 3:13 - 3:15
    "Shikoni, une e kam nje rregull."
  • 3:15 - 3:18
    Dhe ky ishte rregulli i Henrit, ai tha,
  • 3:18 - 3:20
    "Shikoni, cdokush eshte i gatshem t'ju jape juve dicka.
  • 3:20 - 3:23
    Ata jane te gatshem per t'ju dhene juve dicka per cfaredolloj gjeje qe ju jeni te etur per ta patur."
  • 3:23 - 3:25
    Dhe ky eshte thelbi.
  • 3:25 - 3:27
    Nese nuk doni te jeni te mashtruar, duhet te dini
  • 3:27 - 3:29
    se per cfare ju jeni te etur?
  • 3:29 - 3:32
    Ky eshte fakti qe na vjen inat ta pranojme.
  • 3:32 - 3:35
    Ne do te donim te ishim bashkeshort me te mire, gra me te mira,
  • 3:35 - 3:37
    me te mencur, me me shume fuqi,
  • 3:37 - 3:39
    me te gjate, me te pasur
  • 3:39 - 3:41
    dhe lista vazhdon pafundesisht.
  • 3:41 - 3:43
    Genjeshtra eshte nje perpjekje per ta mbushur kete zbrazetire
  • 3:43 - 3:45
    nje menyre per ti lidhur deshirat dhe fantazite tona
  • 3:45 - 3:48
    per ate cfare do te deshironim te ishim, dhe si do te deshironim te ishim,
  • 3:48 - 3:51
    me ate qe ne jemi ne te vertete.
  • 3:51 - 3:54
    Dhe eshte absurde nese keto zbrazetira duam ti mbushim me shtirje e genjeshtra
  • 3:54 - 3:57
    Ketyre diteve, disa studime konkluduan se ju mund te genjeheni
  • 3:57 - 3:59
    ne cdo vend e kohe, nga 10 deri ne 200 here.
  • 3:59 - 4:02
    E keni te sigurt, qe shumica prej ketyre jane genjeshtra te bardha.
  • 4:02 - 4:04
    Por ne nje studimin tjeter,
  • 4:04 - 4:06
    thuhet se te huajt genjejne mbi tre here
  • 4:06 - 4:08
    ne 10 minuteshin e pare te takimit te tyre.
  • 4:08 - 4:10
    (Qeshje)
  • 4:10 - 4:13
    Dhe kur i degjojme per here te pare keto te dhena, ne terhiqemi.
  • 4:13 - 4:15
    Ne smund te besojme se sa mbizoteron kudo genjeshtra.
  • 4:15 - 4:17
    Ne esence te gjithe jemi kunder saj.
  • 4:17 - 4:19
    Por nese shikon pak me thelle
  • 4:19 - 4:21
    komploti vetem sa shkon e trashet.
  • 4:21 - 4:24
    Ne genjejme me shume te huajt sesa koleget tane.
  • 4:24 - 4:28
    Njerezit me te gjalle genjejne me shume se ata qe jane me pak te socializuar.
  • 4:28 - 4:31
    Meshkujt genjejne tete here me shume per veten e tyre
  • 4:31 - 4:33
    sesa per te tjeret.
  • 4:33 - 4:36
    Ndersa femrat genjejne me shume per te mbrojtur te tjeret.
  • 4:36 - 4:39
    Nese ju jeni nje cift i martuar me jete mesatare,
  • 4:39 - 4:41
    do ta genjeni partnerin
  • 4:41 - 4:43
    ne nje nga 10 raste te ndryshme.
  • 4:43 - 4:45
    Tani ju mund ta mendoni se kjo eshte dicka e gabuar.
  • 4:45 - 4:47
    E ndersa jeni i pamartuar, numri shkon ne tre.
  • 4:47 - 4:49
    Genjeshtra eshte e kompleksuar.
  • 4:49 - 4:52
    Ajo eshte e fabrikuar ne fabriken e perditshmerise sone, jetes private e personale.
  • 4:52 - 4:54
    Ne jemi thellesit te irrituar nga ky realitet.
  • 4:54 - 4:56
    Genjeshtren madje e kemi futur si nje baze te nevojshme ditore,
  • 4:56 - 4:58
    ndonjehere per arsye te mira,
  • 4:58 - 5:01
    e ndonjehere vetem sepse nuk i kuptojme hapesirat e jetes tone.
  • 5:01 - 5:03
    Kjo eshte e verteta e dyte e hidhur mbi genjeshtren.
  • 5:03 - 5:05
    Ne jemi kunder te genjyerit,
  • 5:05 - 5:07
    por ne menyre te fshehte jemi pro saj
  • 5:07 - 5:09
    ne menyrat te cilat shoqeria jone i ka denuar
  • 5:09 - 5:11
    per shekuj e shekuj e shekuj me rradhe.
  • 5:11 - 5:13
    Genjeshtra eshte aq e vjeter sa edhe frymemarrja e njerezimit.
  • 5:13 - 5:15
    Eshte pjese e kultures sone, e historise sone.
  • 5:15 - 5:18
    Mendoni Danten, Shekspirin,
  • 5:18 - 5:21
    Biblen, Te rejat e Botes.
  • 5:21 - 5:23
    (Qeshje)
  • 5:23 - 5:25
    Genjeshtra ka nje vlere shume perparimtare per ne si qenie njerezore.
  • 5:25 - 5:27
    Kerkuesit kane njohuri te medha
  • 5:27 - 5:29
    se sa me inteligjente te jene speciet,
  • 5:29 - 5:31
    aq me tru te zhvilluar kane,
  • 5:31 - 5:33
    aq me te prirur per te mashtruar e genjyer jane.
  • 5:33 - 5:35
    Tani ju mund te kujtoni Kokon.
  • 5:35 - 5:38
    A ka ndonjeri qe kujton Kokon, Kokoja, gorilles qe iu mesua gjuha e shenjave?
  • 5:38 - 5:41
    Koko ishte trajnuar per te komunikuar me gjuhen e shenjave.
  • 5:41 - 5:43
    Ketu eshte Koko me kotelen e saj.
  • 5:43 - 5:46
    Eshte kotelja e saj simpatike, plot gezof.
  • 5:46 - 5:48
    Koko njehere ka fajesuar kotelen e saj
  • 5:48 - 5:50
    per problemet me shkelqimin e lavamanit nga muri i saj.
  • 5:50 - 5:52
    (Qeshje)
  • 5:52 - 5:54
    Ne jemi te ster-trajnuar per te qene lideret e nje pakete.
  • 5:54 - 5:56
    Dhe kjo fillon shume shume heret ne kohe
  • 5:56 - 5:58
    Sa heret?
  • 5:58 - 6:00
    Foshnjet do te shtiren kur qajne,
  • 6:00 - 6:02
    do te pauzojne, te shohin se kush po shfaqet
  • 6:02 - 6:04
    dhe me pas do te kthehen e te qajne perseri.
  • 6:04 - 6:06
    Nje vjecaret i mesojne keto fshehje mistrece.
  • 6:06 - 6:08
    (Qeshje)
  • 6:08 - 6:10
    Dy vjecaret bejne blof.
  • 6:10 - 6:12
    Pese vjecaret genjejne keshtu, plotesisht troç.
  • 6:12 - 6:14
    Ata manipulojne me ane te shakave.
  • 6:14 - 6:17
    Nente vjecaret jane eksperte per ti fshehur pasojat e veprimeve.
  • 6:17 - 6:19
    Ne kohen kur futesh ne shkolle te mesme
  • 6:19 - 6:22
    do ta genjesh nenen nje nga nenete rastet e mundshme.
  • 6:22 - 6:25
    Ndersa ne momentin qe ne i futemi punes se te qenurit mbajtes te familjes
  • 6:25 - 6:27
    ne futemi ne botera te ndryshme te shperndara
  • 6:27 - 6:29
    me miq te shtirur dixhital,
  • 6:29 - 6:31
    media te animeve partiake,
  • 6:31 - 6:33
    hajdute te zgjuar te identitetit,
  • 6:33 - 6:35
    deshtime bankare si ajo Ponzi Schemers,
  • 6:35 - 6:37
    nje mashtrim epidemik --
  • 6:37 - 6:39
    shkurtimisht, siç nje autor e quan
  • 6:39 - 6:42
    nje shoqeri e post-realitetit.
  • 6:42 - 6:44
    Ka qene shume konfuze
  • 6:44 - 6:47
    per nje kohe te gjate.
  • 6:48 - 6:50
    Cfare ben ti?
  • 6:50 - 6:52
    Epo, jane disa masa qe mund ti marrim
  • 6:52 - 6:54
    per te ndricuar rrugen tone.
  • 6:54 - 6:57
    Detektivet e genjeshtareve jane te trajnuar dhe arrijne tek e verteta ne 90 perqind te rasteve.
  • 6:57 - 7:00
    Pjesa tjeter e jona, jemi veten 54 perqind te sakte.
  • 7:00 - 7:02
    Pse eshte kaq e lehte per te mesuar?
  • 7:02 - 7:05
    Ekzistojne genjeshtare te mire, dhe te keqinj. Por nuk ekzistojne genjeshtare origjinale.
  • 7:05 - 7:08
    Ne te gjithe bejme te njejtat gabime. Ne te gjithe perdorim te njejtat teknika.
  • 7:08 - 7:10
    Pra, ajo cka une do te bej
  • 7:10 - 7:12
    eshte se do tju tregoj dy modele te mashtrimit.
  • 7:12 - 7:15
    Dhe me pas do ti shikojme dhe analizojme ato, dhe ti gjejme vete tiparet.
  • 7:15 - 7:18
    Le te fillojme me fjalimin.
  • 7:18 - 7:20
    (Video) Bill Clinton: Dua qe ju te gjithe te me degjoni.
  • 7:20 - 7:22
    Dhe do ta them perseri
  • 7:22 - 7:25
    Une nuk kam pasur marredhenie seksuale
  • 7:25 - 7:29
    me ate gruan, Zonjen Lewinsky.
  • 7:29 - 7:31
    Asnjehere si kam thene dikujt qe te genjej,
  • 7:31 - 7:33
    asnjehere te vetme, kurre.
  • 7:33 - 7:36
    Dhe keto akuza jane te gjitha te rreme
  • 7:36 - 7:38
    Mua me duhet ti kthehem punes per popullin amerikan
  • 7:38 - 7:40
    Faleminderit.
  • 7:43 - 7:46
    Pamela Meyer: Ne rregull, cilat ishin shenjat prej llafazani?
  • 7:46 - 7:50
    Epo se pari degjuam se cka do te thote mohim jo-protokolar.
  • 7:50 - 7:53
    Studimet tregojne se njerezit qe jane shume parashikues ne mohimet e tyre
  • 7:53 - 7:56
    do te perdorin me shume gjuhen zyrtare sesa informale.
  • 7:56 - 7:59
    Gjithashtu degjuam pak edhe nga fraza distanciale " ajo grua".
  • 7:59 - 8:01
    Ne e dime se genjeshtaret ne menyre jo te pergjegjshme distancojne veten
  • 8:01 - 8:03
    nga subjekti i tyre
  • 8:03 - 8:06
    duke perdorur gjuhen si nje arme te forte.
  • 8:06 - 8:09
    Tashme, nese Bill Clinton kishte thene " Epo, me ju thene te drejten..."
  • 8:09 - 8:11
    ose te famshmit e Richard Nixon, "Me tere sinqeritetin...."
  • 8:11 - 8:13
    ai do te ishte nje anashkalues i vdekur
  • 8:13 - 8:15
    per çdo genjeshtar qe di
  • 8:15 - 8:18
    se gjuha e kualifikuar, siç quhet, nese kualifikohet ne ate menyre
  • 8:18 - 8:20
    e diskretiton me tutje temen.
  • 8:20 - 8:23
    Tani ne qoftese ai e kishte perseritur ne teresi pyetjen,
  • 8:23 - 8:27
    ose ne qoftese ai e kishte mbushur llogarine e tij me nje detaj te vogel --
  • 8:27 - 8:29
    dhe ne jemi te gjithe te kenaqur qe ai nuk e beri --
  • 8:29 - 8:31
    ai do ta kishte fshehur veten edhe me tutje.
  • 8:31 - 8:33
    Frojdi kishte te drejtat e tij.
  • 8:33 - 8:36
    Frojdi ka thene, shiko, ketu ka me shume se nje fjalim:
  • 8:36 - 8:39
    "Asnje njeri i vdekshem smund te mbaje nje sekret.
  • 8:39 - 8:42
    Nese buzet nuk i flasin, ai flet me ane te gishtave."
  • 8:42 - 8:45
    Dhe ne te gjithe e bejme kete, pa marre parasysh fuqine.
  • 8:45 - 8:47
    Ne te gjithe merremi vesh me ane te shenjave te gishtave
  • 8:47 - 8:50
    Une do tju tregoj Dominique Strauss Kahn me Obamen
  • 8:50 - 8:53
    te cilet po merren vesh me ane te shenjave te gishtave.
  • 8:53 - 8:56
    (Qeshje)
  • 8:56 - 8:59
    Tani kjo na con ne nje model tjeter,
  • 8:59 - 9:02
    qe eshte gjuha e trupit.
  • 9:02 - 9:05
    Me gjuhen e trupit, ja cfare duhet te bejme.
  • 9:05 - 9:08
    You vetem duhet te hidhni supozimet tuaj nga dera.
  • 9:08 - 9:10
    Lere shkencen qe te kete durim pak me njohurite tuaj.
  • 9:10 - 9:13
    Sepse ne mendojme qe genjeshtaret luajne gjate gjithe kohes.
  • 9:13 - 9:16
    Epo degjojeni kete, ata jane te njohur qe te ngrijne trupat e tyre te siperm kur jane duke genjyer.
  • 9:16 - 9:19
    Ne mendojme se genjeshtaret nuk na shikojne ne sy.
  • 9:19 - 9:21
    Epo degjoni kete, ata ju shikojne ne sy me shume sec duhet
  • 9:21 - 9:23
    vetem per ta kompensuar per ate mit.
  • 9:23 - 9:25
    Ne gjithmone mendojme se ngrohtesia dhe buzeqeshja
  • 9:25 - 9:27
    pecjellin sinqeritet dhe besnikeri
  • 9:27 - 9:29
    Por nje zbulues i trajnuar genjeshtrash
  • 9:29 - 9:31
    mund ta dalloje nje buzeqeshje te shtirur me kilometra.
  • 9:31 - 9:34
    A mundeni ju te gjithe ta identifikoni buzeqeshjen e shtirur?
  • 9:35 - 9:37
    Ju me vetedije mund ti kontrolloni
  • 9:37 - 9:40
    muskujt ne faqen tuaj.
  • 9:40 - 9:43
    Por buzeqeshja e vertete eshte tek syte, qendron tek syte.
  • 9:43 - 9:45
    Ata nuk mund te kontrollohen me vetedije,
  • 9:45 - 9:47
    sidomos nese ke mbiperdorur Botoks.
  • 9:47 - 9:50
    Mos e mbi-perdor Botoksin, askush sdo te mendoj se je i sinqerte.
  • 9:50 - 9:52
    Tani do te shikojme disa spote.
  • 9:52 - 9:54
    A mund te tregoni cfare po ndodh ne bisede?
  • 9:54 - 9:57
    A mund te filloni ti shihni genjeshtrat
  • 9:57 - 9:59
    mosperputhjet
  • 9:59 - 10:01
    midis veprimeve dhe fjaleve te njerezve?
  • 10:01 - 10:03
    Tani e di se eshte me te vertete e dukshme
  • 10:03 - 10:05
    por kur je buke bere bisede
  • 10:05 - 10:08
    me dike per te cilin dyshon se po te mashtron,
  • 10:08 - 10:11
    sjellja, deri me sot eshte indikatori me i madh i se vertetes.
  • 10:11 - 10:13
    Nje person i ndershem do te jete bashkepunues.
  • 10:13 - 10:15
    Ata do tju tregojne qe jane ne anen tuaj.
  • 10:15 - 10:17
    Ata do te jene entuziaste.
  • 10:17 - 10:19
    Ata do te shprehin gatishmeri dhe ndihme per te mberritur tek e verteta.
  • 10:19 - 10:22
    Ata do te jene te gatshem per ide, emra te dyshimte,
  • 10:22 - 10:24
    dhe te sigurojne detaje.
  • 10:24 - 10:26
    Ata do te thone,"Hej,
  • 10:26 - 10:29
    ndoshta ishin ata djemte e listave te pagave qe kane harruar cekun."
  • 10:29 - 10:32
    Ata do te zemerohen nese e ndjejne se po akuzohen padrejtesisht
  • 10:32 - 10:34
    pergjate tere intervistes, jo vetem ne fleshe te ndara;
  • 10:34 - 10:37
    ata do te jene te irrituar gjate tere intervistes.
  • 10:37 - 10:39
    Nese pyet dike me sinqeritet
  • 10:39 - 10:42
    cfare duhet te bejme me ata djemte e cekut,
  • 10:42 - 10:44
    nje person i sinqerte ka shume mundesi
  • 10:44 - 10:48
    te rekomandoje nje denim strikt, sesa nje te bute
  • 10:48 - 10:50
    Le te themi se ju e keni po ate bisede
  • 10:50 - 10:52
    me nje mashtrues.
  • 10:52 - 10:54
    Ky person mund te terhiqet,
  • 10:54 - 10:56
    te shikoje posht, ta ul zerin
  • 10:56 - 10:58
    te pushoje, te sillet si herky-jerky.
  • 10:58 - 11:00
    Pyet nje mashtrues ta tregoje historine e tyre,
  • 11:00 - 11:03
    ata do ta mbushin ate me plot detaje
  • 11:03 - 11:06
    ne disa vende te panevojshme.
  • 11:06 - 11:09
    Dhe pastaj do ta ri-tregojne historine ne nje renditje kronologjike.
  • 11:09 - 11:11
    Dhe ajo cfare ben nje hetues i trajnuar
  • 11:11 - 11:13
    eshte se futen ne disa skuta dhe menyra te holla
  • 11:13 - 11:15
    per disa ore te tera,
  • 11:15 - 11:18
    dhe do ta pyesin ate person per ta treguar historine edhe njehere
  • 11:18 - 11:20
    dhe do te shikojne ato pershperitjet, belbezimet,
  • 11:20 - 11:23
    dhe do ti bejne disa pyetje nga te cilat del perfundimi se ky eshte mashtrim.
  • 11:23 - 11:26
    Pse e bejne ata kete gje? Epo ne te gjithe e bejme te njejten gje.
  • 11:26 - 11:28
    Ne i ushtrojme fjalet tona,
  • 11:28 - 11:30
    por rralle i ushtrojme edhe gjestet.
  • 11:30 - 11:32
    Ne themi "Po", ne i shtrengojme duart, "Jo"
  • 11:32 - 11:35
    Ne tregojme histori shume te bindshme, dhe i levizim krahet tane.
  • 11:35 - 11:37
    Ne pranojme fajin per krime te renda,
  • 11:37 - 11:40
    dhe buzeqeshim me kenaqesi kur largohemi prej tyre.
  • 11:40 - 11:43
    Dhe kjo buzeqeshje quhet "kenaqesi hajvanesh".
  • 11:43 - 11:46
    Dhe ne do te shohim te tilla ne disa sekuenca te videove,
  • 11:46 - 11:48
    por ne do te fillojme - per ju te cilet nuk e njihni ate,
  • 11:48 - 11:51
    ky eshte kanditati per president, John Edwards
  • 11:51 - 11:54
    i cili shokoi Ameriken, kur pranoi nje femije jashte martesor.
  • 11:54 - 11:57
    Ne do ta shohim ate duke folur per testin e atesise.
  • 11:57 - 11:59
    Shikojeni tani nese mund ta vereni
  • 11:59 - 12:01
    ai thote "Po" , ndersa e shkund koken per "Jo"
  • 12:01 - 12:03
    duke lekundur pak edhe krahet.
  • 12:03 - 12:05
    (Video) John Edwards: Do te isha i lumtur te merrja pjese.
  • 12:05 - 12:08
    E di qe eshte e pamundur qe ky femije te jete i imi
  • 12:08 - 12:10
    per shkak te kohes se ngjarjeve qe kane ndodhur
  • 12:10 - 12:12
    Keshtu qe, e di qe eshte e pamundur.
  • 12:12 - 12:14
    Jam i lumtur per te bere testin e atesise,
  • 12:14 - 12:16
    dhe ta shohe ate duke ndodhur.
  • 12:16 - 12:19
    Intervistuesi: A do ta beni ate se shpejti? E eshte dikush --
  • 12:19 - 12:22
    JE: Epo, Une jam vetem njeri, vetem njeri qe eshte pjese e ketij testi.
  • 12:22 - 12:25
    Por jam i lumtur te marr pjese ne nje.
  • 12:25 - 12:27
    PM: Ne rregull, keto levizje te kokes jane me te lehta per ti kapur
  • 12:27 - 12:29
    nese vetem njehere i shikon me kujdes.
  • 12:29 - 12:31
    Do te jene disa
  • 12:31 - 12:33
    kur dikush ben nje shprehje
  • 12:33 - 12:36
    duke e fshehur tjetren qe rrjedh shpejt si nje blic
  • 12:37 - 12:39
    Vrasesit jane te njohur per shkaktimin e pikellimit.
  • 12:39 - 12:41
    Partneri juaj i ri mund t`ju shtrengoje doren
  • 12:41 - 12:43
    te festoje, te shkoje ne dreke me ju
  • 12:43 - 12:46
    dhe pastaj te shfaqe nje ndjenje te zemerimit.
  • 12:46 - 12:49
    Asnjeri prej nesh nuk do te shnderrohet ne nje ekspert te dallimit te fytyrave, brenda nates
  • 12:49 - 12:52
    por mund tju mesoj dicka qe eshte vertet e rrezikshme, dhe eshte e lehte per tu mesuar
  • 12:52 - 12:55
    dhe kjo eshte shprehja e perbuzjes.
  • 12:55 - 12:58
    Me zemerimin, keni marre dy njerez ne te njejten fusheloje.
  • 12:58 - 13:00
    Ende kjo eshte nje marredhenie e shendetshme.
  • 13:00 - 13:02
    Por kur zemerimi kthehet ne perbuzje,
  • 13:02 - 13:04
    ju jeni te mboshtur.
  • 13:04 - 13:06
    Eshte e lidhur me superioritetin moral.
  • 13:06 - 13:09
    Dhe per kete arsye, eshte shume, shume i veshtire sherimi.
  • 13:09 - 13:11
    Ja se si duket.
  • 13:11 - 13:13
    Eshte e shenuar nga nje qoshe
  • 13:13 - 13:15
    e terhequr brenda dhe jashte.
  • 13:15 - 13:18
    Eshte e vetmja shprehje asimetrike.
  • 13:18 - 13:20
    Dhe ne pranine e perbuzjes,
  • 13:20 - 13:22
    edhe nese mashtrimi bie poshte --
  • 13:22 - 13:24
    dhe kjo nuk ndodh shpesh --
  • 13:24 - 13:26
    shikojeni anen tjeter, shkoni ne tjetrin drejtim
  • 13:26 - 13:28
    rishqyrtojeni marreveshjen,
  • 13:28 - 13:32
    thoni "Jo faleminderit. Nuk do te vij vetem per nje endje te vogel. Faleminderit"
  • 13:32 - 13:34
    Shkenca ka nxjerr ne pah
  • 13:34 - 13:36
    shume, shume indikatore.
  • 13:36 - 13:38
    Ne e dime, pershembull
  • 13:38 - 13:40
    qe genjeshtaret shpesh e nderrojne normen e injorimit
  • 13:40 - 13:42
    dhe kembet i cojne per tek dalja.
  • 13:42 - 13:44
    Ata do te marrin objekte penguese
  • 13:44 - 13:47
    duke i futur ato mes vetes dhe personit me te cilin po bejne interviste
  • 13:47 - 13:49
    Ata do te ndryshojne edhe tonin e tyre
  • 13:49 - 13:52
    shpesh duke e zvogeluar volumin.
  • 13:52 - 13:54
    Kjo eshte marreveshja.
  • 13:54 - 13:57
    Keto sjellje jane vetem sjellje.
  • 13:57 - 13:59
    Ato nuk jane prova te nje mashtrimi.
  • 13:59 - 14:01
    Ato jane vetem flamur te kuq.
  • 14:01 - 14:03
    Ne jemi qenie njerezore
  • 14:03 - 14:06
    Ne bejme shpesh xheste mashtruese ne shume vende, tere diten.
  • 14:06 - 14:08
    Dhe keto xheste nuk kane nje domethenie te madhe.
  • 14:08 - 14:11
    Por kur i sheh se ata po grupohen, atehere kjo eshte shenja.
  • 14:11 - 14:14
    Shiko, degjo, heto, bej disa pyetje te veshtira,
  • 14:14 - 14:17
    dil pak prej asaj pozites komode te te njohurit,
  • 14:17 - 14:20
    por dil ne ate rrugen e kuriozitetit, bej ende pyetje,
  • 14:20 - 14:23
    ki me shume dinjitet, dhe trajtoje personin me te cilin bisedon me nje raport.
  • 14:23 - 14:26
    Mos u mundo te behesh si ata tek "Ligji & Rregulli" ose si ata te programeve tjera
  • 14:26 - 14:28
    qe rrahin me grushta mendimet e tyre subjektive.
  • 14:28 - 14:31
    Mos u bej fort agresiv, sepse nuk funksionon.
  • 14:31 - 14:33
    Dhe ja biseduam pak
  • 14:33 - 14:35
    se si te komunikosh me dike qe genjen
  • 14:35 - 14:37
    dhe si te zbulosh nje genjeshter.
  • 14:37 - 14:40
    Dhe sic kam premtuar, tashme do te shohim se si duket e verteta.
  • 14:40 - 14:42
    Por une do tju tregoj dy video,
  • 14:42 - 14:45
    dy nena - njera po genjen, njera thote te verteten.
  • 14:45 - 14:47
    Dhe te dyja kane dale ne siperfaqe
  • 14:47 - 14:49
    nga studiusi David Matsumoto nga Kalifornia.
  • 14:49 - 14:51
    Dhe mendoj se ato jane nje shembull brilant
  • 14:51 - 14:53
    se si ne realitet zbulohet e verteta.
  • 14:53 - 14:55
    Kjo nene, Diane Downs
  • 14:55 - 14:57
    i qelloi femijet e saj nga disance te afert,
  • 14:57 - 14:59
    i dergoi ata per ne spital
  • 14:59 - 15:01
    derisa ata po gjakosnin gjate gjithe rruges,
  • 15:01 - 15:03
    duke thene se nje njeri i huaj ua kishte bere kete femijeve te saj.
  • 15:03 - 15:05
    Dhe ju do ta shihni edhe ne video
  • 15:05 - 15:07
    se ajo as nuk mund te shtiret si nje nene e pikelluar.
  • 15:07 - 15:09
    Cfare ju deshironi te shikoni ketu
  • 15:09 - 15:11
    eshte nje mosperputhje e pabesueshme
  • 15:11 - 15:13
    midis ngjarjeve te tmerrshme qe ajo pershkruan
  • 15:13 - 15:15
    dhe sjelljes se saj shume te ftohte.
  • 15:15 - 15:18
    Dhe nese shikoni me afer, do te shihni edhe nje kenaqesi dopio ne kete video
  • 15:18 - 15:20
    (Video) Diane Downs: Naten kur i mbylla syte,
  • 15:20 - 15:23
    une pash Christin duke e zgjatur doren nderkohe qe une po i jepja makines,
  • 15:23 - 15:26
    dhe gjaku po fillonte ti dilte nga goja.
  • 15:26 - 15:28
    Dhe kjo -- ndoshta do te zhduket me kohen --
  • 15:28 - 15:30
    por une nuk e besoj.
  • 15:30 - 15:33
    Kjo me pengon mua me se shumti.
  • 15:40 - 15:42
    PM: Tani do tju tregoj nje video
  • 15:42 - 15:44
    te nje nene aktualisht te brengosur, Erin Runnion,
  • 15:44 - 15:48
    duke u perballur me vrasesit e vajzes se saj ne gjykate.
  • 15:48 - 15:50
    Ketu ju nuk do te shihni emocione te shtirura,
  • 15:50 - 15:53
    por vetem nje shprehje normale te nje nene ne agoni.
  • 15:53 - 15:55
    (Video) Erin Runnion: E kam shkruar kete deklarate ne pervjetorin e trete
  • 15:55 - 15:57
    te asaj nate qe ti ma more femijen,
  • 15:57 - 15:59
    dhe e lendove ate,
  • 15:59 - 16:01
    e copetove ate,
  • 16:01 - 16:05
    e tmerrove deri ne momentin kur zemra e saj ndaloi.
  • 16:05 - 16:08
    Dhe ajo ka luftuar, e di qe ajo ka luftuar kunder teje.
  • 16:08 - 16:10
    Por e di se ajo te ka shikuar
  • 16:10 - 16:12
    me syte e saj te kafte dhe te mrekullueshem,
  • 16:12 - 16:15
    dhe ti prape ke dashur ta vrasesh.
  • 16:15 - 16:17
    Dhe une nuk e kuptoj
  • 16:17 - 16:20
    dhe skam per ta kuptuar kurre.
  • 16:20 - 16:24
    PM: Ne rregull, s`ka asnje pike dyshimi ne vertetesine e ketyre emocioneve.
  • 16:24 - 16:27
    Tani teknologjia rreth te vertetes sesi duket
  • 16:27 - 16:30
    eshte duke perparuar, sikurse edhe shkenca.
  • 16:30 - 16:32
    Ne e dime, per shembull
  • 16:32 - 16:35
    se kemi edhe gjurmues te specialuar per sy apo skanera te rrezeve infrared,
  • 16:35 - 16:38
    MRI` qe mund te dekodojne sinjalet qe nxjerr trupi yne
  • 16:38 - 16:40
    kur ne deshirojme te mashtrojme.
  • 16:40 - 16:43
    Dhe keto teknologji do ti serviren secilit prej nesh
  • 16:43 - 16:45
    sikur zgjidhje per mashtrim,
  • 16:45 - 16:48
    dhe nje dite do te dalin me rezultate shume interesante.
  • 16:48 - 16:50
    Por gjithashtu ne te njejten kohe ju duhet te pyesni veten:
  • 16:50 - 16:52
    Ke do te deshironi ne anen tuaj gjate takimit
  • 16:52 - 16:55
    dike qe eshte trajnuar ta gjeje te verteten
  • 16:55 - 16:57
    apo ndonje person qe do te terheq nje elektroencefalograme 400 kileshe
  • 16:57 - 16:59
    pergjate deres ?
  • 16:59 - 17:03
    Zbuluesit e genjeshtrave mbeshteten ne mjetet e njeriut.
  • 17:03 - 17:05
    Ata e dine, sic dikush ka thene,
  • 17:05 - 17:07
    "Karakteri qe ju jeni ne erresire".
  • 17:07 - 17:09
    Dhe cfare eshte shume interesante
  • 17:09 - 17:11
    eshte se diteve te sotme ne kemi shume pak erresire.
  • 17:11 - 17:14
    Bota jone ndricohet 24 ore pa pushim.
  • 17:14 - 17:16
    Eshte transparente
  • 17:16 - 17:18
    me blogje dhe rrjete sociale
  • 17:18 - 17:20
    duke transmetuar levizjet e gjenerates se re te njerezve
  • 17:20 - 17:23
    qe kane bere zgjidhje te jetojne jeten e tyre ne publik.
  • 17:23 - 17:27
    Eshte nje bote me e zhurmshme.
  • 17:27 - 17:29
    Dhe, nje sfide qe ne e kemi
  • 17:29 - 17:31
    eshte qe te kujtojme
  • 17:31 - 17:34
    shperndarjen, qe nuk eshte ndershmeri.
  • 17:34 - 17:36
    Mania jone per te twittuar apo shkruar
  • 17:36 - 17:38
    mund te na verboje ne faktin
  • 17:38 - 17:41
    se hollesite e sjelles njerezore, integritetit dhe karakterit
  • 17:41 - 17:44
    kane shume rendesi, dhe eshte ajo qe do te kete gjithmone rendesi.
  • 17:44 - 17:46
    Pra, ne nje bote te tille te zhurmshme,
  • 17:46 - 17:48
    me siguri do te kete kuptim per ne
  • 17:48 - 17:50
    qe te jemi pak me shume te qarte
  • 17:50 - 17:53
    rreth kodit tone moral.
  • 17:53 - 17:55
    Kur e kombinon shkencen e te zbuluarit te mashtrimit
  • 17:55 - 17:57
    me artin e shikimit, degjimit,
  • 17:57 - 18:00
    ti e largon veten nga bashkepunimi ne nje genjeshter.
  • 18:00 - 18:02
    Ju e nisni kete rruge
  • 18:02 - 18:04
    duke qene pak me te qarte,
  • 18:04 - 18:06
    sepse sinalizon te gjithe njerezit rreth teje,
  • 18:06 - 18:09
    dhe thua, "Hej, bota ime, bota jone,
  • 18:09 - 18:11
    duhet te jete e sinqerte.
  • 18:11 - 18:13
    Bota ime do te jete ajo ku do te kete shum fuqi
  • 18:13 - 18:16
    ku genjeshtra njihet dhe margjinalizohet."
  • 18:16 - 18:18
    Dhe kur ju do ta beni kete,
  • 18:18 - 18:21
    terreni perreth vetes suaj do te zhvendoset pak.
  • 18:21 - 18:24
    Dhe kjo eshte e verteta. Faleminderit
  • 18:24 - 18:29
    )Duartrokitje)
Title:
Pamela Meyer: Si te identifikosh nje genjeshtar
Speaker:
Pamela Meyer
Description:

Cdo dite, ne jemi te genjyer nga te tjeret mesatarisht nga 10 deri ne 100 here, dhe mundesite qe ta zbulosh se eshte e tille jane gati te pamundura, delikate dhe kunder-intuitive. Pamela Meyer, autore e bestsellerit "Liespotting", e cila merret me teknikat per te zbuluar mashtrimet, tregon menyrat dhe pikat delikate te njerezve qe jane trajnuar per te gjetur mashtrimet -- edhe ajo argumenton qe ndershmeria eshte nje virtyt qe ja vlen ta ruash.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:30
Arber Selmani added a translation

Albanian subtitles

Revisions