Hoe herken ik een leugenaar?

Iedere dag worden we 10 tot 200 maal belogen. De aanwijzingen om die leugens te herkennen kunnen subtiel en contra-intuïtief zijn. Pamela Meyer, auteur van het boek 'Liespotting', laat zien welke manieren en 'hotspots' worden gebruikt door mensen die getraind zijn om misleiding te herkennen. Ze beargumenteert waarom het waard is eerlijkheid na te streven.

Oké, ik wil niemand ongerust maken

maar het is me opgevallen

dat de persoon rechts van je
een leugenaar is.

(Gelach)

De persoon links van je
is ook een leugenaar.

In je eigen stoel zit ook een leugenaar.

We zijn allemaal leugenaars.

Ik ga jullie laten zien

wat onderzoek heeft aangetoond
over ons als leugenaars,

hoe je leugens kunt opmerken

en waarom je wellicht
nog wat verder wil gaan

van leugens opmerken
naar waarheid nastreven,

en uiteindelijk naar
het bouwen van vertrouwen.

Over vertrouwen gesproken,

sinds ik het boek 'Liespotting' schreef,

wil niemand me meer
persoonlijk ontmoeten, nee, nee, nee

Ze zeggen: "Het is oké, we mailen je wel."

(Gelach)

Zelfs een afspraakje
bij Starbucks lukt niet.

Mijn man zegt: "Schat, misleiding?

Misschien had je je op koken
moeten richten. Franse keuken?"

Voordat ik begin, zal ik
mijn doel duidelijk maken:

dat is geen spelletje 'hebbes'.

Leugenspotters zijn niet die kinderen

achterin het lokaal,
die roepen: "Hebbes! hebbes!

Je wenkbrauw trilde.
Je neusvleugel bewoog.

Ik heb het op tv geleerd.
Ik weet dat je liegt."

Nee, leugenspotters zijn gewapend

met wetenschappelijke kennis
over hoe je bedrog opmerkt.

Ze gebruiken het
om de waarheid boven te halen,

en ze doen wat volwassen
leiders elke dag doen;

ze hebben moeilijke gesprekken
met moeilijke mensen,

soms gedurende erg moeilijke tijden.

Ze beginnen op dat pad

met de acceptatie van een kernpropositie,

en dat is de volgende:

liegen vergt samenwerking.

Bedenk eens, een leugen heeft
geen kracht doordat hij verteld wordt.

Zijn kracht ontstaat

wanneer iemand anders erin gaat geloven.

Ik weet dat dit nogal cru klinkt,

maar wanneer je belogen bent

is dat omdat je daarin hebt toegestemd.

Waarheid no.1 over liegen:
liegen vergt samenwerking.

Niet alle leugens zijn schadelijk.

Soms misleiden we willens en wetens

omwille van sociale waardigheid,

of om een geheim te bewaren.

We zeggen: "Mooi liedje."

"Schat, je ziet er niet dik uit daarin."

Of we zeggen --
favoriet van de digerati --

"Ik viste die e-mail nèt uit mijn spammap,

het spijt me."

Maar soms nemen we
ongewild deel aan misleiding.

Dat kan dramatische kosten
voor ons meebrengen.

Vorig jaar was er 997 miljard dollar

bedrijfsfraude alleen al
in de Verenigde Staten.

Dat scheelt een haartje
met een biljoen dollar.

Dat is 7% van de opbrengsten.

Misleiding kan miljarden kosten.

Denk aan Enron, Madoff,
de hypotheekcrisis.

Of in het geval
van dubbelagenten en verraders

zoals Robert Hanssen of Aldrich Ames,

kunnen leugens ons land verraden,

ze kunnen onze veiligheid compromitteren,
democratie ondermijnen,

ze kunnen de dood betekenen
van hen die ons beschermen.

Misleiding is werkelijk een serieuze zaak.

Henry Oberlander,

was zo'n effectieve oplichter,

dat hij volgens de Britse autoriteiten

het hele westerse banksysteem
had kunnen ondermijnen.

Je vindt hem niet op Google;
je vindt hem nergens.

Hij werd ooit geïnterviewd,
en zei het volgende:

"Kijk, ik heb één regel."

Dit was Henry's regel, hij zei:

"Iedereen is bereid je iets te geven.

Ze zijn bereid je iets te geven
voor datgene waarnaar ze hongerig zijn."

Dat is de essentie.

Als je niet misleid wil worden,
moet je weten waarnaar je hongerig bent.

We haten het allemaal om dit toe te geven.

We wensten dat we betere
echtgenoten of echtgenotes waren,

slimmer, machtiger,

langer, rijker --

de lijst is lang.

Liegen is een poging
om die kloof te overbruggen,

om onze wensen en fantasieën

over wie we willen zijn,
hoe we willen zijn,

te verbinden met wie we werkelijk zijn.

Reken maar dat we die gaten
op willen vullen met leugens.

Op een willekeurige dag
word je volgens onderzoek

10 tot 200 maal belogen.

Toegegeven, vele daarvan
zijn leugens om bestwil.

Maar in een andere studie bleek

dat vreemden driemaal logen

in de eerste tien minuten
van een ontmoeting.

(Gelach)

Wanneer we deze data
voor het eerst horen, deinzen we terug.

We kunnen niet geloven
hoe gangbaar liegen is.

We zijn in essentie tegen liegen.

Maar als je wat verder kijkt,

verergert de zaak nog.

We liegen meer tegen vreemden
dan tegen collega's.

Extroverten liegen meer dan introverten.

Mannen liegen 8x meer over zichzelf

dan over anderen.

Vrouwen liegen meer
om anderen te beschermen.

Als je een gemiddeld getrouwd stel bent,

lieg je tegen je partner

in 1 van elke 10 interacties.

Nu denk je wellicht dat dat slecht is.

Als je ongetrouwd bent is het 1 op 3.

Liegen is ingewikkeld.

Het is verweven met onze
dagelijkse en zakelijke levens.

We staan zeer ambivalent
tegenover de waarheid.

We gebruiken haar wanneer dat nodig is

soms met goede redenen,

soms omdat we de kloven
in ons leven niet begrijpen.

Dat is waarheid no. 2 over liegen.

We zijn er allemaal tegen,

maar we zijn er stiekem voor,

op manieren die onze maatschappij

al eeuwen en eeuwen goedkeurt.

Het is zo oud als ademhalen.

Het is deel van onze cultuur,
onze geschiedenis.

Denk aan Dante, Shakespeare,

de Bijbel, News of the World.

(Gelach)

Liegen heeft evolutionair nut
voor ons als soort.

Onderzoekers weten al lang

dat hoe intelligenter de soort,

hoe groter de neocortex,

des te groter de kans dat hij misleidt.

Misschien dat je je Koko herinnert.

Herinnert iemand zich Koko de gorilla,
die gebarentaal geleerd had?

Koko had geleerd
te communiceren via gebarentaal.

Hier is Koko met haar katje.

Haar schattige, donzige katje.

Koko beschuldigde ooit haar katje

een wasbak uit de muur
te hebben getrokken.

(Gelach)

Het zit ons allemaal ingebakken.

Het begint heel, heel vroeg.

Hoe vroeg?

Nou, baby's doen alsof ze huilen,

wachten om te zien wie er komt

en gaan dan weer door met huilen.

Eenjarigen leren dingen verbergen.

(Gelach)

Tweejarigen bluffen.

Vijfjarigen liegen ronduit.

Ze manipuleren met vleierij.

Negenjarigen, meesterlijke verbergers.

Tegen je studietijd belieg je je moeder
in 1 van elke 5 interacties.

Tegen de tijd dat we broodwinners worden,

betreden we een wereld vol spam,

digitale nepvrienden,

bevooroordeelde media,

ingenieuze identiteitsdieven,

wereldklasse piramidespel-oplichters,

een misleidingepidemie --

kortom, wat een auteur noemt:

een post-waarheid maatschappij.

Het is erg lang

heel verwarrend geweest.

Wat doe je dan?

Er zijn stappen die we kunnen nemen

om onze weg door het moeras te vinden.

Getrainde leugenspotters vinden
de waarheid 90% van de tijd.

De rest van ons is slechts 54% accuraat.

Waarom is het zo makkelijk te leren?

Er zijn goede en slechte leugenaars.
Geen geboren leugenaars.

We maken allemaal dezelfde fouten.
We gebruiken dezelfde technieken.

Ik ga jullie twee patronen

van misleiding laten zien.

Dan gaan we kijken naar de hotspots,
en zien of we die zelf kunnen oplossen.

We beginnen met spraak.

(Video) Bill Clinton:
Ik wil dat je naar me luistert.

Ik zal het nog eens zeggen.

Ik had geen seksuele relatie

met die vrouw, juffrouw Lewinsky.

Ik heb niemand gezegd te liegen,

geen enkele keer, nooit.

Deze beschuldigingen zijn vals.

Ik moet weer aan het werk
voor het Amerikaanse volk.

Dank u.

Pamela Meyer: Oké,
wat waren de weggevers?

Als eerste hoorden we
een 'niet-samengetrokken ontkenning'.

Onderzoek bewijst dat mensen
die te graag iets willen ontkennen

eerder formele taal gebruiken
dan informele.

We hoorden ook
distantiërende taal: "die vrouw".

We weten dat leugenaars zich onbewust

distantiëren van hun subject

met behulp van taal.

Als Bill Clinton had gezegd:
"Om je de waarheid te vertellen..."

of Richard Nixons favoriet:
"In alle oprechtheid..."

zou hij door de mand zijn gevallen

bij iedere leugenspotter die weet

dat kwalificerende taal, zoals dat heet,

het subject verder discrediteert.

Had hij de vraag in zijn geheel herhaald,

of had hij zijn betoog
met te veel details volgestopt --

en we zijn allemaal blij
dat hij dat niet deed --

zou hij zich verder
gediscrediteerd hebben.

Freud had gelijk.

Freud zei: "Er speelt veel meer dan taal:

geen sterveling kan een geheim bewaren.

Als zijn lippen zwijgen,
praten zijn vingertoppen."

Hoe machtig je ook bent,
we doen het allemaal.

We praten met onze vingertoppen.

Hier zie je Dominique Strauss-Kahn
met Obama,

die praat met zíjn vingertoppen.

(Gelach)

Dat brengt ons bij ons volgende patroon,

namelijk lichaamstaal.

Met lichaamstaal zou ik
het volgende voorstellen:

gooi je aannames
maar allemaal bij het grofvuil.

Laat de wetenschap
je kennis een beetje temperen.

We denken dat leugenaars
voortdurend friemelen.

Maar in feite verstijven ze
in hun bovenlichaam wanneer ze liegen.

We denken dat leugenaars
je niet in de ogen kijken.

Maar in feite kijken ze
je iets teveel in de ogen

om die mythe te compenseren.

We denken dat warmte en glimlachen,

eerlijkheid en oprechtheid uitdragen.

Maar een getrainde leugenspotter

bemerkt een valse glimlach direct.

Zien jullie allemaal de valse glimlach?

Je kunt bewust de spieren

in je wangen samentrekken.

Maar de echte glimlach
is in de ogen, de kraaienpootjes.

Die kun je niet bewust samentrekken,

vooral als je de Botox overdreven hebt.

Overdrijf nooit met Botox,
niemand zal je nog geloven.

Nu gaan we naar de hotspots kijken.

Kun je zien wat er gebeurt
in een conversatie?

Kun je de hotspots ontdekken

die de discrepantie tonen

tussen iemands woorden en iemands daden?

Nu weet ik dat dit
heel vanzelfsprekend lijkt,

maar in een gesprek met iemand

die je verdenkt van misleiding,

is houding verreweg de meest gemiste,
maar veelzeggende indicator.

Eerlijke personen
zijn bereid tot samenwerking.

Ze tonen je dat ze aan jouw kant staan.

Ze zullen enthousiast zijn.

Ze zullen behulpzaam zijn
bij het vinden van de waarheid.

Ze zullen bereid zijn te brainstormen,
verdachten te noemen,

details te geven.

Ze zullen zeggen:
"Misschien hebben de mensen

bij de loonadministratie
die cheques vervalst."

Ze zullen woedend zijn
als ze valselijk beschuldigd worden,

gedurende het hele gesprek,
niet slechts nu en dan;

ze zullen gedurende
het hele gesprek woedend zijn.

Als je een eerlijk persoon vraagt

wat er moet gebeuren
met degene die de cheques vervalste,

zal een eerlijk persoon veel eerder

strenge dan milde straffen aanbevelen.

Stel nu, je hebt hetzelfde gesprek

met een oneerlijk persoon.

Die persoon zal teruggetrokken zijn,

neerkijken, zacht praten,

pauzeren, van de hak op de tak springen.

Vraag een oneerlijk persoon
zijn verhaal te vertellen,

en hij zal te veel in detail treden

op allerlei irrelevante plaatsen.

Ook zal hij zijn verhaal
strikt chronologisch vertellen.

Een getraind verhoorder

zal die persoon op subtiele wijze,

gedurende enkele uren, vragen om

zijn verhaal achterstevoren te vertellen,

en zien hoe hij kronkelt

De verhoorder houdt bij welke vragen
de meeste weggevers uitlokken.

Waarom doet hij dat?
Omdat we allemaal hetzelfde doen.

We oefenen onze woorden,

maar zelden onze gebaren.

We zeggen: "Ja" en schudden ons hoofd.

We vertellen zeer overtuigende verhalen,
maar halen onze schouders op.

We begaan vreselijke misdaden,

en glimlachen bij de gedachte
ermee weg te komen.

Die glimlach staat in de branche
bekend als 'duping delight'.

We gaan dat in verscheidene filmpjes zien,

maar we beginnen met --
voor degenen die hem niet kennen,

dit is presidentskandidaat John Edwards

die Amerika shockeerde door
een buitenechtelijk kind te verwekken.

We zien hem praten
over een vaderschapstest.

Kijk of je kunt zien hoe hij "ja" zegt

terwijl hij met zijn hoofd "nee" schudt

en een beetje zijn schouders optrekt.

(Video) John Edwards:
Ik werk er graag aan mee.

Ik weet dat het niet mogelijk is
dat het kind van mij is,

vanwege de timing van de gebeurtenissen.

Dus ik weet dat het niet mogelijk is.

Werk graag mee met een vaderschapstest,

en zou het graag zien gebeuren.

Interviewer: Gaat u dat
spoedig doen? Is er iemand --

JE: Nou, ik ben slechts één kant.
Ik ben slechts één kant van de test.

Maar ik werk er graag aan mee.

PM: Oké, dat hoofdschudden
is makkelijker te spotten

als je weet waar je naar zoekt.

Er zijn momenten waarop

iemand iets uitdrukt terwijl hij

iets anders maskeert,
dat opeens min of meer 'uitlekt'.

Moordenaars staan erom bekend
treurnis te 'lekken'.

Je nieuwe joint venture-partner
schudt wellicht je hand,

gaat met je uit eten

en 'lekt' vervolgens
een uiting van kwaadheid.

We gaan hier niet allemaal op slag
gezichtsuitdrukking-experts worden,

maar er is er één gevaarlijke,
die ik jullie kan leren

en dat is de uitdrukking van minachting.

Met kwaadheid heb je
twee mensen op één speelveld.

Het is nog steeds
een ietwat gezonde relatie.

Maar als kwaadheid in minachting omslaat,

ben je afgewezen.

Het staat in verband
met morele superioriteit.

Om die reden is er
zeer zeer moeilijk overheen te komen.

Het ziet er zo uit.

Een hoek van de lip is

op- en naar binnen getrokken.

Het is de enige asymmetrische expressie.

In de aanwezigheid van minachting,

ongeacht of er misleiding volgt --

en het volgt niet altijd --

kijk weg, ga weg,

herzie de overeenkomst,

zeg: "Nee dank je. Ik kom niet even boven
voor één drankje. Dank je."

De wetenschap heeft

nog veel meer indicatoren aangetoond.

We weten bijvoorbeeld

dat leugenaars
hun knippertempo verschuiven,

met hun voeten naar een uitgang wijzen.

Ze pakken barrière-objecten

die ze tussen zichzelf
en de interviewer plaatsen.

Ze veranderen hun stemgeluid,

maken het vaak veel lager.

Maar belangrijk is het volgende.

Deze gedragingen zijn slechts gedragingen.

Ze zijn geen bewijs van misleiding.

Het zijn waarschuwingen.

We zijn mensen.

We maken gedurende een dag
voortdurend dergelijke gebaren.

Op zich betekenen ze niets.

Maar als je er meerdere ziet...
dat is je signaal.

Kijk, luister, tast af,
stel wat harde vragen,

kom uit die comfortabele staat
van 'weten',

word nieuwsgierig, stel meer vragen,

houd je waardigheid,
bouw een band op met de ander.

Probeer niet, zoals in allerlei tv-series,

de ander met geweld te onderwerpen.

Wees niet te agressief, dat werkt niet.

Nu hebben we gepraat over

hoe te praten met iemand die liegt,

en hoe een leugen te spotten.

Zoals beloofd gaan we nu kijken
naar hoe de waarheid er uitziet.

Ik laat jullie twee filmpjes zien,

twee moeders -- eentje liegt,
en eentje vertelt de waarheid.

Deze zijn gevonden door

onderzoeker David Matsumoto in Californië.

Ik denk dat ze
uitstekende voorbeelden zijn

van hoe waarheid eruit ziet.

Deze moeder, Diane Downs,

schoot haar kinderen van dichtbij neer,

reed ze naar het ziekenhuis

terwijl ze over de hele auto bloedden,

en zei dat een vreemde
met warhaar het gedaan had.

In het filmpje zie je

dat ze niet eens kan voorwenden
een gekwelde moeder te zijn.

Let hier goed op
de ongelofelijke discrepantie

tussen de vreselijke gebeurtenissen
die ze beschrijft

en haar zeer koele houding.

Als je goed oplet, zie je
'duping delight' door het hele filmpje.

(Video) Diane Downs:
's Nachts als ik mijn ogen sluit,

zie ik Christie haar hand
naar me uitstrekken terwijl ik rijd,

en het bloed bleef maar
uit haar mond komen.

Dat -- misschien vervaagt het ook wel,

maar ik denk het niet --

dat plaagt me het meest.

PM: Nu laat ik een filmpje zien

van een werkelijk
rouwende moeder, Erin Runnion,

die de moordenaar van haar dochter
confronteert in de rechtbank.

Hier zul je geen valse emotie zien,

enkel de authentieke
gekweldheid van een moeder.

(Video) Erin Runnion:
Ik schreef deze verklaring

op de derde verjaardag van de nacht
waarop jij mijn kleintje wegnam

en je pijnigde haar,

en je vermorzelde haar,

je beangstigde haar tot haar hart stopte.

En ze vocht tegen je,
ik weet dat ze tegen je vocht.

Maar ik weet dat ze naar je keek

met die ongelofelijke bruine ogen,

en je wilde haar nog steeds vermoorden.

Ik begrijp het niet,

en ik zal het ook nooit begrijpen.

PM: Oké, niemand zal de waarachtigheid
van deze emoties betwijfelen.

De technologie rondom
het uiterlijk van waarheid

vordert, de wetenschap ervan.

We hebben nu

gespecialiseerde oog-trackers
en infrarood hersenscans,

MRI's die de signalen decoderen
die onze lichamen uitzenden

als we proberen te misleiden.

Deze technologieën
gaan ons worden aangeboden

als wondermiddelen tegen misleiding,

en ze zullen ooit
ongelofelijk handig zijn.

Maar vraag je ondertussen af:

Wie wil je aan jouw kant
van de bespreking,

iemand die getraind is
om de waarheid te achterhalen,

of een kerel die een elektro-encefalogram

van 200 kilo binnensleept?

Leugenspotters vertrouwen
op menselijk gereedschap.

Ze weten, zoals iemand ooit zei:

"Karakter is, wat je bent in het donker."

Wat nogal interessant is,

is dat we tegenwoordig
zo weinig duisternis hebben.

Onze wereld is 24 uur per dag verlicht.

Ze is transparant...

...met blogs en sociale netwerken

die het rumoer van een hele
generatie mensen verspreiden

die ervoor gekozen hebben
om hun leven publiekelijk te leven.

Het is een wereld met veel meer lawaai.

Dus een uitdaging die we hebben,

is eraan te denken

dat te veel delen geen eerlijkheid is.

Ons manisch getwitter en ge-sms

kunnen ons blind maken voor het feit

dat de subtiliteiten van
menselijke waardigheid --

karakter en integriteit --

altijd de belangrijkste blijven.

Dus in deze veel luidere wereld

heeft het zin als we

net een beetje explicieter zijn

over onze morele code.

Als je de wetenschap van
het herkennen van misleiding

combineert met de kunst
van kijken en luisteren,

behoed je jezelf
voor deelname aan een leugen.

Je begint met

nèt een beetje explicieter zijn,

omdat je iedereen om je heen laat zien:

"Hé, mijn wereld, onze wereld

gaat een eerlijke wereld zijn.

Mijn wereld gaat er een zijn
waarin waarheid gesterkt wordt

en valsheid wordt herkend
en gemarginaliseerd".

Als je dat doet,

verschuift de grond
om je heen net een beetje.

Dat is de waarheid. Dank je.

(Applaus)