WEBVTT

00:00:00.860 --> 00:00:03.880
Oké, ik wil niemand ongerust maken

00:00:04.930 --> 00:00:06.680
maar het is me opgevallen

00:00:06.680 --> 00:00:09.000
dat de persoon rechts van je
een leugenaar is.

00:00:09.000 --> 00:00:11.000
(Gelach)

00:00:11.000 --> 00:00:14.000
De persoon links van je
is ook een leugenaar.

00:00:14.000 --> 00:00:17.290
In je eigen stoel zit ook een leugenaar.

00:00:17.870 --> 00:00:19.460
We zijn allemaal leugenaars.

00:00:19.460 --> 00:00:21.000
Ik ga jullie laten zien

00:00:21.000 --> 00:00:24.500
wat onderzoek heeft aangetoond
over ons als leugenaars,

00:00:24.500 --> 00:00:26.570
hoe je leugens kunt opmerken

00:00:26.570 --> 00:00:29.000
en waarom je wellicht
nog wat verder wil gaan

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
van leugens opmerken
naar waarheid nastreven,

00:00:32.000 --> 00:00:34.420
en uiteindelijk naar
het bouwen van vertrouwen.

NOTE Paragraph

00:00:34.900 --> 00:00:37.000
Over vertrouwen gesproken,

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
sinds ik het boek 'Liespotting' schreef,

00:00:40.000 --> 00:00:43.000
wil niemand me meer
persoonlijk ontmoeten, nee, nee, nee

00:00:43.000 --> 00:00:46.000
Ze zeggen: "Het is oké, we mailen je wel."

00:00:46.000 --> 00:00:48.000
(Gelach)

00:00:48.000 --> 00:00:52.000
Zelfs een afspraakje
bij Starbucks lukt niet.

00:00:52.000 --> 00:00:54.000
Mijn man zegt: "Schat, misleiding?

00:00:54.000 --> 00:00:57.450
Misschien had je je op koken
moeten richten. Franse keuken?"

NOTE Paragraph

00:00:57.450 --> 00:01:02.000
Voordat ik begin, zal ik
mijn doel duidelijk maken:

00:01:02.000 --> 00:01:04.170
dat is geen spelletje 'hebbes'.

00:01:04.170 --> 00:01:06.460
Leugenspotters zijn niet die kinderen

00:01:06.460 --> 00:01:09.260
achterin het lokaal,
die roepen: "Hebbes! hebbes!

00:01:09.260 --> 00:01:12.060
Je wenkbrauw trilde.
Je neusvleugel bewoog.

00:01:12.060 --> 00:01:15.000
Ik heb het op tv geleerd.
Ik weet dat je liegt."

00:01:15.000 --> 00:01:17.520
Nee, leugenspotters zijn gewapend

00:01:17.520 --> 00:01:20.460
met wetenschappelijke kennis
over hoe je bedrog opmerkt.

00:01:20.460 --> 00:01:22.670
Ze gebruiken het
om de waarheid boven te halen,

00:01:22.670 --> 00:01:24.950
en ze doen wat volwassen
leiders elke dag doen;

00:01:24.950 --> 00:01:27.430
ze hebben moeilijke gesprekken
met moeilijke mensen,

00:01:27.430 --> 00:01:29.500
soms gedurende erg moeilijke tijden.

00:01:29.500 --> 00:01:31.000
Ze beginnen op dat pad

00:01:31.000 --> 00:01:33.340
met de acceptatie van een kernpropositie,

00:01:33.340 --> 00:01:35.000
en dat is de volgende:

00:01:35.000 --> 00:01:37.330
liegen vergt samenwerking.

00:01:38.000 --> 00:01:42.360
Bedenk eens, een leugen heeft
geen kracht doordat hij verteld wordt.

00:01:42.360 --> 00:01:44.000
Zijn kracht ontstaat

00:01:44.000 --> 00:01:46.230
wanneer iemand anders erin gaat geloven.

NOTE Paragraph

00:01:46.230 --> 00:01:48.210
Ik weet dat dit nogal cru klinkt,

00:01:48.210 --> 00:01:51.700
maar wanneer je belogen bent

00:01:51.700 --> 00:01:54.700
is dat omdat je daarin hebt toegestemd.

00:01:54.700 --> 00:01:57.340
Waarheid no.1 over liegen:
liegen vergt samenwerking.

00:01:57.340 --> 00:01:59.490
Niet alle leugens zijn schadelijk.

00:01:59.490 --> 00:02:02.260
Soms misleiden we willens en wetens

00:02:02.260 --> 00:02:05.000
omwille van sociale waardigheid,

00:02:05.000 --> 00:02:08.000
of om een geheim te bewaren.

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
We zeggen: "Mooi liedje."

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
"Schat, je ziet er niet dik uit daarin."

00:02:13.000 --> 00:02:15.330
Of we zeggen --
favoriet van de digerati --

00:02:15.330 --> 00:02:18.770
"Ik viste die e-mail nèt uit mijn spammap,

00:02:18.770 --> 00:02:20.030
het spijt me."

NOTE Paragraph

00:02:20.820 --> 00:02:24.000
Maar soms nemen we
ongewild deel aan misleiding.

00:02:24.000 --> 00:02:27.000
Dat kan dramatische kosten
voor ons meebrengen.

00:02:27.000 --> 00:02:30.250
Vorig jaar was er 997 miljard dollar

00:02:30.250 --> 00:02:34.000
bedrijfsfraude alleen al
in de Verenigde Staten.

00:02:34.000 --> 00:02:36.400
Dat scheelt een haartje
met een biljoen dollar.

00:02:36.400 --> 00:02:38.370
Dat is 7% van de opbrengsten.

00:02:38.370 --> 00:02:40.130
Misleiding kan miljarden kosten.

00:02:40.130 --> 00:02:43.290
Denk aan Enron, Madoff,
de hypotheekcrisis.

00:02:43.290 --> 00:02:46.000
Of in het geval
van dubbelagenten en verraders

00:02:46.000 --> 00:02:48.340
zoals Robert Hanssen of Aldrich Ames,

00:02:48.340 --> 00:02:50.440
kunnen leugens ons land verraden,

00:02:50.440 --> 00:02:53.570
ze kunnen onze veiligheid compromitteren,
democratie ondermijnen,

00:02:53.570 --> 00:02:56.210
ze kunnen de dood betekenen
van hen die ons beschermen.

NOTE Paragraph

00:02:56.210 --> 00:02:59.000
Misleiding is werkelijk een serieuze zaak.

00:02:59.000 --> 00:03:01.000
Henry Oberlander,

00:03:01.000 --> 00:03:03.000
was zo'n effectieve oplichter,

00:03:03.000 --> 00:03:05.000
dat hij volgens de Britse autoriteiten

00:03:05.000 --> 00:03:08.000
het hele westerse banksysteem
had kunnen ondermijnen.

00:03:08.000 --> 00:03:10.610
Je vindt hem niet op Google;
je vindt hem nergens.

00:03:10.610 --> 00:03:13.340
Hij werd ooit geïnterviewd,
en zei het volgende:

00:03:13.340 --> 00:03:15.000
"Kijk, ik heb één regel."

00:03:15.000 --> 00:03:17.700
Dit was Henry's regel, hij zei:

00:03:17.700 --> 00:03:19.820
"Iedereen is bereid je iets te geven.

00:03:19.820 --> 00:03:23.310
Ze zijn bereid je iets te geven
voor datgene waarnaar ze hongerig zijn."

00:03:23.310 --> 00:03:25.000
Dat is de essentie.

00:03:25.000 --> 00:03:29.350
Als je niet misleid wil worden,
moet je weten waarnaar je hongerig bent.

00:03:29.350 --> 00:03:32.000
We haten het allemaal om dit toe te geven.

00:03:32.000 --> 00:03:35.190
We wensten dat we betere
echtgenoten of echtgenotes waren,

00:03:35.190 --> 00:03:37.440
slimmer, machtiger,

00:03:37.440 --> 00:03:38.920
langer, rijker --

00:03:38.920 --> 00:03:40.640
de lijst is lang.

00:03:40.640 --> 00:03:43.390
Liegen is een poging
om die kloof te overbruggen,

00:03:43.390 --> 00:03:45.460
om onze wensen en fantasieën

00:03:45.460 --> 00:03:48.590
over wie we willen zijn,
hoe we willen zijn,

00:03:48.590 --> 00:03:51.140
te verbinden met wie we werkelijk zijn.

00:03:51.140 --> 00:03:54.090
Reken maar dat we die gaten
op willen vullen met leugens.

NOTE Paragraph

00:03:54.090 --> 00:03:56.850
Op een willekeurige dag
word je volgens onderzoek

00:03:56.850 --> 00:03:59.000
10 tot 200 maal belogen.

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
Toegegeven, vele daarvan
zijn leugens om bestwil.

00:04:02.000 --> 00:04:04.000
Maar in een andere studie bleek

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
dat vreemden driemaal logen

00:04:06.000 --> 00:04:08.670
in de eerste tien minuten
van een ontmoeting.

00:04:08.670 --> 00:04:10.150
(Gelach)

00:04:10.150 --> 00:04:13.380
Wanneer we deze data
voor het eerst horen, deinzen we terug.

00:04:13.380 --> 00:04:15.580
We kunnen niet geloven
hoe gangbaar liegen is.

00:04:15.580 --> 00:04:17.530
We zijn in essentie tegen liegen.

00:04:17.530 --> 00:04:18.930
Maar als je wat verder kijkt,

00:04:18.930 --> 00:04:20.260
verergert de zaak nog.

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
We liegen meer tegen vreemden
dan tegen collega's.

00:04:24.830 --> 00:04:27.780
Extroverten liegen meer dan introverten.

00:04:28.390 --> 00:04:32.050
Mannen liegen 8x meer over zichzelf

00:04:32.050 --> 00:04:33.450
dan over anderen.

00:04:33.450 --> 00:04:36.390
Vrouwen liegen meer
om anderen te beschermen.

00:04:36.390 --> 00:04:39.000
Als je een gemiddeld getrouwd stel bent,

00:04:39.000 --> 00:04:41.000
lieg je tegen je partner

00:04:41.000 --> 00:04:43.150
in 1 van elke 10 interacties.

00:04:43.150 --> 00:04:45.180
Nu denk je wellicht dat dat slecht is.

00:04:45.180 --> 00:04:47.490
Als je ongetrouwd bent is het 1 op 3.

NOTE Paragraph

00:04:47.840 --> 00:04:49.350
Liegen is ingewikkeld.

00:04:49.350 --> 00:04:51.990
Het is verweven met onze
dagelijkse en zakelijke levens.

00:04:52.000 --> 00:04:54.250
We staan zeer ambivalent
tegenover de waarheid.

00:04:54.250 --> 00:04:56.560
We gebruiken haar wanneer dat nodig is

00:04:56.560 --> 00:04:58.210
soms met goede redenen,

00:04:58.210 --> 00:05:01.440
soms omdat we de kloven
in ons leven niet begrijpen.

00:05:01.760 --> 00:05:03.680
Dat is waarheid no. 2 over liegen.

00:05:03.680 --> 00:05:05.240
We zijn er allemaal tegen,

00:05:05.240 --> 00:05:07.000
maar we zijn er stiekem voor,

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
op manieren die onze maatschappij

00:05:09.000 --> 00:05:11.000
al eeuwen en eeuwen goedkeurt.

00:05:11.000 --> 00:05:12.690
Het is zo oud als ademhalen.

00:05:12.690 --> 00:05:15.180
Het is deel van onze cultuur,
onze geschiedenis.

00:05:15.180 --> 00:05:18.000
Denk aan Dante, Shakespeare,

00:05:18.000 --> 00:05:21.250
de Bijbel, News of the World.

NOTE Paragraph

00:05:21.250 --> 00:05:23.000
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:23.000 --> 00:05:25.830
Liegen heeft evolutionair nut
voor ons als soort.

00:05:25.830 --> 00:05:27.280
Onderzoekers weten al lang

00:05:27.280 --> 00:05:29.190
dat hoe intelligenter de soort,

00:05:29.190 --> 00:05:31.000
hoe groter de neocortex,

00:05:31.000 --> 00:05:33.260
des te groter de kans dat hij misleidt.

00:05:33.260 --> 00:05:35.220
Misschien dat je je Koko herinnert.

00:05:35.220 --> 00:05:38.570
Herinnert iemand zich Koko de gorilla,
die gebarentaal geleerd had?

00:05:38.570 --> 00:05:41.260
Koko had geleerd
te communiceren via gebarentaal.

00:05:41.260 --> 00:05:43.270
Hier is Koko met haar katje.

00:05:43.270 --> 00:05:45.520
Haar schattige, donzige katje.

00:05:46.000 --> 00:05:48.000
Koko beschuldigde ooit haar katje

00:05:48.000 --> 00:05:50.250
een wasbak uit de muur
te hebben getrokken.

00:05:50.250 --> 00:05:52.000
(Gelach)

00:05:52.000 --> 00:05:54.370
Het zit ons allemaal ingebakken.

00:05:54.370 --> 00:05:56.290
Het begint heel, heel vroeg.

00:05:56.290 --> 00:05:57.690
Hoe vroeg?

00:05:57.690 --> 00:06:00.000
Nou, baby's doen alsof ze huilen,

00:06:00.000 --> 00:06:02.000
wachten om te zien wie er komt

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
en gaan dan weer door met huilen.

00:06:04.370 --> 00:06:06.420
Eenjarigen leren dingen verbergen.

00:06:06.420 --> 00:06:08.000
(Gelach)

00:06:08.000 --> 00:06:10.110
Tweejarigen bluffen.

00:06:10.110 --> 00:06:12.380
Vijfjarigen liegen ronduit.

00:06:12.380 --> 00:06:14.130
Ze manipuleren met vleierij.

00:06:14.130 --> 00:06:16.580
Negenjarigen, meesterlijke verbergers.

00:06:17.070 --> 00:06:21.350
Tegen je studietijd belieg je je moeder
in 1 van elke 5 interacties.

00:06:22.000 --> 00:06:25.310
Tegen de tijd dat we broodwinners worden,

00:06:25.310 --> 00:06:27.750
betreden we een wereld vol spam,

00:06:27.750 --> 00:06:29.680
digitale nepvrienden,

00:06:29.680 --> 00:06:31.580
bevooroordeelde media,

00:06:31.580 --> 00:06:33.390
ingenieuze identiteitsdieven,

00:06:33.390 --> 00:06:35.340
wereldklasse piramidespel-oplichters,

00:06:35.340 --> 00:06:37.580
een misleidingepidemie --

00:06:37.580 --> 00:06:39.270
kortom, wat een auteur noemt:

00:06:39.270 --> 00:06:42.000
een post-waarheid maatschappij.

00:06:42.480 --> 00:06:44.000
Het is erg lang

00:06:44.000 --> 00:06:46.100
heel verwarrend geweest.

NOTE Paragraph

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
Wat doe je dan?

00:06:50.000 --> 00:06:52.270
Er zijn stappen die we kunnen nemen

00:06:52.270 --> 00:06:54.310
om onze weg door het moeras te vinden.

00:06:54.310 --> 00:06:57.450
Getrainde leugenspotters vinden
de waarheid 90% van de tijd.

00:06:57.450 --> 00:07:00.000
De rest van ons is slechts 54% accuraat.

00:07:00.000 --> 00:07:02.000
Waarom is het zo makkelijk te leren?

00:07:02.000 --> 00:07:05.210
Er zijn goede en slechte leugenaars.
Geen geboren leugenaars.

00:07:05.210 --> 00:07:08.920
We maken allemaal dezelfde fouten.
We gebruiken dezelfde technieken.

00:07:08.920 --> 00:07:10.680
Ik ga jullie twee patronen

00:07:10.680 --> 00:07:12.290
van misleiding laten zien.

00:07:12.290 --> 00:07:15.890
Dan gaan we kijken naar de hotspots,
en zien of we die zelf kunnen oplossen.

00:07:15.890 --> 00:07:17.440
We beginnen met spraak.

NOTE Paragraph

00:07:17.440 --> 00:07:20.440
(Video) Bill Clinton:
Ik wil dat je naar me luistert.

00:07:20.440 --> 00:07:22.220
Ik zal het nog eens zeggen.

00:07:22.220 --> 00:07:25.360
Ik had geen seksuele relatie

00:07:25.360 --> 00:07:28.680
met die vrouw, juffrouw Lewinsky.

00:07:28.680 --> 00:07:31.000
Ik heb niemand gezegd te liegen,

00:07:31.000 --> 00:07:33.610
geen enkele keer, nooit.

00:07:33.610 --> 00:07:36.000
Deze beschuldigingen zijn vals.

00:07:36.000 --> 00:07:39.670
Ik moet weer aan het werk
voor het Amerikaanse volk.

00:07:39.670 --> 00:07:40.690
Dank u.

NOTE Paragraph

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
Pamela Meyer: Oké,
wat waren de weggevers?

00:07:46.000 --> 00:07:50.000
Als eerste hoorden we
een 'niet-samengetrokken ontkenning'.

00:07:50.000 --> 00:07:53.000
Onderzoek bewijst dat mensen
die te graag iets willen ontkennen

00:07:53.000 --> 00:07:56.000
eerder formele taal gebruiken
dan informele.

00:07:56.000 --> 00:07:59.000
We hoorden ook
distantiërende taal: "die vrouw".

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
We weten dat leugenaars zich onbewust

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
distantiëren van hun subject

00:08:03.000 --> 00:08:05.080
met behulp van taal.

00:08:05.960 --> 00:08:09.000
Als Bill Clinton had gezegd:
"Om je de waarheid te vertellen..."

00:08:09.000 --> 00:08:11.610
of Richard Nixons favoriet:
"In alle oprechtheid..."

00:08:11.610 --> 00:08:13.510
zou hij door de mand zijn gevallen

00:08:13.510 --> 00:08:15.350
bij iedere leugenspotter die weet

00:08:15.350 --> 00:08:18.000
dat kwalificerende taal, zoals dat heet,

00:08:18.000 --> 00:08:20.000
het subject verder discrediteert.

00:08:20.440 --> 00:08:23.190
Had hij de vraag in zijn geheel herhaald,

00:08:23.190 --> 00:08:27.000
of had hij zijn betoog
met te veel details volgestopt --

00:08:27.000 --> 00:08:29.360
en we zijn allemaal blij
dat hij dat niet deed --

00:08:29.360 --> 00:08:31.410
zou hij zich verder
gediscrediteerd hebben.

00:08:31.410 --> 00:08:33.000
Freud had gelijk.

00:08:33.000 --> 00:08:36.000
Freud zei: "Er speelt veel meer dan taal:

00:08:36.000 --> 00:08:39.000
geen sterveling kan een geheim bewaren.

00:08:39.000 --> 00:08:42.720
Als zijn lippen zwijgen,
praten zijn vingertoppen."

00:08:42.720 --> 00:08:45.210
Hoe machtig je ook bent,
we doen het allemaal.

00:08:45.210 --> 00:08:47.300
We praten met onze vingertoppen.

00:08:47.300 --> 00:08:50.480
Hier zie je Dominique Strauss-Kahn
met Obama,

00:08:50.480 --> 00:08:52.980
die praat met zíjn vingertoppen.

NOTE Paragraph

00:08:52.980 --> 00:08:56.270
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:08:56.270 --> 00:08:59.650
Dat brengt ons bij ons volgende patroon,

00:08:59.650 --> 00:09:02.000
namelijk lichaamstaal.

00:09:02.000 --> 00:09:05.200
Met lichaamstaal zou ik
het volgende voorstellen:

00:09:05.200 --> 00:09:08.000
gooi je aannames
maar allemaal bij het grofvuil.

00:09:08.000 --> 00:09:10.560
Laat de wetenschap
je kennis een beetje temperen.

00:09:10.560 --> 00:09:13.130
We denken dat leugenaars
voortdurend friemelen.

00:09:13.130 --> 00:09:16.350
Maar in feite verstijven ze
in hun bovenlichaam wanneer ze liegen.

00:09:16.350 --> 00:09:19.330
We denken dat leugenaars
je niet in de ogen kijken.

00:09:19.330 --> 00:09:21.660
Maar in feite kijken ze
je iets teveel in de ogen

00:09:21.660 --> 00:09:23.440
om die mythe te compenseren.

00:09:23.440 --> 00:09:25.390
We denken dat warmte en glimlachen,

00:09:25.390 --> 00:09:27.520
eerlijkheid en oprechtheid uitdragen.

00:09:27.520 --> 00:09:29.120
Maar een getrainde leugenspotter

00:09:29.120 --> 00:09:31.360
bemerkt een valse glimlach direct.

00:09:31.360 --> 00:09:34.000
Zien jullie allemaal de valse glimlach?

00:09:35.000 --> 00:09:37.000
Je kunt bewust de spieren

00:09:37.000 --> 00:09:39.050
in je wangen samentrekken.

00:09:39.910 --> 00:09:43.000
Maar de echte glimlach
is in de ogen, de kraaienpootjes.

00:09:43.000 --> 00:09:45.360
Die kun je niet bewust samentrekken,

00:09:45.360 --> 00:09:47.460
vooral als je de Botox overdreven hebt.

00:09:47.460 --> 00:09:50.520
Overdrijf nooit met Botox,
niemand zal je nog geloven.

NOTE Paragraph

00:09:50.520 --> 00:09:52.570
Nu gaan we naar de hotspots kijken.

00:09:52.570 --> 00:09:54.770
Kun je zien wat er gebeurt
in een conversatie?

00:09:54.770 --> 00:09:56.750
Kun je de hotspots ontdekken

00:09:56.750 --> 00:09:58.320
die de discrepantie tonen

00:09:58.320 --> 00:10:01.000
tussen iemands woorden en iemands daden?

00:10:01.460 --> 00:10:03.620
Nu weet ik dat dit
heel vanzelfsprekend lijkt,

00:10:03.620 --> 00:10:05.200
maar in een gesprek met iemand

00:10:05.200 --> 00:10:07.650
die je verdenkt van misleiding,

00:10:07.650 --> 00:10:11.230
is houding verreweg de meest gemiste,
maar veelzeggende indicator.

NOTE Paragraph

00:10:11.230 --> 00:10:13.710
Eerlijke personen
zijn bereid tot samenwerking.

00:10:13.710 --> 00:10:15.640
Ze tonen je dat ze aan jouw kant staan.

00:10:15.640 --> 00:10:17.000
Ze zullen enthousiast zijn.

00:10:17.000 --> 00:10:19.700
Ze zullen behulpzaam zijn
bij het vinden van de waarheid.

00:10:19.700 --> 00:10:22.790
Ze zullen bereid zijn te brainstormen,
verdachten te noemen,

00:10:22.790 --> 00:10:24.360
details te geven.

00:10:24.360 --> 00:10:26.590
Ze zullen zeggen:
"Misschien hebben de mensen

00:10:26.590 --> 00:10:29.000
bij de loonadministratie
die cheques vervalst."

00:10:29.000 --> 00:10:32.000
Ze zullen woedend zijn
als ze valselijk beschuldigd worden,

00:10:32.000 --> 00:10:34.710
gedurende het hele gesprek,
niet slechts nu en dan;

00:10:34.710 --> 00:10:37.510
ze zullen gedurende
het hele gesprek woedend zijn.

00:10:37.510 --> 00:10:39.320
Als je een eerlijk persoon vraagt

00:10:39.320 --> 00:10:42.310
wat er moet gebeuren
met degene die de cheques vervalste,

00:10:42.310 --> 00:10:44.140
zal een eerlijk persoon veel eerder

00:10:44.140 --> 00:10:48.000
strenge dan milde straffen aanbevelen.

NOTE Paragraph

00:10:48.000 --> 00:10:50.820
Stel nu, je hebt hetzelfde gesprek

00:10:50.820 --> 00:10:52.510
met een oneerlijk persoon.

00:10:52.510 --> 00:10:54.380
Die persoon zal teruggetrokken zijn,

00:10:54.380 --> 00:10:56.260
neerkijken, zacht praten,

00:10:56.260 --> 00:10:58.390
pauzeren, van de hak op de tak springen.

00:10:58.390 --> 00:11:01.020
Vraag een oneerlijk persoon
zijn verhaal te vertellen,

00:11:01.020 --> 00:11:03.230
en hij zal te veel in detail treden

00:11:03.230 --> 00:11:05.290
op allerlei irrelevante plaatsen.

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
Ook zal hij zijn verhaal
strikt chronologisch vertellen.

00:11:09.000 --> 00:11:10.730
Een getraind verhoorder

00:11:10.730 --> 00:11:13.000
zal die persoon op subtiele wijze,

00:11:13.000 --> 00:11:15.620
gedurende enkele uren, vragen om

00:11:15.620 --> 00:11:18.200
zijn verhaal achterstevoren te vertellen,

00:11:18.200 --> 00:11:20.090
en zien hoe hij kronkelt

00:11:20.090 --> 00:11:23.860
De verhoorder houdt bij welke vragen
de meeste weggevers uitlokken.

00:11:23.860 --> 00:11:26.620
Waarom doet hij dat?
Omdat we allemaal hetzelfde doen.

00:11:26.620 --> 00:11:28.000
We oefenen onze woorden,

00:11:28.000 --> 00:11:30.000
maar zelden onze gebaren.

00:11:30.000 --> 00:11:32.000
We zeggen: "Ja" en schudden ons hoofd.

00:11:32.000 --> 00:11:35.460
We vertellen zeer overtuigende verhalen,
maar halen onze schouders op.

00:11:35.460 --> 00:11:37.120
We begaan vreselijke misdaden,

00:11:37.120 --> 00:11:40.270
en glimlachen bij de gedachte
ermee weg te komen.

00:11:40.270 --> 00:11:43.410
Die glimlach staat in de branche
bekend als 'duping delight'.

NOTE Paragraph

00:11:43.410 --> 00:11:45.630
We gaan dat in verscheidene filmpjes zien,

00:11:45.630 --> 00:11:48.510
maar we beginnen met --
voor degenen die hem niet kennen,

00:11:48.510 --> 00:11:51.000
dit is presidentskandidaat John Edwards

00:11:51.000 --> 00:11:54.190
die Amerika shockeerde door
een buitenechtelijk kind te verwekken.

00:11:54.190 --> 00:11:57.000
We zien hem praten
over een vaderschapstest.

00:11:57.000 --> 00:11:59.680
Kijk of je kunt zien hoe hij "ja" zegt

00:11:59.680 --> 00:12:01.810
terwijl hij met zijn hoofd "nee" schudt

00:12:01.810 --> 00:12:03.370
en een beetje zijn schouders optrekt.

NOTE Paragraph

00:12:03.370 --> 00:12:05.000
(Video) John Edwards:
Ik werk er graag aan mee.

00:12:05.000 --> 00:12:08.560
Ik weet dat het niet mogelijk is
dat het kind van mij is,

00:12:08.560 --> 00:12:10.860
vanwege de timing van de gebeurtenissen.

00:12:10.860 --> 00:12:12.750
Dus ik weet dat het niet mogelijk is.

00:12:12.750 --> 00:12:14.630
Werk graag mee met een vaderschapstest,

00:12:14.630 --> 00:12:16.210
en zou het graag zien gebeuren.

00:12:16.210 --> 00:12:19.000
Interviewer: Gaat u dat
spoedig doen? Is er iemand --

00:12:19.000 --> 00:12:22.390
JE: Nou, ik ben slechts één kant.
Ik ben slechts één kant van de test.

00:12:22.390 --> 00:12:25.000
Maar ik werk er graag aan mee.

NOTE Paragraph

00:12:25.000 --> 00:12:27.950
PM: Oké, dat hoofdschudden
is makkelijker te spotten

00:12:27.950 --> 00:12:29.810
als je weet waar je naar zoekt.

00:12:29.810 --> 00:12:31.220
Er zijn momenten waarop

00:12:31.220 --> 00:12:33.610
iemand iets uitdrukt terwijl hij

00:12:33.610 --> 00:12:36.500
iets anders maskeert,
dat opeens min of meer 'uitlekt'.

00:12:36.870 --> 00:12:39.540
Moordenaars staan erom bekend
treurnis te 'lekken'.

00:12:39.540 --> 00:12:42.230
Je nieuwe joint venture-partner
schudt wellicht je hand,

00:12:42.230 --> 00:12:43.610
gaat met je uit eten

00:12:43.610 --> 00:12:46.000
en 'lekt' vervolgens
een uiting van kwaadheid.

00:12:46.000 --> 00:12:49.350
We gaan hier niet allemaal op slag
gezichtsuitdrukking-experts worden,

00:12:49.350 --> 00:12:52.550
maar er is er één gevaarlijke,
die ik jullie kan leren

00:12:52.550 --> 00:12:55.000
en dat is de uitdrukking van minachting.

00:12:55.000 --> 00:12:58.000
Met kwaadheid heb je
twee mensen op één speelveld.

00:12:58.000 --> 00:13:00.590
Het is nog steeds
een ietwat gezonde relatie.

00:13:00.590 --> 00:13:02.590
Maar als kwaadheid in minachting omslaat,

00:13:02.590 --> 00:13:04.000
ben je afgewezen.

00:13:04.000 --> 00:13:06.550
Het staat in verband
met morele superioriteit.

00:13:06.550 --> 00:13:09.820
Om die reden is er
zeer zeer moeilijk overheen te komen.

00:13:09.820 --> 00:13:11.290
Het ziet er zo uit.

00:13:11.290 --> 00:13:13.000
Een hoek van de lip is

00:13:13.000 --> 00:13:15.110
op- en naar binnen getrokken.

00:13:15.110 --> 00:13:18.000
Het is de enige asymmetrische expressie.

00:13:18.000 --> 00:13:20.000
In de aanwezigheid van minachting,

00:13:20.000 --> 00:13:22.000
ongeacht of er misleiding volgt --

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
en het volgt niet altijd --

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
kijk weg, ga weg,

00:13:26.000 --> 00:13:28.000
herzie de overeenkomst,

00:13:28.000 --> 00:13:32.000
zeg: "Nee dank je. Ik kom niet even boven
voor één drankje. Dank je."

NOTE Paragraph

00:13:32.000 --> 00:13:33.520
De wetenschap heeft

00:13:33.520 --> 00:13:36.000
nog veel meer indicatoren aangetoond.

00:13:36.000 --> 00:13:37.460
We weten bijvoorbeeld

00:13:37.460 --> 00:13:40.000
dat leugenaars
hun knippertempo verschuiven,

00:13:40.000 --> 00:13:42.000
met hun voeten naar een uitgang wijzen.

00:13:42.000 --> 00:13:44.570
Ze pakken barrière-objecten

00:13:44.570 --> 00:13:47.490
die ze tussen zichzelf
en de interviewer plaatsen.

00:13:47.490 --> 00:13:49.210
Ze veranderen hun stemgeluid,

00:13:49.210 --> 00:13:52.000
maken het vaak veel lager.

00:13:52.000 --> 00:13:54.000
Maar belangrijk is het volgende.

00:13:54.000 --> 00:13:57.380
Deze gedragingen zijn slechts gedragingen.

00:13:57.380 --> 00:13:59.740
Ze zijn geen bewijs van misleiding.

00:14:00.150 --> 00:14:01.480
Het zijn waarschuwingen.

00:14:01.480 --> 00:14:02.640
We zijn mensen.

00:14:02.640 --> 00:14:06.130
We maken gedurende een dag
voortdurend dergelijke gebaren.

00:14:06.130 --> 00:14:08.080
Op zich betekenen ze niets.

00:14:08.080 --> 00:14:11.000
Maar als je er meerdere ziet...
dat is je signaal.

00:14:11.000 --> 00:14:14.220
Kijk, luister, tast af,
stel wat harde vragen,

00:14:14.220 --> 00:14:17.000
kom uit die comfortabele staat
van 'weten',

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
word nieuwsgierig, stel meer vragen,

00:14:20.000 --> 00:14:23.280
houd je waardigheid,
bouw een band op met de ander.

00:14:23.280 --> 00:14:25.710
Probeer niet, zoals in allerlei tv-series,

00:14:25.710 --> 00:14:28.220
de ander met geweld te onderwerpen.

00:14:28.220 --> 00:14:30.520
Wees niet te agressief, dat werkt niet.

NOTE Paragraph

00:14:32.110 --> 00:14:33.650
Nu hebben we gepraat over

00:14:33.650 --> 00:14:35.460
hoe te praten met iemand die liegt,

00:14:35.460 --> 00:14:37.000
en hoe een leugen te spotten.

00:14:37.000 --> 00:14:40.000
Zoals beloofd gaan we nu kijken
naar hoe de waarheid er uitziet.

00:14:40.000 --> 00:14:41.960
Ik laat jullie twee filmpjes zien,

00:14:41.960 --> 00:14:45.270
twee moeders -- eentje liegt,
en eentje vertelt de waarheid.

00:14:45.270 --> 00:14:47.000
Deze zijn gevonden door

00:14:47.000 --> 00:14:49.000
onderzoeker David Matsumoto in Californië.

00:14:49.000 --> 00:14:51.000
Ik denk dat ze
uitstekende voorbeelden zijn

00:14:51.000 --> 00:14:53.000
van hoe waarheid eruit ziet.

NOTE Paragraph

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
Deze moeder, Diane Downs,

00:14:55.000 --> 00:14:57.000
schoot haar kinderen van dichtbij neer,

00:14:57.000 --> 00:14:59.000
reed ze naar het ziekenhuis

00:14:59.000 --> 00:15:01.000
terwijl ze over de hele auto bloedden,

00:15:01.000 --> 00:15:03.880
en zei dat een vreemde
met warhaar het gedaan had.

00:15:03.880 --> 00:15:05.130
In het filmpje zie je

00:15:05.130 --> 00:15:08.230
dat ze niet eens kan voorwenden
een gekwelde moeder te zijn.

00:15:08.230 --> 00:15:10.820
Let hier goed op
de ongelofelijke discrepantie

00:15:10.820 --> 00:15:13.690
tussen de vreselijke gebeurtenissen
die ze beschrijft

00:15:13.690 --> 00:15:15.530
en haar zeer koele houding.

00:15:15.530 --> 00:15:18.760
Als je goed oplet, zie je
'duping delight' door het hele filmpje.

NOTE Paragraph

00:15:18.760 --> 00:15:20.610
(Video) Diane Downs:
's Nachts als ik mijn ogen sluit,

00:15:20.610 --> 00:15:23.520
zie ik Christie haar hand
naar me uitstrekken terwijl ik rijd,

00:15:23.520 --> 00:15:26.140
en het bloed bleef maar
uit haar mond komen.

00:15:26.140 --> 00:15:28.530
Dat -- misschien vervaagt het ook wel,

00:15:28.530 --> 00:15:30.340
maar ik denk het niet --

00:15:30.340 --> 00:15:32.770
dat plaagt me het meest.

NOTE Paragraph

00:15:40.000 --> 00:15:42.000
PM: Nu laat ik een filmpje zien

00:15:42.000 --> 00:15:44.800
van een werkelijk
rouwende moeder, Erin Runnion,

00:15:44.800 --> 00:15:48.000
die de moordenaar van haar dochter
confronteert in de rechtbank.

00:15:48.000 --> 00:15:50.000
Hier zul je geen valse emotie zien,

00:15:50.000 --> 00:15:52.920
enkel de authentieke
gekweldheid van een moeder.

NOTE Paragraph

00:15:52.920 --> 00:15:54.530
(Video) Erin Runnion:
Ik schreef deze verklaring

00:15:54.530 --> 00:15:57.850
op de derde verjaardag van de nacht
waarop jij mijn kleintje wegnam

00:15:57.850 --> 00:15:59.410
en je pijnigde haar,

00:15:59.410 --> 00:16:01.000
en je vermorzelde haar,

00:16:01.000 --> 00:16:05.000
je beangstigde haar tot haar hart stopte.

00:16:05.000 --> 00:16:08.440
En ze vocht tegen je,
ik weet dat ze tegen je vocht.

00:16:08.440 --> 00:16:10.390
Maar ik weet dat ze naar je keek

00:16:10.390 --> 00:16:12.280
met die ongelofelijke bruine ogen,

00:16:12.280 --> 00:16:15.000
en je wilde haar nog steeds vermoorden.

00:16:15.790 --> 00:16:17.260
Ik begrijp het niet,

00:16:17.260 --> 00:16:19.330
en ik zal het ook nooit begrijpen.

NOTE Paragraph

00:16:20.000 --> 00:16:24.000
PM: Oké, niemand zal de waarachtigheid
van deze emoties betwijfelen.

NOTE Paragraph

00:16:24.000 --> 00:16:27.000
De technologie rondom
het uiterlijk van waarheid

00:16:27.000 --> 00:16:30.350
vordert, de wetenschap ervan.

00:16:30.350 --> 00:16:32.000
We hebben nu

00:16:32.000 --> 00:16:35.400
gespecialiseerde oog-trackers
en infrarood hersenscans,

00:16:35.400 --> 00:16:38.790
MRI's die de signalen decoderen
die onze lichamen uitzenden

00:16:38.790 --> 00:16:40.270
als we proberen te misleiden.

00:16:40.270 --> 00:16:43.000
Deze technologieën
gaan ons worden aangeboden

00:16:43.000 --> 00:16:45.170
als wondermiddelen tegen misleiding,

00:16:45.170 --> 00:16:48.000
en ze zullen ooit
ongelofelijk handig zijn.

00:16:48.000 --> 00:16:49.770
Maar vraag je ondertussen af:

00:16:49.770 --> 00:16:52.160
Wie wil je aan jouw kant
van de bespreking,

00:16:52.160 --> 00:16:55.000
iemand die getraind is
om de waarheid te achterhalen,

00:16:55.000 --> 00:16:57.260
of een kerel die een elektro-encefalogram

00:16:57.260 --> 00:16:59.070
van 200 kilo binnensleept?

NOTE Paragraph

00:16:59.770 --> 00:17:03.080
Leugenspotters vertrouwen
op menselijk gereedschap.

00:17:03.810 --> 00:17:05.420
Ze weten, zoals iemand ooit zei:

00:17:05.420 --> 00:17:07.400
"Karakter is, wat je bent in het donker."

00:17:08.120 --> 00:17:09.430
Wat nogal interessant is,

00:17:09.430 --> 00:17:11.970
is dat we tegenwoordig
zo weinig duisternis hebben.

00:17:11.970 --> 00:17:14.670
Onze wereld is 24 uur per dag verlicht.

00:17:14.670 --> 00:17:16.000
Ze is transparant...

00:17:16.000 --> 00:17:18.000
...met blogs en sociale netwerken

00:17:18.000 --> 00:17:20.870
die het rumoer van een hele
generatie mensen verspreiden

00:17:20.870 --> 00:17:23.770
die ervoor gekozen hebben
om hun leven publiekelijk te leven.

00:17:23.770 --> 00:17:27.000
Het is een wereld met veel meer lawaai.

00:17:27.610 --> 00:17:29.480
Dus een uitdaging die we hebben,

00:17:29.480 --> 00:17:31.000
is eraan te denken

00:17:31.000 --> 00:17:34.000
dat te veel delen geen eerlijkheid is.

00:17:34.000 --> 00:17:36.320
Ons manisch getwitter en ge-sms

00:17:36.320 --> 00:17:38.270
kunnen ons blind maken voor het feit

00:17:38.270 --> 00:17:40.770
dat de subtiliteiten van
menselijke waardigheid --

00:17:40.770 --> 00:17:42.150
karakter en integriteit --

00:17:42.150 --> 00:17:44.280
altijd de belangrijkste blijven.

00:17:44.280 --> 00:17:46.090
Dus in deze veel luidere wereld

00:17:46.090 --> 00:17:48.000
heeft het zin als we

00:17:48.000 --> 00:17:50.200
net een beetje explicieter zijn

00:17:50.200 --> 00:17:52.090
over onze morele code.

NOTE Paragraph

00:17:52.720 --> 00:17:55.540
Als je de wetenschap van
het herkennen van misleiding

00:17:55.540 --> 00:17:57.850
combineert met de kunst
van kijken en luisteren,

00:17:57.850 --> 00:18:00.450
behoed je jezelf
voor deelname aan een leugen.

00:18:00.450 --> 00:18:01.690
Je begint met

00:18:01.690 --> 00:18:04.000
nèt een beetje explicieter zijn,

00:18:04.000 --> 00:18:06.410
omdat je iedereen om je heen laat zien:

00:18:06.410 --> 00:18:08.780
"Hé, mijn wereld, onze wereld

00:18:08.780 --> 00:18:10.880
gaat een eerlijke wereld zijn.

00:18:10.880 --> 00:18:13.900
Mijn wereld gaat er een zijn
waarin waarheid gesterkt wordt

00:18:13.900 --> 00:18:16.560
en valsheid wordt herkend
en gemarginaliseerd".

00:18:16.560 --> 00:18:18.180
Als je dat doet,

00:18:18.180 --> 00:18:21.580
verschuift de grond
om je heen net een beetje.

NOTE Paragraph

00:18:21.580 --> 00:18:24.000
Dat is de waarheid. Dank je.

NOTE Paragraph

00:18:24.000 --> 00:18:29.000
(Applaus)