-
Bu videoda sizlere eğim keseni formundaki
-
eşitliklerin nasıl bulunacağına
-
dair birkaç örnek göstereceğim.
-
y eşittir mx artı b şekildeki
-
denklemlerde m' nin eğim ve b'nin
-
ise y-keseni olduğunu hatırlamakta fayda var..
-
Hadi birkaç soru çözelim.
-
Eğer bir eşitlikte eğim "-5" tir yani
-
bu demek oluyor ki 'm' de "-5" tir..
-
Ve y-keseni 6' dır.
-
Bu da demek oluyor ki 'b' 6'ya eşittir.
-
Yani oldukça basit!
-
Bu doğrunun denklemi
-
y eşittir -5 artı 6' dır.
-
Bu çok zor bir örnek değildi.
-
Hadi, başka bir örnek yapalım.
-
Doğrunun eğimi "-1" dir ve doğru 4/5 virgül
-
0 noktasından geçmektedir..
-
Bu bize eğimin "-1" olduğunu gösteriyor.
-
Şuan m' nin kesin olarak "-1" eşit olduğunu
-
biliyoruz ama y-keseninin nerede olacağı hakkında emin değiliz..
-
Şunu biliyoruz ki, bu denklem de y,
-
eğim yani "-1" kere 'x' artı
-
y-keseni yani b' ye eşittir...
-
Bu bilgiyi 'b' yi çözmek için kullanabiliriz,
-
çünkü bu nokta bu
-
denklemde mevcut.
-
Bu denklem de bu nokta mevcut demek,
-
biz 'x' yerine 4/5 yazdığımızda 'y'
-
eşittir 0' ı sağlaması demektir.
-
Şimdi onları yerine koyalım. 'x' 4/5
-
olduğunda 'y' 0'a eşittir.
-
Böylece 0 eşittir '-1' kez 4/5 artı '-b' .
-
Ben biraz aşağı ilerleyeyim.
-
Şimdi bakın, y' i 0 aldığımızda, 'y' -4/5 artı b' ye eşittir.
-
Bu denklemin her iki tarafına da 4/5 ekleyebiliriz.
-
Oraya bir 4/5 ekleyin.
-
Diğer tarafada 4/5 ekleyebiliriz.
-
Bu işlemi yapmamın nedeni '-4/5'ten kurtulmaktı.
-
Böylece 'b' nin 4/5'e
-
eşit olduğunu bulduk..
-
Şimdi denklemin doğrusunu çizebiliriz.
-
y eşittir -1 kere x ( -x şeklinde de yazılabilir)
-
artı b yani 4/5.
-
Şimdi bir doğrumuz oldu.
-
Bu doğru (2,6) ve (5,0) noktalarından geçiyor.
-
Eğim ve y-keseni bize
-
açıkça verilmedi..
-
Ama biz bu ikisini de
-
koordinatlardan bulabiliriz..
-
Öylese hesaplayabileceğimiz ilk şey doğrunun eğimi.
-
Böylece, eğim 'm' nin y'deki değişim bölü x'deki değişime eşit olduğunu öğrendik.
-
Peki, y'deki değişiklik nedir?
-
Sağdakiyle başlayalım.
-
6 eksi
-
0.
-
.Hadi bu şekilde yapalım.
-
0'ı farklı bir renkte yazmak istiyorum.
-
6 eksi 0, bu y' mizdeki değişim.
-
x' imizdeki değişim ise 2 eksi 5.
-
İlk noktanın y ve x değerlerini
-
önce yazdığımı göstermek
-
için bu sayıları farklı renklerde gösterdim.
-
Bunun 2 virgül 6 konumu olduğunu göstermek istiyorum.
-
Bu da 5 virgül 0 konumu.
-
2 ile 5' in yerini değiştiremem.
-
Eğer değiştirirsem yanlış bir cevaba ulaşırım.
-
Peki, bu işlemden ne elde ederim?
-
6 eksi 0, 6'ya eşittir.
-
2 eksi 5, -3'e eşittir.
-
Bu -6/3' e eşittir ,
-
yani -2' dir..
-
"-2" bizim eğimimiz.
-
Doğrunun denkleminin,
-
y eşittir eğim (bunu turuncu yazacağım)
-
yani -2 kere x artı y-keseni olduğunu biliyoruz...
-
Şimdi son örnekte ne yaptıysak aynısını yapabiliriz.
-
b' yi bulmak için bu iki noktadan bir tanesini kullanabiliriz.
-
Her ikisini de kullanabiliriz.
-
Her ikisi de doğrunun üzerinde
-
bu yüzden her iki noktada denklemi sağlar..
-
(5,0) noktasını kullanacağım çünkü bir 0' ın
-
olması her zaman hoştur..
-
Matematik biraz daha kolaydır.
-
Hadi 5 virgül 0'ı oraya koyalım.
-
Böylece x 5'e eşit olduğunda y eşittir 0.
-
Böylece -2 kere 5 artı b eşittir
-
y' ye yani 0'a..
-
Yani 0 eşittir -10 artı b.
-
Denklemin iki tarafına
-
da 10 ekleyelim..
-
Böylece b'nin 10 artı 0 veya 10'a eşit olduğunu bulduk.
-
b eşittir 10.
-
Şimdi doğrunun denklemini de biliyoruz.
-
Denklem, y eşittir eksi
-
2 kere artı 10'dur..
-
Bu örneği de yaptık.
-
Bunlardan bir tane daha yapalım.
-
daha yapalım..
-
Doğru (3,5) ve (-3,0)
-
noktalarından geçmektedir..
-
Bir önceki problemde de yaptığımız gibi
-
çözmeye 'm' olarak adlandırdığımız eğimi bulmakla başlayalım
-
Dikey bölü yatay, y' deki değişim
-
bölü x'deki değişimle aynıdır.
-
Eğer bu denklemi ödev için çözüyorsanız,
-
tüm bunları yazmak zorunda değilsiniz.
-
Ben sadece bunların aynı işlemler
-
olduğunu anladığınızdan emin olmak istedim.
-
Peki, y' deki değişiklik bölü x' deki değişiklik kaçtır?
-
Hadi bu tarafla başlayalım
-
.
-
0 eksi 5
-
Önce bu koordinat kullanıyorum.
-
Onu bir tür bitiş noktası olarak görüyorum.
-
Bunu çözmeyi öğrettiğim zamanı hatırlayın,
-
x'i pay olarak yazmak cazip gelmişti.
-
Ama hayır, y yani koordinatların ikincisi paydır.
-
Bunlar ikinci koordinatlar.
-
(-3) eksi 3
-
.
-
Bu -3 virgül 0 konumudur.
-
Bu ise 3 virgül 5 konumudur.
-
Çıkarma işlemini yapalım.
-
Peki buradan ne elde edeceğiz?
-
Pay -5'e ve payda (-3)-3 yani -6' ya eşit olacak.
-
.
-
.
-
Eksi bölü eksi artıdır.
-
Sonucumuz 5/6'dır.
-
Bildiğimiz gibi denklemimiz,
-
.y eşittir 5/6 kere x artı b şeklinde yazılacaktır.
-
b' ti bulmak için bu koordinatlardan birini kullanabiliriz.
-
Hadi yapalım.
-
Her zaman 0 olanı kullanmayı severim.
-
y, x (-3) olduğunda sıfırdır.
-
(-3)' ü x yerine, 0' ı ise y' nin yerine yazdım.
-
Bunu yapabileceğimi biliyorum çünkü bu nokta doğrunun üzerinde.
-
Bu yüzden bu nokta denklemi sağlamalı.
-
Hadi b' yi bulalım.
-
Eğer (-3)' ü 3 ile bölersek 1 elde ederiz.
-
.
-
6 da 3' e bölündüğünde 2 elde edilir.
-
Yani 0 eşittir -5/2 artı b olur.
-
Denklemin her iki tarafına da 5/2 ekleyebiliriz.
-
+ 5/2, + 5/2.
-
Gösterimleri değiştirmeyi seviyorum böylece her ikisini de öğreniyorsunuz.
-
.
-
Denklem, 5/2 eşittir b şeklinde olur.
-
.
-
b 5/2'dir.
-
Doğrumuzun denklemi, y eşittir 5/6 kere x artı b yani 5/2'dir.
-
.
-
Bunu da çözdük.
-
Bir tane daha örnek yapalım.
-
Burada bir grafiğimiz var.
-
Bu grafiğin denklemini bulalım.
-
Aslında bu biraz daha kolay.
-
Eğim nedir?
-
Eğim, y' deki değişim bölü x' deki değişimdir.
-
Ne olduğunu görelim.
-
x üzerinde hareket ettiğimizde, x' deki değişim 1'dir.
-
.
-
x' deki değişim 1.
-
x' i 1 artırttırarak değiştirmeye karar verdim.
-
y' deki değişim nedir?
-
y' deki değişim 4 gibi görünüyor.
-
Delta y yani y' deki değişim 4'e eşit, delta x 1' e eşit olduğunda.
-
.
-
y' deki değişim bölü x' deki değişim, yani 4 bölü 1 dir.
-
.
-
Böylece eğimin 4' e eşit olduğu bulunur.
-
Peki, y-keseni nedir?
-
Bu noktada, grafiğe bakabiliriz.
-
Doğru y-eksenini y -6' ya eşit olduğunda yani (0,-6) noktasında kesiyor.
-
.
-
Böylece b'nin -6' ya eşit olduğunu biliyoruz.
-
.
-
Böylece doğrunun denklemini bulmuş olduk.
-
Doğrunun denklemi, y eşittir eğim kere x artı y-kesenidir.
-
.
-
Denklemi yazalım, y eşittir 4 kere x artı -6.
-
.
-
.
-
Başka bir örnek yapalım.
-
f(1.5), -3' e ve f(1), 2'ye eşittir.
-
.
-
Bu nedir?
-
Bu x 1.5'e eşit olduğunda y -3'e eşittir demenin süslü bir yoludur.
-
.
-
.
-
Bu bize noktanın koordinatının 1.5 virgül 3 olduğunu söyler.
-
.
-
Ayrıca x -1 olduğunda f(x) yani y 2' ye eşittir.
-
.
-
Bu sadece doğrunun üzerindeki bu iki noktayıda süslü bir şekilde söyleme, hiç bir şey olağandışı değil.
-
.
-
Bu problemin amacı sadece fonksiyon gösterimini de sizlere öğretmek böyle bir gösterim gördüğünüzde gözünüz korkmasın.
-
.
-
.
-
1.5 fonksiyona girdiğinde 3 çıkıyor.
-
Yani y'nin f(x)' e eşittir şeklinde düşünebilirsin.
-
.
-
Bu noktanın y-koordinatıdır.
-
y-koordinatı 3 olduğunda x 1.5 olacaktır.
-
Her neyse, bunu defalarca söyledim.
-
Hadi bu doğrunun eğimini bulalım.
-
Eğim yani y' deki değişim bölü x' deki değişim, 2 eksi (-3) bölü (-1) eksi 1.5' e eşittir.
-
.
-
.
-
.
-
.
-
.
-
İşlemi renklendirdim çünkü (-1) ile 2' nin bu fonksiyondan geldiğini göstermek istedim.
-
.
-
Bunları önce yazdığım için x ve y' nin ikisinide önce yazdım.
-
Yani 2'yi önce yazdığımda (-1)'de önce yazmak zorundayım.
-
Bu yüzden renk kodlaması yaptım.
-
.
-
2 eksi (-3) ile 2 artı 3 aynı şeydir.
-
.
-
Burası 5' tir.
-
.
-
-1 eksi 1.5, -2.5' e eşittir.
-
.
-
5, 2.5' e bölündüğünde 2 elde ederiz.
-
Yani bu doğrunun eğimi -2'dir.
-
Aslında size bunun sırasının önemli olmadığını göstermek için şunu biraz yana alacağım.
-
.
-
Eğer bu koordinat ilk olarak kullanıyorsanız, sonra bu koordinatı ilk olarak kullanmak zorundasınız
-
Şimdi bunu başka bir şekilde yapalım.
-
Eğer onu (-3) eksi 2 bölü 1.5 eksi (-1) şekilde yapsaydık, aynı sonucu verir miydi?
-
.
-
.
-
.
-
Bu bana aynı cevabı vermelidir.
-
Peki bu neye eşittir?
-
(-3) eksi 2 (-5)'tir.
-
1.5 artı 1 ise 2.5'tir.
-
Yani 5 bölü 2.5' tir.
-
Bu işlem -2' ye eşittir.
-
Ben sadece size tutarlı olduğunuz sürece hangisiyle başlayıp hangisiyle bitirdiğinizin önemli olmadığını göstermek istedim.
-
.
-
.
-
Eğer bu başlangıç y' si ise başlangıç x' i budur.
-
Eğer bu bitiş y' si ise bu bitiş x' i olmak zorundadır.
-
.
-
Ama yine de, eğimin -2 olduğunu biliyoruz.
-
Böylece denklemin, y eşittir -2 kere x artı y-keseni olduğunu biliyoruz.
-
.
-
Bu koordinatlar birini kullanalım.
-
İçinde ondalık olmadığı için bunu kullanacağım.
-
Bu yüzden biliyoruz ki y, 2'ye eşit.
-
Yani x (-1)' e eşit olduğunda y 2'ye eşittir.
-
.
-
Tabii ki artı b de var.
-
2 eşittir (-2) kere (-1) artı b yani 2 eşittir 2 artı b.
-
Eğer denklemin iki tarafındanda 2 çıkarırsak, sol tarafta 0 elde ederiz.
-
.
-
.
-
.
-
Yani b 0'a eşittir.
-
Doğrumuzun denklemi y eşittir (-2) kere x 'tir.
-
.
-
.
-
Bu denklemi fonksiyon gösterimi şeklinde yazmak istiyorum.
-
f(x) eşittir 2x.
-
Aslında y' nin f(x)' e eşit olduğunu kabul ediyorum.
-
Ama bu gerçek denklemdir.
-
Burada y' den hiç bahsedilmedi.
-
Bu yüzden sadece f(x) eşittir 2x yazabiliriz.
-
Bu koordinatların her biri, x' in ve f(x)' in koordinatları.
-
.
-
.
-
Eğim f(x)' deki değişim bölü x' deki değişim şeklinde tanımlayabiliriz.
-
.
-
Bir ifadeyi göstermenin farklı yollarıdır.
-
.