< Return to Video

Kary Mullis'in öldürücü hastalıklara karşı yeni nesil tedavisi

  • 0:00 - 0:03
    Yaklaşık dört yıl, beş yıl önceydi,
  • 0:03 - 0:05
    Philadelphia'da bir sahnedeydim, sanırım
  • 0:05 - 0:08
    elimde buna benzer bir çanta vardı.
  • 0:08 - 0:11
    Ve bu çantadan bir molekül çıkarıyordum.
  • 0:11 - 0:14
    Ve diyordum ki, siz bu molekülü pek iyi tanımıyorsunuz.
  • 0:14 - 0:17
    Ama vücudunuz çok iyi biliyor.
  • 0:17 - 0:21
    Ve vücudunuzun nefret ettiğini düşünüyordum.
  • 0:21 - 0:24
    Çünkü bizim buna karşı bağışıklığımız var. Bunun adı alfa-gal epitop.
  • 0:24 - 0:28
    Ve domuz kalbinin üzerinde bu molekülden çokça bulunması
  • 0:28 - 0:32
    domuzdan insana kolayca kalp nakli yapılamamasının sebebi.
  • 0:32 - 0:34
    Aslında vücudumuz bunlardan nefret etmiyor.
  • 0:34 - 0:37
    Vücüdumuz bunlara bayılıyor. Onları yiyor.
  • 0:37 - 0:40
    Demek istediğim, bağışıklık sistemimizdeki hücreler her zaman açtır.
  • 0:40 - 0:44
    Eğer bir antikor hücre üzerindeki moleküllerden
  • 0:44 - 0:47
    birine yapışırsa bunun anlamı, "bu yenir."
  • 0:47 - 0:49
    Şimdi, bunun hakkında düşünüyordum ve dedim ki, biliyorsunuz
  • 0:49 - 0:52
    bizim bağışıklık sistemimiz vücudumuzun üretmediği ancak diğer hayvan ve
  • 0:52 - 0:56
    canlılarda sıkça görülen bu saçma moleküle karşı tepki veriyor.
  • 0:56 - 0:59
    Ama dediğim gibi bundan kurtulamıyoruz.
  • 0:59 - 1:01
    Çünkü kalp kapakçığı nakli yapmaya çalışan herkes
  • 1:01 - 1:03
    anladı ki bu bağışıklıktan kurtulamıyoruz.
  • 1:03 - 1:05
    Ben de dedim ki, "neden bunu kullanmıyorsunuz?"
  • 1:05 - 1:08
    Ya ben bu molekülü bende hastalık yapan
  • 1:08 - 1:10
    ve akciğerlerimi henüz ele geçirmiş
  • 1:10 - 1:14
    bir bakterinin üzerine yapıştırsam?
  • 1:14 - 1:16
    Demek istediğim, halihazırda var olan bir
  • 1:16 - 1:18
    bağışıklık sistemi tepkisini kullanabilirdim.
  • 1:18 - 1:21
    Bunu geliştirmek beş ya da altı gün alırdı.
  • 1:21 - 1:24
    Bu molekülün üzerinde olduğu her şeye saldırırdı.
  • 1:24 - 1:26
    Bu tıpkı Los Angeles'ta bir polis tarafından durdurulup
  • 1:26 - 1:30
    trafik cezası alacakken polisin arka koltuğa bir çanta
  • 1:30 - 1:33
    marihuana atıp sonra da sizi uyuşturucu
  • 1:33 - 1:36
    bulundurmaktan tutuklaması gibi olurdu.
  • 1:36 - 1:40
    Bu tıpkı insanları sokaklardan temizlemenin çok hızlı, çok verimli bir yöntemi gibi olurdu.
  • 1:40 - 1:42
    (Kahkahalar)
  • 1:42 - 1:44
    Yani aslında böyle şeyler yapmayan
  • 1:44 - 1:46
    bakteriyi alıp bu molekülü de
  • 1:46 - 1:48
    üzerine sıkıca yapıştırsanız
  • 1:48 - 1:50
    bakteriyi sokaklardan temizlemiş olursunuz.
  • 1:50 - 1:52
    Ve bazı belirli bakteriler için
  • 1:52 - 1:54
    bunu yapmamızın verimli bir yolu bulunmuyor.
  • 1:54 - 1:56
    Antibiyotiklerimiz tükeniyor.
  • 1:56 - 1:59
    Ve aslında, dünya da görünüşe göre tükeniyor.
  • 1:59 - 2:02
    Bu yüzden bundan 50 yıl sonra
  • 2:02 - 2:05
    streptekok gibi bakterilerin yayılması çok da önemli değil
  • 2:05 - 2:07
    çünkü burada olmayacağız. Ama olursak --
  • 2:07 - 2:09
    (Kahkahalar)
  • 2:09 - 2:11
    Bakterilere karşı bir şeyler yapmamız gerekecek.
  • 2:11 - 2:15
    Bu yüzden, bir grup iş arkadaşımla birlikte
  • 2:15 - 2:17
    bununla uğraşmaya başladım.
  • 2:17 - 2:20
    Bu molekülleri kendileri özel hedef bölgelere,
  • 2:20 - 2:24
    sevmediğimiz bakterilere yapışmış olan
  • 2:24 - 2:26
    şeylere tutturmaya çalıştık.
  • 2:26 - 2:30
    Ve şimdi kendimi George Bush gibi hissediyorum.
  • 2:30 - 2:32
    Bu "görev tamamlandı" gibi bir şey.
  • 2:32 - 2:35
    Yani aptalca bir şey yapıyor olabilirdim, tıpkı onun zamanında yaptığı gibi.
  • 2:35 - 2:39
    Ama temelde orada anlattığım şey artık bunu başardığımız.
  • 2:39 - 2:43
    Ve bu bakterileri öldürüyor. Onları yiyor.
  • 2:43 - 2:47
    Bu yukardaki yeşil üçgen gibi takılabiliyor,
  • 2:47 - 2:50
    şu anda görselleştirdiğimiz gibi.
  • 2:50 - 2:53
    Bunu adı DNA aptamer olan bir şeye yapıştırabilirsiniz.
  • 2:53 - 2:55
    Ve bu DNA aptameri de sizin özellikle
  • 2:55 - 2:57
    seçtiğiniz bir hedefe yapışacaktır.
  • 2:57 - 3:01
    Yani sevmediğiniz bakterinin üzerinde küçük bir çıkıntı bulup,
  • 3:01 - 3:04
    tıpkı Stafilokok gibi - onu özellikle sevmiyorum
  • 3:04 - 3:07
    çünkü geçen sene profesör bir arkadaşımı öldürdü.
  • 3:07 - 3:10
    Antibiyotiklere tepki vermiyor. Bu yüzden onu sevmiyorum.
  • 3:10 - 3:13
    Ve buna yapışacak bir aptamer yapıyorum.
  • 3:13 - 3:16
    Bu aptamer vücudunuzdayken stafilokokları nasıl bulacağını biliyor
  • 3:16 - 3:19
    ve yakalaması için bağışıklık sisteminize alarm verecek.
  • 3:19 - 3:22
    İşte olanlar. En üstteki üzerinde küçük noktalar olan
  • 3:22 - 3:24
    çizgiyi görüyor musunuz?
  • 3:24 - 3:27
    Bunlar Texas'ta Brooks Hava Üssü'ndeki biliminsanı arkadaşlarımız
  • 3:27 - 3:29
    tarafından şarbonla zehirlenmiş
  • 3:29 - 3:32
    bir grup laboratuar faresi.
  • 3:32 - 3:35
    Ayrıca bizim yaptığımız ve özellikle şarbona saldıracak
  • 3:35 - 3:38
    ve bağışıklık sistemini şarbona yönlendirecek
  • 3:38 - 3:40
    bir ilaçla da tedavi edildiler.
  • 3:40 - 3:42
    Farkettiğiniz gibi en üstteki çizgidekilerin hepsi yaşadı.
  • 3:42 - 3:44
    Bu yüzde yüz hayatta kalma oranı demek.
  • 3:44 - 3:47
    Ve 14 ya da 28 gün daha yaşadılar,
  • 3:47 - 3:49
    ta ki biz onları neyin yanlış gittiğini
  • 3:49 - 3:52
    anlamak için öldürene dek.
  • 3:52 - 3:54
    Neden ölmediler?
  • 3:54 - 3:57
    Ölmediler çünkü artık içlerinde şarbon yoktu.
  • 3:57 - 3:59
    Yani yaptık. Tamam mı?
  • 3:59 - 4:01
    (Alkışlar)
  • 4:01 - 4:03
    Görev tamamlandı!
  • 4:03 - 4:10
    (Alkışlar)
Title:
Kary Mullis'in öldürücü hastalıklara karşı yeni nesil tedavisi
Speaker:
Kary Mullis
Description:

İlaca dirençli bakteriler, en iyi hastanelerde bile ölüme sebep oluyorlar. Ancak artık stafilokok ya da şarbon gibi güçlü enfeksiyonlar bile sürprizlerle karşılaşabilirler. Bir arkadaşının kuvvetli antibiyotiklerle tedavi edilmesine rağmen ölmesine tanık olan Nobel ödüllü kimyager Kary Mullis, sıradışı şekilde ümit veren yepyeni radikal bir tedaviyi açıklıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:14
Burak Özkök added a translation

Turkish subtitles

Revisions