< Return to Video

Prawdziwa geneza franczyzy - Sir Harold Evans

  • 0:00 - 0:14
    (Muzyka)
  • 0:14 - 0:17
    Szybko!
  • 0:17 - 0:20
    Co łączy hamburgery wołowe,
  • 0:20 - 0:23
    treningi baseballa
    i tłumiki samochodowe?
  • 0:23 - 0:26
    Trudne pytanie. Postawmy je inaczej.
  • 0:26 - 0:29
    Co mają ze sobą wspólnego
  • 0:29 - 0:33
    McDonald, D-Bat i Meineke?
  • 0:33 - 0:36
    Znasz odpowiedź,
    jeśli razem z Big Makiem
  • 0:36 - 0:39
    wchłonąłeś romantyczną biografię
    Raya Kroca.
  • 0:39 - 0:42
    Handlowiec, który stworzył zalążek
  • 0:42 - 0:44
    największej sieci
    fast foodów na świecie,
  • 0:44 - 0:46
    dokonał tego, zawierając umowę
  • 0:46 - 0:49
    z dwoma panami
    o nazwisku McDonald.
  • 0:49 - 0:52
    Bracia byli właścicielami
    małej sieci restauracji,
  • 0:52 - 0:55
    umowa dawała mu prawo
    do ich nazwiska i metod.
  • 0:55 - 0:57
    Potem zaproponował
    otwieranie McDonaldów
  • 0:57 - 1:00
    małym przedsiębiorcom,
    którzy prowadziliby je
  • 1:00 - 1:02
    jako zarządcy o statusie właściciela.
  • 1:02 - 1:05
    Całkiem inaczej
    niż w firmie rodzinnej,
  • 1:05 - 1:08
    która ma pełną własność,
    ale żadnego wsparcia.
  • 1:08 - 1:11
    Pierwsze pytanie
    zawierało przykłady firm
  • 1:11 - 1:14
    działających w systemie franczyzowym.
  • 1:14 - 1:17
    Wynalezienie franczyzy
    przypisuje się Krocowi,
  • 1:17 - 1:19
    a czasem Isaacowi Singerowi,
  • 1:19 - 1:22
    potentatowi branży
    maszyn do szycia.
  • 1:22 - 1:26
    Jednak geneza franczyzy
  • 1:26 - 1:29
    nie tkwi w ściegach ani wołowinie,
  • 1:29 - 1:32
    lecz w urodzie.
  • 1:32 - 1:34
    Martha Matilda Harper
  • 1:34 - 1:37
    była służącą z Kanady.
  • 1:37 - 1:39
    Ścieliła łóżka, sprzątała,
    robiła zakupy.
  • 1:39 - 1:42
    Pracując u doktora w Ontario,
  • 1:42 - 1:45
    weszła w posiadanie
    tajnej formuły szamponu,
  • 1:45 - 1:48
    bardziej naukowej
  • 1:48 - 1:51
    niż szarlatańskie wynalazki
    reklamowane w prasie.
  • 1:51 - 1:54
    Życzliwy doktor
  • 1:54 - 1:56
    nauczył też młodą kobietę
    podstaw fizjologii.
  • 1:56 - 1:59
    Sekretna formuła
  • 1:59 - 2:02
    dopełniła skryte ambicje Marthy:
  • 2:02 - 2:05
    pragnienie prowadzenia własnej firmy.
  • 2:05 - 2:08
    Jako służąca w Rochester
    w stanie Nowy Jork,
  • 2:08 - 2:11
    do 1888 roku uzbierała dosyć pieniędzy,
  • 2:11 - 2:13
    360 dolarów,
  • 2:13 - 2:16
    aby pomyśleć o otwarciu
    salonu fryzjerskiego.
  • 2:16 - 2:19
    Jednak zanim spełniła marzenie,
  • 2:19 - 2:22
    spadły na nią dwa ciosy.
  • 2:22 - 2:24
    Najpierw zachorowała z wyczerpania.
  • 2:24 - 2:27
    Wezwano do niej uzdrowicielkę
    Helen Smith,
  • 2:27 - 2:30
    ze Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki.
  • 2:30 - 2:33
    Modliły się razem
    i Martha wyzdrowiała.
  • 2:33 - 2:36
    Gdy poczuła się lepiej,
    przyszła wiadomość:
  • 2:36 - 2:39
    "Lokal, który pani oglądała,
    nie jest do wynajęcia”.
  • 2:39 - 2:43
    Miał to być pierwszy
    publiczny salon fryzjerski.
  • 2:43 - 2:46
    W tamtych czasach
    kobieta w biznesie szokowała.
  • 2:46 - 2:49
    W 1890 kobiety stanowiły
    17% zatrudnionych,
  • 2:49 - 2:53
    ale kobieta
    zajmująca się fryzjerstwem
  • 2:53 - 2:56
    i pielęgnacją skóry
    w miejscu publicznym?
  • 2:56 - 2:59
    Murowany skandal. Martha wydała
  • 2:59 - 3:02
    część oszczędności na adwokata
    i wygrała sprawę.
  • 3:02 - 3:05
    Na drzwiach
    nowego salonu fryzjerskiego
  • 3:05 - 3:08
    dumnie wywiesiła własne zdjęcie,
  • 3:08 - 3:11
    w kostiumie Roszpunki
  • 3:11 - 3:15
    z włosami do ziemi,
    lśniącymi zdrowiem.
  • 3:15 - 3:18
    Choroba okazała się dobrodziejstwem.
  • 3:18 - 3:21
    Jej ambicję dopingowały wartości
  • 3:21 - 3:22
    Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki.
  • 3:22 - 3:25
    Metoda Harper,
    jak nazwała swoje usługi,
  • 3:25 - 3:28
    miała w równym stopniu dbać o duszę,
  • 3:28 - 3:31
    co ścinanie włosów.
  • 3:31 - 3:34
    W terapeutycznej atmosferze uczyła,
  • 3:34 - 3:37
    że każdy może błyszczeć urodą,
  • 3:37 - 3:39
    podobną do tej,
    jaką sama posiadała,
  • 3:39 - 3:42
    jeśli przestrzega duchowej jedności
  • 3:42 - 3:45
    i "praw czystości, właściwego odżywiania
  • 3:45 - 3:47
    ćwiczeń fizycznych oraz oddychania”.
  • 3:47 - 3:49
    Miała bardzo praktyczne podejście.
  • 3:49 - 3:53
    Zaprojektowała pierwszy
    regulowany fotel do mycia głowy,
  • 3:53 - 3:56
    chociaż zaniedbała
    opatentowania wynalazku.
  • 3:56 - 3:59
    Salon Marthy odniósł wielki sukces.
  • 3:59 - 4:02
    Sławne osoby przyjeżdżały z daleka,
  • 4:02 - 4:04
    żeby doświadczyć Metody Harper.
  • 4:04 - 4:07
    Z zadowolenia namawiały ją
  • 4:07 - 4:10
    do otwarcia salonu w ich mieście.
  • 4:10 - 4:14
    Właśnie tu zmysł moralny Marthy
  • 4:14 - 4:17
    zainspirował koronny
    pomysł nowatorski.
  • 4:17 - 4:20
    Zamiast wynajmować agentów
    wzorem innych nowatorów,
  • 4:20 - 4:23
    począwszy od roku 1891
  • 4:23 - 4:26
    instalowała podobne do siebie
    kobiety pracujące
  • 4:26 - 4:28
    w identycznych salonach,
  • 4:28 - 4:31
    oddanych jej filozofii i produktom.
  • 4:31 - 4:33
    Ale nowe pracownice
  • 4:33 - 4:36
    nie dostawały wypłat od Marthy.
  • 4:36 - 4:39
    Kobiety w 500 salonach
    tworzących sieć w USA,
  • 4:39 - 4:42
    potem w Europie,
    Ameryce Środkowej i Azji,
  • 4:42 - 4:45
    były faktycznymi
    właścicielkami Harper's Salons.
  • 4:45 - 4:48
    Coś, co w XIX wieku
    wystarczało sufrażystkom,
  • 4:48 - 4:51
    takim jak Susan B. Anthony,
  • 4:51 - 4:54
    oraz w XX wieku
    Woodrowowi Wilsonowi,
  • 4:54 - 4:57
    Calvinowi i Grace Coolidge'om,
    Jacqueline Kennedy,
  • 4:57 - 5:00
    Helen Hayes i Ladybird Johnson,
  • 5:00 - 5:03
    musi też zadowolić resztę świata.
  • 5:03 - 5:06
    Dzisiaj pozostał tylko
    pierwszy salon w Rochester,
  • 5:06 - 5:10
    w stanie Nowy Jork,
    ale spuścizna Marthy kwitnie.
  • 5:10 - 5:13
    Kopiuje się jej metody
    pielęgnacji zdrowia i urody,
  • 5:13 - 5:15
    a jej model biznesu
    nadal dominuje.
  • 5:15 - 5:18
    Połowę transakcji detalicznych
    w USA
  • 5:18 - 5:22
    umożliwia koncept
    franczyzy Marthy Harper.
  • 5:22 - 5:25
    Zajadając następnego
    hamburgera z McDonalda
  • 5:25 - 5:27
    albo wysypiając się
    w motelu Days Inn,
  • 5:27 - 5:29
    pomyślcie o Marcie.
  • 5:29 - 5:32
    Franczyzy wyglądałyby inaczej,
  • 5:32 - 5:36
    gdyby sto lat temu
    nie wymyśliła modelu.
Title:
Prawdziwa geneza franczyzy - Sir Harold Evans
Description:

Całą lekcję można obejrzeć na TED-Ed BETA: http://ed.ted.com/lessons/the-real-origin-of-the-franchise

Jednym z najbardziej wziętych modeli biznesowych jest franczyza, ale nie pojawiła się ona wraz z McDonaldem. Sir Harold Evans, autor „They Made America”, opisuje niezwykłą historię salonu piękności, który pozwolił setkom kobiet stać się właścicielkami własnych firm.

Autorem lekcji jest Sir Harold Evans. Autorką animacji jest Sunni Brown.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:49

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.