< Return to Video

Adding up resistance in series and in parallel | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:02 - 0:04
    Doktor Poizeldən öyrəndiyimiz
    müqavimət tənliyi
  • 0:04 - 0:06
    barədə bir az söhbət etdik.
  • 0:06 - 0:10
    Tənlik belə görünürdü.
  • 0:10 - 0:12
    Düsturu yenidən
    təkrarlayım.
  • 0:12 - 0:18
    Müqavimət uzunluğun 8 mislinin
    etaya hasilinin, pi ədədi ilə
  • 0:18 - 0:21
    radiusun dördüncü dərəcədən
    qüvvətinə hasilinə
  • 0:21 - 0:25
    nisbətinə bərabərdir.
  • 0:25 - 0:29
    Bütün bunlar birləşdikdə
    damarlardakı müqavimət yaranır.
  • 0:29 - 0:32
    Bir anlıq qanın sıxlığının
  • 0:32 - 0:36
    dəyişməyəcəyini
  • 0:36 - 0:37
    fərz edək.
  • 0:37 - 0:40
    Təbii ki, həmişə dəyişməyəcək.
  • 0:40 - 0:43
    Amma fərz edək ki,
    qanın sıxlığı
  • 0:43 - 0:45
    olduqca sabitdir.
  • 0:45 - 0:49
    Müqaviməti dəyişmək istəsək,
    geriyə dəyişdiriləsi
  • 0:49 - 0:51
    iki amil qalır.
  • 0:55 - 0:58
    Damarın uzunluğu və radiusunu
    nəzərdə tuturam.
  • 0:58 - 1:01
    Tutaq ki,
  • 1:01 - 1:05
    r radiusuna və burada
  • 1:05 - 1:07
    göstərdiyim uzunluğa sahib
    qan damarı mövcuddur.
  • 1:07 - 1:11
    Rəqəmlərdən istifadə edəcəyəm.
  • 1:11 - 1:13
    Müqavimətə 2 verək.
  • 1:13 - 1:16
    Müqaviməti dəyişmək üçün
    bizim iki seçimimiz var.
  • 1:16 - 1:18
    Müqaviməti artıraraq
  • 1:18 - 1:21
    iki şey edə bilərəm.
  • 1:21 - 1:23
    Müqaviməti artırıram və
  • 1:23 - 1:27
    tənliyə baxaraq cavabı
  • 1:27 - 1:29
    deyə bilərik.
  • 1:29 - 1:30
    Bu iki şeyin
  • 1:30 - 1:34
    rəsmini çəkəcəyəm.
  • 1:34 - 1:36
    Birinci edəcəyimiz şey
    radiusu eyni saxlamaqla
  • 1:36 - 1:40
    uzunluğu artırmaqdır.
  • 1:40 - 1:44
    Radiusu sabit saxlamaqla
    uzunluğu indi olduğundan
  • 1:44 - 1:47
    iki dəfə çox artırsam,
  • 1:47 - 1:50
    müqavimət də
  • 1:50 - 1:52
    ikiqat artacaq.
  • 1:52 - 1:54
    iki dəfə iki dörd edir.
  • 1:54 - 1:55
    Müqavimət dörd olacaq.
  • 1:55 - 1:56
    İkinci versiyadan
  • 1:56 - 1:58
    danışaq.
  • 1:58 - 2:01
    Tutaq ki, uzunluğu
    dəyişmək istəmirəm.
  • 2:01 - 2:03
    Eyni saxlayıram.
  • 2:03 - 2:05
    Onun əvəzində radiusda dəyişiklik
    edərək
  • 2:05 - 2:07
    onu yarıya endirirəm.
  • 2:07 - 2:10
    İkiyə bölürəm.
  • 2:10 - 2:13
    Ötən videoda radiusu
  • 2:13 - 2:17
    yarıya bölməklə
  • 2:17 - 2:19
    müqavimətin 16 dəfə
    yüksəlməsinə
  • 2:19 - 2:23
    nail olduq.
  • 2:23 - 2:25
    Müqavimətin r-in
    dördüncü dərəcədən
  • 2:28 - 2:32
    qüvvətinə bərabər olduğunu görə bilərsiniz.
  • 2:32 - 2:34
    Ona görə də dördüncü dərəcədən
    qüvvəti yarıya endirdikdə
  • 2:34 - 2:37
    on altı edir.
  • 2:37 - 2:39
    On altını yarıya endirərək
  • 2:39 - 2:43
    müqaviməti 32 alırıq.
  • 2:43 - 2:47
    Beləliklə bunlar qan damarlarında
    müqaviməti artırmaq üçün
  • 2:47 - 2:50
    istifadə olunan
    iki strategiyadır.
  • 2:50 - 2:51
    İkisindən birinin daha effektiv
  • 2:51 - 2:53
    olduğunu görə bilərik.
  • 2:53 - 2:55
    Dördüncü dərəcədən
    qüvvətləndirmək
  • 2:55 - 2:57
    uzunluğu dəyişdirməkdən
    daha çox
  • 2:57 - 3:00
    müqavimət artımına
  • 3:00 - 3:01
    səbəb olur.
  • 3:01 - 3:03
    Bunun praktiki olaraq
  • 3:03 - 3:05
    hamar əzələ üzərində
  • 3:05 - 3:07
    tətbiq olunduğunu
    nəzərə alın.
  • 3:07 - 3:10
    Hamar əzələ üzərində
    bunu gerçəkləşdirmək
  • 3:10 - 3:12
    daha asandır.
  • 3:12 - 3:16
    Halbuki birinci strategiya olan
    uzunluğu dəyişdirmək
  • 3:16 - 3:19
    mümkün deyil.
  • 3:19 - 3:22
    Damarın uzunluğunun iki qat
    artmasını gözləmək
  • 3:22 - 3:24
    çətindir. Çünki damarda
  • 3:24 - 3:27
    müqavimət artmağa başlayır.
  • 3:27 - 3:30
    Müxtəlif səbəblərdən
    radiusu dəyişmək
  • 3:30 - 3:31
    daha vacibdir.
  • 3:31 - 3:33
    Bunu
  • 3:33 - 3:36
    bir qədər
    mürəkkəbləşdirək.
  • 3:36 - 3:39
    Bir damar əvəzinə
    üç damarımızın olduğunu fərz edək.
  • 3:39 - 3:41
    Bir damar buradadır.
  • 3:41 - 3:44
    Orada 5 ədəd var.
  • 3:44 - 3:47
    Uzun damar buradadır.
  • 3:47 - 3:48
    Daha uzun olduğu üçün bunun
  • 3:48 - 3:52
    müqavimətini 8 hesab edək.
  • 3:52 - 3:53
    Hər birinə daha qısa lakin
    eyni radius qoyaq.
  • 3:53 - 3:57
    Burada 2dir.
  • 3:57 - 3:59
    Hər üçündən qanın axmasını
    istəyirəm.
  • 3:59 - 4:03
    Yekun müqavimət nə qədərdir?
  • 4:03 - 4:06
    Burada biz üç ədəd
    damardan bəhs edirik.
  • 4:06 - 4:08
    Bu damarlar və ya
  • 4:08 - 4:11
    borular vasitəsilə
    qan axınını
  • 4:11 - 4:14
    müşahidə edirik.
  • 4:14 - 4:16
    Qan bu üç damardan keçdiyi üçün
  • 4:16 - 4:21
    yekun miqdarı toplamağımız
    lazımdır.
  • 4:21 - 4:24
    Yəni ümumi müqavimət
    müqavimətlət cəminə bərabərdir.
  • 4:24 - 4:26
    Yekun məbləği
    kiçik t hərfi ilə
  • 4:26 - 4:32
    işarə edirik.
  • 4:32 - 4:34
    Yekun müqavimət birinci
    ikinci və üçüncü
  • 4:34 - 4:36
    müqavimətlərin
    cəminə bərabərdir.
  • 4:36 - 4:38
    Dördüncü və beşinci
    müqavimətlər də
  • 4:38 - 4:44
    onları da əlavə edə bilərik.
  • 4:44 - 4:50
    Hazırda bizdə olan müqavimətlər
    5, 8, və 2dir.
  • 4:50 - 4:54
    Onları toplasaq 15 alacağıq.
  • 4:54 - 4:56
    Beləliklə yekun müqavimət 15 edir.
  • 4:56 - 5:06
    Sizə ümumi qayda haqqında danışıram.
  • 5:06 - 5:10
    Yekun müqavimət hər zaman
    hər hansı birindən
  • 5:10 - 5:12
    böyük olur.
  • 5:12 - 5:16
    Bunu asanlıqla
    görə bilərsiniz.
  • 5:16 - 5:18
    Müqavimətlər cəmini
    topladığımız üçün
  • 5:18 - 5:21
    müqavimətin mənfi
  • 5:21 - 5:21
    olacağını gözləyə
  • 5:21 - 5:24
    bilmərik.
  • 5:24 - 5:26
    Müsbət müqavimətləri topladığımız
    üçün
  • 5:26 - 5:28
    əlbəttə yekun müqavimət
    həmişə hər hansı
  • 5:28 - 5:31
    birindən böyük olacaq.
  • 5:31 - 5:35
    Nə demək istədiyimi sadə qaydada
    izah etdim.
  • 5:35 - 5:38
    İndi isə insan bədənindəki
  • 5:38 - 5:43
    qan damarlarını təsvir edək.
  • 5:43 - 5:44
    Onun üç bərabər hissədən
  • 5:44 - 5:50
    təşkil olunduğunu düşünək.
  • 5:50 - 5:53
    Hər birində müqaviməti
    2 olaraq hesab edək.
  • 5:53 - 5:58
    Bayaq etdiyim kimi onların
    yekun cəmini hesablamaq istəyirəm.
  • 5:58 - 6:00
    İkiləri topladıqda yekun cəmim
    altı olacaq.
  • 6:00 - 6:04
    Maraqlı bir şey baş verir.
  • 6:04 - 6:07
    Təkrar eyni damarın şəklini çəkim.
  • 6:07 - 6:14
    Həqiqətən olduqca maraqlıdır.
  • 6:14 - 6:20
    Eyni qan damarıdır, lakin
    onda qan laxtalanması mövcuddur.
  • 6:20 - 6:23
    Bu qan laxtası qan damarlarından
    keçir.
  • 6:23 - 6:24
    O öz yolu
  • 6:24 - 6:30
    ilə gedərək
  • 6:30 - 6:34
    burada yerləşir.
  • 6:34 - 6:35
    Burada yerləşən
  • 6:35 - 6:38
    qan laxtası
  • 6:38 - 6:41
    olduqca böyükdür və yalnız
    ortadakı damarda
  • 6:41 - 6:45
    mövcuddur.
  • 6:45 - 6:49
    Deməli radius burada
    kiçikdir.
  • 6:49 - 6:53
    Əvvəldə olduğu kimi radius
    yarıya bərabərdir.
  • 6:53 - 6:55
    Yeni radius əvvəlki radiusun
    yarısı qədərdir.
  • 6:55 - 7:02
    Keçən misaldan bildiyimiz kimi,
  • 7:02 - 7:04
    bu müqavimətin artaraq
    16ya qalxmasına səbəb olacaq.
  • 7:04 - 7:06
    Deməli müqavimət burada 2dir.
  • 7:06 - 7:12
    Burada da 2 olur.
  • 7:12 - 7:14
    Lakin orta hissədə 2-dən
    32-ə qalxır.
  • 7:14 - 7:17
    Çünki 16 dəfə çoxalır.
  • 7:17 - 7:20
    Orta hissədə qanın laxlalanması
    müqavimətin
  • 7:20 - 7:22
    artması ilə nəticələnir.
  • 7:22 - 7:25
    Buraya qeyd edim.
  • 7:25 - 7:28
    2 dəfə 16 32 edir.
  • 7:28 - 7:31
    Müqavimət 32dir.
  • 7:31 - 7:37
    Yekun müqaviməti hesablamaq istəsək,
    32 üstəgəl 2 üstəgəl 2
  • 7:37 - 7:42
    36 edir.
  • 7:42 - 7:46
    Qan laxtası damarın bir hissəsini
    tıxadığı zaman yekun müqavimət
  • 7:46 - 7:47
    6-dan 36-a qalxdı.
  • 7:47 - 7:49
    Bunu yadımızda saxlayaq.
  • 7:49 - 7:51
    Bu barədə yenə danışacağıq.
  • 7:51 - 7:55
    Mən bu misaldan
    istifadə etdim.
  • 7:55 - 7:58
    Amma müqaviməti artırmağın
    başqa yollarını da
  • 7:58 - 8:01
    etmək mümkündür.
  • 8:01 - 8:05
    Bunu başqa situasiya ilə
    müqayisə edək.
  • 8:05 - 8:08
    Bu paraleldəki
    müqavimətdir.
  • 8:08 - 8:11
    Qanın bütün damarlardan
    keçməsini istəmək əvəzinə
  • 8:11 - 8:12
    belə bir şey edə bilərəm.
  • 8:12 - 8:14
    Yenə məndə üç ədəd
  • 8:14 - 8:15
    damarlar var.
  • 8:15 - 8:18
    Bu dəfə uzunluğu və radiusu
  • 8:18 - 8:20
    dəyişəcəyəm.
  • 8:23 - 8:30
    Onlardan biri olduqca böyükdür.
  • 8:30 - 8:33
    Müqavimətləri ardıcıl olaraq
  • 8:33 - 8:34
    5, 10 və 6dır.
  • 8:34 - 8:37
    Müqavimətlər bir birindən fərqlidir.
  • 8:37 - 8:39
    Qan bu yollardan
    hər hansı
  • 8:39 - 8:41
    birini seçə bilər.
  • 8:41 - 8:44
    Üçü ilə də mütləq şəkildə
    axmalı deyil.
  • 8:44 - 8:46
    Yekun müqaviməti
    necə müəyyən edə bilərik?
  • 8:46 - 8:49
    Yekun müqavimət nədir?
  • 8:49 - 8:58
    Bu dəfə yekun müqavimət
    1 böl M1, 1 böl M2 və
  • 8:58 - 9:02
    1 böl M3-ün cəminə bərabər
    olacaq.
  • 9:02 - 9:03
    Əvvəlki kimi,
  • 9:03 - 9:09
    üçünün cəmi toplanacaq.
  • 9:09 - 9:11
    Onları buraya yerləşdirək.
  • 9:11 - 9:21
    Bunu daha asan
    müəyyən edə bilərəm.
  • 9:21 - 9:25
    1 böl 6, 1 böl 10 və 1 böl 5-i
    toplayaq.
  • 9:25 - 9:28
    Ümumi məxrəc 30 edir.
  • 9:28 - 9:33
    5-in 30-a nisbəti,
  • 9:33 - 9:42
    3 böl 30 və 6 böl 30 toplanılır.
  • 9:42 - 9:48
    Onları topladıqdan sonra
    14-ün 30-a nisbəti və ya
  • 9:48 - 9:49
    30-un 14-ə nisbəti alınır ki,
    bu da
  • 9:49 - 9:55
    2.1 edir.
  • 9:55 - 9:58
    Beləliklə, yekun müqavimət 2.1dir.
  • 9:58 - 10:01
    Onların üçünü bir araya gətirmək
    olduqca maraqlıdır.
  • 10:01 - 10:03
    Yekun müqavimətin hər hansı bir
    müqavimətdən
  • 10:03 - 10:08
    daha az olduğu
    aydındır.
  • 10:08 - 10:13
    Bayaqki misalda yükun müqavimət
    müqavimətlərin hər hansı birindən
  • 10:13 - 10:18
    böyük idi. Lakin hazırda tam tərsi,
    yekun müqavimətin cəmlənən
  • 10:18 - 10:27
    müqavimətlərdən
    kiçik olduğunu
  • 10:27 - 10:31
    görürük.
  • 10:31 - 10:32
    Bunlar işləyə biləcəyimiz
    ən yaxşı
  • Not Synced
    qaydalar toplusudur.
Title:
Adding up resistance in series and in parallel | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
10:33

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.