-
Điều gì đã tạo nên tiếng vang
-
của cây kèn trumpet
-
và tiếng "omm pah pah" của cây tuba nữa?
-
Và còn chất jazz
-
của cây kèn trombone đến từ đâu?
-
Câu trả lời
-
không nằm ở chất liệu đồng thau,
-
mà nằm ở sự di chuyển của không khí
-
từ phổi của người nhạc công
-
đến loa của nhạc cụ.
-
Như bất kỳ âm thanh nào khác,
-
âm nhạc được tạo ra
-
từ những rung động của không khí.
-
Nhạc cụ được phân loại
-
dựa trên cách
những rung động ấy được thực hiện.
-
Những nhạc cụ bộ gõ thì được đánh.
-
Nhạc cụ dây thì được gẩy hoặc kéo.
-
Nhạc cụ bộ kèn gỗ thì không khí
-
được thổi qua một cái dăm hoặc lỗ thổi.
-
Nhưng đối với nhạc cụ bộ kèn đồng,
-
sự rung động đến trực tiếp
-
từ miệng của người nhạc công.
-
Một trong những điều đầu tiên
-
người chơi kèn đồng phải học
-
là phải lấy hơi thật sâu,
-
cho đến khi phổi đầy không khí.
-
Một khi không khí đã ở bên trong,
-
tất cả phải được thổi ra từ miệng,
-
nhưng ở đấy, một cuộc nội chiến sẽ xảy ra
-
vì người nhạc công đồng thời
-
cố gắng phải giữ môi họ đóng thật chặt
-
trong khi thổi đủ khí để buộc chúng mở ra.
-
Không khí thoát ra vướng phải cơ môi,
-
tạo thành một lỗ hở gọi là khẩu độ
-
và tạo nên sự rung động mà
-
nhạc công kèn đồng gọi là "the buzz."
-
Khi miệng kèn được đưa sát vào môi,
-
những cái tiếng "buzzing" sẽ được lọc,
-
khuếch đại rung động đến tần số nhất định.
-
Nhưng mọi thứ trở nên thật sự thú vị
-
phụ thuộc vào nhạc cụ nào
-
được gắn vào miệng kèn ấy.
-
Phần thân của nhạc cụ kèn đồng
-
là một cái ống
-
cộng hưởng với cột không khí thổi qua nó.
-
Cách sóng âm thanh di chuyển qua cột này
-
tạo thành một dải cao độ có giới hạn
-
được biết đến như là chuỗi hoà âm,
-
với những nốt cách xa nhau ở tần số thấp,
-
nhưng gần nhau hơn khi cao độ tăng lên.
-
Người nhạc công có thể thay đổi
-
cao độ của một nốt
-
bằng cách mím chặt môi lại và thay đổi
-
thể tích cũng như tốc độ của không khí.
-
Không khí chậm và ấm sẽ tạo những âm trầm,
-
còn không khí nhanh và mát
-
tạo nên những âm cao.
-
Nhưng chuỗi hoà âm nào
-
cũng có những chỗ trống
-
của những cao độ bị thiếu
-
và độ linh hoạt của những nhạc cụ kèn đồng
-
nằm ở khả năng chuyển đổi
giữa nhiều chuỗi hoà âm khác nhau.
-
Với những nhạc cụ như là kèn trumpet,
-
những cái van có thể được hạ thấp xuống
-
để tăng chiều dài đường ống
-
mà không khí phải đi qua,
-
trong khi đối với kèn trombone,
-
người chơi phải đẩy cần kèn.
-
Tăng chiều dài ống
-
sẽ kéo dài cột không khí rung động,
-
làm giảm tần số rung động
-
và tạo nên một âm thanh thấp hơn.
-
Đây là lý do tại sao kèn tuba,
-
nhạc cụ kèn đồng lớn nhất,
-
có thể tạo nên những nốt thấp nhất.
-
Cho nên, thay đổi chiều dài của nhạc cụ
-
sẽ thay đổi chuỗi hoà âm của nó,
-
trong khi những biến đổi nhỏ của không khí
và môi của người nhạc công
-
tạo những nốt khác nhau trong chuỗi đấy.
-
Và những nốt đấy cuối cùng sẽ thoát ra
-
khỏi một cái loa mở ở phần cuối.
-
Bắt đầu từ một cái lấy hơi thật sâu
và một sự rung động từ môi,
-
nó đã biến thành một âm thanh rất vang.
-
Sự điều khiển khéo léo của người nhạc công
-
trong mỗi phần của cả quá trình
-
từ phổi,
-
đến môi,
-
đến miệng kèn
-
đến chính nhạc cụ
-
tạo nên những cao độ khác nhau
một cách tuyệt vời
-
mà có thể nghe thấy trong tất cả loại nhạc
-
trên toàn cầu.
-
Bằng cách làm chủ sức mạnh
-
của sự cộng hưởng tự nhiên
-
theo một cách linh hoạt và có kiểm soát,
-
Những nhạc cụ kèn đồng
-
là ví dụ tuyệt vời về sự kết hợp
-
giữa sự sáng tạo của con người
-
với thế giới vật lý.