Wiele znaczeń rzeźby Dawida dłuta Michała Anioła - James Earle

Cała lekcja pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/the-many-meanings-of-michelangelo-s-statue-of-david-james-earle

Dzieła sztuki klasycznej zazwyczaj podziwiamy w muzeum, gdzie są pozbawione swojego oryginalnego kontekstu. Jednak spokojna atmosfera muzeum może zupełnie przeczyć burzliwej historii, którą skrywa dzieło. Za przykład może posłużyć rzeźba Dawida dłuta Michała Anioła: stworzona jako symbol religijny, ustanowiona jako symbol polityczny, by później stać się ikoną piękna. James Earle odkrywa przed nami karty historii tej rzeźby, ukazując, jak wiele warstw znaczeniowych nadaje sztuce czas.

Autor lekcji: James Earle, animacja: Avi Ofer

Myśląc o dziele sztuki klasycznej,

najczęściej umiejscawiamy je w muzeum.

Jednak zapominamy,
że większość dzieł sztuki

nie tworzono z myślą o muzeach.

Jak rozumiemy dzieło sztuki,

kiedy jest pozbawione
swojego oryginalnego kontekstu?

Weźmy na przykład rzeźbę Dawida
autorstwa Michała Anioła

przedstawiającą chłopca-bohatera,
który zabił Filistyna Goliata,

uzbrojony tylko w odwagę i procę.

Kiedy Michał Anioł zaczął rzeźbić
w białym marmurze,

chcąc ukazać tę biblijną przypowieść,

władze Florencji planowały umieścić
skończoną rzeźbę

na szczycie wielkiej katedry.

Wtedy ten ponad pięciometrowy posąg

byłby nie tylko widoczny,

ale stojąc pośród pozostałych 11 rzeźb

postaci ze Starego Testamentu
górujących nad ludźmi,

miałby ważne znaczenie religijne,

ponieważ ludzie z podziwem
wznosiliby wzrok ku niebiosom.

Jednak w 1504 roku,
gdy Michał Anioł ukończył dzieło,

zmieniły się plany
dotyczące pozostałych posągów,

a miasto zrozumiało, że umieszczenie
tak ogromnej rzeźby na dachu

będzie trudniejsze niż przypuszczano.

Co więcej, posąg był wykonany
tak szczegółowo,

łącznie z pulsującymi żyłami
na ręce Dawida

i determinacją ukazaną na jego twarzy,

że szkoda było umieszczać go
tak daleko od widza.

Zwołano radę polityków i artystów,

którzy zdecydowali
o nowej lokalizacji rzeźby.

W głosowaniu wybrano przód budynku
Palazzo della Signoria,

w którym mieścił się urząd miejski
i siedziba nowych republikańskich władz.

Nowa lokalizacja
zmieniła znaczenie posągu.

Kiedy wygnano rodzinę Medyceuszów,
która od pokoleń rządziła miastem

poprzez kontrolę bankowości,

Florencja poczuła się wolnym miastem.

Jednak wszędzie czyhali
bogaci i wpływowi rywale.

Dawida uznano za symbol heroicznego oporu
wobec tej przytłaczającej przewagi,

a jego intensywne spojrzenie

wyrażało poważne ostrzeżenie
skierowane w stronę Rzymu,

w którym mieszkał
kardynał Giovanni de' Medici.

Chociaż wygląd posągu
nie został zmieniony,

umiejscowienie
zmieniło jego znaczenie w każdej kwestii,

od religijnej po polityczną.

Obecnie obok Palazzo
znajduje się replika posągu Dawida.

W 1873 roku oryginał został przeniesiony

do Gallerie dell'Accademia,
gdzie stoi do dziś.

W uporządkowanej
i spokojnej atmosferze muzeum,

wraz z licznymi
niedokończonymi rzeźbami Michała Anioła,

z dala od bezpośrednich religijnych
i politycznych interpretacji,

można obiektywnie kontemplować

artystyczne
i fachowe umiejętności artysty.

Jednak nawet tutaj
bystry obserwator może zauważyć,

że głowa i ręka Dawida
wydają się nieproporcjonalnie duże,

co oznacza,
że rzeźba miała być oglądana z dołu.

Zatem kontekst nie tylko
zmienia znaczenie

i interpretację dzieła
w ciągu jego istnienia,

ale czasem w nieoczekiwany sposób
ujawnia jego historię.