Pomóżmy dzieciakom pominiętym przez system edukacji

Spójrzmy na uczniów przez pryzmat tego, co wnoszą, a nie tego, czego im brak - szczególnie na uczniów z trudnych środowisk - mówi pedagog Victor Rios. Powołując się na własne doświadczenia młodości spędzonej w dzielnicy biedy, Rios określa trzy proste strategie, pozwalające zmienić podejście do edukacji i apeluje do kolegów po fachu, aby widzieli w swych wychowankach nie zagrożonych studentów, a obiecujące jednostki, pełne odporności, charakteru i siły przebicia.

Przez ponad dekadę

obserwowałem młodzież
wyrzucaną ze szkół,

tak zwanych "odrzutków".

Ponieważ system szkolnictwa ich skreślił,

kończą na ulicach, narażeni na przemoc,

nadużycie władzy,

brutalność policji

i więzienie.

Obserwuję tych młodych ludzi od lat,

z perspektywy różnych instytucji,

starając się zrozumieć zjawisko zwane
"ścieżką ze szkoły do więzienia".

Jeśli przyjrzeć się młodzieży,

będącej obiektem moich badań

można dostrzec kłopoty.

Ten chłopak, trzymający butelkę alkoholu

ma 14 lat,

a właśnie trwają lekcje.

Ludzie, patrząc na to zdjęcie,

widzą gangsterów,

zakapiorów, oprychów,

przestępców.

Ja widzę coś innego.

Patrząc na tych młodych ludzi,
szukam w nich zalet,

jakie mogą wnieść
do systemu szkolnictwa.

Czy pomożecie mi zmienić łatkę
przyszytą tym chłopcom

ze "sprawia problemy" na "ma potencjał"?

(Brawa)

Skąd wiem, że ta młodzież

ma potencjał i może się zmienić?

Wiem, bo jestem jednym z nich.

Wychowałem się w dzielnicy biedy,

bez ojca:

porzucił mnie, zanim się urodziłem.

Żyliśmy z zasiłków,

czasem bez dachu nad głową,

często głodni.

Zanim skończyłem 15 lat,

miałem już na koncie 3 odsiadki
w izbie dziecka za 3 przestępstwa.

Zabito mojego najlepszego kumpla.

A niedługo potem

wujek, obok którego stałem,

został postrzelony.

Czekałem na karetkę

przez ponad godzinę,

a on wykrwawił się na ulicy.

Straciłem wiarę w ten świat i w ludzi

i olałem system, bo system mnie zawiódł.

Sam nie miałem nic do zaoferowania,

a nikt nie miał nic do zaoferowania mnie.

Byłem fatalistą.

Nawet nie sądziłem, że dożyję 18. urodzin.

Dziś jestem tu tylko dlatego,

że pewna nauczycielka
zatroszczyła się o mnie

i zdołała do mnie dotrzeć.

Tą nauczycielką

była Pani Russ.

To był ten typ, który zawsze się czepia.

(Śmiech)

Była z tych, co powtarzają:

"Victor, przyjdź, kiedy będziesz gotowy".

(Śmiech)

Nie byłem gotowy.

Ale ona znała podstawową
prawdę o takich jak ja.

Jesteśmy jak ostrygi.

Otwieramy się tylko wtedy,
gdy jesteśmy gotowi,

a jeśli jesteśmy gotowi, a ciebie nie ma,

zamykamy się z powrotem.

Pani Russ była przy mnie.

Wpasowywała się w naszą kulturę,

szanowała moją społeczność,
moich ziomków i rodzinę.

Opowiedziałem jej o wujku Rubenie.

Zabierał mnie ze sobą do pracy,
bo byłem spłukany,

a wiedział, że potrzebuję pieniędzy.

Zarabiał zbierając szklane butelki.

O 4:00 rano w dzień szkolny

rzuciliśmy butelki na tył jego vana

i się potłukły.

Krwawiły mi dłonie i ramiona,

a tenisówki i spodnie
poplamione były krwią.

Byłem przerażony, bolało mnie
i chciałem przerwać pracę.

A wujek spojrzał mi w oczy i powiedział:

"Mijo

estamos buscando vida".

"Szukamy lepszego życia,

próbujemy zrobić coś z niczego".

Pani Russ wysłuchała mojej historii,

poprosiła, bym opowiedział ją klasie,
i powiedziała:

"Victor, oto twoja siła.

Oto twój potencjał.

Twoja rodzina, kultura i społeczność
nauczyły cię ciężkiej pracy.

Możesz to wykorzystać
jako motywację w nauce,

by potem wrócić
i wspomagać swoją społeczność.

Z pomogą pani Russ

wróciłem do szkoły.

Nawet zdałem wszystko w terminie

i ukończyłem szkołę razem z moją klasą.

(Brawa)

A tuż przed zakończeniem roku
pani Russ powiedziała:

"Victor, jestem z ciebie taka dumna.

Wiedziałam, że dasz radę.

Teraz czas na studia".

(Śmiech)

Na studia? Ja?

Rany, co ona paliła, że myśli,
że pójdę na studia?

Powołałem się na referencje, jakie mi dała

i dostałem pozytywną odpowiedź.

Jeden z akapitów brzmiał:

"Został pan przyjęty warunkowo".

"Warunkowo"? Już jestem na warunkowym,

to się nie liczy?

(Śmiech)

Ale to było akademickie warunkowe,
a nie karne.

Dlaczego nauczyciele tacy jak pani Russ
odnoszą sukcesy z młodzieżą,

którą badam?

Proponuję 3 strategie.

Pierwsza:

pozbądźmy się z edukacji
tego dysfunkcyjnego spojrzenia:

"Ci ludzie wywodzą się z kultury przemocy,

z biedy.

Stanowią grupę ryzyka, to wagarowicze".

Ci ludzie to naczynia,
które wypełnimy wiedzą.

Oni mają problemy,

my mamy rozwiązania.

Numer dwa:

Doceniajmy historie, które młodzież
przynosi do klasy.

Ich historie o przezwyciężaniu ogromnych
przeciwności mają wielką moc.

Wiem, że znacie niektóre z tych historii.

Te historie i doświadczenia

mają swój charakter, mają pazur,
mówią o niezłomności.

Pomóżmy więc młodym ludziom
ulepszyć te historie.

Pomóżmy im poczuć dumę
z własnego pochodzenia

gdyż nasz system edukacji
szanuje ich rodziny ich kultury,

ich społeczności i umiejętności,

które pozwoliły im przetrwać.

I trzecia strategia,
oczywiście najważniejsza:

warunki.

Musimy zapewnić młodzieży
odpowiednie warunki.

Sam charakter nie załatwi sprawy.

Możesz mi mówić,
co ci się żywnie podoba.

"Człowieku, ogarnij się, stań na nogi".

Ale jeśli urodziłem się bez nóg,
jak mam na nich stanąć?

(Śmiech)

Jak mam się ogarnąć?

(Brawa)

Przygotowanie zawodowe,

mentoring,

doradztwo...

Pokazywanie młodym ludziom
jak uczyć się na błędach,

zamiast robić z nich kryminalistów

i wywlekać ich z klasy jak zwierzęta.

A co powiecie na to?

Wprowadźmy do każdej szkoły
w USA sprawiedliwość naprawczą.

(Brawa)

Przetestowaliśmy ten pomysł
w społeczności Watts w Los Angeles,

na 40. młodych ludziach
wyrzuconych ze szkoły.

Jednym z nich był William.

William to taki dzieciak,
który zebrał wszystkie łatki.

Rzucił szkołę, przyłączył do gangu,

został przestępcą.

Gdy się spotkaliśmy, był bardzo oporny.

Ale pamiętam, co powtarzała pani Russ.

"Hej, przyjdź, kiedy będziesz gotowy".

(Śmiech)

Więc z czasem...

z czasem się otwierał.

Pamiętam dzień jego przemiany.

Było to w dużej grupie,

jedna młoda dziewczyna
z programu płakała,

bo opowiedziała nam mocną historię,

o tym, jak zabili jej ojca,

a następnego dnia w gazecie
ukazało się zdjęcie jego ciała.

Płakała, a ja nie wiedziałem, co zrobić,

więc dawałem się jej wypłakać,

ale William miał dość.

Uderzył dłońmi o biurko i powiedział:

"Hej, ludzie! Grupowy uścisk!"

(Brawa)

Łzy i ból tej dziewczyny zmieniły się
w radość i śmiech,

bo wiedziała, że społeczność ją akceptuje,

a William zobaczył, że ma w życiu cel:

pomóc naprawiać dusze
członków swojej społeczności.

Opowiedział swoją historię.

Ubogaciliśmy ją,

by nie była już historią ofiary,
lecz chłopca, który przeżył,

który pokonał przeciwności losu.

Nadaliśmy tej historii wartość.

William skończył szkołę,

zdobył stosowny dyplom
i został ochroniarzem.

Teraz pracuje w lokalnej szkole.

(Brawa)

Mantra pani Russ,

zawsze ją powtarzała:

"Jeśli przemówisz do serca,
posłucha i rozum".

Wielki pisarz Khalil Gibran mówi,

"Z cierpienia wyłaniają się
dusze największe.

Silne charaktery poorane są bliznami".

Wierzę, że w rewolucji edukacyjnej,
o której tu mówimy,

musimy zaakceptować dusze młodych,
z którymi pracujemy,

a kiedy będą gotowi,

określić ich charakter i niezłomność,

którą już w sobie mają.

Wtedy zaczną robić postępy w nauce.

Wierzmy w młodych ludzi.

Stwórzmy im właściwe warunki.

Powiem wam, co zrobiła dla mnie
moja nauczycielka.

Wierzyła we mnie tak bardzo,

że sprawiła, że uwierzyłem w siebie.

Dziękuję.

(Brawa)