Return to Video

ბრაიან გრინი: ერთადერთია ჩვენი სამყარო?

  • 0:00 - 0:02
    რამდენიმე თვის წინ
  • 0:02 - 0:04
    ნობელის პრემიით ფიზიკაში
  • 0:04 - 0:06
    დაჯილდოვდა ასტრონომთა ორი ჯგუფი
  • 0:06 - 0:09
    აღმოჩენისთვის რომელიც აღიარებულ იქნა
  • 0:09 - 0:11
    როგორც ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი
  • 0:11 - 0:13
    ასტრონომიული ობსერვაცია ოდესმე.
  • 0:13 - 0:15
    და დღეს, მას შემდეგ რაც სიამაყით აღწერილ იქნა რა აღმოაჩინეს მათ,
  • 0:15 - 0:18
    მე ვაპირებ მოგიყვეთ, საკმაოდ საკამათო საკითხის შესახებ
  • 0:18 - 0:21
    ამ აღმოჩენის ასახსნელად,
  • 0:21 - 0:23
    უფრო ზუსტად შესაძლებლობებზე
  • 0:23 - 0:25
    რომ ძალიან შორს დედამიწიდან
  • 0:25 - 0:28
    "რძიანი გზიდან" შორეული გალაქტიკებისკენ,
  • 0:28 - 0:30
    ჩვენ შესაძლოა აღმოვაჩნოთ, რომ ჩვენი სამყარო,
  • 0:30 - 0:32
    არ არის ერთადერთი
  • 0:32 - 0:34
    არამედ
  • 0:34 - 0:36
    ნაწილი, უკიდეგანო, კომპლექსური სამყაროსი,
  • 0:36 - 0:38
    რომელსაც ვეძახით მულტი სამყაროს.
  • 0:38 - 0:41
    მულტი სამყაროს იდეა უცნაურია.
  • 0:41 - 0:43
    ვგულისხმობ, თითქმის ყოველი ჩვენგანი გაიზარდა რწმენით,
  • 0:43 - 0:46
    რომ სიტყვა "სამყარო" ნიშნავს ყველაფერს.
  • 0:46 - 0:49
    მე ვამბობ, უმეტესობა ჩვენგანს, თუმცა,
  • 0:49 - 0:52
    ჩემ ოთხი წლის ქალიშვილს, დაბადებიდან ესმოდა ჩემი საუბარი ამ იდეებზე.
  • 0:52 - 0:54
    შარშან მე ის მეჭირა
  • 0:54 - 0:56
    და ვუთხარი, "სოფია,
  • 0:56 - 0:59
    სამყაროში ყველაზე მეტად მიყვარხარ."
  • 0:59 - 1:01
    ის მომიბრუნდა და მითხრა: "მამიკო.
  • 1:01 - 1:03
    სამყაროში თუ მულტი სამყაროში?"
  • 1:03 - 1:06
    (სიცილი)
  • 1:06 - 1:09
    მაგრამ ამ ანომალური აღზრდის გარდა
  • 1:09 - 1:11
    უცნაურია, წარმოიდგინო
  • 1:11 - 1:13
    სხვა, ჩვენგან გამოყოფილი სამფლეობელოები,
  • 1:13 - 1:15
    უმეტესად ფუნდამენტურად განსხვავებული მახასიათებლებით
  • 1:15 - 1:18
    მათ სამართლიანად უნდა ვუწოდოთ, დამოუკიდებელი სამყაროები
  • 1:18 - 1:20
    და კიდევ,
  • 1:20 - 1:22
    სპეკულაციური, იდეა უთუოდ არის,
  • 1:22 - 1:24
    განზრახული მაქვს დაგარწმუნოთ რომ
  • 1:24 - 1:26
    არსებობს მიზეზი იმისა რათა სერიოზულად მივიღოთ,
  • 1:26 - 1:28
    რომ ეს ყველაფერი უნდა იყოს მართალი.
  • 1:28 - 1:31
    სამ ნაწილად მოგითხრობთ, მულტი სამყაროს შესახებ.
  • 1:31 - 1:33
    ერთ ნაწილში,
  • 1:33 - 1:35
    აგიღწერთ ნობელის პრემიის მოგების შედეგებზე
  • 1:35 - 1:37
    და მთავარ სიღრმისეულ მისტერიაზე
  • 1:37 - 1:39
    რომელიც ამ შედეგებმა გამოავლინა.
  • 1:39 - 1:41
    მეორე ნაწილში,
  • 1:41 - 1:43
    მე წამოვაყენებ ამ მისტერიის გადაწყვეტას.
  • 1:43 - 1:45
    ის დაფუძნებულია სიმების თეორიის მიღწევაზე,
  • 1:45 - 1:47
    და აქ არის მულტი სამყაროს იდეა
  • 1:47 - 1:49
    რომელიც ჩაერთვება ამბავში.
  • 1:49 - 1:51
    ბოლოს მესამე ნაწილში,
  • 1:51 - 1:53
    აღვწერ კოსმოლოგიურ თეორიას
  • 1:53 - 1:55
    რომელსაც ინფლაცია ეწოდება,
  • 1:55 - 1:58
    რომელიც ისტორიის ყველა ნაწილს შეაერთებს,
  • 1:58 - 2:02
    კარგი, პირველი ნაწილი იწყება 1929 წელს.
  • 2:02 - 2:04
    როდესაც დიდ ასტრონომმა ედვინ ჰაბლმა
  • 2:04 - 2:07
    გააცნობიერა რომ შორეული გალაქტიკები
  • 2:07 - 2:09
    გვშორდებოდნენ ჩვენ,
  • 2:09 - 2:11
    აქედან დაფუძნდა რომ თავად სივრცე იჭიმება,
  • 2:11 - 2:13
    ის ფართოვდება.
  • 2:13 - 2:16
    ეს რევოლუციური იყო,
  • 2:16 - 2:19
    გაბატონებული მახვილგონივრული აზრით, უდიდეს მასშტაბებზე
  • 2:19 - 2:21
    სამყარო იყო სტატიკური.
  • 2:21 - 2:23
    მაგრამ მაინც,
  • 2:23 - 2:26
    არსებობდა ერთი რამ, რომელშიც ყველა დარწმუული იყო:
  • 2:26 - 2:29
    გაფართოება უნდა შენელებულიყო.
  • 2:29 - 2:32
    ისე როგორც, დედამიწის გრავიტაციული მიზიდულობა
  • 2:32 - 2:35
    ანელებს ვაშლის მოძრაობას ზემოთ,
  • 2:35 - 2:37
    ყოველი გალაქტიკის
  • 2:37 - 2:39
    გრავიტაციულმა მიზიდულობამ, ერთმანეთის მიმართ
  • 2:39 - 2:41
    უნდა შეანელოს
  • 2:41 - 2:43
    სივრცის გაფართოება.
  • 2:43 - 2:46
    ახლა მოდით გადმოვხტეთ 1990-იანებში
  • 2:46 - 2:48
    როდესაც ასტრონომთა ამ ორმა ჯგუფმა
  • 2:48 - 2:50
    როგორც თავიდან ვახსენე
  • 2:50 - 2:52
    შთაგონებული იყვნენ ამ მიზეზით
  • 2:52 - 2:54
    რათა გაეზომათ კოეფიციენტი
  • 2:54 - 2:56
    რომლითაც გაფართოება უნდა შენელებულიყო.
  • 2:56 - 2:58
    და მათ გააკეთეს ეს
  • 2:58 - 3:00
    გულმოდგინე დაკვირვებებით
  • 3:00 - 3:02
    მრავალრიცხვოვან შორეულ გალაქტიკებზე,
  • 3:02 - 3:04
    იმის აღნიშვნით
  • 3:04 - 3:07
    თუ როგორ იცვლებოდა დროის განმავლობაში გაფართოების კოეფიციენტი.
  • 3:07 - 3:10
    აქ აღმოჩნდა მოულოდნელობა:
  • 3:10 - 3:13
    მათ აღმოაჩინეს რომ გაფართოება კი არ ნელდება.
  • 3:13 - 3:15
    არამედ, მათი აღმოჩენა იყო, რომ ის ჩქარდება,
  • 3:15 - 3:17
    ფართოვდება უფრო სწრაფად და სწრაფად.
  • 3:17 - 3:19
    ეს არის როგორც ვაშლის სწრაფვა ზემოთ
  • 3:19 - 3:21
    და ის მიიწევს უფრო სწრაფად და სწრაფად.
  • 3:21 - 3:23
    ახლა თუ დაინახეთ რომ ვაშლმა ეს გააკეთა,
  • 3:23 - 3:25
    თქვენ გინდათ იცოდეთ რატომ.
  • 3:25 - 3:27
    რა უბიძგებს მას?
  • 3:27 - 3:29
    ამგვარად, ასტრონომების მიღებული შედეგები
  • 3:29 - 3:32
    უეჭველად ღირსია, ნობელის პრემიის.
  • 3:32 - 3:36
    მაგრამ მათ დაებადათ ანალოგიური კითხვა.
  • 3:36 - 3:38
    რა ძალა უბიძგებს ყველა გალაქტიკას
  • 3:38 - 3:41
    გაიფანტნონ ერთმანეთსგან
  • 3:41 - 3:44
    აჩქარებულად?
  • 3:44 - 3:46
    ყველაზე იმედის მომცემი პასუხი
  • 3:46 - 3:49
    აინშტაინის ძველი იდეიდან მოდის.
  • 3:49 - 3:51
    ხედავთ, ჩვენ ყველა ვიყენებთ გრავიტაციას
  • 3:51 - 3:54
    როგორც ძალას, რომელიც ერთ რამეს აკეთებს
  • 3:54 - 3:56
    ობიექტებს კრავს ერთად,
  • 3:56 - 3:58
    მაგრამ აინშტაინის გრავიტაციის თეორიაში,
  • 3:58 - 4:00
    მის ფარდობითობის ზოგად თეორიაში,
  • 4:00 - 4:03
    გრავიტაციას ასევე შეუძლია ობიექტების განზიდვა,
  • 4:03 - 4:06
    როგორ? აინშტაინის მათემატიკის მიხედვით,
  • 4:06 - 4:08
    თუ სივრცე ერთგვაროვნად სავსეა
  • 4:08 - 4:10
    შეუმჩნეველი ენერგიით,
  • 4:10 - 4:13
    როგორც ერთგვაროვანი, შეუმჩნეველი ნისლი,
  • 4:13 - 4:16
    ეს ნისლი წარმოქმნის გრავიტაციას
  • 4:16 - 4:18
    რომელიც იქნება უკუგდებითი,
  • 4:18 - 4:20
    გრავიტაციული განზიდვა
  • 4:20 - 4:23
    ზუსტად ის რაც გვჭირდება რათა ამოვხსნათ ეს დაკვირვებები.
  • 4:23 - 4:25
    რადგანაც გრავიტაციული განზიდვა იქნება
  • 4:25 - 4:27
    შეუმჩნეველი სივრცის ენერგიისგან --
  • 4:27 - 4:29
    მას ვუწოდებთ ბნელ ენერგიას,
  • 4:29 - 4:32
    მაგრამ მე ის თეთრ კვამლად წარმოვადგინე, რათა დაინახოთ --
  • 4:32 - 4:34
    ეს არის განმზიდავი გრავიტაცია
  • 4:34 - 4:36
    რომელიც არის ყოველი გალაქტიკის ბიძგის მიზეზი,
  • 4:36 - 4:38
    რომელიც გაფართოების აჩქარებას იწვევს.
  • 4:38 - 4:40
    და არა შენელებას,
  • 4:40 - 4:42
    და ეს ამოხსნა
  • 4:42 - 4:44
    დიდ პროგრესს წარმოადგენს.
  • 4:44 - 4:47
    თუმცა მე მისტერიას დაგპირდით
  • 4:47 - 4:49
    აქ პირველ ნაწილში.
  • 4:49 - 4:51
    აგერ ისიც.
  • 4:51 - 4:53
    როდესაც ასტრონომებმა გააცნობიერეს
  • 4:53 - 4:56
    თუ რამდენად უნდა იყოს ბნელი ენერგია
  • 4:56 - 4:58
    შერეული სივრცეს
  • 4:58 - 5:00
    რათა გამოიწვიოს კოსმოსური აჩქარება,
  • 5:00 - 5:02
    ნახეთ რა აღმოაჩინეს მათ,
  • 5:09 - 5:11
    რიცხვი პატარაა.
  • 5:11 - 5:13
    გამოხატულია მართებულ ერთეულში,
  • 5:13 - 5:15
    ის შთამბეჭდავად პატარაა.
  • 5:15 - 5:18
    მისტერია კი ამ კონკრეტული რიცხვის ახსნაში მდგომარეობს,
  • 5:18 - 5:20
    ჩვენ გვინდა რომ ეს რიცხვი
  • 5:20 - 5:22
    გამოვლინდეს ფიზიკის კანონებში,
  • 5:22 - 5:25
    მაგრამ ჯერ ვერავინ იპოვნა გზა ამის გასაკეთებლად.
  • 5:25 - 5:28
    თქვენ შეიძლება გაგიკვირდეთ,
  • 5:28 - 5:30
    რა განაღვლებს?
  • 5:30 - 5:32
    შეიძლება ამ რიცხვის ამოხსნა
  • 5:32 - 5:34
    მხოლოდ ტექნიკური გამოსავალშია
  • 5:34 - 5:37
    ტექნიკურ დეტალებში. რომელიც სპეცილისტების ინტერესშია,
  • 5:37 - 5:39
    მაგრამ არა რელავენტური ნებისმიერისთვის.
  • 5:39 - 5:42
    რათქმაუნდა ეს ტექნიკური დეტალია,
  • 5:42 - 5:44
    მაგრამ ზოგიერთი დეტალი მართლა ღირებულია,
  • 5:44 - 5:46
    ზოგიერთი დეტალი წარმოადგენს
  • 5:46 - 5:48
    ფანჯრებს რეალობის აღუწერელ სამფლობელოებში.
  • 5:48 - 5:51
    და ეს კონკრეტული რიცხვი შეიძლება ზუსტად ისაა.
  • 5:51 - 5:54
    როგორც ერთადერთი მიღწევა, რომელიც გაკეთდა მისი რეალურად ახსნსთვის
  • 5:54 - 5:57
    ის ითხოვს სხვა სამყაროების არსებობის შესაძლებლობას --
  • 5:57 - 6:00
    იდეა რომელიც ბუნებრივად წარმოჩინდება სიმების თეორიიდან,
  • 6:00 - 6:03
    აქედან გადავივარ მეორე ნაწილზე: სიმების თეორია,
  • 6:03 - 6:07
    მოკლედ მისტერია რომელსაც ბნელი ენერგია მოიცავს
  • 6:07 - 6:09
    უკან თქვენ გონებაში
  • 6:09 - 6:11
    ახლა რასაც ვაპირებ გითხრათ, არის
  • 6:11 - 6:14
    სამი გასაღები სიმების თეორიაზე,
  • 6:14 - 6:16
    პირველი, რა არის ეს?
  • 6:16 - 6:19
    ეს არის აინშტაინის ოცნების რეალიზებასთან მიახლოება
  • 6:19 - 6:22
    ფიზიკის გამაერთიანებელ თეორიასთან,
  • 6:22 - 6:24
    ერთი ყველაფრის მომცველი სტრუქტურა
  • 6:24 - 6:26
    რომელიც შეძლებს აღწეროს
  • 6:26 - 6:28
    ყველა ძალა რომლითაც მოქმედებს სამყარო.
  • 6:28 - 6:30
    სიმების თეორიის ცენტრალური იდეა
  • 6:30 - 6:32
    სავსებით პირდაპირია.
  • 6:32 - 6:34
    ის ამბობს თუ კარგად გამოიკვლევთ
  • 6:34 - 6:36
    მატერიის ნებისმიერ ნაწილს,
  • 6:36 - 6:38
    ჯერ აღმოაჩენთ მოლეკულებს
  • 6:38 - 6:41
    შემდეგ ატომებს და სუბატომურ ნაწილაკებს.
  • 6:41 - 6:43
    მაგრამ თეორია ამბობს, თუ შეისწავლი უფრო მცირე მასშტაბზე,
  • 6:43 - 6:46
    ბევრად მცირეზე, ვიდრე შეუძლია ჩვენ არსებულ ტექნოლოგიას,
  • 6:46 - 6:49
    აღმოაჩენთ რაღაცას ამ ნაწილაკებში --
  • 6:49 - 6:52
    პატარა, ციცქნა ვიბრირებად ენერგიის ძაფებს,
  • 6:52 - 6:55
    პატარა, ვიბრირებად სიმებს.
  • 6:55 - 6:57
    და როგორც სიმებს ვიოლინოზე,
  • 6:57 - 6:59
    შეუძლია განსხვავებული სიხშირის ვიბრაცია
  • 6:59 - 7:01
    რომელიც წარმოქმნის განსხვავებულ მუსიკალურ ნოტებს
  • 7:01 - 7:03
    ამ პატარა ფუნდამენტური სიმების,
  • 7:03 - 7:05
    სხვადასხვა სიხშირის ვიბრაცია,
  • 7:05 - 7:07
    წარმოქმნის სხვადასხვა სახის ნაწილაკებს --
  • 7:07 - 7:09
    ელექტრონები კვარკები, ნეიტრონები, პროტონები,
  • 7:09 - 7:11
    ყველა დანარჩენი ნაწილაკები
  • 7:11 - 7:13
    იქნებიან გაერთიანებული, ერთადერთ სტრუქტურაში,
  • 7:13 - 7:16
    რადგან ისინი ყველა წარმოიქმნებიან ვიბრირებადი სიმებისგან.
  • 7:16 - 7:19
    დამაჯერებელი სურათია,
  • 7:19 - 7:21
    ეს კოსმოსური სიმფონიის მაგვარია,
  • 7:21 - 7:23
    სადაც ყველა სიმდიდრე
  • 7:23 - 7:25
    რომელსაც ვხედავთ, სამყაროში ჩვენს ირგვლივ
  • 7:25 - 7:27
    მომდინარეობს მუსიკიდან
  • 7:27 - 7:30
    რომელსაც ეს პატარა, უმცირესი სიმები უკრავენ.
  • 7:30 - 7:32
    მაგრამ აქ არის ნაკლი
  • 7:32 - 7:34
    ამ ელეგანტური გაერთიანებისა,
  • 7:34 - 7:36
    რადგანაც წლობით კვლევებმა
  • 7:36 - 7:39
    აჩვენა, რომ სიმების თეორის მათემატიკა საკმარისად კარგად არ მუშაობს.
  • 7:39 - 7:41
    მას შიდა შეუსაბამობები აქვს,
  • 7:41 - 7:43
    სანამ ჩვენ არ დავუშვებთ
  • 7:43 - 7:46
    რაღაც მთლიანად უჩვეულოს
  • 7:46 - 7:49
    სივრცის დამატებით განზომილებებს.
  • 7:49 - 7:52
    ეს არის ის რაც ჩვენ ყველამ ვიცით, ჩვეულებვრივი, სივრცის სამი განზომილება.
  • 7:52 - 7:54
    თქვენ შეგიძლიათ მათი გააზრება
  • 7:54 - 7:57
    როგორც სიმაღლე, სიგანე და სიღრმე.
  • 7:57 - 8:00
    მაგრამ სიმების თეორია ამბობს, რომ ფანტასტიკურად პატარა მასშტაბებზე,
  • 8:00 - 8:02
    არსებობს დამატებითი განზომილებები
  • 8:02 - 8:04
    ჩახვეული პატარა ზომებში, იმდენად პატარა
  • 8:04 - 8:06
    რომ ჩვენ ვერ ვაფიქსირებთ მათ.
  • 8:06 - 8:08
    თუმცა მაშინაც კი თუ შეუმჩნეველია ისინი,
  • 8:08 - 8:11
    მათ უნდა ქონდეთ გავლენა იმ საგნებზე რომლებზეც შეგვიძლია დაკვირვება
  • 8:11 - 8:14
    რადგანაც ექსტრა განზომილებების ფორმა
  • 8:14 - 8:17
    განსაზღვრავს, თუ როგორ შეუძლიათ სიმებს ვიბრაცია.
  • 8:17 - 8:19
    და სიმების თეორიაში,
  • 8:19 - 8:22
    ვიბრაცია განსაზღვრავს ყველაფერს.
  • 8:22 - 8:24
    ნაწილაკების მასა, ძალების სიძლიერე,
  • 8:24 - 8:27
    და ყველაზე მნიშვნელოვანი, ბნელი ენერგიის რაოდენობა
  • 8:27 - 8:29
    შეიძლება განისაზღვროს
  • 8:29 - 8:31
    ექსტრა განზომილებების ზომით.
  • 8:31 - 8:34
    ასე რომ თუ გვეცოდინებოდა ექსტრა განზომილებების ფორმა,
  • 8:34 - 8:37
    შეგვეძლებოდა გამოგვეთვალა ეს მახასიათებლები,
  • 8:37 - 8:40
    გამოგვეთვალა ბნელი ენერგიის რაოდენობა,
  • 8:40 - 8:42
    გამოწვევა
  • 8:42 - 8:44
    რომელიც არ ვიცით
  • 8:44 - 8:47
    არის ექსტრა განზომილებების ფორმა,
  • 8:47 - 8:49
    ყველაფერი რაც გაგვაჩნია
  • 8:49 - 8:51
    არის კანდიდატი ფორმების სია
  • 8:51 - 8:54
    მათემატიკით დაშვებული.
  • 8:54 - 8:56
    როდესაც ეს იდეები თავდაპირველად ჩამოყალიბდნენ,
  • 8:56 - 8:58
    არსებობდა მხოლოდ ხუთი განსხვავებული კანდიდატი
  • 8:58 - 9:00
    შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ
  • 9:00 - 9:02
    მათი ანალიზი თითო თითოდ
  • 9:02 - 9:04
    რათა განისაზღვროს მათი სარგებლიანობა
  • 9:04 - 9:06
    ფიზიკურ მახასიათებლებს, რომლებსაც ვაკვირდებით.
  • 9:06 - 9:08
    მაგრამ დროის განმავლობაში სია გაიზარდა
  • 9:08 - 9:10
    მკვლევარებმა აღმოაჩინეს სხვა კანდიდატური ფორმები.
  • 9:10 - 9:13
    ხუთიდან, რიცხვი გაიზარდა ასეულებამდე და შემდეგ ათასებამდე --
  • 9:13 - 9:16
    დიდი, მაგრამ ჯერ კიდევ მართვადი, კოლექცია რომელის ანალიზია საჭირო
  • 9:16 - 9:18
    მას შემდეგ
  • 9:18 - 9:21
    ხარისხის მქონე სტუდენტებს სჭირდებათ რაიმეს კეთება.
  • 9:21 - 9:23
    მაგრამ სიამ გააგრძელა ზრდა
  • 9:23 - 9:26
    მილიონამდე და მილიარდამე დღესდღეობით.
  • 9:26 - 9:28
    კანდიდატური ფორმების სიამ
  • 9:28 - 9:33
    მოიმატა 10-დან 500-მდე
  • 9:33 - 9:36
    მოკლედ რა უნდა გააკეთო?
  • 9:36 - 9:39
    ზოგიერთმა მკვლევარმა გული აიცრუა,
  • 9:39 - 9:42
    ექსტრა განზომილებების ამდენი კანდიდატური ფორმის გამო
  • 9:42 - 9:45
    ყოველი მათგანი ნიშნავდა განსხვავებულ ფიზიკურ მახასიათებლებს,
  • 9:45 - 9:47
    სიმების თეორია ვერასდროს შექმნიდა
  • 9:47 - 9:49
    განსაზღვრულ, გადამოწმებად, ვარაუდებს.
  • 9:49 - 9:53
    თუმცა სხვებს თავში მოუვიდათ ამ ყველაფრის გადაწყვეტის იდეა,
  • 9:53 - 9:55
    რომელსაც გადავყავართ მულტი სამყაროს არსებობის შესაძლებლობაში.
  • 9:55 - 9:57
    აი იდეაც.
  • 9:57 - 10:00
    შესაძლოა ყოველი ფორმა თანაბრად საყრდენია ყოველ მათგანზე
  • 10:00 - 10:02
    ყოველი მათგანი ერთნაირად რეალურია,
  • 10:02 - 10:04
    იმ გაგებით
  • 10:04 - 10:06
    რომ არსებობს მულტი სამყარო,
  • 10:06 - 10:09
    ყოველი მათგანი განსხვავებული ექსტრა განზომილებების ფორმით.
  • 10:09 - 10:11
    და ამ რადიკალური წინადადებას
  • 10:11 - 10:14
    გააჩნია სიღრმისეული გავლენა წინამდებარე მისტერიაზე:
  • 10:14 - 10:17
    ბნელი ენერგიის რაოდენობა, გამოვლინა ნობელის პრემიის მფლობელმა შედეგებმა.
  • 10:17 - 10:19
    რადგან თქვენ ხედავთ
  • 10:19 - 10:22
    თუ არსებობს სხვა სამყაროები,
  • 10:22 - 10:24
    და თუ ამ სამყაროებს
  • 10:24 - 10:28
    თითოეულს აქვს, ვთქვათ, განსხვავებული ექსტრა განზომილებების ფორმა,
  • 10:28 - 10:30
    მაშინ თითოეული სამყაროს ფიზიკური მახასიათებლები, იქნება განსხვავებული
  • 10:30 - 10:32
    და უფრო ზუისტად,
  • 10:32 - 10:34
    ბნელი ენერგიის რაოდენობა ყოველ სამყაროში
  • 10:34 - 10:36
    იქნება განსხვავებული
  • 10:36 - 10:38
    რაც ნიშნავს რომ მისტერია
  • 10:38 - 10:40
    ბნელი ენერგიის რაოდენობის ამოხსნისა, რომელიც გავზომეთ
  • 10:40 - 10:43
    იქნება მთლიანად სხვნაირი ხასიათის
  • 10:43 - 10:45
    ამ კონტექსტის მიხედვით,
  • 10:45 - 10:48
    ფიზიკის კანონება არ შეუძლიათ ახსნან ბნელი ენერგიის ერთი რიცხვი
  • 10:48 - 10:51
    იმიტომ რომ ეს მხოლოდ ერთია,
  • 10:51 - 10:53
    არსებობს უამრავი რიცხვი.
  • 10:53 - 10:55
    რაც ნიშნავს
  • 10:55 - 10:58
    რომ ჩვენ ვსვამდით არასწორ კითხვას.
  • 10:58 - 11:00
    სწორი კითხვა, რომელიც უნდა დასვა არის,
  • 11:00 - 11:03
    რატომ ვარსებობთ, ჩვენ ადამიანები სამყაროში
  • 11:03 - 11:06
    რომელსაც გააჩნია ეს კონკრეტული ოდენობის ბნელი ენერგია, რომელიც გავზომეთ
  • 11:06 - 11:09
    ნაცვლად, სხვა ნებისმიერი შესაძლებლობისა
  • 11:09 - 11:11
    რომელიც არსებობს?
  • 11:11 - 11:14
    ეს არის კითხვა რომელიც შეგვიძლია წავიმძღვაროთ.
  • 11:14 - 11:16
    რადგან ის სამყაროები
  • 11:16 - 11:18
    რომლებსაც აქვთ, მეტი ბნელი ენერგია, ვიდრე ჩვენსას,
  • 11:18 - 11:21
    როდესაც მატერია ცდილობს, შეიკრას გალაქტიკებად,
  • 11:21 - 11:24
    ბნელი ენერგიის განმზიდავი ბიძგი ისეთი ძლიერია
  • 11:24 - 11:26
    რომ შლის შეჯგუფებას
  • 11:26 - 11:28
    და გალაქტიკები ვერ ფორმირდება.
  • 11:28 - 11:31
    და იმ სამყაროებში, რომლებსაც აქვთ ბევრად ნაკლები ბნელი ენერგია,
  • 11:31 - 11:33
    ისინი უკანვე კოლაფსირებენ ისე სწრაფად
  • 11:33 - 11:36
    რომ ისევ გალაქტიკები ვერ ფორმირდება.
  • 11:36 - 11:39
    გალაქტიკების გარეშე, არ არის ვარსკვლავები, პლანეტები
  • 11:39 - 11:41
    და არც შანსი
  • 11:41 - 11:43
    ჩვენი სახის სიცოცხლის
  • 11:43 - 11:45
    არსებობისა სხვა სამყაროებში.
  • 11:45 - 11:47
    ასე რომ ჩვენ საკუთარი თავი აღმოვაჩინეთ სამყაროში
  • 11:47 - 11:50
    რომელსაც აქვს კონკრეტული ოდენობის ბნელი ენერგია, რომელიც გავზომეთ
  • 11:50 - 11:53
    უბრალოდ იმიტომ რომ, ჩვენ სამყაროს გააჩნია
  • 11:53 - 11:57
    ჩვენი სიცოცხლის ფორმისთვის საჭირო გარემოებანი.
  • 11:57 - 11:59
    ესეც ასე.
  • 11:59 - 12:01
    საიდუმლო ამოხსნილია,
  • 12:01 - 12:03
    მულტი სამყარო აღმოჩენილია.
  • 12:03 - 12:08
    თუმცა ზიგიერთს ამ ახსნამ არ დააკმაყოფილა.
  • 12:08 - 12:10
    ჩვენ ვიყენებთ ფიზიკას
  • 12:10 - 12:13
    რომელიც გვაძლევს გადამწყვეტ ახსნა-განმარტებებს იმ მახასიათებლებზე რომლებსაც ვაკვირდებით.
  • 12:13 - 12:15
    თუმცა ამოსავალი წერტილი არის
  • 12:15 - 12:18
    ის თუ მახასიათებლები რომელსაც აკვირდებით
  • 12:18 - 12:20
    შესაძლებელია ავიღოთ, მრავალფეროვან
  • 12:20 - 12:22
    განსხვავებულ ღირებულებებზე
  • 12:22 - 12:25
    რეალობის ფართო ლანდშაფტზე,
  • 12:25 - 12:27
    მაშინ ერთ ახსნა-განმარტება
  • 12:27 - 12:29
    კონკრეტული ღირებულებისთვის
  • 12:29 - 12:32
    უბრალოდ შეცდომაა.
  • 12:32 - 12:34
    ადრეული მაგალითი
  • 12:34 - 12:37
    მომდინარეობს დიდი ასტრონომისგან იოჰანეს კეპლერისგან
  • 12:37 - 12:39
    რომელიც შეპყრობილი იყო რათა გაეგო
  • 12:39 - 12:41
    სხვა ციფრი --
  • 12:41 - 12:45
    რატომაა მზე 93 მილიონი მილის მოშორებით დედამიწისგან.
  • 12:45 - 12:48
    ის მუშაობდა ათწლეულების მანძილზე და ცდილობდა ამოეხსნა ეს რიცხვი,
  • 12:48 - 12:51
    მაგრამ მან წარმატება ვერ მოიპოვა, და ჩვენ ვიცით რატომაც.
  • 12:51 - 12:53
    კეპლერი არასწორ
  • 12:53 - 12:55
    კითხვას სვავდა.
  • 12:55 - 12:58
    ჩვენ ახლა უკვე ვიცით რომ არსებობს ბევრი პლანეტა
  • 12:58 - 13:01
    ფართო მრავალფეროვანი, განსხვავებული მანძილებით დაშორებული მშობელ ვარსკვლავთან.
  • 13:01 - 13:04
    იმ იმედით რომ ფიზიკის კანონები
  • 13:04 - 13:07
    ახსნის ერთ კონკრეტულ რიცხვს, 93 მილიონი მილს,
  • 13:07 - 13:10
    არის უბრალოდ მცდარი
  • 13:10 - 13:12
    ნაცვლად ამისა სწორი კითხვაა
  • 13:12 - 13:15
    რატომ ვარსებობთ ჩვენ პლანეტაზე
  • 13:15 - 13:17
    ამ კონკრეტული მანძილი დაშორებით,
  • 13:17 - 13:20
    ნაცვლად სხვა ნებისმიერი შესაძლებლობისა?
  • 13:20 - 13:23
    და ისევ, ეს არის კითხვა რომელსაც შეგვიძლია ვუპასუხოთ.
  • 13:23 - 13:26
    ის პლანეტები, რომელიც არიან უფრო ახლოს თავის ვარსკვლავთან
  • 13:26 - 13:28
    იქნებიან ისეთი ცხელი
  • 13:28 - 13:30
    რომე ჩვენი სახის სიცოცხლე ვერ იარსებებს.
  • 13:30 - 13:33
    და ის პლანეტები არიან უფრო შორს ვარსკვლავიდან,
  • 13:33 - 13:35
    ისეთი ცივები არიან
  • 13:35 - 13:37
    რომ, ისევ ჩვენი სახის სიცოცხლე ვერ იქნება.
  • 13:37 - 13:39
    ჩვენ არმოვაჩინეთ საკუთარი თავი
  • 13:39 - 13:41
    პლანეტაზე რომელიც არის კონკრეტული მანძილით
  • 13:41 - 13:43
    დაშორებული, უბრალოდ იმიტომ რომ ის აწარმოებს
  • 13:43 - 13:46
    გარემოებებს, რომელიც არის არსებითი, ჩვენი სახის სიცოცხლისთვის.
  • 13:46 - 13:49
    და როცა საქმე ეხება პლანეტებს და მათ მანძილებს,
  • 13:49 - 13:53
    ეს ნამდვილად არის სწორი მსჯელობა
  • 13:53 - 13:55
    ამოსავალი წერტილი
  • 13:55 - 13:58
    როცა, საქმე მიდგება სამყაროებზე და ბნელ ენერგიაზე, რომლებსაც ისინი შეიცავენ,
  • 13:58 - 14:02
    ასევე შეიძლება იყოს სწორი მსჯელობა.
  • 14:02 - 14:05
    ერთი ძირითადი განსხვავება, რათქმაუნდა,
  • 14:05 - 14:07
    არის რომ, ჩვენ ვიცით რომ არსებობს სხვა პლანეტები,
  • 14:07 - 14:10
    და მე მხოლოდ ვივარაუდე შესძლებლობები
  • 14:10 - 14:12
    იმისა რომ სხვა სამყაროები შესაძლოა არსებობს.
  • 14:12 - 14:14
    ყველაფერს რომ თავი მოვუყაროთ,
  • 14:14 - 14:16
    ჩვენ გვჭირდება მექანიზმი
  • 14:16 - 14:19
    რომელსაც შეეძლება სხვა სამყაროების წარმოება.
  • 14:19 - 14:22
    და სწორედ ეს გადამიყვანს ფინალურ, მესამე ნაწილში.
  • 14:22 - 14:25
    რადგანაც ასთი მექანიზმი იქნა აღმოჩენილი
  • 14:25 - 14:28
    კოსმოლოგების მიერ, რომლებიც ცდილობდნენ გაეგოთ დიდი აფეთქება.
  • 14:28 - 14:30
    თქვენ იცით, როცა ჩვენ ვსაუბრობთ დიდ აფეთქებაზე,
  • 14:30 - 14:32
    ჩვენ წარმოვიდგენთ სურათს
  • 14:32 - 14:34
    რაღაც კოსმოსური აფეთქებისა
  • 14:34 - 14:36
    რომელმაც შექმნა ჩვენი სამყარო
  • 14:36 - 14:39
    და გამოიწვია სივრცის გაფართოება.
  • 14:39 - 14:41
    თუმცა აქ პატარა საიდუმლოა.
  • 14:41 - 14:44
    დიდი აფეთქება, რაღაც მნიშვნელოვანს უყურადღებოდ ტოვებს,
  • 14:44 - 14:46
    აფეთქება.
  • 14:46 - 14:49
    ის გვეუბნება როგორ განვითარდა სამყარო აფეთქების შემდეგ,
  • 14:49 - 14:51
    მაგრამ არ გვძლევს შევაღწიოთ
  • 14:51 - 14:55
    იქ თუ რამ გამოიწვია თავად აფეთქება.
  • 14:55 - 14:57
    ეს ხვრელი საბოლოოდ ამოივსო
  • 14:57 - 14:59
    დიდი აფეთქების თეორიის გაფართოებული ვერსიით.
  • 14:59 - 15:02
    მას ქვია ინფლაციური კოსმოლოგია,
  • 15:02 - 15:06
    რომელიც იდენტიფიცირებულია როგორც კონკრეტული სახის საწვავი
  • 15:06 - 15:08
    რომელიც ბუნებირვად წარმოქმნის
  • 15:08 - 15:10
    სივრცის აჩქარებულ გაფართოებას.
  • 15:10 - 15:13
    საწვავი დაფუძნებულია, იმაზე რასაც ვუწოდებთ კვანტურ ველს,
  • 15:13 - 15:16
    მაგრამ მხოლოდ ერთი დეტალი რომელიც მნიშვნელოვანია ჩვენთვის
  • 15:16 - 15:19
    რომ საწვავი იმდენად ეფექტურია
  • 15:19 - 15:21
    რომ ფაქტიურად შეუძლებელია
  • 15:21 - 15:23
    რომ სულ გამოყენებულ იქნას,
  • 15:23 - 15:25
    რაც ნიშნავს ინფლაციურ თეორიაში,
  • 15:25 - 15:28
    რომ ჩვენი სამყაროს წარმოშობა დიდი აფეთქებისგან
  • 15:28 - 15:31
    არ არის ერთჯერადი მოვლენა.
  • 15:31 - 15:34
    ნაცვლად ამისა, საწვავმა წარმოქმნა არამხოლოდ ჩვენი დიდი აფეთქება,
  • 15:34 - 15:40
    არამედ ის წარმოშობდა ურიცხვ სხვა დიდ აფეთქებებს
  • 15:40 - 15:43
    ყოველ მათგანი წარმოქმნის დამოუკიდებელ სამყაროებს
  • 15:43 - 15:45
    ჩვენი სამყარო იქნება ერთი ბუშტი
  • 15:45 - 15:48
    უზარმაზარ კოსმოსური ბუშტების აბაზანაში.
  • 15:48 - 15:50
    და ახლა, როცა გავაერთიანებთ მას სიმების თეორიასთან,
  • 15:50 - 15:52
    ასეთ სურათს მივიღებთ.
  • 15:52 - 15:54
    ყოველ ამ სამყაროს აქვს დამატებითი განზომილებები,
  • 15:54 - 15:57
    ექსტრა განზომილებებს გააჩნია, მრავალფეროვანი, განსხვავებული ფორმები.
  • 15:57 - 16:00
    განსხვავებული ფორმები აწარმოებენ განსხვავებულ ფიზიკურ მახასიათებლებს.
  • 16:00 - 16:03
    და ჩვენ აღმოვაჩინეთ საკუთარი თავი ამ სამყაროში, და არა სხვაში
  • 16:03 - 16:06
    უბრალოდ იმიტომ რომ, მხოლოდ ჩვენ სამყაროში
  • 16:06 - 16:09
    არის ფიზიკური მახასიათებლები, როგრიცაა ბნელი ენერგიის ოდენობა,
  • 16:09 - 16:13
    ისეთი რომ ჩვენი სახის სიცოცხლე დაუშვას.
  • 16:13 - 16:16
    ეს არის მყარი მაგრამ დიდად საკამათო სურათი
  • 16:16 - 16:18
    კოსმოსის დიდ მასშტაბებზე.
  • 16:18 - 16:20
    ამ თანამედროვე დაკვირვებებმა და თეორიამ
  • 16:20 - 16:24
    მიმართულება მოგვცა სერიოზულად განგვეხილა.
  • 16:24 - 16:28
    ერთი დიდი დარჩენილი კითხვა რათქმაუნდა არის,
  • 16:28 - 16:31
    შევძლებთ კი ოდესმე დავადასტუროთ
  • 16:31 - 16:34
    სხვა სამყაროების არსებობა?
  • 16:34 - 16:36
    ნება მიბოძეთ აღვწერო
  • 16:36 - 16:39
    გზა იმისა თუ როგორ შეიძლება ერთ დღეს ეს მოხდეს.
  • 16:39 - 16:41
    ინფლაციურ თეორიას
  • 16:41 - 16:43
    უკვე აქვს ძლიერი დაკვირვებითი მხარდაჭერა.
  • 16:43 - 16:45
    რადგანაც თეორია წინასწარმეტყველებს
  • 16:45 - 16:47
    რომ დიდი აფეთქება, უნდა ყოფილიყო ისეთი ინტენსიური
  • 16:47 - 16:50
    რომ სივრცე სწრაფად გაფართოებულიყო.
  • 16:50 - 16:52
    პაწაწინა კვანტური რხევა მიკრო სამყაროდან
  • 16:52 - 16:55
    გაიწლელებოდა მაკრო სამყაროში.
  • 16:55 - 16:58
    დატოვებდა დამახასიათებელ ანაბეჭდს,
  • 16:58 - 17:00
    ოდნავ უფრო ცხელი და ცივი ლაქების ნიმუშს,
  • 17:00 - 17:02
    კოსმოსში,
  • 17:02 - 17:05
    რომელსაც ძლიერი ტელესკოპები ახლა აკვირდებიან.
  • 17:05 - 17:08
    წავიდეთ უფრო შირს, თუ არსებობს სხვა სამყაროები,
  • 17:08 - 17:10
    თეორია წინასწარმეტყველებს, რომ ყველას, ხშირად
  • 17:10 - 17:12
    შეუძლიათ შეეჯახონ ერთმანეთს,
  • 17:12 - 17:14
    და თუ ჩვენი სამყარო მიეჯახება სხვას,
  • 17:14 - 17:16
    ეს შეჯახება
  • 17:16 - 17:18
    გამოიწვევს დამატებით სათუთი ნიმუშის
  • 17:18 - 17:20
    სივრცის ტემპერატურული ვარიაციების გაჩენას
  • 17:20 - 17:22
    შესაძლოა ჩვენ ერთ დღეს
  • 17:22 - 17:24
    შევძლოთ მისი დაფიქსირება.
  • 17:24 - 17:27
    და ისევე ეგზოტიური როგორც ეს სურათია
  • 17:27 - 17:29
    შესაძლოა იყოს მტკიცე
  • 17:29 - 17:31
    დაკვირვებებით,
  • 17:31 - 17:34
    რომელიც დაამკვიდრებს აზრს რომ სხვა სამყაროები არსებობს.
  • 17:34 - 17:36
    დასკვნას ვაკეთებ
  • 17:36 - 17:39
    ყველა ამ აზრთა გასაოცარი
  • 17:39 - 17:41
    თანამონაწილეობით
  • 17:41 - 17:43
    ძალიან შორეულ მომავალში.
  • 17:43 - 17:45
    ხედავთ, ჩვენ გავიგეთ
  • 17:45 - 17:47
    რომ ჩვენი სამყარო სტატიკური არაა,
  • 17:47 - 17:49
    სივრცე ფართოვდება,
  • 17:49 - 17:51
    რომ გაფართოება აჩქარებას განიცდის
  • 17:51 - 17:53
    და შესაძლოა არსებობდეს სხვა სამყაროები
  • 17:53 - 17:55
    ყველაფერი ეს მკრთალი ვარსკვლავური
  • 17:55 - 17:57
    სინათლის ფრთხილი დაკვირვებით
  • 17:57 - 18:00
    რომლებიც შორეული გალაქტიკებიდან მოდიან.
  • 18:00 - 18:03
    თუმცა რადგან გაფართოება ჩქარდება,
  • 18:03 - 18:05
    ძალიან შორეულ მომავალში,
  • 18:05 - 18:08
    ეს გალაქტიკები გაიფანტებიან იმდენად შორს და სწრაფად
  • 18:08 - 18:11
    რომ ჩვენ აღარ შეგვეძლება მათი დანახვა --
  • 18:11 - 18:13
    არა ტექნოლოგიური ლიმიტის გამო,
  • 18:13 - 18:15
    არამედ ფიზიკის კანონების გამო.
  • 18:15 - 18:17
    სინათლე რომელსაც ის გალაქტიკები ასხივებენ
  • 18:17 - 18:20
    უსწრაფესი სიჩქარით მოგზაურობითაც კი, სინათლის სიჩქარით.
  • 18:20 - 18:22
    არ შეეძლებათ დაძლიონ
  • 18:22 - 18:25
    სულ უფრო გაფართოებადი უფსრკული ჩვენ შორის.
  • 18:25 - 18:27
    შორეულ სივრცეში მომზირალი
  • 18:27 - 18:29
    ასტრონომები, შორეულ მომავალში
  • 18:29 - 18:32
    ვერაფერს დაინახავენ, გარდა უსასრულო
  • 18:32 - 18:36
    სტატიკური, შავი სიჩუმესა.
  • 18:36 - 18:38
    და ისინი დაადგენენ
  • 18:38 - 18:40
    რომ სამყარო სტატიკური და უცვლელია
  • 18:40 - 18:43
    და დასახლებულია, ერთადერთი ცენტრალური მატერიის ოაზისით
  • 18:43 - 18:45
    სადაც ისინი სახლობენ --
  • 18:45 - 18:47
    კოსმოსის სურათი
  • 18:47 - 18:50
    რომელიც ჩვენ კარგად ვიცით, იქნება არასწორი.
  • 18:50 - 18:53
    შეიძლება მომავალ ასტრონომებს ქონდეთ ჩანაწერი
  • 18:53 - 18:55
    რომელიც შემორჩენილი იქნება ადრეული ერიდან
  • 18:55 - 18:57
    როგორიც ჩვენია,
  • 18:57 - 18:59
    რომელიც დაამოწმებს გაფართოებად კოსმოსს
  • 18:59 - 19:01
    გალაქტიკებით სავსე,
  • 19:01 - 19:03
    მაგრამ განა ის მომავალი ასტრონომები
  • 19:03 - 19:06
    დაიჯერებენ ასეთ უძველეს ცოდნას?
  • 19:06 - 19:08
    თუ დაიჯერებენ
  • 19:08 - 19:11
    შავ, სტატიკურ ცარიელ სამყაროს
  • 19:11 - 19:15
    რომელსაც მათი თანამედროვე კვლევები გამოავლენს?
  • 19:15 - 19:17
    მე უკანასკნელს ვეჭვობ.
  • 19:17 - 19:19
    რაც ნიშნავს რომ ჩვენ ვცხოვრობთ
  • 19:19 - 19:22
    განსაკუთრებულად პრივილეგირებულ ეპოქაში
  • 19:22 - 19:24
    როცა ზოგიერთი ღრმა ჭეშმარიტება კოსმოსის შესახებ
  • 19:24 - 19:26
    ჯერ ისევ მისაწვდომია
  • 19:26 - 19:28
    ადამიანური ცნობისმოყვარე სულისთვის
  • 19:28 - 19:33
    როგორც ჩანს, ეს სულ ასე არ იქნება.
  • 19:33 - 19:35
    რადგანაც დღევანდელი ასტრონომებმა,
  • 19:35 - 19:38
    თავიანთი ძლიერი ტელესკოპების ცისკენ შეტრიალებით,
  • 19:38 - 19:41
    დაიჭირეს ერთი მუჭა ინფორმაციული ფოტონებისა --
  • 19:41 - 19:44
    კოსმოსური ტელეგრამის მსგავსი
  • 19:44 - 19:46
    მილიარდობით წელი მგზავრობაში მყოფი.
  • 19:46 - 19:50
    და ამ შეტყობინების ექო ეპოქების განმავლობაში ნათელია.
  • 19:50 - 19:53
    ზოგჯერ ბუნება ყარაულობს თავის საიდუმლოებებს
  • 19:53 - 19:55
    ფიზიკური კანონების
  • 19:55 - 19:57
    მტკიცე ჩაჭერით,
  • 19:57 - 20:01
    ზოგჯერ რეალობის ჭეშმარიტი ბუნება დასტურს აძლევს
  • 20:01 - 20:04
    ჰორიზონტის მიღმიდან.
  • 20:04 - 20:06
    ძალიან დიდი მადლობა.
  • 20:06 - 20:10
    (აპლოდისმენტები)
  • 20:10 - 20:12
    კრის ანდერსონი: ბრაიან, მადლობ.
  • 20:12 - 20:14
    მთელი რიგი იდეები რომელზეც ახლა ისაუბრე
  • 20:14 - 20:17
    თავბრუდამხევია, მასტიმულირებელი და დაუჯერებელი..
  • 20:17 - 20:19
    როგორ ფიქრობ
  • 20:19 - 20:21
    სად იმყოფება ახლა კოსმოლოგია,
  • 20:21 - 20:23
    ისტორიული თვათახედვიდან?
  • 20:23 - 20:26
    ვართ ჩვენ რაიმე უჩვეულოს შუაში, ისტორიულად, შენი აზრით?
  • 20:26 - 20:28
    ბრაიან გრინი: ძნელი სათქმელია.
  • 20:28 - 20:31
    როდესაც შევიტყვეთ რომ შორეული მომავლის ასტრონომებს
  • 20:31 - 20:34
    შეიძლება არ ქონდეთ საკმარისი ინფორმაცია, რაღაცეების გამოსარკვევად,
  • 20:34 - 20:37
    ბუნებრივი კითხვაა, შესაძლოა ჩვენ უკვე ვართ ამ პოზიციაში
  • 20:37 - 20:40
    და გარკვეული სამყაროს სიღრმისეული კრიტიკული მახასიათებლები
  • 20:40 - 20:43
    უკვე გაგვექცა, ჩვენი ამოხსნის შესაძლებლობებიდან
  • 20:43 - 20:45
    რადგანაც როგორც კოსმოლოგია ვითარდება,
  • 20:45 - 20:47
    ამ პერსპექტივიდან,
  • 20:47 - 20:49
    შეიძლება ჩვენ მუდამ ვსვამდეთ კითხვებს
  • 20:49 - 20:51
    და ვერასდროს შევძლოთ ბოლომდე გავცეთ პასუხები.
  • 20:51 - 20:53
    მეორეს მხრივ, ჩვენ ახლა გავიგეთ
  • 20:53 - 20:55
    სამყაროს ასაკი.
  • 20:55 - 20:57
    ჩვენ გვესმის
  • 20:57 - 21:00
    როგორ გავიგოთ ფონური მიკროტალღური რადიაციის მონაცემები
  • 21:00 - 21:03
    ეს მოხდა 13,72 მილიარდი წლის წინ --
  • 21:03 - 21:05
    და კიდევ ჩვენ შეგვიძლია გამოთვლა დღეს რათა ვიწინასწარმეტყველოთ, როგორ გამოიყურება ის
  • 21:05 - 21:07
    და ის ემთხვევა.
  • 21:07 - 21:09
    საოცარია! ეს მართლაც შესანიშნავია.
  • 21:09 - 21:12
    მოკლედ ერთის მხრივ ეს მართლაც შესანიშნავია, რაც ჩვენ მივიღეთ,
  • 21:12 - 21:16
    მაგრამ ვინ იცის რა სახის შეფერხებები შეიძლება შეგვხვდეს მომავალში.
  • 21:16 - 21:19
    კრის ანდერსონი: თქვენ იტრიალებთ რამდენიმე დღის მანძილზე.
  • 21:19 - 21:21
    შესაძლოა ეს საუბრები გაგრძელდეს.
  • 21:21 - 21:23
    მადლობა. მადლობა ბრაიან (ბგ: სიამოვნებით.)
  • 21:23 - 21:26
    (აპლოდისმენტები)
Title:
ბრაიან გრინი: ერთადერთია ჩვენი სამყარო?
Speaker:
Brian Greene
Description:

თანამედროვე კოსმოლოგიის გულში მისტერიაა: რატომ არის ჩვენი სამყარო ასე დახვეწილად აწყობილი, რათა შექმნას სიცოცხლისთვის აუცილებელი გარემოებები? ამ ეფექტურ მეცნიერთა უდიდეს აღმოჩენათა ტურში. ბრაიან გრინი აჩვენებს რომ მულტი სამყაროს რთულ იდეას შეიძლება გააჩნდეს ამ გამოცანის პასუხი.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
21:47

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.