-
ΤΟ ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
-
Ο Μεσαίωνας άρχισε όταν τον 5ο αι. καταλύθηκε το Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος.
-
Αυτή η περίοδος διήρκησε για εκατοντάδες χρόνια.
-
Χωρίς τους Ρωμαίους να παρέχουν προστασία,
-
η μεσαιωνική Ευρώπη έγινε μια βίαιη και επικίνδυνη περιοχή.
-
Συχνές ξένες επιδρομές από τους Βίκινγκς, Μαγυάρους, Άραβες Μουσουλμάνους, και άλλους εισβολείς
-
εξασθένησαν τους ευρωπαίους ηγέτες, έτσι ώστε δεν μπορούσαν να επιβάλλουν το νόμο και την τάξη.
-
Αρπάζοντας την ευκαιρία πλούσιοι ευγενείς και επιζητώντας να εξαπλώσουν την δύναμη και τις κτήσεις τους,
-
άρχισαν να πολεμά ο ένας τον άλλο διεκδικώντας γαίες.
-
Από αυτό το χάος αναδύθηκε ένα νέο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα που καλείται φεουδαρχία.
-
Επειδή οι Ευρωπαίοι βασιλείς δεν ήταν αρκετά δυνατοί για να ελέγξουν τους αντιμαχόμενους ευγενείς,
-
οι οποίοι προκαλούσαν με τη δύναμή τους, έκαναν μια συμφωνία μαζί τους:
-
Σε μια επίσημη τελετή ο μονάρχης έδινε στον ευγενή ένα φέουδο ή παραχωρούσε γαίες.
-
Ο μονάρχης επίσης υποσχόταν να προστατεύει τον ευγενή,
-
σε αντάλλαγμα ο ευγενής έδινε όρκο πίστης,
-
υποσχόμενος να είναι πιστός στον κύριο του, τον βασιλιά του
-
και να του παρέχει ένοπλους πολεμιστές και άλλες υπηρεσίες.
-
Με αυτό το φεουδαρχικό συμβόλαιο, ο ευγενής γινόταν υποτελής (βασάλος) ενός βασιλιά ή μιας βασίλισσας.
-
Οι υποτελείς του βασιλιά ήταν επίσης φεουδάρχες διαιρώντας τα φέουδά τους
-
και αποκτώντας δικούς τους κατώτερους υποτελείς.
-
Όπως και οι ανώτεροι υποτελείς έτσι και οι κατώτεροι έπρεπε δημόσια
-
να υποσχεθούν την πίστη και την υποτέλειά τους με αντάλλαγμα γη και προστασία.
-
Στην πραγματικότητα το ίδιο άτομο ήταν φεουδάρχης και υποτελής (βασάλος):
-
φεουδάρχης/κύριος ενός κατώτερου υποτελούς
-
και βασάλος ενός ανώτερου ευγενή δηλ. του βασιλιά.
-
Η φεουδαρχική κοινωνία είχε μια αυστηρή κοινωνική διαστρωμάτωση (πυραμίδα):
-
Ο μονάρχης ήταν στην κορυφή,
-
κάτω από αυτόν ήταν η ανώτερη αριστοκρατία (κόμητες, δούκες, μαρκήσιοι, βαρόνοι).
-
Αν και ήταν κατώτεροι του βασιλιά
-
αυτοί οι τοπικοί άρχοντες έλεγχαν τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων.
-
Η κοινωνική ιεραρχία συνεχιζόταν και στις υπόλοιπες κοινωνικές τάξεις.
-
Ακριβώς κάτω από την αριστοκρατία βρίσκονταν οι ιππότες,
-
έφιπποι πολεμιστές, που πολεμούσαν για τους ευγενείς.
-
Μερικές φορές οι ευγενείς προσλάμβαναν μισθοφόρους, που είχαν την ίδια εξάρτηση όπως οι ιππότες
-
αλλά όχι και την κοινωνική υπόστασή τους.
-
Οι χωρικοί βρίσκονταν στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.
-
Οι περισσότεροι ήταν φτωχοί, αμόρφωτοι χειρώνακτες,
-
οι οποίοι ζούσαν και εργάζονταν στη γη που ανήκε στους ευγενείς.
-
Οι χωρικοί ήταν ραχοκοκκαλιά της κοινωνίας,
-
καλλιεργώντας τα σπαρτά και παράγοντας όλα τα αγαθά που χρειαζόταν ο καθένας.
-
Οι χωρικοί/πάροικοι ήταν προσδεδεμένοι στη γη στην οποία ζούσαν και καλλιεργούσαν.
-
Όταν ένας ευγενής έπαιρνε ένα φέουδο, έπαιρνε και τους παροίκους που κατοικούσαν σ’ αυτή.
-
Οι πάροικοι δεν μπορούσαν απομακρυνθούν χωρίς την άδεια του κυρίου/φεουδάρχη
-
και έπρεπε να πειθαρχούν στους νόμους του.
-
Επίσης, έπρεπε να εργάζονται για το φεουδάρχη καλλιεργώντας τη γη του
-
και να παραδίδουν τακτικά μέρος της παραγωγής.
-
Σε αντάλλαγμα οι πάροικοι μπορούσαν να καλλιεργούν ένα κομμάτι γης του φεουδάρχη για τον εαυτό τους.
-
Ίσως το πιο σημαντικό για τους παροίκους σε αυτή την χαοτική περίοδο
-
ήταν ότι απολάμβαναν την ασφάλεια και προστασία των νόμων και των όπλων του φεουδάρχη.
-
Αυτά συνιστούσαν μεγάλες ευεργεσίες κατά τον μεσαίωνα,
-
όταν οι ανταγωνιζόμενοι φεουδάρχες, οι ληστές και οι επιδρομείς εκτός Ευρώπης ήταν σοβαρή απειλή.
-
Κύρια πηγή προστασίας κατά το μεσαίωνα ήταν το κάστρο:
-
ένας στρατός που ήταν κλεισμένος σε ένα κάστρο ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ηττηθεί.
-
Οι φεουδάρχες ασφαλείς μέσα στο κάστρο τους μπορούσαν να αυξήσουν τα στρατεύματά τους
-
και να επεκτείνουν την κυριαρχία τους.
-
Τα κάστρα χρησίμευαν πολύ περισσότερο από οχυρά για τους φεουδάρχες,
-
προστάτευαν ολόκληρη την κοινότητα.
-
Κατά τη διάρκεια αναταραχών οι ντόπιοι πάροικοι συγκεντρώνονταν για ασφάλεια εντός των τειχών
-
και συχνά βοηθούσαν στην υπεράσπιση του κάστρου.
-
Στην φεουδαρχία οι ανώτεροι και οι κατώτεροι υποτελείς,
-
οι ιππότες και οι πάροικοι, όλοι εξαρτιόνταν μεταξύ τους για να επιβιώσουν.
-
Η ζωή για τους περισσότερους ανθρώπους δεν ήταν εύκολη,
-
αλλά η φεουδαρχία μετέτρεψε το χάος σε τάξη,
-
πρόσφερε σταθερότητα κατά τη διάρκεια μιας βίαιης και αβέβαιης εποχής