Η μεταμορφωτική δύναμη της κλασσικής μουσικής

O Μπέντζαμιν Ζάντερ έχει δύο μεταδοτικά πάθη: την κλασσική μουσική και το να βοηθάει όλους μας να συνειδητοποιούμε την ανεκμετάλλευτη αγάπη μας για αυτήν -- και κατ' επέκταση, την ανεκμετάλλευτη αγάπη μας για καινούριες δυνατότητες, νέες εμπειρίες, νέες συνδέσεις.

Πιθανώς πολλοί από εσάς γνωρίζετε την ιστορία των δύο πωλητών

που πήγαν στην Αφρική κατά το 1900.

Τους έστειλαν εκεί κάτω για να ερευνήσουν αν υπήρχε καμία ευκαιρία

να πουλήσουν παπούτσια.

Στείλανε λοιπόν τηλεγραφήματα πίσω στο Μάντσεστερ.

Και ο ένας απ' αυτούς έγραφε: "Κατάσταση απελπιστική. Στοπ.

Δεν φοράνε παπούτσια."

Και ο άλλος έγραφε: "Λαμπρή ευκαιρία.

Δεν έχουν καν παπούτσια ακόμα."

(Γέλια)

Λοιπόν, είμαστε σε μία παρόμοια κατάσταση στον κόσμο της κλασσικής μουσικής

λόγω του ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουν

πως η κλασσική μουσική πεθαίνει.

Και υπάρχουν κάποιοι από εμάς που πιστεύουν πως δεν είδατε τίποτε ακόμη.

Και αντί να μπω σε στατιστικές και τάσεις

και να σας μιλήσω για όλες τις ορχήστρες οι οποίες κλείνουν,

και τις δισκογραφικές εταιρείες που χρεωκοπούν,

πιστεύω πως πρέπει να κάνουμε ένα πείραμα απόψε -- ένα πείραμα.

Για την ακρίβεια, δεν είναι ακριβώς πείραμα γιατί γνωρίζω την έκβαση του.

Αλλά μοιάζει με πείραμα. Τώρα, πριν --

(Γέλια)

-- πριν ξεκινήσουμε, πρέπει να κάνω δυο πράγματα.

Το πρώτο είναι, να σας θυμίσω πώς ένα επτάχρονο παιδί

ακούγεται όταν παίζει στο πιάνο.

Πιθανώς έχετε αυτό το παιδί στο σπίτι.

Ακούγεται κάπως έτσι.

(Πιάνο)

Βλέπω πως κάποιοι από εσάς αναγνωρίζετε αυτό το παιδί.

Τώρα, αν εξασκηθεί για ένα χρόνο και κάνει μαθήματα, είναι πλέον οκτώ

και ακούγεται κάπως έτσι.

(Πιάνο)

Έπειτα, εξασκείται για ακόμη ένα χρόνο και κάνει επιπλέον μαθήματα. Είναι στα εννιά τώρα.

(Πιάνο)

Και εξασκείται περισσότερο και συνεχίζει τα μαθήματα. Είναι στα δέκα του.

(Πιάνο)

Σε αυτό το σημείο συνήθως τα παρατάνε.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Τώρα, αν περιμένατε, αν περιμένατε για ακόμη ένα χρόνο,

θα ακούγατε κάτι σαν αυτό:

(Πιάνο)

Τώρα, αυτό που συνέβη δεν ήταν μάλλον αυτό που περιμένατε,

δηλαδή, ότι ξαφνικά παθιάστηκε, δεσμεύτηκε,

ασχολήθηκε, πήγε σε νέο δάσκαλο, μπήκε στην εφηβεία, ή οτιδήποτε τέτοιο.

Αυτό που πραγματικά συνέβη είναι ότι οι παρορμήσεις μειώθηκαν.

Βλέπετε, την πρώτη φορά έπαιζε

με ορμή σε κάθε νότα.

(Πιάνο)

Και τη δεύτερη με ορμή σε κάθε δεύτερη νότα.

(Πιάνο)

Μπορείτε να το δείτε κοιτάζοντας το κεφάλι μου.

(Γέλια)

Το εννιάχρονο, το εννιάχρονο

έβαζε ορμή σε κάθε τέσσερις νότες.

(Πιάνο)

Και το δεκάχρονο σε κάθε οκτώ νότες.

(Πιάνο)

Και το 11χρονο, έναν αυθορμητισμό σε όλη τη φράση.

(Πιάνο)

Ξέρω -- Δεν ξέρω πώς ήρθαμε σε αυτήν τη θέση.

(Γέλια)

Δεν σκέφτηκα πώς θα κινήσω τον ώμο μου, πώς θα κινήσω το σώμα μου.

Όχι, η μουσική με έσπρωξε,

και γι' αυτό το αποκαλώ παίξιμο στον ένα γλουτό.

(Πιάνο)

Μπορεί να είναι και ο άλλος γλουτός.

(Πιάνο)

Ξέρετε, κάποτε ένας κύριος παρακολουθούσε μία παρουσίαση που έκανα

όταν δούλευα με έναν νεαρό πιανίστα.

Ήταν πρόεδρος κάποιας εταιρείας στο Οχάιο.

Και εγώ εργαζόμουν με αυτόν το νεαρό πιανίστα

και εγώ του είπα, "Το πρόβλημά με 'σένα είναι ότι είσαι μουσικός των δύο γλουτών.

Θα έπρεπε να είσαι μουσικός του ενός γλουτού."

Και μετακίνησα το σώμα του κάπως έτσι ενώ έπαιζε.

Και ξαφνικά η μουσική απογειώθηκε. Πέταξε.

Ακούστηκε ένα ξεφύσημα από το κοινό μόλις άκουσαν τη διαφορά.

Και αργότερα έλαβα ένα γράμμα από αυτόν τον κύριο.

Έλεγε, "Συγκινήθηκα τόσο πολύ.

Γύρισα πίσω και μεταμόρφωσα ολόκληρη την εταιρία μου

σε εταιρία του ενός γλουτού."

(Γέλια)

Τώρα το δεύτερο πράγμα για το οποίο θα ήθελα να μιλήσω, είστε εσείς.

Εδώ μέσα είναι 1,600 άνθρωποι, πιστεύω.

Η εκτίμηση μου είναι πως πιθανώς 45 από εσάς

είστε απολύτως παθιασμένοι με την κλασσική μουσική.

Λατρεύετε την κλασσική μουσική. Τα FM σας είναι πάντα στο σταθμό με την κλασσική.

Έχετε CD στο αυτοκίνητό σας και πηγαίνετε στη συμφωνική.

Και τα παιδιά σας παίζουν μουσικά όργανα.

Δεν μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς κλασσική μουσική.

Αυτή είναι η πρώτη ομάδα· μια κάπως μικρή ομάδα.

Έπειτα, υπάρχει άλλη μία ομάδα, μια μεγαλύτερη.

Εκεί ανήκουν αυτοί που η κλασσική μουσική δεν τους ενοχλεί.

(Γέλια)

Ξέρετε, έχετε επιστρέψει στο σπίτι από μία κουραστική μέρα

και βάζετε ένα ποτήρι κρασί, σηκώνετε και τα πόδια σας ψηλά.

Ε και λίγος Βιβάλντι να παίζει από πίσω δεν βλάπτει.

(Γέλια)

Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα.

Τώρα ερχόμαστε στην τρίτη ομάδα.

Εκεί ανήκουν αυτοί οι οποίοι δεν έχουν ακούσει ποτέ τους κλασσική μουσική.

Απλά δεν είναι μέρος της ζωής τους.

Μπορεί να την ακούτε σαν παθητικοί καπνιστές στο αεροδρόμιο, αλλά --

(Γέλια)

-- και ίσως ένα μικρό κομματάκι του μαρς της Αΐντα

όταν μπαίνετε στην αίθουσα. Αλλιώς δεν την ακούτε ποτέ.

Αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη από τις ομάδες.

Και ύστερα, υπάρχει μία πολύ μικρή ομάδα.

Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί.

Εκπληκτικός αριθμός ανθρώπων, πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί.

Στην πραγματικότητα, ακούω συχνά, "Ο σύζυγός μου είναι μουσικά κουφός."

(Γέλια)

Όμως πραγματικά, δεν γίνεται να μην έχετε μουσικό αυτί. Κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.

Αν δεν είχατε μουσικό αυτί, δεν θα μπορούσατε να αλλάζετε τις ταχύτητες

στο αυτοκίνητό σας, σε αυτά με το λεβιέ.

Δεν θα μπορούσατε να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα

σε κάποιον από το Τέξας και κάποιον από τη Ρώμη.

Και το τηλέφωνο. Το τηλέφωνο. Όταν σας καλέσει η μητέρα σας

στο ταπεινό τηλέφωνο, σας καλεί και σας λέει "Γεια,"

όχι μόνο ξέρετε ποιος είναι, αλλά ξέρετε και τη διάθεσή του εκείνη τη στιγμή.

Έχετε ένα φανταστικό αυτί. Ο καθένας έχει φανταστικό αυτί.

Έτσι λοιπόν, κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.

Αλλά θα σας πω κάτι. Δεν λειτουργεί για μένα αυτό το πράγμα,

με ένα τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που καταλαβαίνουν,

που αγαπούν και είναι παθιασμένοι με την κλασσική μουσική,

και αυτών που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση μαζί της.

Οι μουσικά κουφοί άνθρωποι, δεν είναι πλέον εδώ.

Όμως ακόμη και ανάμεσα σε αυτές τις τρεις κατηγορίες, είναι επίσης μεγάλο το χάσμα.

Έτσι λοιπόν, δεν θα συνεχίσω έως ότου κάθε άτομο σε αυτήν την αίθουσα,

εκεί κάτω και στο Άσπεν και όλοι όσοι παρακολουθούν,

να φτάσουν σε σημείο να αγαπήσουν και να καταλάβουν την κλασσική μουσική.

Έτσι, να τι πρόκειται να κάνουμε.

Τώρα, παρατηρείτε πως δεν υπάρχει το παραμικρό ίχνος αμφιβολίας στο μυαλό μου

ότι όλο αυτό θα δουλέψει αν κοιτάξετε το πρόσωπό μου, σωστά;

Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά ενός ηγέτη το να μην αμφιβάλλει

ούτε για μία στιγμή για τη δυνατότητα των ανθρώπων που καθοδηγεί

να συνειδητοποιήσουν όσα ονειρεύεται.

Φανταστείτε αν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ είχε πει, "Έχω ένα όραμα.

Φυσικά, δεν είμαι σίγουρος πως θα αντεπεξέλθουν στις προσδοκίες μου."

(Γέλια)

Εντάξει. Λοιπόν, θα ξεκινήσω με ένα κομμάτι του Σοπέν.

Είναι ένα πανέμορφο πρελούδιο του Σοπέν. Κάποιοι από εσάς θα το ξέρετε.

(Μουσική)

Ξέρετε τι νομίζω ότι πιθανώς συνέβη σε αυτήν την αίθουσα;

Όταν ξεκίνησα, εσείς σκεφτήκατε, "Πόσο όμορφο ακούγεται."

(Μουσική)

"Πιστεύω πως δεν πρέπει να πάμε στο ίδιο μέρος

για τις καλοκαιρινές μας διακοπές του χρόνου."

(Γέλια)

Είναι αστείο, έτσι δεν είναι; Είναι αστείο το πώς αυτές οι σκέψεις

κατά κάποιον τρόπο αναδύονται μέσα στο κεφάλι σας.

Και φυσικά --

(Χειροκρότημα)

-- και φυσικά, αν το κομμάτι είναι μεγάλο και είχατε μία δύσκολη ημέρα

τότε πραγματικά μπορεί να αποκοιμηθείτε.

Τότε ο σύντροφός σας θα σας σκουντήξει στα πλευρά

και θα σας πει, "Ξύπνα! Είναι κουλτούρα!" Και τότε θα νιώσετε ακόμα πιο άσχημα.

Όμως, σας έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι ο λόγος που αισθάνεστε νύστα

με την κλασσική μουσική, δεν οφείλετε σε εσάς, αλλά οφείλεται σε εμάς;

Σκέφτηκε κανείς ενώ εγώ έπαιζα:

"Γιατί χρησιμοποιεί τόσες ορμές;"

Αν έκανα, αυτό, με το κεφάλι μου τότε σίγουρα θα το είχατε σκεφτεί.

(Μουσική)

Και για την υπόλοιπη ζωή σας, κάθε φορά που θα ακούτε κλασσική μουσική

θα είστε σε θέση να γνωρίζετε αν ακούτε αυτές τις ορμές.

Ας δούμε λοιπόν τι γίνεται στ' αλήθεια εδώ.

Έχουμε μια Σι. Αυτή είναι μια Σι. Η επόμενη νότα είναι μια Ντο.

Και η δουλειά αυτής της Ντο είναι να κάνει τη Σι θλιμμένη. Και το κάνει, έτσι δεν είναι;

(Γέλια)

Οι συνθέτες το γνωρίζουν αυτό. Αν θέλουν θλιμμένη μουσική

τότε απλά παίζουν αυτές τις δύο νότες.

(Μουσική)

Αλλά βασικά είναι μόνο μια Σι, με τέσσερις θλιμμένες.

(Γέλια)

Τώρα, κατεβαίνει στη Λα. Τώρα στη Σολ και έπειτα στη Φα.

Έτσι έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα. Και αν έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα,

ποια περιμένουμε να ακολουθεί; Ω, αυτό μάλλον ήτανε στην τύχη.

Ας προσπαθήσουμε ξανά. Ωωω, η χορωδία του TED.

(Γέλια)

Και προσέξατε πως κανείς δεν είναι μουσικά κουφός, σωστά; Κανείς δεν είναι.

Ξέρετε, κάθε χωριό στο Μπανγκλαντές

και κάθε οικισμός στην Κίνα. Όλοι το ξέρουν:

ντα, ντα, ντα, ντα -- ντα. Όλοι ξέρουν ποιος περιμένει αυτήν τη Μι.

Τώρα, ο Σοπέν δεν ήθελε να φτάσει στη Μι εκεί,

γιατί, τι θα είχε συμβεί τότε; Θα τελείωνε, σαν τον Άμλετ.

Θυμάστε τον Άμλετ; Πράξη 1, Σκηνή 3:

Μαθαίνει πως ο θείος του σκότωσε τον πατέρα του.

Θα θυμάστε πως πηγαίνει συνεχώς στο θείο του

και σχεδόν τον σκοτώνει. Και μετά κάνει πίσω

και πηγαίνει ξανά σε αυτόν και πάλι σχεδόν τον σκοτώνει.

Και οι κριτικοί, που όλοι τους κάθονται εκεί πίσω στην τελευταία σειρά,

πρέπει να έχουν μία άποψη, έτσι λένε, "Ο Άμλετ χρονοτριβεί."

(Γέλια)

Ή λένε, "Ο Άμλετ έχει Οιδιπόδειο σύμπλεγμα."

Όχι, αλλιώς το έργο θα είχε τελειώσει, ανόητοι.

Γι' αυτό ο Σαίξπηρ βάζει όλα αυτά τα πράγματα στον Άμλετ.

Ξέρετε, την Οφηλία που τρελαίνεται, το έργο μέσα στο έργο,

το κρανίο του Γιόρικ και τους νεκροθάφτες.

Όλα αυτά αποσκοπούν στην καθυστέρηση -- ώσπου στην 5η πράξη μπορεί πλέον να τον σκοτώσει.

Είναι το ίδιο με τον Σοπέν. Είναι έτοιμος να φτάσει στη Μι,

και λέει, "Ουπς, καλύτερα να πάω πίσω και να το κάνω ξανά."

Οπότε το κάνει ξανά.

Τώρα αρχίζει να διεγείρεται -- αυτό είναι διέγερση,

μην ανησυχείτε γι' αυτό.

Τώρα πηγαίνει σε Φα δίεση και τελικά κατεβαίνει στη Μι,

αλλά η συγχορδία είναι λάθος. Και αυτό γιατί η συγχορδία που ψάχνει

είναι αυτή εδώ, και αντ' αυτού κάνει ...

αυτό λοιπόν, το ονομάζουμε "απατηλή λύση" γιατί μας εξαπατά.

Πάντα λέω στους μαθητές μου, "Αν έχετε μία καταληκτική διακύμανση

σιγουρευτείτε πως σηκώνετε τα φρύδια σας για να το καταλάβουν όλοι."

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Έτσι. Λοιπόν φτάνει στη Μι, αλλά είναι λάθος η συγχορδία.

Τώρα, δοκιμάζει τη Μι ξανά. Αυτή η συγχορδία δεν ταιριάζει.

Δοκιμάζει τη Μι ξανά λοιπόν. Η συγχορδία δεν ταιριάζει.

Και δοκιμάζει τη Μι ξανά και πάλι δεν ταιριάζει.

Και τότε επιτέλους ....

Ήταν ένας κύριος στην πρώτη σειρά που έκανε, "Μμμ."

Είναι η ίδια έκφραση που κάνει όταν επιστρέφει στο σπίτι

μετά από μία μεγάλη ημέρα, σβήνει τη μηχανή στο αυτοκίνητο και λέει:

"Ααα, είμαι σπίτι." Γιατί όλοι ξέρουμε που είναι το σπίτι μας.

Έτσι, αυτό είναι ένα κομμάτι που πηγαίνει από μακρυά στο σπίτι.

Και θα το παίξω ολόκληρο τώρα

και εσείς θα ακολουθήσετε. Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι --

κάτω στη Λα, κάτω στη Σολ, κάτω στη Φα.

Σχεδόν φτάνει στη Μι, όμως έτσι το έργο θα τελείωνε.

Πηγαίνει πίσω στη Σι. Αρχίζει να διεγείρεται. Πηγαίνει σε Φα δίεση. Πηγαίνει σε Μι.

Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία.

Και τελικά καταλήγει σε Μι, και είναι πλέον στο σπίτι.

Και αυτό που πρόκειται να δείτε είναι παίξιμο του ενός γλουτού.

(Γέλια)

Γιατί για 'μένα, για να ενώσω τη Σι με τη Μι,

πρέπει να σταματήσω να σκέφτομαι την κάθε νότα που μεσολαβεί

και να αρχίσω να σκέφτομαι την μακριά, μακριά γραμμή από τη Σι στη Μι.

Ξέρετε, ήσασταν μόλις στη Νότιο Αφρική και δεν μπορείτε να πάτε πάλι εκεί

χωρίς να σκεφτείτε τον Μαντέλα στη φυλακή για 27 χρόνια.

Τι να σκεφτόταν άραγε; Το φαγητό;

Όχι, σκεφτόταν το όραμά του για τη Νότιο Αφρική

και την ανθρωπότητα. Αυτό τον κράτησε -

έχει να κάνει με το όραμα, με την μακριά γραμμή.

Σαν το πουλί που πετάει πάνω από το λιβάδι

και δεν νοιάζεται για τους φράχτες από κάτω, σωστά;

Έτσι τώρα θα ακολουθήσετε τη γραμμή μέχρι το τέλος, από τη Σι στη Μι.

Και θέλω να ζητήσω κάτι τελευταίο πριν παίξω ολόκληρο το κομμάτι.

Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιον που λατρεύετε, κάποιον που δεν είναι πλέον εδώ;

Την αγαπημένη σας γιαγιά, έναν εραστή,

κάποιον στη ζωή σας που τον αγαπάτε με όλη σας την καρδιά,

αλλά αυτός ο άνθρωπος δεν είναι πια μαζί σας.

Φέρτε αυτόν τον άνθρωπο στο μυαλό σας, και την ίδια στιγμή

ακολουθήστε τη γραμμή μέχρι τέλους, από τη Σι στη Μι,

και θα ακούσετε όλα όσα θέλει να πει ο Σοπέν.

(Μουσική)

(Χειροκρότημα)

Τώρα, μπορεί να αναρωτιέστε

μπορεί να αναρωτιέστε γιατί χειροκροτώ.

Λοιπόν, το έκανα αυτό σε ένα σχολείο στη Βοστόνη

με περίπου 70 μαθητές γυμνασίου -- 12χρονους.

Και έκανα ακριβώς ότι έκανα και με εσάς, και τους είπα

και τους εξήγησα, και όλα αυτά.

Και στο τέλος ξετρελάθηκαν, χειροκροτούσαν. Χειροκροτούσαν.

Χειροκροτούσα εγώ. Χειροκροτούσαν και αυτοί.

Στο τέλος, είπα, "Γιατί χειροκροτώ;"

Και ένα από τα παιδιά είπε, "Γιατί ακούγαμε."

(Γέλια)

Σκεφτείτε το. 1,600 άνθρωποι, πολυάσχολοι άνθρωποι,

ασχολούμενοι με κάθε είδους διαφορετικά πράγματα.

Ακούνε, καταλαβαίνουν και συγκινούνται από ένα κομμάτι του Σοπέν.

Αυτό λοιπόν είναι κάτι.

Τώρα, είμαι σίγουρος πως όλοι το ακολουθήσατε,

το καταλάβατε και συγκινηθήκατε; Φυσικά δεν μπορώ να είμαι βέβαιος.

Όμως θα σας πω τι συνέβη σε μένα.

Ήμουν στην Ιρλανδία την περίοδο των ταραχών πριν από 10 χρόνια,

και εργαζόμουν με μερικά Καθολικά και Προτεσταντικά παιδιά

στην επίλυση της διαμάχης. Και έκανα το πείραμά μου με αυτά.

Πράγμα ριψοκίνδυνο μιας και ήταν παιδιά του δρόμου.

Και ένα από αυτά ήρθε σε μένα το επόμενο πρωί και μου είπε:

"Ξέρετε, δεν είχα ακούσει ποτέ στη ζωή μου κλασσική μουσική,

όμως όταν παίξατε αυτό το κομμάτι του Σόπινγκ...."

(Γέλια)

Είπε: "Ο αδερφός μου σκοτώθηκε πέρυσι και δεν έκλαψα γι' αυτόν.

Όμως εχθές το βράδυ όταν παίξατε αυτό το κομμάτι,

αυτός ήτανε που είχα στο μυαλό μου.

Και ένιωσα τα δάκρυα να τρέχουνε στο πρόσωπό μου.

Και ξέρετε, ένιωσα στ' αλήθεια πολύ καλά που έκλαψα για τον αδερφό μου."

Έτσι, εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα

πως η κλασσική μουσική είναι για τους πάντες. Τους πάντες.

Πώς θα περπατούσες λοιπόν -- γιατί ξέρετε,

το επάγγελμά μου, το μουσικό επάγγελμα δεν βλέπει τα πράγματα έτσι.

Λένε πως στο 3 τοις εκατό του πληθυσμού αρέσει η κλασσική μουσική.

Έστω και στο 4 τοις εκατό να μπορούσαμε να το ανεβάσουμε, τα προβλήματά μας θα τελείωναν.

Και λέω, "Πως θα περπατούσες; Πως θα μιλούσες; Πως θα ήσουν

αν πιστεύεις πως στο 3 τοις εκατό αρέσει η κλασσική μουσική;

Αν μόνο μπορούσαμε να το πάμε στο 4 τοις εκατό. Πως θα περπατούσες;

Πώς θα μιλούσες; Πώς θα ήσουν

αν πίστευες πως όλοι αγαπούν την κλασσική μουσική --

απλά δεν το ξέρουν ακόμη."

(Γέλια)

Βλέπετε, είναι τελείως διαφορετικοί κόσμοι.

Λοιπόν, είχα μια φανταστική εμπειρία. Ήμουν 45 χρονών,

διήυθυνα ορχήστρες για 20 χρόνια, και έξαφνα συνειδητοποίησα κάτι.

Ότι ο μαέστρος μίας ορχήστρας δεν παράγει τον παραμικρό ήχο.

Η φωτογραφία μου φιγουράρει στο εξώφυλλο του CD --

(Γέλια)

-- αλλά ο μαέστρος δεν βγάζει τον παραμικρό ήχο.

Στηρίζει τη δύναμή του, στην ικανότητά του να κάνει άλλους ανθρώπους ισχυρούς.

Και αυτό άλλαξε τα πάντα για μένα. Ήταν τελείως καθοριστικό για τη ζωή μου.

Άνθρωποι της ορχήστρας μου ερχόντουσαν και μου λέγανε:

"Μπεν, τι συνέβη;" Να τι συνέβη.

Κατάλαβα πως η δουλειά μου ήταν να αφυπνίσω τις δυνατότητες των άλλων.

Και φυσικά, ήθελα να ξέρω κατά πόσο το κατάφερα αυτό.

Και ξέρετε πως το ανακαλύπτεις; Κοιτάς στα μάτια τους.

Αν τα μάτια τους λάμπουν, τότε ξέρεις πως το κατάφερες.

Μπορείς να φωτίσεις ένα ολόκληρο χωριό με τα μάτια αυτού του τύπου.

(Γέλια)

Έτσι. Αν τα μάτια λάμπουν, τότε ξέρεις πως το πετυχαίνεις.

Εάν τα μάτια δεν λάμπουν, κάνεις μία ερώτηση.

Και αυτή η ερώτηση είναι:

Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια του μουσικού μου δε λάμπουν;

Μπορούμε να το κάνουμε και με τα παιδιά μας επίσης.

Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια των παιδιών μου δε λάμπουν;

Είναι ένας τελείως διαφορετικός κόσμος.

Τώρα, που όλοι ετοιμαζόμαστε για το τέλος αυτής της μαγικής εβδομάδας στο βουνό,

και θα επιστρέψουμε πίσω στον κόσμο.

Και λέω, πρέπει να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας αυτήν την ερώτηση:

Ποιοί είμαστε καθώς επιστρέφουμε πίσω στον κόσμο;

Ξέρετε, έχω έναν ορισμό για την επιτυχία.

Για μένα είναι πολύ απλό. Δεν έχει να κάνει με τον πλούτο, τη δόξα και τη δύναμη.

Έχει να κάνει με το πόσα λαμπερά μάτια έχω τριγύρω μου.

Έτσι έχω μια τελευταία σκέψη, η οποία είναι

πως στ' αλήθεια αυτά που λέμε κάνουν τη διαφορά.

Τα λόγια τα οποία βγαίνουν από το στόμα μας.

Το έμαθα αυτό από μία γυναίκα που επέζησε του Άουσβιτς,

μία από τους σπάνιους επιζήσαντες.

Πήγε στο Άουσβιτς όταν ήταν 15 χρονών,

και ο αδερφός της ήταν οκτώ, και οι γονείς τους είχαν χαθεί.

Και μου είπε το εξής:

"Ήμασταν στο τραίνο για το Άουσβιτς και κοίταξα χαμηλά

και είδα πως λείπανε τα παπούτσια του αδερφού μου.

Του είπα: "Γιατί είσαι τόσο χαζός, δεν μπορείς να κρατάς τα πράγματά σου

για όνομα του Θεού;" -- με τον τρόπο που μιλάει μια μεγάλη αδερφή

στον νεότερο αδερφό της.

Δυστυχώς, ήταν το τελευταίο πράγμα που του είπε ποτέ

γιατί δεν τον ξαναείδε ποτέ της. Δεν επέζησε.

Και έτσι όταν επέστρεψε από το Άουσβιτς, έκανε έναν όρκο.

Και μου είπε το εξής. Είπε: "Βγήκα από το Άουσβιτς στη ζωή

και έδωσα έναν όρκο. Και ο όρκος ήταν, πως δεν θα ξανάλεγα τίποτα

το οποίο δεν θα μπορούσε να σταθεί, σαν το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσα να πω."

Τώρα, μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Όχι. Και θα κάνουμε τους εαυτούς μας άδικους

και τους άλλους άδικους. Όμως είναι πιθανή προοπτική. Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Λαμπερά μάτια, λαμπερά μάτια.

Σας ευχαριστώ, σας ευχαριστώ.

(Μουσική)