< Return to Video

Odważne Życie Idy B. Wells #OrdinaryWomen

  • 0:01 - 0:02
    Jest coś nieodpartego w
  • 0:02 - 0:03
    historiach przegrańców, w
  • 0:03 - 0:04
    których niezwykli ludzie
  • 0:04 - 0:06
  • 0:06 - 0:08
    aby robić niesamowite rzeczy
    mimo wszystkich przeciwności.
  • 0:08 - 0:11
    Ale mało jest historii dramatyczniejszych
  • 0:11 - 0:12
    niż ta o Idzie B. Wells.
  • 0:12 - 0:14
    Urodzona jako niewolnica w Mississippi
  • 0:14 - 0:15
    w środku wojny secesyjnej,
  • 0:15 - 0:18
    została dzielną dziennikarką śledczą
  • 0:18 - 0:20
    i aktywistką społeczną,
  • 0:20 - 0:20
  • 0:20 - 0:23
  • 0:23 - 0:25
    w erze niesprawiedliwości.
  • 0:25 - 0:26
    Od dziecka, Wells nosiła
  • 0:26 - 0:28
    wyjątkowe brzemienia z wyjątkową odwagą.
  • 0:28 - 0:30
    Została głową swojej rodziny
  • 0:30 - 0:31
    w wieku 16 lat, gdy jej rodzice
  • 0:31 - 0:34
    nagle zginęli z żółtej febry.
  • 0:34 - 0:36
    Aby wspierać pięcioro bratów i sióstr,
  • 0:36 - 0:38
    kontynuowała edukację i zaczęła pracę
  • 0:38 - 0:40
    jako nauczycielka w wioskach Mississippi.
  • 0:40 - 0:42
    W wieku 21 lat, Wells wsiadła
  • 0:42 - 0:43
    w pociąg do Memphis
  • 0:43 - 0:46
    i usiadła w wagonie 1. klasy dla kobiet,
  • 0:46 - 0:48
    jednak powiedziano jej, że czarnoskóre
  • 0:48 - 0:49
    mogą korzystać tylko z 2. klasy.
  • 0:49 - 0:52
    Oprócz ugryzienia konduktora, który
  • 0:52 - 0:54
    próbował ją usunąć z wagonu, wkrótce
  • 0:54 - 0:56
    pozwała firmę kolejową za dyskryminację.
  • 0:56 - 0:57
    Początkowo wygrała;
  • 0:57 - 0:59
    mimo, że werdykt zmieniono apelacją,
  • 0:59 - 1:01
    artykuł, który o tym napisała
  • 1:01 - 1:03
    pomógł jej zacząć karierę dziennikarki.
  • 1:03 - 1:06
    Życie Wells zmieniło się na zawsze w 1892r
  • 1:06 - 1:07
    gdy jej przyjaciela Thomasa Mossa
  • 1:07 - 1:08
    zabił biały gang w Memphis
  • 1:08 - 1:10
    wraz z 2 innymi czarnymi mężczyznami.
  • 1:10 - 1:12
    Ich brutalne morderstwa zmotywowały Wells
  • 1:12 - 1:14
    do protestu przeciw linczowaniu,
  • 1:14 - 1:16
    coraz powszechniejszego narzędzia terroru
  • 1:16 - 1:18
    używanego przeciw czarnoskórym tuż
  • 1:18 - 1:19
    po wojnie secesyjnej.
  • 1:19 - 1:22
    Często fałszywie oskarżano
    czarnoskórych mężczyzn
  • 1:22 - 1:24
    o gwałt, aby uzasadnić ich morderstwa.
  • 1:24 - 1:25
    Ale w serii poczytnych
  • 1:25 - 1:26
    artykułów i ulotek,
  • 1:26 - 1:28
    Wells utrzymywała, że linczowanie nie
  • 1:28 - 1:29
    jest związane z ochroną
  • 1:29 - 1:32
    kobiet, tylko z ochroną władzy
  • 1:32 - 1:33
    białych mężczyzn Południa.
  • 1:33 - 1:35
    Jak wiele liderów praw osobistych
  • 1:35 - 1:36
    którzy podążyli za jej śladem,w
  • 1:36 - 1:38
    tym dzisiejsi liderzy praw osobistych
  • 1:38 - 1:40
    jej krytyka była mocna ponieważ
  • 1:40 - 1:41
    była skierowana nie
  • 1:41 - 1:42
    tylko w występki pojedynczych ludzi
  • 1:42 - 1:45
    ale w niesprawdzone powołania rasizmu
  • 1:45 - 1:46
    i władzy stające za nimi.
  • 1:46 - 1:48
    Jej przełomowa analiza zmieniła
  • 1:48 - 1:50
    narodowe rozmowy o linczowaniu, a
  • 1:50 - 1:52
    jej przyszły mentor Frederick Douglass
  • 1:52 - 1:53
    nazwał swoje zapiski
  • 1:53 - 1:55
    "marnymi" w porównaniu z jej pracą.
  • 1:55 - 1:57
    Wells była współwłaścicielką
  • 1:57 - 1:58
    i redaktorką gazety czarnoskórych
  • 1:58 - 2:00
    Po tym jak jeden z jej artykułów
  • 2:00 - 2:02
    przeciw linczowaniu obraził białoskórych
  • 2:02 - 2:04
    wściekły tłum wszedł do biura gazety
  • 2:04 - 2:06
    i je zniszczył.
  • 2:06 - 2:09
    Z powodu gróźb śmierci, Wells
  • 2:09 - 2:10
    zaczęła nosić ze sobą pistolet,
  • 2:10 - 2:12
    ale odmówiła wycofania się
  • 2:12 - 2:14
    ze swojej kampanii przeciw linczowaniu.
  • 2:14 - 2:15
    Powiedziała, że lepiej jest
  • 2:15 - 2:18
    umrzeć walcząc z niesprawiedliwością,
  • 2:18 - 2:20
    niż umrzeć jak pies lub gryzoń w pułapce.
  • 2:20 - 2:22
    Potem przeniosła się do Nowego Jorku
  • 2:22 - 2:23
    gdzie zaczęła publikować prasę
  • 2:23 - 2:26
    śledczą dla większej publiczności,
  • 2:26 - 2:28
    w tym ulotki zawierające statystyki
  • 2:28 - 2:30
    dotyczące linczowania na Południu
  • 2:30 - 2:31
    Jej popularne przemowy w
  • 2:31 - 2:33
    końcu przeniosły ją do Wielkiej Brytanii
  • 2:33 - 2:34
    gdzie biali zdawali się
  • 2:34 - 2:35
    bardziej wściekli
  • 2:36 - 2:38
    niż wielu amerykańskich odpowiedników.
  • 2:38 - 2:39
    Jej wycieczka z przemowami przeciw
  • 2:39 - 2:43
    linczowaniu zainspirowała międzynarodowe
    jego znienawidzenie,
  • 2:43 - 2:45
    szczególnie ze strony brytyjskich gazet
  • 2:45 - 2:47
    i polityków, czyniąc Wells najwidoczniejszym
  • 2:47 - 2:49
    narodowym liderem przeciw linczowaniu.
  • 2:49 - 2:51
    Mimo, że Wells często się krytykowała
  • 2:51 - 2:53
    za bycie upartą i porywczą,
  • 2:53 - 2:56
    te same cechy uczyniły ją
    zapalczywą oratorką
  • 2:56 - 2:57
    i nieustającą wojowniczką przeciw
    niesprawiedliwości.
  • 2:57 - 3:00
  • 3:00 - 3:02
  • 3:02 - 3:04
  • 3:04 - 3:05
  • 3:05 - 3:07
  • 3:07 - 3:09
  • 3:09 - 3:10
  • 3:10 - 3:12
  • 3:12 - 3:14
  • 3:14 - 3:16
  • 3:16 - 3:18
  • 3:18 - 3:19
  • 3:19 - 3:20
  • 3:20 - 3:22
  • 3:22 - 3:24
  • 3:24 - 3:26
  • 3:26 - 3:28
  • 3:28 - 3:30
  • 3:30 - 3:32
  • 3:32 - 3:34
  • 3:34 - 3:37
  • 3:37 - 3:39
  • 3:39 - 3:41
  • 3:41 - 3:44
  • 3:44 - 3:47
  • 3:47 - 3:49
  • 3:49 - 3:51
  • 3:51 - 3:54
  • 3:54 - 3:57
  • 3:58 - 3:59
  • 3:59 - 4:02
  • 4:02 - 4:04
  • 4:04 - 4:06
  • 4:06 - 4:08
  • 4:08 - 4:10
  • 4:10 - 4:12
  • 4:12 - 4:13
  • 4:13 - 4:15
  • 4:15 - 4:17
  • 4:17 - 4:20
  • 4:20 - 4:21
  • 4:21 - 4:24
  • 4:24 - 4:27
  • 4:27 - 4:29
  • 4:29 - 4:31
  • 4:31 - 4:32
  • 4:32 - 4:34
  • 4:34 - 4:36
  • 4:36 - 4:37
  • 4:37 - 4:40
Title:
Odważne Życie Idy B. Wells #OrdinaryWomen
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Feminist Frequency
Duration:
05:02

Polish subtitles

Revisions Compare revisions