< Return to Video

Odważne Życie Idy B. Wells #OrdinaryWomen

  • 0:01 - 0:02
    Jest coś nieodpartego w historiach
  • 0:02 - 0:03
    przegrańców,
  • 0:03 - 0:04
    w których niezwykli ludzie
  • 0:04 - 0:05
    zaczynają skromnie, aby
  • 0:05 - 0:08
    w końcu robić niesamowite rzeczy
    mimo wszystkich przeciwności.
  • 0:08 - 0:11
    Ale mało jest historii dramatyczniejszych
  • 0:11 - 0:12
    niż ta o Idzie B. Wells.
  • 0:12 - 0:14
    Urodzona jako niewolnica w Mississippi
  • 0:14 - 0:15
    w środku wojny secesyjnej,
  • 0:15 - 0:18
    została dzielną dziennikarką śledczą
  • 0:18 - 0:20
    i aktywistką społeczną,
  • 0:20 - 0:20
    dzisiaj nazywaną
  • 0:20 - 0:23
    "najgłośniejszym i najtrwalszym
    głosem za prawdą"
  • 0:23 - 0:25
    w erze niesprawiedliwości.
  • 0:25 - 0:26
    Od dziecka, Wells nosiła
  • 0:26 - 0:28
    wyjątkowe brzemienia z wyjątkową odwagą.
  • 0:28 - 0:30
    Została głową swojej rodziny
  • 0:30 - 0:31
    w wieku 16 lat, gdy jej rodzice
  • 0:31 - 0:34
    nagle zginęli z żółtej febry.
  • 0:34 - 0:36
    Aby wspierać pięcioro bratów i sióstr,
  • 0:36 - 0:38
    kontynuowała edukację i zaczęła pracę
  • 0:38 - 0:40
    jako nauczycielka w wioskach Mississippi.
  • 0:40 - 0:42
    W wieku 21 lat, Wells wsiadła
  • 0:42 - 0:43
    w pociąg do Memphis
  • 0:43 - 0:46
    i usiadła w wagonie 1. klasy dla kobiet,
  • 0:46 - 0:48
    jednak powiedziano jej, że czarnoskóre
  • 0:48 - 0:49
    mogą korzystać tylko z 2. klasy.
  • 0:49 - 0:52
    Oprócz ugryzienia konduktora, który
  • 0:52 - 0:54
    próbował ją usunąć z wagonu, wkrótce
  • 0:54 - 0:56
    pozwała firmę kolejową za dyskryminację.
  • 0:56 - 0:57
    Początkowo wygrała, ale
  • 0:57 - 0:59
    mimo, że werdykt zmieniono apelacją,
  • 0:59 - 1:01
    artykuł, który o tym napisała
  • 1:01 - 1:03
    pomógł jej zacząć karierę dziennikarki.
  • 1:03 - 1:06
    Życie Wells zmieniło się na zawsze w 1892r
  • 1:06 - 1:07
    gdy jej przyjaciela Thomasa Mossa
  • 1:07 - 1:08
    zabił biały gang w Memphis
  • 1:08 - 1:10
    wraz z 2 innymi czarnymi mężczyznami.
  • 1:10 - 1:12
    Ich brutalne morderstwa zmotywowały Wells
  • 1:12 - 1:14
    do protestu przeciw linczu, coraz
  • 1:14 - 1:16
    powszechniejszego narzędzia terroru
  • 1:16 - 1:18
    używanego przeciw czarnoskórym tuż
  • 1:18 - 1:19
    po wojnie secesyjnej.
  • 1:19 - 1:22
    Często fałszywie oskarżano
    czarnoskórych mężczyzn
  • 1:22 - 1:24
    o gwałt, aby uzasadnić ich morderstwa.
  • 1:24 - 1:25
    Ale w serii poczytnych
  • 1:25 - 1:26
    artykułów i ulotek,
  • 1:26 - 1:28
    Wells utrzymywała, że lincz
  • 1:28 - 1:29
    nie jest związany z ochroną kobiet,
  • 1:29 - 1:31
    tylko z ochroną władzy
  • 1:31 - 1:33
    białych mężczyzn Południa.
  • 1:33 - 1:35
    Jak wiele zwolenników praw osobistych
  • 1:35 - 1:37
    którzy podążyli za jej śladem,
  • 1:37 - 1:38
    w tym dzisiejszych zwolenników,
  • 1:38 - 1:40
    jej krytyka była mocna ponieważ
  • 1:40 - 1:41
    była skierowana nie
  • 1:41 - 1:42
    tylko w występki pojedynczych ludzi
  • 1:42 - 1:45
    ale w niesprawdzone powołania rasizmu
  • 1:45 - 1:46
    i władzy stające za nimi.
  • 1:46 - 1:48
    Jej przełomowa analiza zmieniła
  • 1:48 - 1:50
    narodowe rozmowy o linczu, a
  • 1:50 - 1:52
    jej przyszły mentor Frederick Douglass
  • 1:52 - 1:53
    nazwał swoje zapiski
  • 1:53 - 1:55
    "marnymi" w porównaniu z jej pracą.
  • 1:55 - 1:57
    Wells była współwłaścicielką
  • 1:57 - 1:58
    i redaktorką gazety czarnoskórych
  • 1:58 - 2:00
    Po tym jak jeden z jej artykułów
  • 2:00 - 2:02
    przeciw linczu obraził białoskórych
  • 2:02 - 2:04
    wściekły tłum wszedł do biura gazety
  • 2:04 - 2:05
    i je zniszczył.
  • 2:05 - 2:06
    W obliczu gróźb śmierci,
  • 2:06 - 2:09
    Wells zaczęła nosić pistolet w portmonetce
  • 2:09 - 2:10
    ale odmówiła wycofania się z
  • 2:10 - 2:12
    kampanii przeciw linczu.
  • 2:12 - 2:14
    Powiedziała, że lepiej jest umrzeć w
  • 2:14 - 2:15
    walce z niesprawiedliwością
  • 2:15 - 2:18
    niż umrzeć jak pies lub gryzoń w pułapce.
  • 2:18 - 2:20
    Potem przeniosła się do Nowego Jorku
  • 2:20 - 2:22
    gdzie zaczęła publikować prasę śledczą
  • 2:22 - 2:23
    dla większej publiczności,
  • 2:23 - 2:26
    w tym ulotki zawierające statystyki
  • 2:26 - 2:28
    dotyczące linczu na Południu.
  • 2:28 - 2:30
    Jej popularne przemowy w końcu
  • 2:30 - 2:31
    przeniosły ją do Wielkiej Brytanii
  • 2:31 - 2:33
    gdzie biali zdawali się o wiele
  • 2:33 - 2:34
    bardziej wściekli, niż
  • 2:34 - 2:35
    wielu Amerykanów.
  • 2:36 - 2:38
    Jej wyprawa z przemowami zainspirowała
  • 2:38 - 2:39
    międzynarodowe znienawidzenie linczu,
  • 2:39 - 2:42
    szczególnie ze strony brytyjskich gazet i
  • 2:42 - 2:45
    polityków, czyniąc Wells najwidoczniejszą
  • 2:45 - 2:47
    narodową liderką przeciw linczu.
  • 2:47 - 2:49
    Mimo, że Wells często się krytykowała
  • 2:49 - 2:51
    za bycie upartą i porywczą,
  • 2:51 - 2:53
    te same cechy uczyniły ją
    zapalczywą oratorką
  • 2:53 - 2:56
    i nieustającą wojowniczką przeciw
    niesprawiedliwości.
  • 2:56 - 2:58
    W obliczu gróźb śmierci od
    białoskórych Południa
  • 2:58 - 3:00
    i krytyki od skromnych,
    czarnoskórych reformatorów,
  • 3:00 - 3:02
    którzy uważali ją za zbyt radykalną
  • 3:02 - 3:04
    Wells odmówiła ustąpienia swoich ideałów
  • 3:04 - 3:05
    dla komfortu, wygody,
  • 3:05 - 3:07
    a nawet bezpieczeństwa osobistego.
  • 3:07 - 3:09
    "Złe czyny poprawia się, świecąc w
  • 3:09 - 3:10
    nie światłem prawdy"
  • 3:10 - 3:12
    napisała Wells, która nie bała się mówić o
  • 3:12 - 3:14
    niemiłej prawdzie, nawet gdy
    kosztowało ją to przyjaciół
  • 3:14 - 3:16
    lub potencjalnych wspólników.
  • 3:16 - 3:18
    Mimo bycia otoczoną przez groźby
  • 3:18 - 3:19
    ludzi chcących ukarać ją za
  • 3:19 - 3:20
    szczerość z powodu
  • 3:20 - 3:22
    jej rasy i płci,
  • 3:22 - 3:23
    odmówiła bycia uciszoną.
  • 3:24 - 3:26
    Mimo, że walczyła o prawa kobiet,
  • 3:26 - 3:29
    Wells była często rozczarowana
    białoskórymi sufrażystkami
  • 3:29 - 3:30
    które uważały problemy rasowe za
  • 3:30 - 3:32
    oderwanie się od walki z seksizmem.
  • 3:32 - 3:34
    Niektóre nawet wspierały segregację.
  • 3:34 - 3:37
    Podczas znanej parady sufrażystek w 1913r.
  • 3:37 - 3:39
    kiedy czarnoskórym kazano chodzić z tyłu,
  • 3:39 - 3:41
    Wells po prostu poczekała na
    początek marszu
  • 3:41 - 3:44
    i prowokująco dołączyła się do
    delegacji swojego stanu.
  • 3:44 - 3:47
    Podobnie, była sfrustrowana
    przedstawicielami
  • 3:47 - 3:49
    społeczności czarnoskórych,
    którzy uważali
  • 3:49 - 3:51
    prawa kobiet za nieważne w
    walce z rasizmem.
  • 3:51 - 3:54
    Pomiędzy zmaganiami ze swoją rasą i płcią,
  • 3:54 - 3:56
    Wells często czuła się samotna w walce.
  • 3:58 - 3:59
    Mimo, że miała wielu konkurentów
  • 3:59 - 4:02
    i odparła się ogromnej
    społecznej presji do ślubu
  • 4:02 - 4:04
    Wells pozostała bez męża
    do 30. roku życia.
  • 4:04 - 4:06
    Gdy miała około 30 lat,
    wreszcie znalazła kochanka
  • 4:06 - 4:08
    Ferdynanda Barnetta,
  • 4:08 - 4:10
    czarnoskórego prawnika
    z równą pasją do
  • 4:10 - 4:12
    sprawiedliwości społecznej
    i mężczyznę, który
  • 4:12 - 4:13
    całkowicie wspierał jej karierę.
  • 4:13 - 4:15
    Wzięli ślub i mieli czworo dzieci.
  • 4:15 - 4:17
    Mimo, że Wells w pewnym momencie
  • 4:17 - 4:20
    zrezygnowała z pozycji redaktorki gazety,
  • 4:20 - 4:21
    kontynuowała pracę jako reformatorka
  • 4:21 - 4:23
    aż do śmierci.
  • 4:24 - 4:27
    Gdy zginęła w roku 1931 w wieku 69 lat,
  • 4:27 - 4:29
    Ida B. Wells zmieniła sposób
  • 4:29 - 4:31
    postrzegania rasy, płci
  • 4:31 - 4:32
    i przemocy w Ameryce.
  • 4:32 - 4:34
    Zmieniła się z niewolnicy, która była
  • 4:34 - 4:36
    uznawana za własność,
  • 4:36 - 4:37
    w kobietę raz opisaną jako
  • 4:37 - 4:38
    stąpającą po Ziemi,jakby należała do niej.
Title:
Odważne Życie Idy B. Wells #OrdinaryWomen
Description:

Zasubskrybuj nasz kanał YouTube po więcej filmów: http://bit.ly/2bDhQUX

Urodzona jako niewolnica w Mississippi w środku wojny secesyjnej, Ida B. Wells została dzielną reporterką śledczą i wojowniczką o prawa osobiste, która dzisiaj nazywana jest "najgłośniejszym i najtrwalszym głosem za prawdą" w erze niesprawiedliwości.

Więcej odcinków #OrdinaryWomen: http://bit.ly/2cjkhhL

Pomóż szerzyć feminizm w mediach: http://www.feministfrequeny.com/donate

NOWA STRONA: http://feministfrequency.com
Facebook: http://facebook.com/femfreq
Twitter: http://twitter.com/femfreq
Instagram: http://instagram.com/femfreq
Tumblr: http://femfreq.tumblr.com

-~-~~-~~~-~~-~-
Wesprzyj nas, oglądając: "We were planning to celebrate. Now we’re planning to act." https://www.youtube.com/watch?v=SPf7a4Gs90w
-~-~~-~~~-~~-~-
more » « less
Video Language:
English
Team:
Feminist Frequency
Duration:
05:02

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.