< Return to Video

Wat Is Iets?

  • 0:00 - 0:01
    De simpele vragen,
  • 0:01 - 0:03
    zijn het lastigst te beantwoorden.
  • 0:03 - 0:05
    Wat is een ding?
  • 0:05 - 0:07
    Waarom gebeuren er dingen?
  • 0:07 - 0:09
    En waarom gebeuren ze, zoals ze gebeuren?
  • 0:09 - 0:12
    Laten we proberen om dit stap voor stap te benaderen.
  • 0:12 - 0:14
    Waar ben jij van gemaakt?
  • 0:14 - 0:15
    Jij bent materie,
  • 0:15 - 0:17
    wat bestaat uit moleculen,
  • 0:17 - 0:18
    welke gemaakt zijn van atomen,
  • 0:18 - 0:20
    en deze zijn gemaakt van elementaire deeltjes.
  • 0:20 - 0:22
    Maar, als elementaire deeltjes
  • 0:22 - 0:25
    de kleinste dingen zijn die bestaan,
  • 0:25 - 0:27
    waar zijn ZIJ dan van gemaakt?
  • 0:35 - 0:38
    Om een simpele vraag te beantwoorden, laten we simpel starten.
  • 0:38 - 0:41
    Laten we het universum leeg vegen.
  • 0:41 - 0:42
    Weg met materie, anti-materie,
  • 0:42 - 0:45
    straling, deeltjes, wat dan ook.
  • 0:45 - 0:47
    Laten we nu eens dieper kijken naar
  • 0:47 - 0:49
    helemaal niets.
  • 0:49 - 0:51
    Wat is lege ruimte?
  • 0:51 - 0:53
    Is het wat we een vacuüm noemen?
  • 0:53 - 0:56
    Er zijn geen atomen, geen materie, niets!
  • 0:56 - 0:58
    Is het echt zo leeg?
  • 0:58 - 1:02
    Niets geeft ons de bouwstenen voor alles.
  • 1:02 - 1:04
    Op een bepaalde manier is lege ruimte
  • 1:04 - 1:06
    een hoop als een weidse, kalme oceaan.
  • 1:06 - 1:08
    Hoewel het water erg stil is
  • 1:08 - 1:09
    wanneer er niets gebeurt,
  • 1:09 - 1:13
    kan een stevige bries flinke golven maken.
  • 1:13 - 1:15
    Ons universum werkt veel zoals dit.
  • 1:15 - 1:17
    Er zijn zulk soort oceanen overal.
  • 1:17 - 1:19
    Natuurkundigen noemen ze velden.
  • 1:19 - 1:21
    Dit kan misschien raar en nieuw zijn,
  • 1:21 - 1:24
    maar denk bijvoorbeeld aan straling.
  • 1:24 - 1:27
    Door aan te slaan wat bekend is als het elektromagnetische veld,
  • 1:27 - 1:28
    wordt er een klein bultje gemaakt,
  • 1:28 - 1:30
    dit is het deeltje dat we het foton noemen.
  • 1:30 - 1:32
    Het deeltje dat straling overdraagt,
  • 1:32 - 1:34
    wij zien het als licht.
  • 1:34 - 1:36
    Dit is niet uniek voor licht,
  • 1:36 - 1:39
    elk deeltje in het universum is zo gemaakt.
  • 1:39 - 1:41
    Er zijn velden voor elk deeltje van materie,
  • 1:41 - 1:43
    allemaal met hun eigen regels.
  • 1:43 - 1:46
    Bijvoorbeeld, samen met het elektromagnetische veld
  • 1:46 - 1:49
    is er een elektronveld overal in het universum
  • 1:49 - 1:52
    en kleine bultjes in dat veld zijn elektronen.
  • 1:52 - 1:54
    Al met al kunnen de velden van ons universum
  • 1:54 - 1:58
    17 deeltjes produceren, welke onderverdeeld kunnen worden in 3 categorieën.
  • 1:58 - 2:02
    De leptonen, de quarks en de bosonen.
  • 2:02 - 2:05
    De leptonen bestaan uit het elektron samen met zijn neven:
  • 2:05 - 2:07
    muon en tau deeltjes.
  • 2:07 - 2:10
    Elk van hen heeft een bijbehorend neutrino.
  • 2:10 - 2:12
    Dan zijn er de quarks.
  • 2:12 - 2:15
    De quarks zijn de nucleaire familie van de deeltjes.
  • 2:15 - 2:17
    Ze worden altijd gevonden gebonden in groepen en paren
  • 2:17 - 2:19
    en ze maken de protonen en neutronen,
  • 2:19 - 2:21
    welke de nuclei van atomen maken.
  • 2:21 - 2:25
    Samen zijn de leptonen en quarks de deeltjes van materie.
  • 2:25 - 2:27
    Zij maken alle dingen die je ziet.
  • 2:27 - 2:28
    De lucht die je ademt,
  • 2:28 - 2:29
    de zon die je verwarmt,
  • 2:29 - 2:30
    de computer die je op dit moment gebruikt
  • 2:30 - 2:32
    om jezelf af te leiden van
  • 2:32 - 2:33
    de dingen die je zou moeten doen.
  • 2:33 - 2:35
    Maar dingen bestaan niet alleen maar,
  • 2:35 - 2:37
    ze doen ook dingen.
  • 2:37 - 2:38
    In een filosofische zin,
  • 2:38 - 2:40
    zijn de eigenschappen van een ding net zo veel
  • 2:40 - 2:43
    een onderdeel van dat als het bestaan zelf.
  • 2:43 - 2:45
    Dit is waar de bosonen en de velden
  • 2:45 - 2:47
    die hen creëren een rol gaan spelen.
  • 2:47 - 2:50
    Waar de quarks en leptonen gemaakt worden door materievelden,
  • 2:50 - 2:52
    worden de bosonen gemaakt door krachtvelden.
  • 2:52 - 2:55
    We noemen een regel van het universum een kracht.
  • 2:55 - 2:59
    En tot nu toe zijn er 4 fundamentele krachten ontdekt:
  • 2:59 - 3:01
    Elektromagnetisme, zwaartekracht
  • 3:01 - 3:04
    en de sterke en zwakke kernkrachten.
  • 3:04 - 3:05
    Deze krachten zijn een handboek
  • 3:05 - 3:07
    van een spel waarvan de stukken de deeltjes zijn
  • 3:07 - 3:09
    en het spel het universum is.
  • 3:09 - 3:11
    Ze vertellen de deeltjes wat ze kunnen doen
  • 3:11 - 3:13
    en hoe ze het kunnen doen.
  • 3:13 - 3:15
    Lopers bewegen diagonaal,
  • 3:15 - 3:17
    massaloze deeltjes bewegen met de lichtsnelheid,
  • 3:17 - 3:19
    paarden kunnen springen,
  • 3:19 - 3:20
    zwaartekracht trekt aan.
  • 3:20 - 3:24
    De krachten zijn de regels voor hoe deeltjes op elkaar inwerken.
  • 3:24 - 3:26
    Wat hen uiteindelijk de regels maakt voor hoe
  • 3:26 - 3:29
    deeltjes tot alle grote dingen die we in het universum zien gemaakt worden.
  • 3:29 - 3:31
    Zwaartekracht is niet slechts een regel voor
  • 3:31 - 3:34
    banen om de zon of dat appels van bomen vallen.
  • 3:34 - 3:37
    Als een regel zegt het dat materie aantrekt,
  • 3:37 - 3:39
    wat planeten en sterren bouwt.
  • 3:39 - 3:41
    Elektromagnetisme is niet slechts de regel dat
  • 3:41 - 3:43
    magneten aantrekken of afstoten
  • 3:43 - 3:46
    of voor elektrische stroom in lampen.
  • 3:46 - 3:48
    Het bestuurt alle atoombindingen,
  • 3:48 - 3:50
    elk molecuul bouwend.
  • 3:50 - 3:52
    Samen zijn krachten en deeltjes
  • 3:52 - 3:55
    een soort van het bouwspeelgoed van het bestaan.
  • 3:55 - 3:57
    De bosonen zijn als boodschappers.
  • 3:57 - 3:58
    Uitgewisseld tussen, je zou kunnen zeggen,
  • 3:58 - 4:00
    de materie deeltjes verbinden.
  • 4:00 - 4:01
    Welke ze gebruiken om elkaar te vertellen
  • 4:01 - 4:03
    hoe ze moeten bewegen.
  • 4:03 - 4:05
    Elk deeltje gebruikt een bepaald stel van de krachten
  • 4:05 - 4:08
    om met andere deeltjes te communiceren.
  • 4:08 - 4:10
    Quarks bijvoorbeeld kunnen met elkaar communiceren
  • 4:10 - 4:13
    via elektromagnetisme en de sterke kernkracht,
  • 4:13 - 4:15
    maar elektronen gebruiken de sterke kernkracht niet,
  • 4:15 - 4:17
    slechts elektromagnetisme.
  • 4:17 - 4:19
    De quarks wisselen sterke kernkracht bosonen uit,
  • 4:19 - 4:22
    de sterke kernkracht met elkaar communicerend,
  • 4:22 - 4:25
    Terwijl de protonen die ze maken, de deeltjes van elektromagnetisme,
  • 4:25 - 4:28
    fotonen, met de elektronen uitwisselen.
  • 4:28 - 4:30
    Zo zitten de quarks opgesloten in nuclei,
  • 4:30 - 4:32
    Terwijl de elektronen aangehecht blijven door hun
  • 4:32 - 4:35
    elektrische aantrekking, atomen bouwend.
  • 4:35 - 4:38
    Ook al heeft het universum een hoop grote, rommelige
  • 4:38 - 4:41
    fenomenen zoals leven, supernovae en computers,
  • 4:41 - 4:43
    Die moeilijk lijken aan het oppervlak.
  • 4:43 - 4:45
    Als je op wat dan ook maar ver genoeg inzoomt,
  • 4:45 - 4:48
    krijg je maar 17 deeltjes die opkomen uit onderliggende velden,
  • 4:48 - 4:50
    een spel spelend met 4 regels.
  • 4:50 - 4:53
    Samenvattend, in de meest fundamentele vorm die we nu kennen,
  • 4:53 - 4:56
    is dit wat dingen zijn.
  • 4:56 - 5:00
    Deze theorie is wat natuurkundigen het Standaard Model van Deeltjes Natuurkunde noemen.
  • 5:00 - 5:02
    Je bent eigenlijk niets meer dan verstoringen
  • 5:02 - 5:05
    in een oceaan die aangeslagen is door energie
  • 5:05 - 5:09
    en geleid door krachten die de regels van het universum bepalen.
  • 5:10 - 5:13
    Maar waarom? En wat is een kracht?
  • 5:13 - 5:17
    We zullen nog een aantal andere simpele vragen moeten bekijken om tot de bodem hiervan te komen.
  • 5:17 - 5:22
    We hebben wat achtergronden van sommige beelden uit deze video gemaakt: je kan ze krijgen op patreon.com
  • 5:22 - 5:26
    Als je ons wilt helpen om meer video's te maken, kan je dat daar doen.
  • 5:26 - 5:28
    We stellen jullie ondersteuning erg op prijs.
  • 5:28 - 5:32
    Terwijl je beslist, hier zijn nog wat video's die we gemaakt hebben.
Title:
Wat Is Iets?
Description:

Wat is iets? Op het meest fundamentele niveau denkbaar, wat zijn dingen? Waarom zijn (er) dingen? En waarom gedragen dingen zich, zoals ze zich gedragen?

Ondersteun ons op Patreon zodat we meer dingen kunnen maken (en krijg gave achtergronden): https://www.patreon.com/Kurzgesagt?ty=h

Haal de muziek uit de video hiervandaan:

https://soundcloud.com/epicmountain/what-is-something

https://epicmountainmusic.bandcamp.com/track/what-is-something

http://www.epic-mountain.com

Of volg ons op social media of reddit:

http://kurzgesagt.org
https://www.reddit.com/r/kurzgesagt
https://www.facebook.com/Kurzgesagt
https://twitter.com/Kurz_Gesagt

ONTZETTEND BEDANKT VOOR ONZE GEWELDIGE PATRONS, OMDAT JULLIE ONS ONDERSTEUNEN:

Tamago231, H.H. Lewis, Kirin Tantinon, David, Max Lesterhuis, Marek Belski, Gisle, Colin Millions, Gregory Wolfe II, Lenoir Preminger, Abel X, Matt Knights, Amjad Al Taleb, Ian Bruce, Kris Wolfgramm, 麒麟 于, Christopher Shaw, 靖羊, Tomas Grolmus, Essena O’Neill, Kyle Messner, Pedro Devoto, Mark Radford, Ann-Marie Denham, Davide Pluda, Rik Vermeer, Justin Ritchie, Nicole White, Whireds, Claus Vallø, Jason Talley, Andrew Wu, Christian Dechery, Michael Howell, Michal Hanus, Cavit, Amary Wenger, JDKBot, Jason Eads, FreedomEagleAmerica, Roberto Maddaloni, TiagoF11, Harsha CS, Abhimanyu Yadav, Tracy Tobkin, Mike Fuchs, Elizabeth Mart, Jacob Wenger, Jeff Udall, Ricardo Affonso, Mauro Boffardi, Audrin Navarro, Troy Ross, Keith Tims, Santiago Perez, James, Jack Devlin, Chris Peters, Kenny Martin, Frederick Pickering, Lena Savelyeva, Ian Seale, Charles Ju, Brett Haugen, David Ramsey, Benjamin Dittes, Michelle Schoen, Albert Harguindey Sanchez, Michael King, Alex Kyriacou Alla Khvatova Thomas Rowan, Siim Sillamaa, David Bennell, Janzen,Bryn Farnsworth, Adam Recvlohe, Manuel Arredondo, Fred McIntyre, Maldock Manrique, Дмитрий, Ishita Bisht, Jake Ludwig, Zach Seggie, Casey Sloan, Myndert Papenhuyzen, rheingold3, AncientCulture, Orion Mondragon, Jan, Michael Kuperman, Alexander Argyropoulos

Wat is iets?
more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:34
LEVItation . edited Dutch subtitles for What Is Something?
LEVItation . edited Dutch subtitles for What Is Something?

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.