< Return to Video

Sojorner Trutning to'lqinlantiruvchi nutqlari - Daina Ramey Berri

  • 0:07 - 0:12
    1828-yil boshida Sojorner Trut Kingston
    (Nyu-York) okrugi Bosh sudiga murojaat
  • 0:12 - 0:15
    qiladi.
    U sud tizimida hech qanday tajribaga
  • 0:15 - 0:18
    ega emas edi, sud qarshisida uning
    na puli va na kuchi bor edi.
  • 0:18 - 0:20
    Hakamlar hay'atining
    bepisandligiga
  • 0:20 - 0:24
    e'tibor bermay, Trut Alabamadagi quldorga
    noqonuniy ravishda sotilgan
  • 0:24 - 0:27
    besh yoshli o'g'li Pitrni qaytarish
    uchun kurashgani kelganini aytadi.
  • 0:27 - 0:30
    Bir necha oy davom etgan
    sud jarayoni chog'ida
  • 0:30 - 0:33
    Trut mablag' to'playdi,
    advokatlar bilan maslahatlashadi
  • 0:33 - 0:35
    va o'z e'tiqodiga sodiq qoladi.
  • 0:35 - 0:40
    Nihoyat, 1828-yil bahorida, Pitr
    onasi bag'riga qaytadi,
  • 0:40 - 0:43
    ammo Trutning faoliyati
    bu bilan tugamaydi.
  • 0:43 - 0:46
    U umrining qolgan qismini adolat
    o'rnatish va
  • 0:46 - 0:48
    ma'naviy qarashlarini
    shakllantirishga bag'ishlaydi.
  • 0:48 - 0:51
    Trut 18-asr oxirida Nyu-Yorkning
    Ulster okrugida
  • 0:51 - 0:54
    Izabella Baumfri nomi bilan
    qullikda dunyoga keladi.
  • 0:54 - 0:58
    Garchi Nyu-York shtati 1799-yil qullikni
    bekor qilish to'g'risida e'lon qilgan
  • 0:58 - 1:01
    bo'lsa-da, emansipatsiya
    akti sekin amalga oshiriladi.
  • 1:01 - 1:03
    Ayni paytda qullikka olinganlar
  • 1:03 - 1:07
    20 yosh o'rtalarigacha doimiy xizmat
    muddatini o'tashga majbur bo'lishadi.
  • 1:07 - 1:11
    Bu davr mobaynida quldorlar
    Baumfrini yaqinlaridan ayirib,
  • 1:11 - 1:13
    bir necha bor sotib yuborishadi.
  • 1:13 - 1:17
    Ko'pincha uning oila qurishiga
    to'sqinlik qilishadi.
  • 1:17 - 1:21
    Vanihoyat, Tomas ismli qulga
    turmushga chiqib,
  • 1:21 - 1:23
    3 farzandni dunyoga keltiradi.
  • 1:23 - 1:26
    U yangi oilasini jipslikda
    saqlashni istaydi, ammo
  • 1:26 - 1:29
    qullikni bekor qilish jarayoni sekinlash-
    gani umidini puchga chiqaradi.
  • 1:29 - 1:35
    Baumfrining xo'jayini Jon Dyumont 1826-yil
    ga qadar uni ozod qilishni va'da beradi.
  • 1:35 - 1:39
    So'zining ustidan chiqmagach,
    Baumfri qochib ketadi.
  • 1:39 - 1:44
    O'zi bilan faqat kenja qizi Sofiyani
    qutqarishga muvaffaq bo'ladi,
  • 1:44 - 1:46
    qolgan bolalari esa qullikda qoladi.
  • 1:46 - 1:50
    2 yildan so'ng Pitrni
    ozod qilishga erishadi.
  • 1:50 - 1:53
    Boshqa farzandlarini ko'rish uchun
  • 1:53 - 1:56
    yana 2 yil kutishiga to'g'ri keladi.
  • 1:56 - 1:59
    Bu vaqt ichida Baumfrining e'tiqodi
    unga taskin beradi va
  • 1:59 - 2:02
    diniy qarashlari yanada mustahkamlanadi.
  • 2:02 - 2:04
    Kingstonga (Nyu-York) ko'chib kelgach,
  • 2:04 - 2:08
    siyosiy qarashlari o'xshash bo'lgan
    Metodistlar jamoasiga qo'shiladi.
  • 2:08 - 2:11
    U yolg'izlikda ovoz chiqarib Xudoga
    murojaat qilishda davom etadi.
  • 2:11 - 2:16
    Kunlardan bir kun uning kechki ibodatlari
    yanada muhim ahamiyat kasb eta boshlaydi.
  • 2:16 - 2:20
    Baumfri Xudoning ovozini eshitganini,
    u Kingstonni tark etib, o'zining muqaddas
  • 2:20 - 2:23
    xabarini boshqalar bilan bo'lishishni
    buyurganini aytadi.
  • 2:23 - 2:25
    O'qish va yozishni bilmasligiga qaramay,
  • 2:25 - 2:28
    Baumfri ruhlantiruvchi voiz
    sifatida taniladi.
  • 2:28 - 2:31
    Uning nutqlari Bibliyadagi fikrlar,
  • 2:31 - 2:34
    ma'naviy ideallari va
    qullik tajribasiga asoslanadi.
  • 2:34 - 2:39
    Va'zlari afro-amerikaliklar va umuman
    ayollarga nisbatan zulmni qoralaydi,
  • 2:39 - 2:43
    qullikni bekor qilish va ayollar
    huquqlari uchun kurashda ommalashadi.
  • 2:43 - 2:47
    1843-yil u ismini Sojorner Trut
    deb o'zgartiradi
  • 2:47 - 2:50
    va o'zining afsonaviy notiqlik
    safarini boshlaydi.
  • 2:50 - 2:53
    Trut sayohatini Xudoning
    topshirig'i sifatida ko'radi.
  • 2:53 - 2:57
    E'tiqodi uni ko'p bor mamlakatni
    eng tahlikali hududlariga yetaklaydi.
  • 2:57 - 3:01
    Olomon orasidagi yagona qora tanli ayol
    o’z tinglovchilariga murojaat qiladi.
  • 3:01 - 3:04
    Trut Xudo uni himoya qilishiga amin edi,
  • 3:04 - 3:07
    ammo ayrimlar uning jasoratiga
    zo'ravonlik bilan javob qaytaradi.
  • 3:07 - 3:08
    Va'zlarining birida bir
  • 3:08 - 3:13
    guruh oq tanli kishilar u nutq so'zla-
    yotgan chodirni yoqib yubormoqchi bo'ladi.
  • 3:13 - 3:17
    Trut ular bilan to'qnashuvni
    shunday xotirlaydi: "Olomonga qarshi
  • 3:17 - 3:20
    chiqib, uni bostirishga yetarlicha
    ishonmaganimda... O'zimni go'yo
  • 3:20 - 3:22
    bir emas uchta yuragim
    bordek his etardim!
  • 3:22 - 3:26
    Ular shu qadar katta ediki, tanam
    ularni bazo'r ushlab turardi! ”. Kishilar
  • 3:26 - 3:32
    o'z fikridan qaytmaguncha Trut ularga
    qo'shiq va ibodat aytib tinchlantiradi.
  • 3:32 - 3:36
    Trut nutqlari butun mamlakat bo'ylab
    minglab insonlarga ta'sir ko'rsatadi, ammo
  • 3:36 - 3:39
    uning faoliyati ommaviy
    chiqishlar bilan chegaralanib qolmaydi.
  • 3:39 - 3:43
    Fuqarolik urushi paytida u Ittifoq
    armiyasiga qo'shilib, askarlarni yollash
  • 3:43 - 3:46
    va qora tanlilar qo'shiniga ta'minot
    tashkil etish bilan shug'ullanadi.
  • 3:46 - 3:51
    Uning mehnati e'tirof etilib, Prezident
    Linkoln bilan uchrashuvga taklif qilinadi.
  • 3:51 - 3:54
    Fursatdan foydalanib, u ilgari
    qul bo'lgan kishilarga
  • 3:54 - 3:57
    hukumat tomonidan
    yer berilishi kerakligini aytadi.
  • 3:57 - 4:00
    Trut 80 yoshlarida ham sayohat qilib,
    nutq irod etishda davom etadi.
  • 4:00 - 4:05
    1883-yil vafotiga qadar u
    adovatga boy dunyoda
  • 4:05 - 4:09
    o'z huquqlari uchun kurashgan
    to'g'riso'z tanqidchi bo'lib qoladi.
  • 4:09 - 4:13
    Trutning o'zi aytganidek:
    “Hatto dushmanlarim orasida ham
  • 4:13 - 4:17
    men o'zimni xavfsiz his etaman; chunki
    haqiqat kuchli va u tantana qiladi".
Title:
Sojorner Trutning to'lqinlantiruvchi nutqlari - Daina Ramey Berri
Speaker:
Daina Ramey Berri
Description:

To'liq dars: https://ed.ted.com/lessons/the-electrifying-speeches-of-sojourner-truth-daina-ramey-berry

Izabella Baumfri XVIII asr oxirida Nyu-Yorkda qullikda dunyoga keladi. Kenja qizi bilan qullikdan qochib, u ismini Sojorner Trut deb o'zgartiradi va o'zining afsonaviy notiqlik safarini boshlaydi. U mashhur notiq sifatida taniladi va nutqlari AQSh bo'ylab minglab kishilarni ruhlantiradi. Daina Ramey Berri to'g'riso'z faol jamoatchining hayot faoliyati haqida batafsil ma'lumot beradi.

Daina Ramey Berri ma'ruzasi, WOW-HOW studiyasi filmi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:17

Uzbek subtitles

Revisions