Epidemia chorób przewlekłych a zrozumienie epigenetyki | Kent Thornburg | TEDxPortland

Kiedy zdecydujemy się zwalczyć choroby przewlekłe? Gdy zauważymy, że przyszłość to nie tylko kwestia genów, lecz także naszych wyborów związanych z odżywianiem i pożywieniem.

Prelekcja wygłoszona na konferencji TEDx. Konferencje TEDx korzystają z formatu TED, ale organizowane są niezależnie, przez lokalnych ochotników. Więcej informacji pod adresem http://ted.com/tedx

Założyłem sportową marynarkę,
żeby zdobyć wasze zaufanie.

(Śmiech)

Żeby wydać się kreatywnym,
założyłbym dżinsy.

(Śmiech)

Chcę opowiedzieć
o chorobach chronicznych.

Jesteście pierwszym pokoleniem,
które może tego posłuchać,

bo to wcześniej nieznana opowieść.

Skoncentrujcie się.

Zacznę od czegoś przyjemnego,
żebyście się rozluźnili,

ale będzie też o poważniejszych kwestiach,

którym musimy stawić czoła.

Mam nadzieję, że się wam spodoba
i że poczujecie się częścią zespołu,

który chce zmienić świat na lepsze.

Chcę, żebyście odpowiedzieli na pytanie,

kiedy zdecydujemy się
wyeliminować choroby przewlekłe.

Pytam się was, bo znamy ich podłoże

i wiemy, jak je naprawić.

Wierzę, że zanim skończę mówić,

przekonacie się,
że możecie coś z tym zrobić.

Na początek coś miłego.

Jeśli przyjrzycie się zeszłemu wiekowi,

zobaczycie, że oczekiwana długość życia
wynosiła 50 lat w roku 1900.

A teraz, pod koniec wieku,

w 2010 roku, po ponownej kalkulacji,

wynosi 80 lat.

Nie do wiary!

Oczekiwana średnia życia wzrosła o 30 lat
w ciągu jednego stulecia.

Kolejny interesujący fakt:

takie choroby przewlekłe
jak choroby serca, udar czy rak

co roku zabijają coraz mniej ludzi.

Powinniśmy się cieszyć
z coraz lepszego zdrowia.

Patrząc na te dwa fakty, pomyślicie sobie:
"Czy to nie cudowne?

Teraz mogę się zrelaksować,

bo ludzie, i my Amerykanie,
jesteśmy coraz zdrowsi".

Jeśli tak pomyślicie,
to będziecie w wielkim błędzie.

[Jesteśmy coraz bardziej chorzy]

Nasz stan zdrowia pogarsza się od 25 lat.

Dlaczego?

Mamy na to dowody,
może czytaliście o nich w prasie.

Na przykład jest coraz więcej
ludzi z otyłością,

z cukrzycą,

z nieprawidłowym ciśnieniem.

To trzy przyczyny chorób serca.

Co ciekawe, w statystykach
jeszcze tego nie widać,

bo w głównej mierze
cierpią na nie młodzi ludzie,

więc zmianę w statystyce
będzie widać dopiero po ich śmierci.

Jesteśmy w trudnym położeniu,

jeśli chcemy przewidzieć,
co będzie w przyszłości.

Być może nie myśleliście o tym,

ale nasze dzieci są pierwszym pokoleniem,

które ucieleśnia wszystkie trzy generacje
ludzi jedzących przetworzoną żywność.

Czeka nas ważne zadanie zrozumienia,

jak to wpłynęło na ludzkość

przez ostatnie trzy pokolenia.

Tę grubą linię już wam pokazywałem,

100 lat wzrostu długości życia,

idealnie równego w tym okresie czasu.

Czy gdybyśmy robili wszystko jak należy,

uzyskalibyśmy kolejne 30 lat
w następnym stuleciu?

Byłoby cudownie,

ale w rzeczywistości

naukowcy w dziedzinie medycyny
twierdzą, że młodzi ludzie,

z powodu cukrzycy i otyłości,

będą pierwszym w historii
pokoleniem Amerykanów

żyjącym krócej niż ich rodzice.

To znaczy, że jesteśmy na równi pochyłej.

I nawet o tym nie wiemy.

Ale ludzie badający choroby
potrafią przewidzieć, co stanie się

z nosicielami tych chorób.

Ulżyło wam?

(Śmiech)

Tylko sprawdzałem puls.

Musimy znaleźć sposób,

żeby podnieść opadającą linię.

Jeśli nam się uda,
będzie czekać nas stulecie

lepszego zdrowia i długowieczności.

Opowiem wam o przyjacielu,
Davidzie Barkerze.

David to genialny Anglik,

który ponad dekadę temu
przyjechał pracować z nami w Portland.

Zmarł rok temu w sierpniu.

To on ćwierć wieku temu
zapoczątkował badania,

żeby zrozumieć, jak funkcjonują
choroby przewlekłe.

To on stworzył tę krzywą.

Jeśli zapomnicie wszystko,
o czym dziś mówię,

zapamiętajcie ten wykres,
bo on pokazuje całą historię.

Jeśli po narodzinach plasowaliście się
z lewej strony skali wagi noworodków,

a zbadano to w kilku krajach,

jeśli wasza waga plasowała się
średnio w okolicy pięciu funtów,

jesteście 3 do 5 razy bardziej narażeni
na śmierć z powodu chorób serca,

niż gdybyście się urodzili,
ważąc 8 do 9 funtów.

Jeśli plasujecie się na szczycie skali,

na samym jej końcu,

powyżej dziewięciu lub dziesięciu funtów,

ryzyko wzrasta podobnie jak u dzieci,
które urodziły się małe.

Trzeba powiedzieć bardzo ważną rzecz,

wcześniej nieznaną,
na temat chorób przewlekłych.

Jest ważne, jak rośniesz,
zanim przyjdziesz na świat.

I nie tylko to.

Ważne są dwa pierwsze lata życia,

czyli odżywianie oraz warunki,
w jakich wzrastasz

w pierwszym okresie życia.

To one determinują

wysokość ryzyka chorób
w późniejszym życiu.

Dlaczego?

Opowiem pokrótce,

żebyście zrozumieli, jak to działa.

Dzieci po narodzeniu
umiejscowione na dole skali

są małe z dwóch powodów.

Pierwszy: od matki nie otrzymały
odpowiedniej ilości pożywienia.

Powodów ku temu może być wiele,

jak dieta matki

albo łożysko przekazujące pokarm,
które nie działało poprawnie.

Te dzieci są inne,

chorowite przez całe życie.

Dlaczego?

Ponieważ ich serce ma mniej komórek,

nerki słabiej filtrują,

a trzustka produkująca insulinę

ma mniej komórek insulinowych.

Dlatego potem nie są odporne na choroby.

A co z dziećmi ze szczytu skali?

Również nie są odporne,
ponieważ były przekarmiane.

Najczęściej z powodu niedostatecznej
kontroli poziomu glukozy.

Matki miały za wysoki cukier,
który przedostawał się przez łożysko.

Dziecko brało go za energię
i magazynowało jako tłuszcz.

Takie dzieci mają dużo tłuszczu.

Jednak najciekawszą rzeczą,
jaką odkryliśmy, był fakt,

że zarówno dzieci z dołu skali,
jak i te z jej szczytu,

są niemalże w jednej grupie ryzyka.

To sprawia, że są podatne

na reakcje zapalne.

Pozostają nieodporne do końca życia.

Jeśli już czujecie się źle,

to jeszcze postaram się
popsuć wam samopoczucie.

(Śmiech)

Chcę, żebyście poczuli się gorzej,

bo wygląda na to, że te dzieci,

niewielkie oraz duże,

mogą przekazywać swą cechę
następnemu pokoleniu.

Opowiem wam własną historię,

ponieważ chciałbym was przekonać.

Za kilka miesięcy
dobiegnę siedemdziesiątki.

Wygląda na to, że jajeczko,
z którego powstałem,

uformowało się w mojej matce,
obecnie mającej ponad 90 lat.

Mama wciąż żyje.

Powstało w jej jajniku,
gdy była w brzuchu mojej babci.

Rozumiecie?

Jajeczko mojej mamy, z którego powstałem,

utworzyło się, gdy była płodem
w brzuchu mojej babci.

To znaczy, że to jajeczko
było odżywiane przez babcię.

To odżywianie ukształtowało
moją podatność na choroby.

Skoro żywiła mnie również matka,

to wpływ na moje odżywianie
miały dwa pokolenia.

Opowiem wam o tym zdjęciu.

Zrobiono je w 1931 roku.

Ta piękna kobieta po prawej ma 86 lat.

W 1931 roku przebywała w łonie matki.

Jajeczko, z którego powstała,
utworzyło się w łonie jej matki,

gdy ta z kolei przebywała
w łonie swojej matki,

urodzonej w 1897 roku.

Kolejna interesująca kwestia.

Spójrzcie na kobietę po lewej.

Jej matką jest kobieta z przodu.

Nie wygląda na zbyt szczęśliwą.

(Śmiech)

Prawdę mówiąc, nie wiem, o co jej chodzi.

(Śmiech)

Może o to, że urodziła się
przed wojną secesyjną.

To były ciężkie czasy.

Zatem wygląda na to,

że ja, który dobiegam siedemdziesiątki,

powstałem z jajeczka mamy,
które utworzyło się prawie 100 lat temu.

Czyli w latach jajeczkowych mam setkę.

(Śmiech)

W latach jajeczkowych
ta pani z prawej ma 110 lat.

Nazywamy to "rezultatem stu lat".

To znaczy, że kwestia odżywienia
wpływa na pokolenia,

z jednej osoby na kolejną, poprzez matki,

pokolenie za pokoleniem.

To pokazuje, jaką wagę ma
poprawne odżywianie w każdym pokoleniu,

by uchronić się od ryzyka
chorób przewlekłych.

To bardziej skomplikowane niż się wydaje.

Pokarm przekazywany
przez ciężarną jej dziecku

nie pochodzi jedynie z tego,
co sama spożywa,

ale również z jej ciała
kształtowanego w życiu płodowym

i późniejszym.

Mężczyzna też ma swoją historię.

Mężczyźni także mają wpływ
na zdrowie swoich dzieci.

Ten wpływ mężczyzn i kobiet
nazywamy "epigenetyką".

Jeśli nie znacie tego słowa,
warto je zapamiętać:

epigenetyka.

Zapamiętajcie i wypróbujcie na znajomych.

(Śmiech)

Przemielone przez kilka pokoleń,
ale dalej wymiata.

(Śmiech)

A teraz znaczenie.

Oto czym jest epigenetyka.

Kod genetyczny otrzymany od rodziców,

determinuje was w dużej mierze.

Otrzymane geny ciągle podlegają ekspresji,

składają się z kodu DNA,
o którym uczyliście się na biologii.

Prawdą jest, że kod jest niezmienny.

Ten kod znajduje się w każdym chromosomie,
w każdej komórce waszego ciała.

Nie podlega zmianom.

Być może nie wiecie,
że epigenetyka oznacza,

iż przed waszym urodzeniem
niektóre z waszych genów,

na które wpływa dieta matki
oraz jej poziom stresu,

mogą ulec zmianie, wpływając w ten sposób

na cały wasz dalszy rozwój.

Nie możemy winić kobiet

za nasz zły stan zdrowia.

Zaręczam.

Dlaczego?

Ponieważ tutaj obecnie
zarówno kobiety jak i mężczyźni

stosują najgorszą dietę
na całym Zachodzie.

Przemysł wytrenował nas,
by uwielbiać fast foody.

Wielu z nas nie potrafi ich sobie odmówić.

Nie wińmy kobiet,
wińmy naszą kulturę jedzenia,

bo to ona nas niszczy.

Co będzie, jeśli się nie zmienimy?

W 1960 roku co setna osoba
była cukrzykiem.

W 1995 roku jedna na pięćdziesiąt.

Dziś, w 2015 roku, co ósma.

Przypuszczalnie w 2050 roku
cukrzykiem będzie co trzecia.

Dlaczego powinno nas to obchodzić?

Z jednego powodu.

Nie tylko będziemy musieli
zadbać o tych chorych,

ale również za to zapłacić.

70 procent cukrzyków

będzie również cierpiało na choroby serca.

Choroby serca zarówno są
straszne, jak i kosztowne.

Szacunkowo do 2026 roku będzie nas to
rocznie kosztowało 650 miliardów dolarów.

Już dziś wydajemy na nie
miliard dolarów dziennie.

Potem to będą dwa miliardy dziennie.

Nie stać nas na to.

Stajemy się cukrzykami,

dotyczy to szczególnie młodych,

i w przyszłości zapłacimy za to.

Czym jest więc dobra dieta?

Nie trzeba czytać modnych książek,
by się tego dowiedzieć.

Wystarczy, że będziecie jeść
owoce i warzywa, w tym strączkowe,

orzechy i pełne ziarno.

Dobra dieta to jeść je codziennie,
prawie w każdym posiłku.

Ciężarnym polecam rybę

dwa, trzy razy w tygodniu.

Do rozwoju mózgu dziecka
potrzebny jest tran.

Wiadomo, czym grozi jego brak.

Jak poprawić swój stan zdrowia?
Co można z tym zrobić?

Mamy epidemię.

Odpowiedź to ty i ja.

Musimy działać drużynowo.

Możemy wpływać na rodzinę i szkołę,

a także na prawo, które stanowimy.

Pozwólcie, że coś wam podpowiem.

Jeśli zależy wam na rodzinie
i na was samych,

sprawdźcie w domu, ile zjadacie
przetworzonych produktów,

tych z etykietkami.

A potem stopniowo wymieńcie je
na zdrowe pożywienie.

Przestańcie kupować
produkty z etykietkami.

(Brawa) (Okrzyki)

Następnie należy się upewnić,
że nasze kochane dzieciaki

chodzą do szkoły i się zdrowo odżywiają.

(Brawa)

Wywrzyjcie wpływ na miejsce pracy.

Sprawcie, by zdrowe jedzenie
było zawsze w zasięgu.

Na koniec nie zapomnijcie
porozmawiać z ustawodawcami.

Potrzebujemy przepisów hamujących
zatruwanie naszych organizmów.

(Brawa) (Okrzyki)

Kiedy zdecydujemy się wyeliminować
choroby przewlekłe?

Dziś.

Gdy jako społeczeństwo zdamy sobie sprawę,

że żywiąc dzisiaj nasze dzieci,
jednocześnie żywimy nasze przyszłe wnuki.

Jeśli będziemy działać razem,
przyszłość stanie się lepsza.

Dziękuję.

(Brawa)