Lịch sử vs. Sigmund Freud - Todd Dufresne

Xem bài giảng đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/history-vs-sigmund-freud-todd-dufresne

Làm việc ở thủ đô Viên vào đầu thế kỉ 20, bắt đầu sự nghiệp là một bác sĩ thần kinh trước khi tạo ra môn Phân tâm học, ông có uy thế hơn hết các nhà tâm lý học khác trong mắt công chúng. Nhưng liệu Sigmund Freud có đúng khi nói về bản chất con người? Những phương pháp của ông liệu có khoa học không? Todd Dufresne sẽ phán xử cuộc tranh cãi giữa Lịch sử và Sigmund Freud ngay bây giờ.

Bài học được soạn bởi Todd Dufresne, đạo diễn bởi Brett Underhill.

Làm việc ở thủ đô Viên vào
đầu thế kỉ thứ 20,

ông bắt đầu sự nghiệp
là một bác sĩ thần kinh

trước khi là người tiên phong tạo ra
bộ môn phân tâm học.

Ông cho rằng con người bị thúc đẩy
bằng những ham muốn vô thức

và những cảm xúc bị kìm nén,

và những vấn đề của họ có thể xác định

bằng cách làm những động lực này trở nên
có ý thức thông qua âm ngữ trị liệu.

Uy thế của ông vượt lên hết
các nhà tâm lý học trong mắt công chúng.

Nhưng liệu Sigmund Freud có đúng
về bản chất con người?

Và phương pháp của ông
có tính khoa học không?

Chú ý! Trật tự!
Hôm nay chủ tọa chúng ta là.... bố ư?

E hèm, không, thưa ngài.

Đây là Bác sĩ Sigmund Freud,

một trong những nhà tư tưởng sáng tạo nhất
trong lịch sử tâm lý học.

Một kẻ cực kì ích kỉ, người đã phổ biến
những lý thuyết đội lốt khoa học.

Vâng, đó là gì?

Ông ta đã khắc phục những vấn đề
mà y học đã từ chối giải quyết.

Phòng khám của ông Freud
chữa cho những phụ nữ

bị chứng kích động vào thời đó,

và các than phiền của họ không hề
được quan tâm nghiêm túc trước đó.

Từ những phụ nữ bị trầm cảm
được ông ta chữa trị,

đến những cựu chiến binh Thế chiến I
với chấn thương tâm lý,

ngữ âm trị liệu của ông cho thấy hiệu quả,

và sự rõ ràng về bệnh mà ông cho thấy
buộc tổ chức y tế

phải thừa nhận các chứng rối loạn tâm lý
của họ là có thật.

Ông chắc chắn không thể chữa
cho tất cả bệnh nhân.

Freud tin rằng
hành động của chúng ta được định hình

bởi các ham muốn vô thức
và các kí ức bị kìm nén.

Ông ấy bịa ra những tiềm thức vô căn cứ
và những nguyên nhân phi lý

cho biểu hiện của những người sống sót
sau chấn thương - và tạo ra tai hại lớn.

Sao như vậy được?

Ông đã trình bày sai một số nghiên cứu
nổi tiếng của chính mình,

cho rằng trị liệu của ông giúp bệnh nhân
khỏi bệnh, trong khi họ bị nặng hơn.

Các nhà trị liệu sau
bị ảnh hưởng bởi giả thuyết của ông

cũng dỗ dành bệnh nhân tới
"trạng thái hồi phục"

khi giả sử là cảm xúc đau khổ của việc bị
đối xử tệ lúc tuổi thơ chưa từng tồn tại.

Nhiều cuộc đời và gia đình bị đỗ vỡ.

Bạn không thể đổi lỗi cho Freud
về các ứng dụng sai sau này được—

thật là kì quặc.

Rất nhiều ý tưởng của ông ta có hại
mà không cần phải có ứng dụng sai.

Ông ta xem đồng tính
là một sự trục trặc lúc phát triển.

Ông đặt ra thuật ngữ "thèm dương vật"—

nhằm ám chỉ những phụ nữ buồn rầu
vì thiếu dương vật.

Freud là một sản phẩm của thời đại ông ta.

Vâng, đúng là vài chi tiết
đã bị thiếu sót,

nhưng ông đã tạo ra một không gian mới
để các nhà khoa học tương lai khám phá,

nghiên cứu, và xây dựng.

Những kĩ thuật trị liệu hiện đại
mà hàng triệu người được sử dụng

đều bắt nguồn từ công trình nghiên cứu
của ông ta về Phân tâm học.

Và ngày nay, ai cũng biết về "tiềm thức"—

một định nghĩa được phổ biến nhờ Freud.

Các nhà tâm lý học thời nay chỉ tin vào
định nghĩa "tiềm thức vô ý thức" mà thôi,

điều mà ông chưa hề từng đếm xỉa tới.

Freud đưa ý tưởng này đi xa quá,
ông gán cái ý nghĩa sâu xa cho mọi thứ.

Ông xây dựng các học thuyết này trên nền
khoa học lỗi thời, thậm chí ở thời ông ta,

chứ không phải là so với thời nay—

ví dụ như là, ông ta nghĩ tâm lý mỗi người

được xuất phát từ di truyền sinh học
giữa các sự kiện lịch sử cổ đại.

Và ý tôi là cổ đại— như là Kỷ băng hà
hay là sự thành công bất ngờ của Mô-sê.

Freud và các đồng minh thân cận của ông
tin là những chấn thương tiền sử này

có tác động không ngừng
đến tâm lý loài người.

Ông ta nghĩ rằng
giai đoạn thờ ơ với tình dục

lúc tuổi dậy thì chính là
ảnh hưởng của Kỷ băng hà.

Với những niềm tin dị thường giống vậy,
làm sao chúng ta tin ông ta được?

Nhà tư tưởng lừng danh nào
từ nhiều thế kỉ trước

mà không có những ý nghĩ kì quặc
so với tiêu chuẩn của ngày hôm nay,

nhưng chúng ta không thể coi nhẹ
tầm ảnh hưởng của họ chỉ vì vậy được.

Freud là một nhà cải cách
liên kết ý tưởng từ nhiều lĩnh vực.

Các khái niệm của ông
đã trở nên phổ biến

nó giúp định hình cách ta hiểu
và nói về các trải nghiệm của chính mình.

Phức cảm Oedipus? "Cái tôi" và "nó"?
Cơ chế phòng vệ? Điều ước được chết?

Đều là nhờ Freud.

Nhưng Freud không cho thấy
ông là một nhà lý luận xã hội—

ông đã nhấn mạnh là các công trình của ông
mang tính chất khoa học.

Có phải bạn đang nói ông ta...
nén lại những lập luận phiền phức?

Các giả thuyết của Freud
thật khó chứng minh là sai được.

Chờ đã, vậy ngài đang nói
là ông ta đúng?

Không, các ý tưởng của ông đã được dàn xếp
để không chứng minh bằng kinh nghiệm được.

Freud cũng không hẳn tin vào
môn phân tâm học mà ông đề xướng ra,

Ông cũng bi quan về hiệu quả
của phương pháp trị liệu của ông.

Cái gì? Tôi nghĩ tôi cần nghỉ một chút!

Nhiều ý tưởng của Freud không trụ được
trước nền khoa học hiện đại,

và nhiều phương pháp chữa bệnh của ông
không phù hợp tiêu chuẩn đạo đức ngày nay.

Nhưng đồng thời, ông cũng đã châm ngòi cho
cuộc cách mạng về tâm lý học và xã hội học

và ông đã tạo nên bộ từ vựng
dùng để miêu tả cảm xúc.

Freud đã tạo ra sai lầm của chính mình.

Nhưng liệu một nhà tư tưởng có
chịu trách nhiệm khi các thế hệ sau

đưa ý tưởng của họ vào thực tiễn không?

Liệu họ đáng bị chê trách,
được tán dương hay đáng được cứu rỗi

khi mà ta đưa lịch sử ra xét xử?